장음표시 사용
171쪽
oetris caeditur,ut Plinius testatur Plinius inter gemmas alium Pyritem tradit nigra quidem haec, sed attritu digitos adurit At mirum videatur solo digitorum attritu id praest te Albertus simili effectu tradit Pyrite seu Peridonium, ea tum fulgore ignis, qui si manu arctius stringatur, adurit,ideis leviter tangendum esse,quod ipse experimento verum, esse fatetur. Eius generis alium esse Chrysolitho similem, sed viridiorem Hilorte ex iis fuerint,quorum caliditas excitari possit a calore manus,ut faciunt medicamenta Septica, inter quae est Auripigmentum B Eandaracha haec quidem fulgore ignis constat: Auripigmentum autem Chry litho simile quorum substantiam eos lapides participare putandum est, ut Pyrites sulphuris. Sed de Pyrite haec satis.
Agnes supra omnes lapides admirabilis non solum
quia ferrum adseranit, sed. etiam quia lineam meridianam commostrat, adeo ut sine illo erronea sit omnis navigatio. Nomen habuit ab inventore,ut cander testatur Nam pastor cum armenta pasteret, invenisse fertur clavis
crepidarum,& baculi cuspide haerentibus in Ida monte A pellaturvi Herculeus,& Sid eritis a ferro: cui affinis videtur& effectu attractionis, quae inter similia fit, visu. Ferrum enim rude videtur sine splendore metallico. Differunt colore Messicacia marem vocant, qui efficacius trahit foeminam imbecilliore.Qui in Macedoniari Magnesia reperium tur, russi, nigrique iunt. Beotius russi coloris plus habet, quam nigri, Qui in Troade invenitur, niger eu,& scemunei sexus, ideoque sine viribus. Deterrimus in Magnesia Asiae, candidus neque attraharis ferrum, similisque PumicLCompertum est meliores esse quanto sunt magis caerulei . AEthyopicis laus semma tatur,tandusq; argento rependi .ltur. HiMagnetem Poque aditim ad se trahunt. In eadem
AEthyopia Aius mons non procul g nn apidem Theam
172쪽
dem,qui serrum omne abigi respuitque. Hae apud Pliniantu e eamede quid sentiam explicatur in Quaestionibus Peripateticis nempe quodcuque fragmentum Magne tis oppositam faciem habere eamedis: Magnetem noria selum ferru trahere,sed&Magnetem Ferrum quoq; abis Magnetis infectione& ferrum aliud traheret Magnetem. Et quo modo acus Magnete infecta meridiana certius coniumostrat,quam ratio Mathematica Dioscorides Magnetem praefert,qui ferrum facile trahit,colore ad ceruleum vergem te,densus,nec admodum gravis. Habemus ex IIua exterius subrustiuraunius in fracturis tigricantem,& parum tendemtem ad caeruleum,densum, atq; admodum essicacem in a tractione: qui dum precutitur,i orreit,lanugine quadam oborta, qua transmigrat ad est Vulgo'. vocatur Calamita'. Reperitur in eadem insula lapis quidam canclic Itinens nigris inscriptus, quam Calamitam albam vocant. At hic non trahit ferrum sed creditur carnem trahe quia litiguaὶ admotus aῖhaeret,ut aliis quibusdam contingit. Multa quoque prHmittunt de Magnete. At Medici cremato Magnete utuntur pro Haematite. Dioscorides crudum,inquit,habere vim purgadi humores crassos, si ex aqua mulsa detur pondere trium obolorum Plinius scribit asperiora reddi vulnera, si Magnes telum infecerit. Remedio uni Magnetis pul verem inspersum addi etiam solitum ad consectionem vitri,quoniam in se liquorem vitri quoque ut ferrum trahere creditur. Hoc genus hodie vulgo vocatur Manganest, ab Alberto Magnesia: lapis est niger Magneti similis , quo utuntur vitrearii Si enim modicum ejus vitro admistratur, illud purgat ab alienis coloribus: Iarius reddit: si vero amplius, tingit colore purpureo. Affertur ex Germania Foditur quoque in Italia in montibus iterbii, &alibi Meminit Plinius Pseudomagnetis: inquit enim, in Cantabrianastitur non ille Magnes verus caute continua sed sparse,nescio an vitro fundenao perinde utilis,nondum erum expertus est quisquam serri utique inficit aciem, ut
173쪽
Magnes Alius est lapis vitrum tingens colore caehuleo,, si pluiculum addatur,inficit nigredine Zafferam vocant hic ex cinereo tendit ad purpureum,pqnderosus,&friabilis:per se solus non functitur,sed cum vitro fluit aquae modo.
Η .Ematites a sanguine appellationem habet, tum quia
succum sanguineum reddit ad Cotem tum quia utilis eth ad sanguinis fluxum Dioscorides praefert Diabilem, &faturato colore, aut nigrum sed per se durum, & aequalem nulla sorde admista,aut septo intermedio. Adulterari enim selet gleba rotunda&densa lapidis schisti quales sunt, quae ejus radices vocantur,torrefacta in fictili inter cineres , donec ad cotem colorem Hematitae reddat. Sed depraehenditur dolus, primum quidem intersectionibus, nam hic in laminas rectas frangitur Haematites autem non eo modo: deis inde colore, hic enim floridum reddit, Haematites autem saturatiorem Cinnabari similem. Reyeritur aure Haematites etiam in Rubrica Sinopide. Fitri e Magnete lapide cremato,donec sufficiat. Nativus autem in Aegypto foditur. Vritur ut Phrygius irrigato vino. Sic enim Graecus eodex Ndinus habet sic & Serapio legit: At interpretes ex Plinio vertunt: Vritur ut Phrygius,sed non extinguitur vino. M dus ustionis, ut modicu levis fiat, bullis quibusdam intumescat. Plinius ex Sotaco vetustissimo authore Haematitarum quinque genera tradat. Primum Aethyopicum proveniens ubi Magnes in Aethyopia sanguinei coloris, sanguinemque reddens, si terat vi crocum: in attrahendo feriarum non eadem natura hie medicamentis oculorum utilicsimus e iis quae Panchresta appellantur: item ambustis. N-terum Androdamanta vocari,colore nigro, pondere ac duritia insignem Mande nometa traxisse praecipue cin Africa repertum, trahere autem in se argentum, aes, ferrum Evi
perimentum ejus esse in cote ex lapide Basanite reddere
174쪽
enim succum sanguineum esse ad Iocinoris vitia praecipes
remedii. Tertium genus Arabici facit, simili duritia, vix reddentis succum ad cotem aquariam , aliquando Croco similem. Rciarii generis Elatitem vocari quandiu crudus litus coctum vero Milti tem, utilem ambustis ad omnia utiliorem
Rubrica Quinti generis Schistos haemorrhoidas reprimit, qui diversus est ab altero Schisto, de quo inserius Hodie
ut si ut Harmatite lapide durissimo incoliculas formato a tifices ad auri vel argenti bracteas ferro sublinendas perpoliendas Color coticularum est instar ferri perpoliti, ni grior tingit tamen colore sanguineo si alteri coli duriorias
tricetur. Nasciantur in Ilua in Metallis ferri meliores atratiantur ex Compostella. constant visura angulosi ut Pyrites, splendidi colore ferri nigricantis: cor aerent racematim nunc magnitudine nucis, nunc exiliores, nunc veluti squamae piscium compositae saepius in cavernulis rubricam continent. Excoquunt autem trunc lapidem in ferrum cum reliquam a. teria, in qua nascitur. Reperiri in his aliquam vim Magnetis trahendi ferrum,licet obscuram. Possumus igitur assere re , interhos esse Adrodamanta nigrum, ut inter Pyritas argenteum, utrumq; figura quadrata: Haematitem Sc tu stum, qui scilicet squamis constat, sed non cinditur in squarimas Alterum genus ineisdem metallis reperitur globosum colore partim Rubricae,partim ferri nigrantis. Hic friabilis Obinaequalitatem,durus tamen Hujusmodi videturdescriabi a Dioscoride, saturato colore aut nigro , friabilis, per se durus,adulterari statius gluba radicunt sinisti. Nam taeteri solidiores adultcrari nequeunt, neque colore sanguineo spectantur, sed ferri perpoliti. In hoc genere quidam reperiuntur colore profunmori, simulac pulvisculum croceum fundentes, quales describuntur a Plinio in AEthyopia nati.
Ad hoc genus reduci posse reor lapidem serrugincu gravem obductum Rubrica, de supra rubricam creta pallida, ultimo regitur crusta simili Etiti tenuiore fragiliore, quae esse-pti modo pervadit ad intima. Lapis luc ad cotem cro
175쪽
LIRER SECUNDUS. Is eceum & sanguineum succum parit. Reperitur Aretii, ubi Ens est Acidulatiae congener Ostraciti,de quo superius in AEatite dictum est vim habet astringentemvi aliquantum
excalfactoriam& extenuantem,ut Dioscorides tradit ideo exterit ocularum cicatrices 4cabritias cum melle. Facie&adlippitudines oculos fractos, & cruore furfusis cum lacte muliebri Bibitur ad difficultae urinae: fluxus muliebres,&iis qui sanguinem rejecerunt. At Galenus non excalfactoriam vim inesse,sed refrigeratoriam inquit enim: Lapis Haematites tantum frigiditatis habet, quantumas rLctionis Alexander Trallianus extollit hunc lapidem optimet contritum ad cotem, ad sanguinis rejectiones, ulcera putimonis purulenta exsiccat enimi glutinat cum efficacia absque calefactione exhibet autem pondere strupulorum
SMyris ab abstergente facultate dictus, vulgo Smerisior
durissimus quiciam Haematites videtur esse: namaacotem aquariam aliquem succum sanguineum reddit, ut videatur apud Plinium tertium genus Haematitis, quod Ar bicum vocat simili duritie,ut ecudum, vix reddens succum ad cotem aquariam aliquando croco similemia Lapis est se rugineus ad nigredinem verseni, adeo durus, ut eo Gemmarii utamur.ad Gemmascalpericla B arma cxpolienda. Otisur in Metallis ferri Diostorides inquit lapidem esse, quo Gemmarii scalptores poliendis Gemmis utuntur: utilis ad erodendum.& urendum: dc ad gingivas humentes Ec
Chistus,id est,scissilis apud Diostolicisti in Iberia ij
niae nascitur,optimus cristimatur, qu colore ad croceu , vergit,
176쪽
vergit, facileque friatur. abscinditur sua natura similis autem est sili Ammoniaco ratione compositionis, cohaerentiae laminarum Rus glebar durae, rotundae Schisti radice
voeantur, quibus ustis Haematites adulterari solebat, sed franguntur in rectas laminas,quod Haematiti non inest Plinius addit Schistum peculiarius splendere a Sotaco Antra-citim vocari nasci in Africa nigrum attritu reddere aquariis cotibus ab ea parte, quae fuerit abradice nigrum colorem,ab altera parte croci ipsum utilem esse oculorum m dicamentis valere autem ad eadem, quae Haematites, sed
imbecillius,testatur Dioscorides. Hodie Schistus incognitus est vulgo,quamvis quidam ostendant varios lapides. Reperitur tamen verus Romae in Vaticano etamus e fundametis. Glebae sunt colore nigro , quae laminas complectuntur admodum tenues invicem haerentes,ut in lapide speculari sed colore ex nigro ad croceum inclinante, splendentes, perspicuae: per quas si Sol inspiciatur, videtur croceus inspici autem potest sine nora Iaem in faxo nigro&durissimo reperitur in Montaeuto prope Anglarium. Nam ejus montis cacumen ex hoc lapide constat.
TAlcus vulgis appellatur in Italia lapis ex tenuissimis
laminis veluti bracteis argenteis constans, unde hic scissilis dici potest. Distat autem a Schisto non solum colore,sed & quiation in rectas laminas scinditur,flexibiles enim sunt εἴ vario modo complicatae. Rus glebae ponderosae, subvirides,licet bracteae separatae sint argenteae in ignei remnis est,neque enim funditur,neque comburitur, neque colorem amittit ideo &Ellychnia ex eo complicato faciunt perpetua,ut ex Amianto Chimistae tamen artificio solvunt an liquorem , quod oleum Talcv vocant, sperantes arsenteum splendorem aeri tribuiae Nam pulvis eius Eri mastus ipsum dealbat:&fictilibus nitiarem Gentia--
177쪽
ie hic fuerit Argyrodamas apud antiquos vocatus, quasi a gentum indomitum cum in igne perseveret invictus. Et AG gyrolithos a Chimicis vocatus diversus a Lithargyro,quan-vis Hermolaus hoc nomen tribuit Seleniti nam Chimici Lunae tribuunt argentum Diogenianus Magnetem vocat non eum qui trahit ferrum, sed nunc tam argento similem, ut decipiat. In multis praeterea faxis,arenisvi terris,ejus --
cae splendent stellae modo, unde nomen barbarum desumptum videtur nam apud Mauros Talc Stellam significar, quo nomine stellam Samiam intelligere putantur Avicennatamen eo nomine manifeste non terram, sed lapidem, de quo loquimur,aut Schistum intelligit. Inquit en peric losum esse si assumatur interius,quia ejus lamina: hara erit infixae ventriculo,faucibusvigulae ideo eget magna industria ut selvatur, percoletur,4 propinetur cum aqua gummi: Sed ustum efficacius esse ac tenuius ipsum vero non adurit ignis nisi cum artificio. Frigidum est in primo,siccum in secundo ordine astringens, retinet sanguinem, prohibet abscessus mamillarum&testiculorum quae post auresviri partibus laxis fiunt. Datur cum aqii Plantaginis ad piitum sanguinis, & fluxum menstruorum. Haemorrhoiciarum: infunditur dysentericis: quae facultates conveniunt Schistopaulo ante explicato Lapis quidam argenteus crustosus, fragilis in colle Petrae sanciae,quem ignis non absumit, sorte apud Plinium est Galaicos Argyrodamanti similis, paulo
sordigior. Multi praeterea lapides veluti armatura ab his vestiuntur, quidam aureo colore, utHammochrysos inter gemmas, cui videtur aurum inesse arenis mistum qumdam arenae apud nos,aurei coloris,uuas scriptores aspergunt chartis praescriptis. Ex Schisto aut Pyri te hunc colorem haberi putandum est ut argenteum ex Talao.
GAlactites a Lacte nomen habet, quia lacteum siccum
emittit, cum alioqui cinereus sit,&descis ut Dioscorides
178쪽
rides tradit , eonditur aqua tritus in Plumbea pixide ob vir glutinis,quae in eo continetur. Ex quibus colligimus cum . Plumbo affinitatem habere: nam& Cerussa candida est Mdulcis Laudatur ad oculorum fluxionesvi ulcera Galenus in caliditate, fiigiditate ponit temperatum ob dulcedinem Plinius meminit inter Gemmas Galactites inquit, ex unocolore lactis est eandem dicunt Leucogeam, Leuia eographiam,in Synephitem lactis succoi sapore notabilem in educatione nutricibus lactis Daeunditatem infantium quoque alligata collo salivam facere dicitur, in ore autem liqueli ere eandem memoriam adimere. Mittit eam ωAchelous amnis. Sunt qui Smaragdu albis lineis circumligatum Galactitem vocent. Haec Plinius. Ex eodem genere est Metilitesvi Morochthus Metilites quidem a melle appellatus est, quia melleam habet dulcedinem. Est inquit Dioscorides in omnibus Galactiti similis,led succum dulci rem parit& valet ad eadem Plinius inquit Metilites lapis succum remittit dulcem mellitumq; tu susi cerae mistus eruptionibus pituitae maculisque corporis medetur,
vulvarum dolores impositus velleri Galenus huic calidita
tis nonnihil adjunxit, ideo colligere possumus aliquam vim
abstergendi habere. De Morochtho Dioscorides inquit aliqui Galaxiam a Lacte scilicet appellant, aut Leucographida, quia scilicet eo lineae albae ducuntur iri quem usum hodie Mathematici assumunt. In AEgypto nastitur, quo utpote molli .facile liquescente utuntur ad lintea dealbanda. Nim habet obstruendi corporis spiracula, ideo consert iis, qui singuinem expuunt , Caeliacisis vesica doloribus ex aqua potus:& fluxionibus viil vet impositus velleri:mollibus
oculorum collyriis miscetur: explet cava S lachrymasgstit: cum cera ducit ad cicatricem ulcera in teneris partibus Galenus inquit hunc minime omnium Qualitates participare, Hec astrictionem,nec morsum, nee abii ersionem prestier .
Quo circa hoc ipsum duntaxat liuic lapidi inem,quod desiccet:hunc quidain MoroXum,nomulli Graphida nuncupat: quia
179쪽
quia usum calami scriptori praestat Plinius Meroclem, . at inter gemmas, porraceam, quae lacte sudat. Hodie omnes hos lapides habemus in AEtruria,pictoribus& Mathematicis cognitos ad lineas ducendas. Reperiuntur in fluminibus devoluti ex Apennino in Lunes regione. Quidam cunerei, quidam nigri alii subvirides, alii mellei coloris omnes tactu adeo ludrico,ut peruncti videantur saponis modo: omnes succum lacteum reddunt ac dulcem, taciteo solvuntur. Qui igitur cinereo colore constat, aut nigro,Gala cstites fuerit qui flavescit mellis similitudinem etiam in colore praeseterens,merito dici possit Melitites. Subviridis a tem Morochthus. tet autem gemmae instar Morochthus magis quam caeteri.
MInium Graecis Ammion appellatur, quia ex arena quadam rubente in metallis argenti fieret, ut tradit Plinius in Hi ania reperiri, sed durum, arenosum. Optimum supra Ephesum arenam esse Cocci colore hancteri, dein lavari farinam, quod subsidet, iterum lavari. Quod postea desiit,qui magni operis erat. Celeberrimum ex Si ponensi resione in Banica,quod non licebat inibi perficere S excoqui sed Romam perferrebatur vena signata, ibique lavabatur. Ἀrena haec sine arsent excoquitur. Adulterari autem multis modis esse enim alterum genus, quod secundarium vocatur, in omnibus fere argentariis &Plumbariis Metallis,quod sit exusto lapide venis permistin qui non rubescat nisi in fornacibus, exustusque tunditur in farinam multum thfra naturales illas arenas. Haec apud Plinium Dioscorides non videtur hoc distinguere quod secundarium dicitur .ab altero. Nam ubi Minium a Cinnabari distinguit, tradit Minium fieri in Hispaniae lapide quodam permisto argenteae arenae, qui non dignoscatur,nisi in fornacibus inibi enim permutari in flor en tulim um fa
180쪽
nantissimum colorem. Vbi autem de argento vivo agit, inquit, fieri ex Minio, quod male a quibulciam Cinnabaris dicitur. Lapidem hunc , qui continet argentum visum tan 'quam vomicam,etiam in argentum exeoqui testatur Plin' compertum est rubicundum esse, licet sutia argenti vivi in eo appareant sparsae. Ex his colligere licet, Minium quoddam ex arena rubra coninente argentum, fieri hax aliquando Carbunculum imitatur,unde Vitruvius inii gle. bam Anthracem a Graxis appellari stribit aliud ex lapide continente argentum vivum,ut Dioscorides testatur Ter tium ex arena propria, in qua nullum metallum , ut Sisa- ponense. His adcli potest Quartum, nitim scilicet secunia darium, quod ex sterili lapide fit, nec rubente nisi in fornacibus. Qui Minium in officinis poliun aciem laxis vesicis illigant , ne in respirando pernicialem pulverem trahant& tamen ut per illas spectent Idem efficiunt, fotares in Metallis,ut testatur Dioscorides nam strangulantem halitum emittit. Fuit autem inter pigmenta magnae authoritatis. Aristoteles, Meteoein fine id vocat Cinnabari esse Iaapidem inter eos, quorum consistentia est pulvis coloratus: sieri Galenus vocat. Sed alia est Cinnabaris apud Diosco ridem,de qua egimus in Plantis. Plinius inquit, vocem esse Indicam significantem sanguinem Draconis. Ipsem Cinnabari hodie vocant Cinabrium, sed fossilie non amplius in usu,invento alio genere, quod fit ex sulphure,&argento vivo simul ustis. Hoc utuntur pictores, quidam medici in suffumigiis ad morbum Gallicum &Ceratis excipiunt ad ulcera maligna habet enim vim causticam, erodentem. Minii autem nomen in Sandycem Diostoridis transtule-tiint,de qua inserius dicetur.
OChra a Graecis dicta, quia luteo colore constat, pictoribus in usu pro auripigmeto,ut Theophrastus refert.