장음표시 사용
201쪽
autem Es ex vena propria, quam Galenusaliquando terram, aliquando lapidem appellat, codoris purpurei interstinguentibus lineis viridibus, ut Metallici notarunt. Plinius hunc Iapidem Chalcitim vocat, in Cypro, ubi prima 'fuit Eris inventio ex quo eraditur grugo sciaecia i lplum Et coquitur Alium praetcrea esse lapidem Erosum, quem vocant Cadmiam cu)us celebritas in Λsia, quondain Campania, tandem in Bergonatum agro extrema parte Italiae in ermania etiam repertum. De quo inquit Ipse lapis ex quo fit Es, Cadmia vocatur usuris necessarius, medicinae inutilis , qui in fornacibus aliam dat Cadmiam, quam medici quaerunt. Distat Chescitis abdi ujusmodi Cadmia, quod illa super terram ex subdialibus petris caedituri Clialcitis ex obrutis mollis natura , friabilis, ut videatur lanugo concreta, &continet tria genera: Es, Misy, So .
. At de hujusmodi lapidibus dictum est superiusin Pyri
te Chalciti. Es in medicina multiplicem habet usum,
praesertim ad ulcera lananda. Intra noxius est ejus usus rob id abdicantur aenea vase tum ad esculenta, tum ad poculenista, nisi illita fuerint Stanno: nam cum facile aeruginem funis dat,noxias inducit graves: Elephantiasim, Cancrum, dolorem Iocinoris&lienis praesertim si vasa acidos succos contineant,aut vina dulcia eoque magis, si moram in illis tr Xerint,amarescunt enim Testantur Arabes: si vas aeneum superponatur pistibus frixis adhuc calentibus, eos infici,adeo ut instar veneni icthales reddantur. Qu*dsi aera illinantur 'tanno cohibetur aerugintivirus. Pro ulceribus autem
uritur Es diversimodet ut Dioscorides docet: vel cum suuphure tantum, aut addito alumin aut per se sistum Optiis
mum aes ustu conficiebat ut in Aegypti emplaide, deinde in Cypro cujus notae gunt ni si rubrum Mattritu colorem . Cinnabaris imitetur; nam nigrumpi quam decet exustum
est. Hodie in Hilpania eo scitur, appellaniatilem Feretis tum, sed nigrum est, inficit nigredine, ideo utuntur adca. sillum denigrandum. Habet autem acrimoniam cum astriis ctione
202쪽
181 DE UETALLICIS, ctione eonjunctam sed si livetur, optimum fit medicamen
FErrum vilissimum omnium censetur,ouamvis vita humanae sit maxime necessarium, quia ronustissimum est. Ignobilitas tamen significatur,primum Q fusionis impol tiam, significat enim multum continere exhalationis siccae atque admodum crassae, terrestris. Deinde ex colore livido materiae impuritas significatur:secillime quoque contrahit suam rubiginemvi in pulverem tandem vertitui. In examine tamen ignium diutius perdurat, quam reliqua im perfecta,quia multam habet terram incombustibilem. Purgatum vero accedit ma ime ad argenti albedinem,uoca turque Chalybs & Stomoma Graecis,a Latinis autem acies,uulgo Accialo. Cujus perficiendi rationem docet Aristoteles
η. Meteo.cap. 6.Ferrum enim igne vehementis imo fundutant fluat sicut reliqua metalla: in quo opere separatur multa Scorta, redditurque ferrum purius, ac durius,quod cum cepe effecerint,fit Chalybs. Sed quia ob vim ignis multum ab eo abscedit, undὸ corpus minuitur,non curant ultimam ejus perfectionem,praesertim cum tandem reddatur inutile operibus, nam fit frangibile operibus auic est commodius, quod minus purgatum est. Durius quoque redditur aquarum ratione, in quibus extinguitur postquam ignitum fuerit: extant autem aliae aliis praestantiores. In Italia Comum ob hujusmodi aquam est nobilitatum Ferrum enim ibi aquarum vi optimum paratnr Varii quoque lucci excogitati& medicamenta, quibus loricas, enses, auaque instrumenta sepius extinguunt, ut robustiora fiant adversus omnes ictus&durillima quaeque scindant,vi gemmas insculpant. Albertus ad id laudat liiccum Raphani adjunctis lumbricis terrestribus. Fetri differentia in mollitie E duc ibilitate,
quod syncerum ranagis probatur. Adminum cum AEro
203쪽
oris fusionis vena ejus copiosissima est in Italia ob eam nobilitata liua Tyrrheni malis insula, incredibili copia etianostris temporibus eam gignens mam terra quae eruitur, dum venae foditur,tota procedente tempore in venam converintitur. Laudant candidiorem, quae Rubricam habeat admistam damnant luteam nigram. Quaedam minutis scintillis
aut veluti bracteis lapidis scissilis modo composita est gleboisse,quae magis probatur. Alia lapidosa,in qua tanquam in radice angulosi lapilli aliquando visuntur,splendidi,de quibus
diximus in Haematite. Illud mirum venam sine multo labore fundi, ut ferrum aquae modo decurrat ipsum autem ferrum non posse nisi ausi vi ignis. Quod ostendit in igne deperire multum de ejus humiditate lusionem praestante. Si autem sulphur aut Stibium admisceatur, minimo labore funditur Ferri natura est exsiccare astringereque Candens extinguitn saepius in aqua aut vino adversus caeliacam passi nem,dysenter iRm,choleram, stomachi dilIblutionem, lienosios apud Dioscoridem prodest humiditates exsiccando Mastringendo Ad haec praestada efficacior est Chalybs. Sunt ut hujus scobem in vino generosis infundant, quod multis iebus propinant jejuno ventriculo,ut statim a potu dea bulent, adversus magnas Hepatis aut Lienis obitructiones aut ipsam m et scobem cum Diarhodon aut cum Hiera exhibent pondere scrupulorum quinque sed tutius est in min ri quatitate sumere, praesertim si praeparetur,ut jubent cum ceto, nam in rubiginem convertitur,quae malafica est.
U Lumbum quamvis apud Latinos in duo genera distri buatur,nigrum candidum, ut inquit Plinius . apud Graecos tamen Molibdos nigrum significat, quod nos impliciter Plumbum vocamus Cassi ter nautem candidum.
quod vulgo stannum dicimus: Quamvis hoc nomen Plinio aliud
204쪽
aliud significet. Non conveniunt autem nussin mollitie defusionis celeritate: in caeteris valde distant,ut patebit. Nam Plumbum gravitate aurum imitatur,nullumq; senum edit, ideo mutum vocant. Hus albedo admodum livida est, urta
decolor Plumbeus dicitur de iis, quornm virtus emoritur.
Peculiare huic, quod derelictum fertilius revistic crescit enim imbribus unde Chimissae argumentu sumunt,erim, aurumvi argentum augeri posse. Sed illud magis admira tione dignum est, quod ustum in fornace, donee citiis fiat, erestit ejus pondus octo aut decem pro singulis centenariis
ut Metallici testantur. An idem lateribus in fornace coctis contingit nam&hi graviores post astationem redduntur reum tamen oppositum debuisset seri,absumpta multa eoru substantia in igne. Sed in locum deperditae substantiae accedit fuligo ignis, quae adhaerens lateribus in poris condensatinae umili modori cineribus Plumbi, unde pondus augetur. Id vero magis in Plumbi ustione fit,quia in furno,quem Reverberi vocant, reflectitur flamma supeo cineres, ibique
suam fuliginem reponit. Hujus signum est: quod si iterum
cinis fundatur vertitur quidem in Pliimbum,sed admodum diminuta mole,reliquum in recrementum transit Vstione igitur non augetur Plumbum, sed minuit- At imbribus
augetur, ut intectis Plumbei csarcitis experimento competium est: & Galenus testatur,Plumbea statuarum vincula crevisse, quaedam adeo intumuisse', ut ex lapidibus penderent instar glaciei contingere id inquit ob aerea suta
statutam,quam continet cum aquea si enim condatur in aedibus subterraneis aerem turbidum habentibus, situm , eontrahere. Oportet igitur Plumbum exhalationem siccam
Et ustibilem habere multam,quam aeream substantiam Ga-Ienus vocat haec igitur in locis humidioribus vaporofam exhalationem Plumbo haerentem coagulari essicito ue veluti sordem circa Plumbum , unde augetur ejus substantia. Non contingit autem id caeteris metallis, quoniam aurum quidem&argentum non habent exhalationem ustibilem: Aes
205쪽
Aes autem &ferrum plus habent de combusta exhalatione, quae non amplius exhalat nisi in igne. His adde at tractio nem quandam fieri a Plumbo vaporo quidem substantiar, quando ea superet in Ere humecto & turbido, fumosae autem in fornace. Vnde ibi quidem augetur Plumbi substantia,hic autem recrementum. Nam etsi caetera metalla lata eodem furno urantur,ut flammam reflexam recipiant,non
tamen iis adhaeret fuligo,ut Plumbo hoc enim solum retianet,caetera reddunt cum substantia evaporante. Ideo caetera assimilantur calci, quae levior redditur existione Plumbum autem lateri,qui gravior evadit. lumbi usti cinis luteum colorem contrahit ob nigram fuliginem albedinimia stam Stannum vero candidum reddit cinerem. Illo utu turpictores ad luminari flammam repraesentandam appellantes taliolinum. Hoc figuli ad albedinem fictilibus prae standam Alia praeterea est Plumbi conditio maxime nececsaria. Est enim veluti Sapo ad sordes absterge a auriri argenti,&gemarum nam sine eo nequaquam purgari poGsunt ab iis,quae eoriam substantiam inficiunt. Iuncitur enim Plumbum facillime cum caeteris metallis fusis, sed cum diutius vim ignis tolerare nequeat, dum abs edit, simulausere eorum sordes. Efficiunt autem hoc opus in auro&argento, uia haec in igne perdurant illaea dum Plumbum evanestat. aetera metallaaut non junguntur, aut conjuncta, non ex toto recedunt,aut tardius. Qui modus purgandi Cupella appellatur ab aurificibus. Quinus jungitur Plumbum aut vena Plumbi, facilius funduntur: ideo expetuntur ad venas agrestioresmeque argentum excoqui potest sine iis Gemmae sordidiores Mobcaecatae si incoquatur se Plumbo aptem didiores redduntur: quod ostendiraliqua vim attrahentem inplumbo contineri Suntqui testatur,ex Plumbρ aliquam portionem argenti vivi sublimari,quia inultum meo comvenirin substantia evaporabili. Impurissimam autem esse eius substantiam ostendit color lividus cum modico te dore: α quia plusivam caetera metalla, tractantium manus
206쪽
inlicit nigredine. Facillime quoque rubiginem contrahit, quae Cerussa vocatur. Plumbi vena nunc per se reperitur, nunc cum argento, stisq; venis conflatur. In Hispaniari per totas Gallias eruitur laboriosius, sed in Britannia summo terrae corio adeo large,ut lex ultro dicatur,ne plus certo modo fiat. Alicubi terra est cineracea scintillis minutis splendentibus Alicubi lapis splendore Plumbeo ex quadratis veluti tessellis constans innaerentibus saxo candido aut xut . Melior quae in saxo candido, aut terra minutis granis Dioscorides ipsam venam arenam vocat Plumbariam inspuma argenti. Recipitur Plumbum inter medicamenta externa ad xefrigerandum, astringendum sistit fluxionesin cicatricem inducit ad quem usum teriturvi lavatur,ut docet Dioscorides,inmortario plumbeo plumbeo pistillo: facile enim ob mollitiem succum reddit: Galenus varios liquores aiuungit simul terens, ut efficaciores reddantur. Aut uritur &lavatur ad eosdem usus, quod siccantius redditur Ec acrius Plumbi laminae lumbis adalligantur ad refrigerandam Venerem deGangliis imponsitur,nam ea dissipant.
Post Plumbum meminit Dioscorides lapidis Plumbarii,
quem Molibdoidem vocat, dictum a Plumbi similitudine, jus vis respondet recremento Plumbi S eodem modo lavatur. Hic profecto alius est a vena Plumbi,quam arenam Plumbariam vocat, Graece Molibditim, ex qua fit
quaedam species Lithargyri. Puto autem Molibdoidem esse lapidem quendam in nigro splendentem colore Plumbeo,
tactu adeo lubrico,ut perunctus videatur, manusque tangentium inficit colore cinereo, non sine aliquoiplendore plumbeo: utuntur eo pictores coliculis in cuspidem excisis,
ad figuras designandas appellant autem lapiciem Flandriae,
quia ex Belgia affertur. Eundem reperiri tradunt in Germania, ubi Bisemulum vocant, quem assumunt cum stibio,
207쪽
mistura liquefacta ad formandos Characteres, quibus impretares librorum utuntur, materia admodum dura ac frangibili Testantur ex eo quandoque excoqui argenti aliquid & ubi reperitur, subesse argentum sperant. Aliud genus affertur ivgrum ut carbo&crustosum, quem pictores Matitam nigram vocant. Hi lapides si urantur,in Lithargyrum Vertuntur,ut vena Plumbi.
ALterest lapis Plumbo similis,quod Stimni Graeci,
cant,Latini Stibium esu go Antimonium de quo inquit Dioscorides,optimum esse, quod splendidissimum est,
atq; emicat, confractu crustosum nihil terrae aut serdidi h
bens,friabile Plinius inquit In argenti Metallis iiivenitur, ut proprie dicamus, lapis spumae candidae nrtentisque, non tamen translucentis Duo ejus genera: masin foeminat magis probant foeminam horridior est mas,scabriorque minus ponderosus, minus' radians, arenosior. Foemtina contra nrtet,seiabilis,fissuris' non globis dehiscens. Videtur autem Plinius ad marem reducere Molibdoidem, de quo diximus, hic enim non fissuris scinditur, horridiorque est, nusq; radians: cum alioqui Molibdoidis nusquam meminerit. Alffertur hodie Stibium ex Germania fusum, in massas congelatum, quo utuntur praecipue fusores aeris ad campana construendas,nam senum adauget Admiscent vasis stanneis, ad specula. Ferro admistum reddit fusibile, unde globos conficiunt, quos Bombardae caculantur sed metalla, quibus admiscetur,fragilia reddit, praeter Plumbu. Reperiturin in Etruria in agro Senensi pluribus in locis. Vim habet astringendi, meatus occludenai, refrigerandit cohibet excrescentia in carne ulcera ad cicatricem peris ducit aufert serdes oculorum4 sistit singuinem ex membrana cerebriorofluentem: ut in universum dicatur vigusto Humbo siculis est privatim autem adambusta,noiti Aa a patitur
208쪽
patitur pustulas erumpere Torretur autem certo modo, utitur ulque adignitionem e nam si amplius, fundituri Plumbum. Haec apud Diostoridem. At Plumbum id candore argentum imitatur,sed vitro fragilius est. Ex eo Chimistae conficiunt oleum rubicundum, quod praedicant adtingendum argentum colore aurit ad ulcera contumacia, exedit enim. Nuper ex eo parant lapillos rubentes&flavos Hyacintho aemulos,diutius usto donec luteus ouida fumus exieritri in cinerem conversum fuerit quem addita portiaone Boracis, aut salis Armoniaci conflant&fundunt super aeris laminam au armor coit enim in lapillos translucidos Hyacinthinos,quod Antimonium praeparatum Ocant. Hoc postquam ad metallorum transmutationem reperis,sent inutile, converterunt in usum Medicinae Exhibent enim ejus in pulverem comminuti grana tria, aut quatuor,
aliquando usque ad octoin amplius cum saccharo rosaceo ad purgandosnumores cratas &melancholicos, in morbis contumacibus. Ducit per superioravi inferiora, lanc purgationem sepius repetunt. Sanari testantur tremorem cordis, Hypochondriacam passionem, Asthmaticos, Hydropicos,Plathisicos.Sunt qui in robustissimo corpore exhibuerint usque ad grana duodecim dicerectiam sanguinem nigrum concretum felici sucoessu.
STannum a Latinis vocatum derivato nomine a Stimmi,
similem enim habet naturam ab Homero Cassiteror vocatur. Non reperitur autem apud Dioscoridem nisi velimus cum Stibio compraehensum esse,quod enim ex eo eon-
flaturri candore, & tragilitate non dister a Stanno: Plumbum tamen id vocat Dioscorides, Latini distinguentes Plumbum candidum appellant.De quo inquit Plinius: Prmciosissimum candidum a Graecis appellatum Cassiteron, fabuloset narratum in insulis Atlantici maris peti, vitilibusq; navigiis
209쪽
navigiis circumsutis corio advehi. Nunc certum est inLLusiis tanta gni cin Gallecia summa tellure areno in colo tris nigri ponetere tantum ea depraehenditur: interveniunt
& minuti calculi maxime torrentibus siccatis. Lavant eas arenas metallici, quod subsidit, coquunt in fornacibus. Invenituri in aurariis metallis, quae Elutia vocant, aqua immissa eluente calaulos nigros paulum candore variatos, quibus eadem grauitas, quae auro. Et ideo in Calathis, in quibus aurum collisitur, remanent cum eo Postea caminis separantur, conflatique in album Plumbum resoluunr N-bi natura plus aridi habet , ideo nulli rei sine mistura utile est. Nec argentum ex eo plumbatur, quoniam prius liquatur argentum. Hactenus Plinius. Videtur autem signincare Stannum non utile esse ob siccitatem ad argentum quod non contingit plumbo, hoc enim sua humiditate velocem reddit fusionem argento. Ideo superius dixit nec ex albo argentum,cum fiat ex nigro. Ex quibus patet Stannum per se lotum ob ariditatem inutile esse,dissicile fundi tam ipnim quam ejus venam Degere Humbo mollificante quod nodie assirmant, qui Stannum ex Anglia advehunt ejus metalli . . . fertilissima Hincnbitie litanni misturis datum est. Nam
primu mistis venis argenti & plumbi primus liquo qui filiit
in fornacibus Stannum appellatur Plinio, frangibile enim est Hoc illitum aeneis vasis, saporem gratiorem facit de compestit aeruginis virus:mirumque pondus non auget,specula quoque ex eo laudatissima. Sed postea adulteratum est stannum addita Eris candidi tertia portione in Plumbum album. Fit, alio modo, misti albi plumbi,nigrique libIis, hoc aliqui argentarium appellant: idem, tertiarium vocat, in quo duae nigri portiones sunt tertia altar hoc fistulae solidantur. Hodie hoc genus vulgo Saldaturam vocant,
ferro enim ignito rapiunt aliquani ejus partem, qua illico
ad Mus tactum liquata illinunt Era, sublecta pice colopho nia, sic enim conaeret diversas partes veluti gluten cotiligatvi rimas claudit , unde vulgo derivatum est verbum:
210쪽
Sta nate. Hoc eodem illinunt ollas Eneas,ne aeriam emotestat Sed si plus addatur Plumbi facile contrahunt cerucis ditatem. Improbiores ad Tertiatium additis aequis
portionibus albi argentarium vocant eo incoquunt quae volunt. Nam si album incoquatur Aereis uperibus,'i discerni ab argento possunt. Simili modo argentarium inconuere caeperunt,equorum maxime ornamentis aliis multatis. Haec apud Plinium leguntur. Patet igitur Stannum, quod hodie affertur ex Anglia ad vasi confidienda, Plumbi portionem haberes, extensibile enim estri facile funditur. Sed cum flectitur, aut dentibu s mordetur stridorem quendam edit, qua disrumpatur particulae stanni humore Plumbi elutinatae. Si autem caeteris metallis admisceatur, fragi- lia reddit, excepto Plumbo, auro purissimo,etiam si minima quantitate addatur,adeo ut solus odor aliquando sum-ciat ad fragilitatem taestandam. Si enim in catino in quo stannum fuerit conflatum, Aes aut argentum fundatur,ir ctionem patiutur. Cum Plumbo autem convcnit: namj
ei inter se plumbum nigrum sine albo non potest, ut Plinius inquit, ac ne album quidem sine nigro Quod hoc modo
intelligendum videtur Ex utriusque cnim mistura corpus fit magis extensibile, quam singula seorsum nam stannum per se non extenditur Plumbum autem extuditur quidem, sed non in multam latitudinem,disrumsi tur enim: at commistum tenuius dilatari potest absque fractione. Oportetistitur tam plumbum sua humiditate extensionem commutanicare stanno , quam stannum sua tenuitate plumbum tenuius ducere Esse autem admodum tenuem stant substanta tiam ex eo patet quod inquit Aristoteles 1. degen.&cor, rex. 9o. Stannum in exigua admodum quantitate Aeri mistum colorat tantum , ut videatur esse passio sine materia, quod prosectis non contingeret nisi tenuissimarum partiuesset, ut diffundi in Aeris ingentem mole posset si autem stannum tenuius sit plumbo,non tamen gravius, quoniam ariditas ejus non patitur tantam condcnlationem, quanta