장음표시 사용
51쪽
uer ales,cum particulares pareant hae vice quiso Ariastotelici manes, quomodo detur speties particularis, γvlterius an unus,vel plures morbi,sint in spetie univoci, equivoci, vel analogi , in quo gradu, vel gradibus inte sonis,vel extensionis,cum tot & tantis causis immediatis,mediatis,& procatarticis, ipsorum seu ipsarum disserentijs,viiijs cum coniunctis accidentibus associatis, te poribus,motibus criticis perfectis, vel imperfectis, symptomaticis. Pro aegro cuiusnam sit temperaturae siue apra dominio siue a subdominio cum suis differentijs in viribus, gradibus,pro oppositione relativa medicamen-aorum, cuiusnam propriae, di iudiuiduae qualitatis, cuius e nam crasis partium principalium, ut cerebri, cordis, hepatis, interuientium etiam visthomaci, pulmonis &c.c ius nam sit statis, sexus,consuetudinis,uitae generis,pr prietatis naturae, partium assectarum euius aeris, regi nis,ventorum,cuius syderis,& costellationis cum a primo ortu natiuitatis, cum a secundo ortuis sionis operationum,& tandem an infausto sydere ut est saturnus cum ouarta Luna,an stlici,& fortunato ut est sit aeger natus. Pro Medico,ut sit Vir Philosophus, Aia arologus,rerum naturae omnium scientissimus cultor Hi-pocr. lib. de probitat.Medicus non sit aegrotus, seu me et osus, ne ob ijeiatur versus ille,alijs medens, at ipse vic etibus scatens Gal. .de tuend. sanit.Medicus non sit au rus, pecuniae enim prius,quam sanitati colatere malum, immo pacissici cum aegrotantibus infame est. GaI. s. de
placit. Hipocr.& Platon. Medicus sit diligentissimus,&plures vices in die, nocteque visitans aegrotantes,ut pos- sit animaduertere motus initurae, & ubi erit idoneitas ei adminiculari, si vero inhabilitas, prohibere, diuertere. Gal. co m. II. prim. sect. aph. Medicus non sit gloriosus,
nec superbus,quia Poletioribus medeatur,Galenus en iiii
52쪽
ih historia Antigenis lib. de preteog. ad posthum. non ve
magis sapientes, sed ut ignoratiores vocat. i. meth. , α tandem, ut pro Medico finem imponam, Medici debent esse a carnis inquinamentis alieni, taciturni circa omn morbos occultos,& in specie liminarum,sint appusiti ad responsiones verba Hipocratis lib. de decenti ornatu seu de probitate graues aduersus restituentes, ad sui similes solertes,familiares,&affabiles, temperati ad omnes,ad sediti nes taciturni, ad tacendum animo obfirmato, & continentes ad tempus appositi, ad occasionem arripiendam accomodati, ad victum frugales, & contE-ti, patientes ad temporis expeetationem, ad sermones expediti, omne demon stratum proferetes, suaui loquentia utentes, gratijs affecti,& gloria omnium horum corroborati, a veritatem, ac demoustrationem audentes, ac confisi.
Quibus sic statutis pro euratione secundum Hipoetaeum ex parte morbi cum suis annexis, cum ex parte
cum suis coniunctis,tum ex parte Medici cum suis assiacijs, & si ex parte huius Lector non ulla condonabit fu runt .n. dicta P transenna Θ quis poterit affirmare virtuosum esse in solo prognostico relinquere aegrotantes ξ quis deplorandorum non esse suscipiendam aliquam curationem affirmabit deficilimum enim in Medico curanti ad certam horum trium sy ndrome scientificam applicare cognitionem, impossibile vero in illis,qiu se ractant, repromittunt rot,& tantos habere infirmos. Scientia . n. cum sit certa,& euidens rei cognitio per sy logisticam deesmonstrationem habita, qua certitudine demonstrativa
huiusmodi Medici erunt praediti in solo prognostico deserere aegrotantes,& si per dubio, di ab illis adiudicato impossibili,& maximE quia, ad illa tria superius exposita cum sitis accessoriis pernoscenda, veram artis Medii
53쪽
speeii lationem non inflectunt. His rationibus quasi lege Diuina instructus Execilentissimus Mercurialis in Pi- suis pretiectionibus quq rit, cur Hipocrates dixit pertianere ad Medicum praecognoscere, & pinclicere otrinia aegrotanti, seu melius astantibus, non autem in sancito
prognostico,& si enunciato laethali se detineri, sed ad aliqua remedia properari. Vid. locum citat. in qἡo subtiliter, & pingui Minerua de hac re per tractat. Verum ne arationis orbita verba mea sint prolata, auctoritatibus multorum, qui in hac arte floe uerunt possum testari. Areteus, quod etiam confirmat Iulius Caesar Claud. in cons. de Phlisi, desperatis non est deneganda medicina, tum consolationis,&prudentiae vitae gratia, tum quia, Deus, ct natura solent ab imminenti morte quandoque vindicare; Mercurialis tom. 3. consit. Iaredicinaede sputi sanguin. prorsus aegrotantem deserere inhumanum est,
immo desperatis auxilia ex ratione adhibita prodesse certissimum est, notum enIm est dictum Aurelij, dum spiaro, spero. Idem Mercurialis in Pisanis praelectionibus
supra prognost. Ηipocrat. maxime in capite, recte vero scire oportet &c. In prognosi numquam aberarx res est diuina, errare autem humana, sic solo prognostico relinquere aegrotantes pessima,& rationem addit, quia vita breuis, ars longa, Occasio vollacris,experimentum periculosum, iudicium diffcile. Sennertus institui. medici lib. v I. inhumanum esse videtur nihil experiri ,& tent
re velle, & hominem miserum deserere,&sine medic mentis relinquere, hoc etiam tamquam veritatis exemis plar collit Io. meth. med. in curatione hecticae ultimi gradus, quamuis enim sciat talem perfecte numquam restitui posse, curari tamen non in conueniens ait. con firmat pariter locis cit. de meth.mede .contra Delphicos Medicos in historia cuiusdam Archigenis, Medici enim
54쪽
enim illi, quotiescumquε morbum aliquem deploratum
eredebant, non spei remediorum, non Zephiro naturae, nec caloris nativi, ope quorum mulioties monstra in arte apparent,sed solo desperationis Aquiloni, eos misere
relinquebant. Comprobat idear. meth. aegri non sunt deserendi, quia non semper certo constat,qui morbi sintue necelsitate mortales,& qui non, cum Amonello enim morbi instar belli incertus,& anceps est euentus,se La
rentius de crisibus dicit,ah nescis quid morbi serus vesper vehat . His omnibus alludens Hi pocrat. ac non immerito a. aph. 29. & Auic. . quarti tract. a. cap.io. dieit,
multoties saluatur aliquis absque spe Medicorum ValerioIa de loci m. In solo prognostico obdormire ridiculum est . Caserta de motibus conuulsiuis euulgat, horridum esse aequiescere In prognostico solo Medicorum, qui per vices potius sunt earnifices togati, quam homines . Huic opinioni tamquam a veritate non aberrantis, fauet quasi tota Medicorum schola, non solum veterum, sed etiam recentiorum, hinc ut fidei inconcussae, & probatissimae silentij velariis inuoluam etiam,& experientias multas quas superius enunclaui ut rationes, & auctoritates, obvallantes. De his enim sat prata bibere Excellentiss. Caserta de morb. acut. lib. iij. eap. 8. Noe enim loco supra allegato exemplietat quinquaginta casus relictos pro desperatis,&inloto prognostico deploratis, omnes autem, nonnullis suppeditatis remedijsAEtiacontra omnem spem Medicorum bellissime valuisse. Huieveritati non reclamat morbus CAR OLI V. Imperatoris A ligusti, qui ab omnibus Galliae Belgicae Archiauis Insanabilis sancitus, & solo prognostico publicatus, quia tamen alIquid tetriare, quam nihil planh cognoscebant, Theseo radicis chinae ex morbo conualuit; Sed quid de alienigenis, dum patrios testes, ac varios adducere pos-
55쪽
dore non minus, quam vir tritu co spicuus, paucis abhinc mensibus, cum aduersa valciudine esset oppressus ,εὰ
Medicis desperatus publicatus, & quasi relictus, solis sa minarum remediunculis, a fallaci Mcdicorum cognitione enatauit, ab adulterino prognostico revaluit, & fi postea illi boni homeri medentes, nitore sus otirationis gloriabantur, in publicis nobilium conse Jhus, fauonio suo Illustrissimum Virum bellissime valuisse, floruisse, triumphane. Non minori nitore clarescit,&alia historia alterius illustrissimi Comitis, qui affictatus a vehementi. grauique morbo, cum publico a nonnullis artis insan hili prognostico, immo pro auxilio solius naturq clementiar, ut quasi desperato relicto, a prudentissina iamen ipsus muliere tamquam percupida silicioris mariti valetudinis nonnulla remedia,& si leuia fuere facta, non ed eta in pagii s Galemcis, scd amoris, & beneuolentiae instinctu, pristina tamen salubritate maritum confirmauit.
Quid ergo λ in solo prognostico fidere, non solum temerarium immo inhumanum concluditur; Qui plura de derat perlegat Casertam libro supra citato, in illo enim quisque ab omnibus contradicentibus se ipsum vindica
hit absoluet. Antequam tamen hule indubitatae. veritati, & per rationes per auctoritates,& tandem per experientias finem imponam, a meta veri non aberrare credam, si obiecti nis quasdam a Galenicis clandestinis obortas, prius ilia cutiam, caligini enim dubietatis obscurantis addita luisce, Lector, felicius iter, audebit peregrinari. Galenus ergo I. aph. 29. scribit formalibus verbis. illud semper memoria tenendum: deploratorum non esse suscipiendam curationem, sed cedere, absistereque eum ea prςdl-Gone oporter quis uam tande morbi sit futurus exitur.
56쪽
Idem trieth. meden. cap. s. confirmauit, in quo
clasperata omnino salus est, imprudentis consilii fueriti apud vulgus infamare praesidia, quae multis fucre saluti, immo idem Calenus paulo post statuta corroborat, ic minpora, prae si liumque i)s, quos struare spes est, scribimus, quando gi is qui insanabiles sunt,nec tempus ullum opinportunum est, nec praesidium,& haec Galenus Medicorum primarius , Cui adeo propense fauci Castria libro supra exposito cap. I a. mederi quibus omnino spes est suis gax, potius est esse aemulator Gethorum,quam imitator
Christianorum, ignem enim igni addere pessimum est. Ab hac opinione non longe lateque abest acutissimus Celsus lib. y.cap. 26. prudentis sit hominis, eum, qui semuare non potest, non attingere, nec subire speciem eius, ut occisi, quem sors ipsa peremit,& tandem ne his obiectiuncul is Orestem defcribere velle videar,possum auist
rixare supra dicta loca cum lege Hipocratis in lib. primo Prognost. capite, nihil perinde Medico conducibile censeo, usque ad septimum, Quin etiam, si Divinum qui piam morbis inis, huius quoque prouidetiam perdisce .re,sic enim optimo iure,& admitabilem,& bonum se pretis stabit Medicum i quos enim superstItes fore cognouerit,
eos rectius ovoque seruabit, utpoth ex multo tempore, singula eonsultὰ perpendens; Itaque morituros, victurosque praesentiens, atque denuncians, omnem prorsus calumniam vitabit. Verbal Iipocr. Pro responsione ergo breuis ero in his enim comorarrisdiosum est,quia sunt merum nihil, purae negationes co-
eranti bene, ultra quod in scriptis Danielis Sennertimentio non solum pro responsione est facta, sed habita illustris memoria simili distinctione; Morborum alij sunt
per se, re vera,& semper in curabiles, qui nec naturae, nec
artis opera,in quocumque etiam subiecto curari possunt,
57쪽
quorumquε curatorum, nullu unquam exemplum compertum est,& ne hoc suis destituatur exemplis inter lite numerantur cicitas, At surditas nativa, gibbositas diuturna, plitisis co firmata, & similes, quae sub Theseo facultatis, & artis medicae non subiacent, ab his ergo cordatus,. di prudens Medicus debet esse aliet us. tamquam insana bilibus per se, non per accidens, ne similes patientes deinplorato morbo in disperationem suae malae fortunae incidant,sed quantum prudentia Medici serebit, si non ad curationem veram,saltim lasciuam,quam sic Farnelius vocat , pro blandit ijs aegrotantis, aliqua auxiliaria, & si fucata praescribere. Sic enim minori molestia, aura vitae fruuntur, non desperatione pauescunt, scd spe a remedijs Iongiores vitet suppetias agunt. Alij sunt morbi,qui maiori ex parte interim unx, amen interdum fgros inde c6ualescere obseruatum est. Horum perpetuum testimonium extat apud eumdem Casertam, nec non etiam apud Herculem Saxoniam, pro diuersis enim morbis, horum proprietatibus,disserentijs occultis,& formis indiuidualibus, seu qualitatibus specificis, cum a sensus iudicio, de
Medici opinione deplorati existimarentur, licet revera aliquando non sint de necessitate, in his morbis aegri nosunt deserendi a Medicis, sed ab his adiuvamina naturae sunt praescribenda, his enim multoties facta praepotens,&adiuta natura etiam praeter spem Medieorum, morbus in dies mitescit, di bellissime valet. Sic Ilipocrates ut
tantae veritatis neque incautus,neque ignarus a. aph. 29.
scripsit in morbis acutis non omnino sunt certae morbi,&salutis praedictiones. Vnde pro declaratione Galenus a. aph. 23. inquit acuti morbi censentur, qui & magni sunt,& ad statum celeriter perueniunt ; Unde fit, ut breui tempore magnas fa crat mutationes, quod perinde est,
ac si iudicentur dixeris; In hoc autem iudicio quia qua,
58쪽
o varia se ostentant symptornata,non per hoc a remedijs desistendum, immo illis est succurrendiim,halista ratione ad quando,quomodo, quantu, & v bi agendum: Sic Galenus irridet Medicos illos, qui quoties videbant in patientibus perturbationem rotius corporis difficilem, &frequentem spiritum Viria, caligines, splandores,vel Iacrymas ad oculos rubentes, vel tempora gravia , velineeruice dolores, vel in capite perpetuos, vel oris ventriculi morsum,vel in serius labrum tremulum,ac intra contractum, vel rigore vehementi concussum, 'uin etiam pleraque praecordia attrahentia, inquieta, frigidae appetitiua intra uri, extra frigesci I. de dieb. critie. I. irridet
inquam Galenus illos Medicos, qui quoties videbat has perturbationes, toties prognostico deplorato, desperato
relinquebant aegrotantes, ne scientes,quod crifis est m eus maximus naturae ad expulsionem causae morbificae, in quo motu, natura maxime laborat, hinc tanta symptomata, ut enim in iudicio a gricis crisis dicto, utraque
Pars, tam actor, quam reus, magno conatu suam causam agunt, alteram tamen partem causa cadere, altera vine
re,reumque absolui,vel condemnari necesse est, quod sibilo fit a Iudice latae sententiae, quaelibet tamen partes omni virium conatu partes suas deffendere laborant,& si una ex his partibus iuridica su ameta cognoscat leuia,
attamen totis viribus agit, ad extremum desudat sud rem pro victoria capescenda, per vices enim dubIO se e6- mittere Marti sanum est. Lauren. de cris. A simili in morborum perturbationibus, quae maxims se ostentane In his affectibus secunda partis diuisionis Sennerti supra dicti, licet natura, & morbus omni virium nixu contendant de victoriaret C sar, non nihil naturae succedat, i iis neruis Medicus dinet opitulari, non autem in illis Ggnis sic apparentibus, ut de dieb. crit. dixi,horescere,ex-G a time
59쪽
timescere, &in selo In ogilostico desperato obdormire
absque aliquo remedioru opitulatu. Sic Sennertus idem in similibus morbis licet aliquid moliri,naturamque tentare ,& aliquid medicamenti propinare, quod ipsi non multum facessat negotij. Ex cuius usu, si videamus naturam non solum no labefactari, sed etiam no nihil ipsius viriu colligere : sensim ad validiora progrediendum, donec sanitas restituatur. Quod si vehementia morbi aeger occubuerit, Medicus nihilominus ,& suum officium, &quod Artis est, fecit, non secus ac bonus nauclerus, qui quamuis diligentissimc nauem gubernet, tempestate a reptus,&victus portum attingere non valet. Vnum si co pede pertrantire nollo,quod in quibus nulla vitae diu, turnioris spes superest, siue sint laethaliter saucij, spirantes, siue graui, vehementique inorbo afflictati,cum certo necis periculo, ut ex prognost icis stipocrat. nulla gen rosiora medicamenta sunt exhibenda, nec a Medico pre- cribenda, sed tantum ut superius dixi,la tua, & fucata, .cum praedictione, sic enim cum Hipocr. & bonum,& ad mirabilem se prsitabit Medicum,& vulgi calumniam vitabit, immo potius auras populares venabitur, plebeios rumores non solum,uerum etiam nobilium consequetur. Quapropter sine difficultatum tenebris perspicuum lugescit,quod ulla contradictio non se ostentat huius quarii, &vltimi capitis cum supradicto, quomodo solo prognostico aegrotantes non sunt relinquendi, quomodo ad loca Galeni, Aretei, & similium sit respondendum, sicut pro iuueni Illustrissimo opitulando, quomodo inuigilaui, insudaui. Ne ergo in verborum squi uocis, mea turgescat ealam , sic ad remedia confestim propero. Inter Pharmaceutica remedia , opera seu intentiones curativas desumpsi,a causis, a morbis, a symptomatibus,& a locis affectis, sic Galenus ad Glauc. cap. I. denominat
60쪽
nat illa, prout directa,tum ad res secundum naturam, euad res prster naturam ; Prima dicta Vitalia, respicientia proportionem viscerum,debitam spirituum, di calidi innati, tum quantitatem,tum qualitatem, ac tandem eiu dem calidi in nati motum,de quibus Galenus de compo-- fit, med. per gen. c. I. 3 . simpl. cap. a . lib. 3. de Theriaca ad Pison. cap. q. Secunda multipliciter nominauit Galcnus, pro triplici differentia, causarum, morborum,ac symptomatum, ut de constitui. art. per totum lib. sic modo Praeseruatiua, Curativa, Correctiva, & simili forma, pro veaspicere debent, vel morbos,vel causas, vel symptomata, siue simul, siue diuisa, & prout indicata, & a parte,& vnita, agentem Medicum exercent, sic Hipocrat. de locis in hom Gai lib. 6. de compos med. 2.locos. Imprecor fortunae,me in hoc casu Pharmaciae pro Illustrissimo iuueni, a debilitate virium, cum magnitudine morborum, causarum,&symptomatum,manus habuisse impeditas; Doleo in nobilissimo Ephebo, Prognosticum non aequiua-Iuisse indicationibus hippositis ,& praecipue quia nihil
mihi magis erat in votis, quam tantum iuuenem a qua, cumque molestia vindicare,&non immerito, fuit enim
mihi primo cum & a Serenus mo DUCE deinde ab Eminentissimo CARDINALI ESTENSIBUS commendatus , ut commendatior es se non poterat, tum quia non eram nescius, ut promiserat, tam pro vita, quam pro morte, laboribus meis persoluisse beneficia,ficut non me
latet Illustrissim v, di generosissimum BERNARDINUM
Patrem,tamquam verum gratitudinis protypon, ut ubique locorum sic veneratum, loco filij fore responsurum . Remedia ergo Pharmaceutica fuere similia. Si pauca, virtutis inhabilitas,ut dixi iudicauit. sicut si febri, Diarrheae, Dymenteriae, tenesmo, relaxationi, seu aperitioniani cum accessorijs a parte ad partem prophilartice non fuere