장음표시 사용
241쪽
,sissionem indicere, hortarique omnes, ut Chri- si Crucis pedisse qui , templum ineant ad Coi cione in audiendam. Solent etiam noctu Urbem sive oppidum pervagari, de servidis Oratiunculis terrorem in ani Inoa peccatorum incutere, dolorem de peccatis excitare, cum proposito de vita in meliorem frugem corrigenda. Rursus, posthabitam in Ecclesia Concionem, fieri assolet Disciplina, quae ut fervidior, ac fructuosi or evadat; oratoris hst, brevi essi cacium verborum contextu corda succendere, dc dolorissimulos pectoribus infligere. Tandem pro conciliati dis eorum animis , qui gravi simultate, lethalique inter se odio dissiderit. rnos est Missionariis brevem Stationem ultimae Concioni subtexere, qua ne dum inimicitias ponere; veram Mad publica pacis sisna, mutuo uen inplexqs venire eos cogant . De his omnibus orationibus sermonem ha - hebimus: sed antequam singulas attingamus, non in nulla praemittere oportet, quae singulis communia sunt, de necessaria, ea vero sunt: MATERIA, FORMA , FINIS. MATERIA, sivὸ Argumentum, tam earum Ora.
Horium, quae fiant interdiu ad indicendam Minsonem,& convocandum Populum quam earum, quae fiunt noctu ad terrorem, & dolorem de pee-Catis excitandum,sunt quaedam cantiunculae, ad id previo eantari solitaei vel aliqua ex Catholicae Fidei Vertiatibus: Earum vero , quae fiunt pro in Ba n mandis animis ad Disciplinam, vel est aliquis ex versiculis Psalmi Miserere , vel eruitur ex visceribus ipsius Concionis, paulo ante habitae ad Oopulum. Quae au tem fiun t pro concilianda pace,
242쪽
habent pro materia idem argumentum, quod In ultima Concione assumptum est. Cujuscumque Generis sit materia, sedulb euurandum, ut in hac totus sermo noster Uersetur .. nec extra fines argumenti di vagetur oratio. E.G. si Rigorem Christi Iudicis Cantiuncula, seu versi culus Psalmi innuat, vel de eodem in suprema Concione actum sit 3 ab hoc quidquid dixerimus alienum esse non debet. lForma est modus ipse,quo materiam, sive a gumentum exponimus, dilatamus,exaggeramus. ecc. ut in serius patebit. Finis autem est id,ad quod intenditur, sive sieid Missionem annunciare, & Populum ad Ecclesiam cogeret sive metum , & dolorem de peccatis noctu excitare, sive ad disciplinam animos sue-cendere, vel pacem conciliare; dc in hoe stude dum est,ut omnia dicenda ad finem propositum collineant. Nunc de singulis praefatarum orationum generibus quatuor sequentibus Paragraphin agemus.
De iis orationibus, quae flant a J Indicendam Missionem,& POpulum ad Ee lesiam cogendu.. g.
I I ae Conciuneulae aliquantis eaeterIs pro IIx Ioiares fieri debent. Quoad structuram vero, sest formam haec observentur. Primum breviter Cantiunculae summam, Ec. argumentum propone et quod feceris vel Exclamaudo,vel Arguendo,uel Commiserando, vel in terrogando,vel per aliquam aliam figuram. v.G.
243쪽
Per Exclamationem dices : Ο deplorandam eccatorum hominum stultitiam, qui per metaria scelera effraenet ruunt ἔ vitam us dique P dendis eriminibus faedant i& tamen,quod facere ROI1. Puduit, id paucis quandoque innotescere erubescunti Aderit, o infelices,taaderit dies ille, cum ob oculos universi orbis omnia peccata
vestra constituentur a Deo, &c.
. Per Reprehensionem: Expergiscere ad harum vocum tonitruum , O qui dormis in strato tuae iniquitatis: Tu,inquam,cuius vita, si Ethnica non fit, Chiistiana quidem haud est i cujus mores veIdiabolus ipse perhorrescit, siquidem in laeus , dcxefariis modis sacras Evangelii leges temere di- Iaceras,Christi sanguinem .proculcas, Dei nomen impie blasphemas. Ven et hora, cum tu , qui vel
Liam,Vel paucis coram hominibus, Deum hic inhonoraS,in conspectu omnium hominum,& Anselocum inhonoraberis a Deo,d .
Per Commiserationem: EheutQuantopere fere rignorantiae tuae, peccatrix Anima i Nescis misera,heu, nescis, quanta in fine saecul r, in ultimo illo furoris,dc districtae ultionis die te maneat confusio, cum Omnia peccata tua in prospectum hominum, & Angelorum producentur a Deo, α ea: Per Interrogationem: Die,quaeso,Qui eumque an es,quiducem fugis,& tenebras quaeris, ne videantur ab hominibus mala opera tua. Credis ne ruturum .aliseuata do,ut quidquid sceleris elam, dc in abscondito , nemine vidente, deprehenderite memine, perpetrasti , ante tribunal Domini coo
244쪽
Proposito hoc modo Cantiunculae arglimen. to, explanabis, & aniplificabis paula mirattinge do aliquam , vel aliquas circumstantias rei V. G. Manifc stabuntur peceatorum crimina a Deo, a. Creaturis, ab ipso peccatore, dcc. eoram justis, dc peceatoribus, di cum pudore,& dolore,&c.
Uti licebit in his Amplificationibus aliquhsententia, modo sit brevis, emeax, nec nimium frequens, item exemplo aliquo, vel similitudine; sta in recensendis exemplis summa . tantum rea attingatur, & quod ad rem nostram non facit,
Amplifieationem sequatur Moralitas, quae ex iisdem rebus,& circumstantiis, in Amplifieatione attactis, eruitur. V. G. dixisti, peccatorum cri, mina prodenda esse in die Judicij maxima eum infantia, M pudore peccatoris, &c. Moralitas sit hac: V. G. Quaenam igitur vecordia, ut velis aeterinnam tunc ignominiam'pati, quod nolis patum it hie verecundiae in Confessione sustinere ρ Peeca. Ri coram Deo, & non erubuisti i & erubescis fateri homini peccara tua Non puduit quandoque detegere Medico occuleum malum tuum, di pudet revelare Consessario lethale vulnus Animae tuae Proh miser i die. iMoralitati aliquando subnectitur actus Doloris, pro quo haec habeto. Moralitate jam pe
acta, proponitur remedium generale s nempe uti ad Christum peceator confugiat, qui praesens est, non ut severus Judex, sed ut misericora Pater; non iut puniat, sed ut parcat ι non ut detegar peccata, sed iit peccata deleat per nostras lacrimas, ne il-Iorum recordetur amplius. Exaggerabit ut hic mi , Amor, Pietas , Patientia, &c. E contra peccatoris . ingratitudo,qui tanta benignitate abuti voluit, inceo praecipue, quod peccata per Consessionem absin1ere noluerinta per haec , atque alia motiva
245쪽
Noralitatis visceribus deducta, doloris affectum
. Ad Propositum denique de peccata quam celerrime confitendo , vel si quid est aliud , quod Proponi oportuerit, addo praxim , quae erit , ut Christum sequatur, Ecclesiam adeat, verbum Dei audiat, &c. Haec eadem methodus, & sorma servanda est, eum vice Cantiunculae , aliqua ex Catholicae Firi dei veritatibus in argumentum assuum ur.
De iis, quae fiunt noctu , ad terrorem. incutiendum,& dolorem de peccatis commi stis excitandum.
IJ Uiusmodi oratiunculas quam brevissimas esse Oportet, non congerie verborum , aut rein . rum multitudine refertas ued 1timulis, & aculeis plenas. Primo igitur Veritas, in CantiuncuIa conten. ta, proponitur modo, quo supra. Mox breviter explicatur, & exaggeratur peta liquam circumstantiam, ut superius dictum est. Non adhibentur rationes, aut Scripturae ἔ non . exempla, vel similitudines ι sed nudὸ veritatem exponemus vel bis gravibus,& aculeatis, quae ani mos punga t. Postremo venitur ad Moralitatem, in qua a suimus, increpamus, minamur, ita ut terrore as-
Et quoniam, quae in finae audiuntur, firmius hae- . tent in animo, studeatur in calce Moralitatis sen- tramam aliquam adponi, quae Peccatoris mςmο-
246쪽
rix insideat,& in cogitationem suae salutis, Anmmaeque discriminis eum saepe mox revocet , az trahat Habeto Id eam in apposito exemplo: Peecator , ehe si a dire, Suando avanti a Dio frignato
Audi, Peccator,& expavesce; audi ,εί contrem I sce. Veniet dies , cum ad horrendum tribunar Christi Judicis adductus, de omnibus, quae contra Deum egrsti, dixisti, cogitasti, judicaberis. Miseria ni te i quid ages, tum aperientur libri, Si Deo te velante , creaturis testant Lus, temet alta voce confite late, pates ent omnibus peccata tua Stabis den isib vultu, confusa facie , genis rubore sussu sis, cum totius Mundi oculos in te unum defixos aspexeris. O qui dolor, cum memineris potuisse tantam verecundiam vitare, uni tantu in homine
peccata confitendo, dc no lui si e r Quae animi angustia , cum videris ideo flagitia tua non taceri .
quia tacuisti l Quid igitur consilii capies 3 Quid
deliberas Unum elige ex duobus: Aut peccatum a petiat Confessio; Aut peccatum exprobrabit Confusio. Vel parumper hia coram Confessario pudentum; vel aeterna cum infamia coram Deo , Angelis, Sc Hominibus erubescendum. Est Be alia Forma sint plicior, ac brevior: adhibethar que a Missionariis, cum plures, ac plures id generis oratiunculae per breve temporis spatium fieri oecurrunt ; dc si iuxta leges , 8c methodum praescriptam singulae Sant, tempus non suppetit. Haee posterior forma talis est. Primb nude, Zc breviter proponatur Ueritas aliqua nostrae Fides. Mox paucis, dc simplicibus verbis adiiciatur aliquis sensus, qui ab Auditore perceptus, dum ejus postea memoriae obversatur, timorem pariter, do. Iorimque excitandi vim habeat. Exemplum sit t.
247쪽
Expergiscere, peceatrix Anima, & perpend pauis Iulum in quanto periculo verseris . Ira Dei, cui per peccatum infensa es, districto tibi gladio imminet ei e super: aperto Ribter ore infernus te νο- raturus expectat: Diabolus ipse, stricto ad collum laqueo, praefocare te contendit. in hoc lacrimabin statu si tibi dormienti mors obveniat, des te, misera, quid fiea
De iis, quae fiunt pro Disciplina
F Adem Methodus, quam doeu Imus servandam
in orationibus, quae fiunt noctu ad excitanis dum dolorem de peccatis , dc metum , procedit etiam in iis, quae habentur in Ecclesia post Contionem pro Disciplina facienda; quare non e st cur
Unu m habeo, quod Tyron em hic moneam e SI assumatur in argumentum aliquis ex versiculis Psalmi Miserere,ille potius eligatur,qui cum argumento Contionis prae habitae conveniat. E. G. Si sermo suit de Rigore Christi judieaturi in finetaculi, versiculus sit: verte faelem taeam a perearis meis , cto. Vel ille alius: Ne proiicias me a facia ua, sec. Cum enim reperiantur Animi de auditaveritate non dubii, & me tu , ac terrore graviter affectri facillimo negotio ad tornpunctionem , &Iacrimas impelluntur. Si veto ab ipsa praevia con- Cione motivum desumatur , illud ex multis, a Concio natore allatis, curetur eligi,quod Audientium animos in concione magis affecisse visumem Eundem enim animi motum per eadem motiva innovare difficile haud erit.
248쪽
Deus, quae fiunt pro eoncilianda pace a
Em hoe Geneto orationis fructus non modicus attenditur, ideoque cura non mediocris in eius structura adhibenda est. Et qui dem quo ad
r. Repete strimm , & summatim Assvniptum prae habitae concionis. a. illud idem applicabis iis , qui lethale odium
fovent in animo, asseverans in eos praecipue casurum supplicium illud, quo d in concione ostendum est. 3. Probabitur aliquo essi caci Testimonio nerae scriptura Vel S. S. Patrum.. 4. Confirmatur Exemplo. i s. Transitur ad Moralitatem, quae ex visceribuaejusdem testimonii, & exempli deducitur. , s. Tandem subeat motio a Tectus, Et in hac par. ae debet Ecclesiasta to is viribus contendere, o .mnesque oratoriae facultatis artes adhibere, ut obduratum ultoris animum concutiat, emolliat, ac flectat. Praeter alias Figuras, ad mo Vendum appositas, utatur admonitionibus, & obsecrationid bus . Invitet ad publicae reconciliationis foedera odio dissidentes, excitet retardantes ἰ idque non eme I , sed iterum, aeque iterum per interiecta spatia. Proponat insuetam voluptatem , dc gaudium, quo Christi cor a Meerit, qui prior a mur4. rexetit ad publica remissionis ossicia praestanda. Contra vero Diaboli invidiam , qui ne Deo,&c. Angelis ejus gaudium hoc Ouinititur omnibus modis opus tam specioso ni inhibe re. Quid plura
Eousque instandum, donec quis inursgi, quem
249쪽
venientem Concio nator benignὸ exciviat, inimici nomen, inimicitiaeque causas addiscat; Sc si1 nulla alteri infamia inde sequatur stunc enim palam ulterius procedendum non esset; sed priva- qim , & secreto procuranda foret reconciliatio inimicum nomine compellet, praesentemque in mutuos alterius complexus ire faciat . Interim hortetur Populum, ut laeta voce laudes exol at Deo, Beataeque Virgini eius Matri. Exemplo vestiet aperti Orr. Divinae justitiae mos est , Peccatores aeternis cruciatibus mancipandos, in limine Mortis assit
gere, hoc equidem supplicii genere, ut qui a Deo
Per peccata semper recessere , careant in morte
subsidio Divinae Gratiae, nec spe ulla veniar erigantur ad Divinam Misericordiam exorandam, quare derelicti a Deo, dc spe salmis destituti, inter amarum angustiae pelagus dolorum tempestate jactati,& ad Syrtes desperationes e cet i, mi.
sere pereant, vaticinante Is ia, computrescent ut Piscessi ne aqua morientur,nsiti; hoc e Ii, prae defectu Gratiae, ut glossat Eminentissimus Hugo. Ueritas haec satis liquet, tum rationibus , tum ex cm.plis in praevia concione allatis ; quare non est, cur in ea roboranda tempus inutiliter absuma.
aur. Superest modo videndum, cui nam praecipue genus hoc vindictae reservetur. Audi b qui odium geris in pectore, &contremisce, Scc. Tibi signate
hoc supplicium intentat Dominus. Te prae caeteris manet haec poena. Sui vindicari vult s Eccles. 8. i. ὰ vomino inveniet υindictam . At quonam tempore eo scilicet, de quo Deuteron. 32. inea est ultio, o ego retribuam tu tempore; h oc et mortis, ut explicat Caietanus. Hstuat nunc tibi a. nimus ad vindictam Fratri tuo parcere non vis
Ne tum quidem parcet tibi Dominus sed odium Pro odio, ultionem retribuet pro vindicta. Mea est
250쪽
neniae s. I R. ear ultio, is Fgo retribuam. Ah quoties afficti morti eangustia, ingruente peccatorum multitudine. it- ruente Gehennae metu, lamabitis ad Dominum, ut misereatur vestri sed non exaudie trisai. cauri.
I s. Cum extenderιtis manus vestras , avertam σentis meos a vobis ἔ ct clom multiplicaveratis aratronem, non
exaudiam δ manus enim vestrasanguine plena funt. Ubi Cornelius:estis sanguinarii, crudeles ad uin dictam acres ad odia. Lugebitis, miseri, iterabitis suspiria,&c.Sed non exaudiet. Odium, quo nunc exardescitis ad interni elonem inimici, erit impedimento, quominus ad miserationem, & Veniam
flectatur Deus. Adest horrificum exemplum Mnobili quodam viro, ut refert Paulus A ringo, quῆ diutino prosecutus odio sodalem suum, num quae adduci potuit, ut offensam remi cieret Correptu gravi morbo, Fc morti iam proximust . Consess rium accersivit. lassus est peccata sua, roga Uit, sevit, ingemuit; sed ad venian promerendam noper venn. Quin, deferente ei sacerdote Euchariis sti eum Viaticum , pr*sentem iram Dei ex I ertur,
rugiens, ac frendens, ev mimi Animam in mana Diaboli. Sic moritur, qui, dum vixit, odio vixit,3 vindictae , dcc. Visne tu hanc eandem mortem obire Perge odisse mimicum, Pacem renue, est
ferreus ad reconciliationem 3ce Sed si lubet potius beatam mortem occumbere, cur Oilia non deseris cur non reconciliaris fratri tuo dce. Fe-
Iicem te, si iniuriae caulas oblitus, surgens amplexaberis praesentem inimicum tuum I peccatorum
tuorum obliui cretur Deus teque morietem suo Εexeipiet in amplexus. Eadem tibi sors obtigerit, quae Moy si,qui, quod alacriter pepercit o Tensoribus, mortuus est in osculo Domini . De oscula bitiis te morientem Deus, si offensori tuo pacis osculum infixeris Age ergo, dilectissime , surge ad pacem, consurge ad veniam , &c. Si Dei ultio in T nem