장음표시 사용
51쪽
nitate temporis reponendum esse inter maximos Quod si inter maximos, numquid non inter magnos e Si inter magnos, utique inter eos, de quibus dictum est, Erunt terraemotus magni per loca , ct psilentia, O fames. Rosandum prosecto diuinum Numen, neteristae motum times, &pestilentia excipiant. Nam ferreum ad imbres caelum, di sicci halitus adurunt exuciscam segetem: motuque terra crebro in hiatus diducta, Mephitim te terrimam,ac spiritus graveolentes 'exhais lat. Quippe qui ducunt eluviem ex occulto . Quamis obrem id animaduertens Seneca, Solet, inquit,post magnos terrarum motus pesilentia flerι. . Nec tamirum es. Multa enim mortifera in alto latent: ct aeri e corruptus internorum ignium vitis,eum longo situ emissus, purum hunc, liquidumque maculat, ac polluit in eiusque ducenIibusspiritum assert noua morborum genera. Haec Seneca. Nos veto mittamus omina calamitatis futurae, quam Numen iratum minatur, placatum auertet: quod reliquum est, ruinae totius, quam praesens clades intulit, pretium expendamus. Hoc ut praestetur exacti iis, neque ingratum, ut arbitror, neque abs re erit, Calabriae totius, unde damni aestimatio petenda est, situm, magnitudinem, emolumenta breui narratione percurrere . . . 1
Calabria, olim Messapia e Solino, Ausonia ex Catone, siue ab antiquioribus Calabris, qui ut Ptole-
meus testatur, in Salentino litore mare Ionium incoiniebant, siue a Calauria Argolici sinus insula, ut resertor tellus, Demosthenis interitu nobili; siue a soli ubertate,ut Leandro,& Barrio placet, Graecarum vocum, καλος coniunctione appellationem sortita,gemi- rno circumfusa mari, Tyrrheno, & lonio , ab oriente Salentinos,& Graeciam spectat, stirpem antiqui nO- γminis
52쪽
minis; ab oecidente Neapolimr qua ad Aquilonem
vergit, Lucaniae nectitur: qua ad meridiem obuolui - tur , perangusto discissa freto, Siciliam veluti disce -- dentem prosequitur, ultimo Italiae fluctu. Demum. qua mare procurrit longius, Africam prospicit, ex
tremo Europae litore. Longitudo non a Talao, ut 'Bartius, sed ut ortelius,& alii a Lao fluuio, qui Cala- s .... briam a Lucania dirimit, usque ad Leucopetram cen o DLM tum octoginta millibus passuum tenditur. Latitudo maxima septuaginta; minima viginti milliaribus con . circi stis. stat. Prior ab urbe Terina ad Lacinium promonto. pq rium: pol terior ab antiqua Lametia , Scylletium usq; C ,, z perducta: ubi vicino freto Isthmus adiungitur. Totus vero regionis ambitus septingenta, triginta millia pal ve'to suum continet; inter magnae prouinciat, regnique , ' et amplitudinem,sed regno propior. Calabriae fines vl hahe Misisterius Maginus, &abi porrigunt: qui Tarentum inter tia ex NACalabriae urbes recensent.Siue quia confundunt cum ρορ π
Calabria magnam Graeciam, quae ex ea parte patet la- p IIII tius: siue quia, teste Plinio, a priscis Calabriae nomen istiis s 'accepit peninsula illa, quae Tarento Brundusium du- Eufemia. citur. Quod postea nomen a Salentinis relictum ad Getis i
oram conterminam traductum est. Quanto in honore pπι regio haec apud reges fuerit, illud argumento est, festip. se
quod futurus Regni haeres Dux Calabriae vocabat uir P. 8 I. in
quasi hoc nomine sceptra praeciperet, Caesar imperio destinatus. Praeludebat ille regno administratione Calabriae. ippe urbes complectitur sex, &viginti; inriquatuor Archiepiscopali, caeteras episcopali insulata. νηγώ. Drnatas. Oppida, pagique poene numerum sugiunt e si in Πλtanta vicinitate, ac frequentia,ut continentem vastis. Jphrissimae urbis speciem praebeant, quae rura, villasque a 3.c. a. 'concludat. Porro calabria est omnia diuisa in prouincias
53쪽
cias duas: quarum altera Bruti os,altera magnam Gra clam continet. Illi ita dicti, siue a Brutia foemina, cuius opera primam arcem coeperunt, ut refert Trogus . siue a Bruto eximiae virtutis viro, ut placet Annior siue a Bretto Herculis filio, a quo exaedificata Brutio. rum caput Consentia, ut in Dionysio Afro legitur rideo Bretii ab alijs,& tota regio a Polybio Brettania dicitur, siue denique ad contumeliam, odio Lucanorum, quibuscum bella gesserant, ut vult Strabortanta sententiarum varietate suum cuique permittente arbitratum . Magnam vero Graeciam appellarunt coloniae a Graecia deductae, ad quam Calabria ex eo latere obvertitur. Principes hic a Graecis exaedificatae urbes. Nam Scylletium ab Vlysse conditum refert Cassiodorus, suae fortasse Ithacae nidulum, δc rupes perosor ab Atheniensibus assirmat Plinius, a quibus , S nome acceperit. Rhegium extructum a Chalcide stibus Solinus, & Strabo tradunt. Quamuis vero au4tiquiorem eius originem Iosephus reserat in Asthene gum filium Gomer, Noe abnepotem: tamen Rh gium a Graecis, hoc nomen obtinuisse idem testatur . Cum Gomer , inquit, haberet tres sitos, Ashengus quidem suenegos insiluit ; qui nunc Rhegium vocatur a Graecis. Ex quo coniectare licet Coloniam eo derivatam Graecorum: Rhegium autem dictum , ut Trogo placet, a Graeco verbo, Wiγνυε si quod a Trinam cria discissum: postea Rhegium tutium, quod post temraemotus ruinam a Iulio Caesare instauratum. Sybarima Sagari Aiacis filio,non multo post Troiae excidium, excitatam narrat Solinus: tanta felicitate, ut mox Gbi urbes quinque , &viginti bello Sybaritae subiecerint . Tum, praecoce fortuna irritante finitimos, a Crotoniensibus domiti, eversique . Ex eius reliquij condiu
54쪽
conditum Thurium,hodie vulgo Terranoua Metilia a miis Philocteta Herculis comite extructa. Quamobrem: μ' Aviu,
Parua: Philoctetae subnixa Petilia in uis. l. z rsiue sit urbs illa , quam nunc Bel castrum appellam, tiar erieontendit Leander, siue Policastium Put Barrius, sue loco est. Strongiolis, ut alii. Locri etiam Graecos conditores βμrr- βρο- agnoscunt, vel Euantem, ut Eustachius; vel Aiacem, ut Solinus a firmate religione fortasse quadam nouas Να urbes emolientibus iis ipsiε, qui paulo anre Troiam. euerterant. Tri lchene, nunc Taberna ipis vocibulo ipraefert Giarciam, a tribus tabernaculis dicta , quΒΗ olim eius vinis Episcopus triplici in tem p Iope m Bais.lib. lacra perageret. Crotonem quoque a Griscis positalla omnes tradunt. Incertum an ab is seo tempestate do 'latis, ut ex Anthio co narrat Strabo; Achiuis mulieri, Meabo'
hus, quibus it et coeperat esse fastidio, ibi sedem py
scentibus: an, ut Pythagorae placis, a qhebano 2 a 2
cule etiam Graeco,& Graecis labes iU'inclyto.Qus . Deo eiι. men Herculeo quoque promontorio seciti quod a kicilia distractum duo inter se commisit malii: arisciam olet illa laetitio, quod Milo Croton es itiUB Le AE erfuerit tam immanium, ut columnam, qua aedifieiuni nitebatur,dum rueret, manu inhibitam sustenta uestir donec, qui suberant,omnes effugerent. Sampson pIMne alter, nisi quod columnam ille dimouit, iste detis nuit . bed Graecam urbem perspicue comm bnstrat Pythagorae Samii domicilium, qui toto porn esset mrum Orbe peregrinatus, tandem Crotone coissessit, ubi de mundi ortu, concentuque disseruit ; atquei IItaliam primus, Augustino teste, Philosophiam inuexur cum nondum aut Platonicae porticus,aut Peti si ' patetica ly cea celebrarentur in Graecia Ad hunca Jst H die n-
55쪽
est. ita diendum , ut narrat Laertius, undique Itali reliqui, ita Pν- Romani praecipue confluebant:eiusque praeceptis imbutum Romanorum Regem sapientissimum Numam tradit Hieronymus. Ostentantur adhuc prope Crotonem a Pythagora erectae in litore columnae duae, imitatione quadam Herculei trioni menti ad Gaditanum. fietum;quasi Pythagoricae doctrinae metae, ultra quas ' nemo posset excurrere. Crotoni potissmum adscri-' hendum, quod ad Graeciae Calabria magnae quoque L .acb .ppςuationem Miuuxerit. Hic Orpheus poeta, qui
ψ' UR ' Argonauticam cecinit: hic Alcmaeus, qui omnigenam cle natura scripsir historiam e hic Arignotus Philosophus, qui sacri agnomen obtinuit: hic Philolaus Pythagoreus: hic denique, ut in Timaeo testatur Pla- Plato isto,omnes bonarum artium disciplinae, veluti Athenis in alteris, floruere. Nec defuere Calabriae viri ex iis mia sanctitate cIarissimi. Inter quos antiquissimae memoriae Nilus Abbas, recentioris Franciscus, minimorum maximus institutor, nouus apud Italos Thaumaturgus : hoc discrimine , quod is montem precibus mobilem , hic transmisso pedibus .fieto , mare immobile praestitit. Erudite non minus o quam accur te virorum illustrium , quos ea regio genuit, longum texit catalogum Gabriel Bartius in libro,' quem inscripsit de antiquitate Calabriae .l Caeterum gens plerumque ingenio seruido, callido,& ad omnem disciplinam versatili: apud exteros popularium amantillimi, in patria aemuli, & rixosi. Caeli apud eos iucunda, salubrisque temperies, vergens tamen ad calidami nisi aestiuo tempore statis quotidie reflantes' horis fauonii ,euentilato aere, Solis seruorem obtun- derent. Nihil regi oue tota, siue ad delicias amoenius, ad ubeitatem seracius, siue ad omnem humanae vitae
56쪽
vitae usum accommodatius. Amoenitatem aspectu praeserunt montes, quibus ex utroque Calabria latere substrato imminet mari,an spectanda, an spectatrix.
Hi eius Apennini sunt partes, qui protensus ab Alpibus catenata serie, nexuque cacuminum Italiae dorissum discriminat: atque in C. labriam ductus inter dum in editissimas rupes, atque in altissima surgitis. sigia. plerumq; vero lenibus iugis in colles molIitetae clives demittitur et quos perenni viriditate tonue. st it, plerisque arborum intacta coma hy eme ver ex hiis hentibus. Inter Calabriae montes eminet Sila, *Iuam ducentorum millium passuum ambitu attollens, intonsis ilicibus, pinisque condensam. Quae ramis
multa fronde comantibus,atque inter se caelo conseris rtis, umbra terris diffusa, viatores velut de industriata protegit: ita ut Consentia Catacium integrum diei 'x' vnius iter a sate media confici possit,arboribus velu- ti hastatis aestum, ac solem arcentibus. Hyeme verδ ui mons idem nemus Hercinium,aut Caledonium aem Iatus, anni canescentem senectam ingenti niuium pondere sustinet: mox brumali asperitate in summis caloribus ad voluptatem trahenda. Hinc praeualidae trahes ad construendas nauium arbores, ut ijs mare stra tum sylvescat. Hinc ad usum nocturni luminis tedae, samma parabili,& cereas faculas imitante. Hinc de- re.Π3.2nique immensa vis picis ad conglutinanda siue sol tia , siue nauigia: illa ne imbribus pateant, haec ne is fluctibus. Hanc utpote Odoratam,resinosam, rutilam, atque ad medicamenta utilissimam commendant Dioscotides,& Galenus. In cacumine laetissima pecori pascua: quod abigendum a pastu, ne satietas peri--Αἡmat. Causa fertilitatis est humor, cum ubique fontes iidαῖM.8subsiliant. Qui primo argenteis ducuntur per fibras
57쪽
arbo um riui ride ineli minis ge. Ites amnes exube Oetel. rant. Hanc laudem tota sibi legio vendi caliquam &; 'ρ sentana , ct fluviales aquae rigant. Princι pes in Cala- U ν'' stia citeriore β uuis Rusentus ,& Crates. Ille, quema. alii Basentium , alis Casuentum, alij Batentinum vocant,ab impositis Consentia: iugis cucurrens, per M. bipetas rupes ad meridiem obuersas, ingenti strepitu praecipites aquas euoluit. Tum in planitiem effusus, crebris subindς icuruatus flexibus, non uno tramite circumiectis c mpis illabitur. Demum, magno amnis viri usque demitu, . Crates ad mare decuriurum inter cipit: eoque quasi catenatum perducit, & alueo spoliatum, & nomine: in supplicium serrasse, quod Alapistitis, Iici Gothorum Regis thςs uros, cum eiusdem cada. Diaran. ucre contumulatos, adhuc S arena celat, ct gurgite. lib. II. crates,quinto ab urbe Consentia lapide,resudante scisset humo scatebram exilit: obscuris inter Silae umbras Ehia. . Pytalibus Obsic ri etiam nominis, dum suas dumtaxatu .f. aquas vehit. Sed magnorum m tuim iugis delam sua, nouo semper latice diti0r, paulatim e fonte suci crescit in fluuium . Etiam iusto alueo, gemina ripa coercitus , Consentinum agrum recto amne perstringit, Consentiam, sub augustissimi pontis fornicibus, magno murmure praetervectu , Dein Busento, alus , sibi, di quc inc ytis amnibus, qua sit exin/sperato meiusdem os in Dentibus, longo viarum ambj tu, elatis corni rebus, in Magyam 'saeciam inuehitur: unde fluctus amarinis haud longe abhorrentes in craterem Tarem Ouid.-- lini sinus exonerat. Fama virique fluuio eximia,quod rom --Craxes flai R folorem,sustentus capillo nigrum im- μμ pertiat: illius apud f minas, huius laude apud viros. Necundum hos celebratur Exatus, qui ex Apennini
fonte prorumpens per amplissima terrarum spatia, ad odia L H Syb,
58쪽
βybarim usque decurrite cum quo sociatis aquis, .l i uterque mari c0nsunditur. His adiungitur Acheron qui ad montis radices innascitur,prope antiquae Pan η'Me nimenta, olim aenigmate Delphici oraculi,
S caede Alexandri Epirotatum Regis, qui Calabriam inuasprat, nobilitatus. Hic Attiliam inter,& Mur. Iantiam in bditissimas valles ingenti mole deuectus,
magnam soli partem exorbet, ac nullo aquarum di- . o. . Morrio iter, quod coepit, percurrens, in altera Cal briae ora ad Ionium mare demittitur. Eius fluminis pccolae Acheruntini dicebantur, ex ,Plinior nunc ijs P . lib. 3 eκ terrae hiatu altero patefacto Acheronte. Nobiles in ulteriore Calabria fluuij Nealtus,&Sybaris, ab eo, dem Plinio primi in secundo Europae sinu collocati ia Plin. ibid. ille prope Crotonem ,hic prope antiquam Sybarim , c I. quae ab amni mutuata est nomen: ille vero a Sybari fonte in Achaia, a quo Sybari Calabro deriua tum nomen eradit Strabo. Praestant quoque coSIVabo pia , de altitudine aquarum Alis, ct Angitula. Alis M,3. prope Catacium e cacumine montis elapsus ac longo tractu ultra pallios fines evectus, stipendiarias, aquas, non Ionio , aut Tyrrheno, conterminis Calais
briae maribus, sed Adriatico destinat. Angitula fluityon longe ab antiqua Vibone, , inter amoenissimos
locum secit poetarum mendacios, Pioserpinam .eCe 'Trinacria delatam, ut coronas puellasta floreas texe4ῆ'ret. Cum his adnumero Lametum amnem, Lam etianunc ad superioris Calabriae magistratum adscita. Hic prope Nicastra, modo continenti cursu rapidus fertur: modo saxis sublatens bus elisus volutaturi Ispumas, qua torrens, qua fractus. Nometrabit
oppido factum,& litori: quem sinum Lameticum Aru
59쪽
Q inter nauigabiles collocat Plinius. Alex Straboni ce- ' lebris e cicadarum in utraque ripa inaequali stridore,s, isso quod in altera seruore Solis reddantur vocatiores. a dia- Luconus Crotonensium, & Locrensium pugna m AEnae. ιμο moratus Trogo. His adde Acrin,Tacinam, Metaurum,m ,.s Syrim 1 Balantum; quem fluuium falso aliqui cum .usI. Busento confundunt, ut animaduertit Leander. Hi, Maainoe. ali j que obscuriores aestate vadari vix possvnia hyeme
vero , cum e montibus eluuionem acceperint, ne ab
equite qnidem sine discrimine. Nee raro infeliciter
lapsos amnis praeterfluens abripit, hauritque. Caete rum magna ex iis voluptas, cum partim in x istos, ac topiaria buxo, myrtoque consita, corriuatis per tortuosos ansraeliis rivulis , visuntur clementissime se pere : partim per crepidines montium; valliumque secessus obmurmurant i umbrosis hine, inde ilicibus, curuato fastigio, in vitrea se se unda spectantibus,' quasi consilium sermae capturis, congeminato intra amnem nemore. Nec suae arenis desunt aquae. Quae passim manant per litora gelidae, & dulces; complectente salo sonticulos, non violante dulcedinem. Hae cymbis litoralem oram radentibus placidum pra bent iter. Tutum etiam praestant turres identidem,
non plusquam sex mille passuum interuallo , dispo-- 'stat : ijs praesertim locis, quibus conditi introrsum sinus pyratis commodant latebram . Qiios,cuna sub laro igne detexerint, bombardat ictu propellunt, fulmine sulgurationem sequuto. Litora quoque sub turribus non raro portuosa, accessu nauigiorum facili. Neque haec aut scopulis infida latentibus, aut prae ruptis aspera: sed toto ferme Calabriae sinu tam benigne fluctus excipiunt, ut altero liceat vadam remos
60쪽
altero arenam proscindere. offerunt se nauigantium oculis pagi,castella, urbes montium dorsis impolitae ;aspectabili quadam naturae pompa, ac veluti theatrali . Discriminantur haec villis, praediis, viridariis: quae omni pomorum genere abundant, eximii succi, de
saporis . ostentantur palsim mala citria, medica, aura nita in auri speciem pendula . Hortis Hesperidum hic exhibitismisi quod hi dracone catent, non medio. cri regionis laude a serarum innocentia. Inter mala li4 monia regnum Rhegina obtinent. E quibus alia mole praestant: alia sem ine in varias figuras flexili,pyra, pru- ina,aliaq; id generis poma ementiuntur quasi iocante, atque oculis illudente natura . Cortice etiam dulci Lsimo vestiuntur aurantia,pro integumento, pro dape. Vineta quoque cernuntur late apricantiar vitesque modici hominis altitudine a terrae ubere non diuulset, luxuriantes ubertim pampinos sundunt innuptae, nullo, ut in Campania, maritali populorum amplexu. Interdum etiam trabibus adminiculatae subdiales per- E. tui 1gulis inambulationes opacant, mollius inter umbras excepto Sole. Vuas gignunt qua rubentes,qua subalbidas, ac in O praegrandi, succoso, percocto,duracino, odoratos an ad esum , an ad potum suauiores ambiguum . Praecipua laus vinis, quae subflaui coloris, atque auro perliquido similis, siue cirella vocat a Cerillis , vico Straboni noto , siue clarella apud exteros Sira3. :quoque clarit sima. Haec ita ferunt aquam, ut etiarnia M.6. mare integrum ferant: per quod transuecta,& robore accrescunt,&pretio. Nec secunda nobilitas Blandae alis, vinis, quae tum palato, tam oculis blandiuntur. Nec nisne B minor aut horitas vernaticis S. Lucidi: quae parcius Mesre.
hausta vires largissime reparant. Ab his dignatio vinis Devijs prope Angitulam. HonoI etiam expressis prae