장음표시 사용
31쪽
demandatas,attamen ut motarum dubInm ex experienaria autopsica, cognouere. Sic titubationis ansam fecit in militis hic casus&maxime pro eruenda sententia co--muni haec ramenta ab intestinis esse decidua, in alis s ex--citauit grauia pro veritate certamina, qui percupidi felicioris notitiae, omnes mortuuos qui a similibus morbis
cxcretionibus fuissent vexati secare paciscerunt di eo subito quod a paucis temporis suppetijs cecidit experie- . tia secuda in quodam milite Vlys bonens Maiestatis C tholicae ibi Arcis Praescisto. huic morbo dysienterio pariter laboranti, per multos dies acerbissime doloribus squis
prosequio, tandem excreuit membranam crassam mensurae Vinae spatijs scilicet in quantum utraque extendiatur manus. Hic pariter mortuus desectus nullam partinsensibilem apathiam, nec intestinorum deperditam sit stantiam , conspexere. Tertia experientia se patefecit in
muliere cuiusdam fabri ferrarij,in qua post puerperium a
suppressione mensium oppressa, oborta fuere varia que relarum symptomata , precipue vomitus sanguinei obnaturam sanguinea quae soliti loci naturalis oblita varias querebat vias, & praecipue stomacum, tandem post varia adhibita prissidia tam univoca.quam analoga, in mor- his enim coronicis aliquando transcendere lineam medicinae praedicamentalem docet Valeriola ) ut videre est in historia, natura fibrosas quasdam portiones excernere cepit, aliquando ramentosas, per vices semen cucurbitinum smulantes sic vitam deguit hoc modo per tres annos mira medicorum obstupefactione,obsecto huius post mortem abdomine nulla intestinorum substantiae depe ditio fuit visa. Qti ria& vltima fuit in alio eius patriatio, qui ab epoto pharmaco dymenteria correpto post sa-guinem bile tincta eκcretum tandem crustas deciduas per duos menses aspectauit albas crassas aliquando, ut pediis culos
32쪽
eulos multoses ut quadrates nummos pervices vinuin mos au reos,& haec de experientijs Arnoldi. - inibus sic statutis cognosco nouas opiniones euulga
ri prouinciam esse perdifficilem, magis tamen ut scelus inexpiabile est falsitatem sub velo veritatis fucari, sie Pl to in Thimeo. Scio noua inuenta mirifico oblebamento legentium ingenia assicere, no ambigo tamen in The tro nouo ascendentes plures grauiori lapsu pricipitare Qui veteres limiuit calles, sequiturquὲ nouatos, S pius in fraucius incidit ille suas. Qui l. Non incidet tamen quos experientia & ratio inuitat, sede hac re diligentius consderans non iudico semper tuta quieumque in libris obuia sunt delineare, se eredula sepribere,sed in ratione prius & experietia consulere, A miiseus Plato, Amicus Aristoteles, sed magis amica veritas,'εe maxime cum experietia duce, quam,quis negabit, vel indiget helle ro,vel 'r' est haeulo . Narrat Antonestus. Pro conclusione dico ramenta intestinorum, quae lucidat experientia dyssenterica esse mucosa illa excrementa supradicta in alio quaesito, quae charactarem talis seu trualium formarum in intestinis sumpserunt,de modis autem& vijs prout humores ad intestina confluunt,& reeipium eur praeeipue in dysientericis, sicut & quomodo chilum crudum di sanguinem erudiorem attrahant intestina, noest,ut exponam, supra enim sat prata mea bibere, solum hic sine dubitatione dicam, pituitosos praecipue humores seu crudum sanguinem in intestinis conglobatos, has
formas adipisci, non autem a tunicis intestinorum eroissis siue abrasis educi. Quapropter ne opulenta verborum supellectili videatur descripta tantum haec noua opianio , validis, ut firmetur rationibus ecce. Partium aliae spermaticae aliae sanguinear. Illas numquam coalescere
33쪽
Si os, cartilago neruus, praeputium praescindatur nisi quam eoalescunt Pergamenus Doctor confirmauit in arte parua cap. 87. prim. de sem. cap. 8. & Io. Sanguineas vero, qualas carnosae, facili me coalescere,& regenerari
non minus compertum,quam exploratum existit.
Nee est quod aliquis argutiunculus me molestis quae Riunculis obturbet posse scilicet, di de secto elucescere, spermaticas partes coalescere,nam cum illo,& ego aspiro vel medio homogeneo vel etheromoeo, dum modin &eficietis im cilitas,de materiae dis sitio inepta & pa tium feeitas non oliuant, sic in pueri eAperientia noto icit eu parum absint a principio generationis , sic hi pli rimo gaudeat calore nativo, hine ericienti validissimo, materiae spermaticae copia cito ae facillime, & maximibaspirantibus spera atteis eartibus molliburi trasinulta tur . sicut e contra in adultis negatur . de rationemion in illis est imbeeillitas ericientis, maWriae incoinu
aptitudo,nec non partium durities,& siccitas. His ἀπι- iij velariis inuolum,quomodo quaedam corporis parte
prima,vel secunda intentione coalescant. Seeundo quomodo partium spermaticarum,aliae sunt molles, ut venae aliaeduriores,ut nerui,partes neruosae membranosl,Intestina, aliae durissimae ut ossa, intelligentibus enim pauca linciunt. Solum ut redeam unde sum digressus, non amnieis intestinorum abrasis rameta illa esse deeidira, sed potius esse excrementa mucosa attestor, quae hane formi aequisitiere.' intestina enim cli sint, vel tenuuia vel erassa, si tenuuia cum a leui etiam vulnere saucia non coalescunt cui dato uno per impossibile ad sanitatem, reddito possibili ad felleiorem gradum regula quae a logicis noest probabiliter scientifica, sed ex lusiua quanto magis ab ulcere non simplici, sed multiplici,non leui, sed . hementer grauato, coalestendi splendicabit possitia. Sicci Gal.
34쪽
Ss.lib. s. meth. cap. a. Nip.etiam Kaphor. I 8. pingui forma aphoristi cauit. Sylvius de vulneribus intestinorum δ ratio est quia substantia tenuuium est neruea, membrasiosa. Si erassia difficillime etiam possunt coalescere in vulnere etsi leuissimo,in corpore no caccochimo sic Gal. loeo meth.supra racposto,Vessat in anat. de intest.Seneria in vulneribus intestinorum, Celestin. in sua Chirurgia de vuln. intestin. Fabrit. ab Aqua perd-Fallop.Magatus, Aurantius fle omnes alij qui in Theatro Chirurgico florus Te, eolunt, adorant,& praedicant,vulnera intestinorum si
sunt parua di sine deperditione 'bstantiae etiam in longitudine seu endeletica fibrarum erasi dissicilὰ curari, si autem e contra incurabilia esse. QEomodo ex intestinis erassis ulceratis, ut in dyssentericis,no Ieui labe ut vulnus diruum, plagistris , in eorporibus a debita qualitatum
'nimnetriadisoasiatis, caecochimicis, cum eontinuo ad partes asinas praecis,ltio ichorum, de materiarum bili sarum,cum de ditione tot& tantarum substantiarum, ut in casibus assignatis,quomodo de sanitate possunt B rere. triumphare patientes quibus tantae excretiones,&ita perniciosae se ostentavere. Sicut exemplietant Anto-nei. Ioeo supra asserto. Daniel. . med. pract.lib. iij.part.
u. sect. ij. qutaeiij. multos huiusmodi inflanterieos priasinae sanitati fuisse restitutos,e proximis faucibus mortis
euasos, enatatos. Quomodo veritatis scena collucebit intestina tam grauiter obruta saucia, deperdita coalest
reposse & praecipue quia in his calor effciens est debili
mus, tantum studens nutritioni&eon seruationi, neque
emuxam solidarum partium substantiam perfectὰ resa . eiens, in his patet dispositiis inepta, tota enim simuInon amuit cum virtute glutinis, & seminis imo qualitatibus di amIca temperie destitutis. Accedit quod intestina nosunt carnosa ut collum vesicae,& similes partes,praecἰpue D a se
35쪽
secundum ciuitatem internam quae ultra quod arguit, eealiditatis inessicaciam, partis etiam coalitum anteuese tunt vacuumque non implent. His omnibus & siccitasti durities illorum accedens quae enim sunt sicca diffelle unionem patiuntur, aqueo enim velut glutino vniuntiae omnia. sic Arist.
Sed ab his λ audio tamen fastuosos quosdam 8c imber bes artis Medieae primiticu, qui cum arduis supercilijs, naribus retrogradis cum in vijs eum in plateis maxim. in publicis nobiliu coronis, grauitate vocis & vultus co posita, Dasi si essent interpretes ac arbitri oraculorum Apollinis sitae Ss,illae λ audio hos verbis ampullosis & exoletis afferta mea, tamquam fabulosa, obscurare, tetris norantiae,& falsitatis notis contrahere, imo ne verbo sis nugis videantur meae opinioni haud suffragari, venu
fiant sis figmeta meatis ratiunculis pricipue quia eam
n eoalitus cum nulla arrideat quam formatrix facultas de hse omnibus parties ex veritate medica sit insitas magis tamen in solidis, quam in carnosis, cur si earo desumtuatur in substantia, carne repletur inulaeribus noua nosolum,sed etiam suis venis,neruis& arteriolis, cur etiam Iartes intestinales tali non gaudent munere iuxta regumam Dialecticorum, si de quo minus quid de quo magis. Ulterius quod materiaspermatisarum est semen nons Ium ad accretionem quam ad nutritionem di hoc eos filis in spermaticis,quam in carnosis, imo Gai. spermaticas partes vim seminis procreatricem possidere fatetur , cur ipsis vulceratis cum fomite formatricis de instrum into caloris natiui non coalescere possent. Cur si cicatrix cuti intense sauciatae, vel viceratae obducitur, intestinis etiam accidere imo m is non erit concessium. Cur si in alijs partibus natura indulget cu medio, vel homogeneauci etherogeneo,ut cum callo intestinis etiam non possiet
36쪽
nuere. Superadditur tot ae tantos a dyssienterieothemate eruciatos a tanto morbo fuisse ereptos. Quid magis Archiatria medim usquE ad haec tempora ab intestinis erosis ramenta illa excerni, in hoc lamno placidὰ
obdormiuit, Galenus de Idipocrates aeternae hominum memoriae lianc veritatem comendarunt coluerunt, adorarunt. His ergo & multis alijs tamquam aculaispum gentissimis tentabunt quidem nouam opinionem eue tere, vulnera tamen haec persanare non erit dissicile de
maxime quia de his omnibus sat prata bibere Leellenistissimi Arnoldi de partibus spermaticis. sie silent Ii v Iariis inuoluam, ultra quod in aures sentio insurrare dictum Euhipitidis melius est Pythagorissare eum boni quam epicurissare cum malis.
Yluius Medicorum Gliberrisus pro eradicandis morbis ,& eorum conse quentibus in sua oeconomia Mediei. quq & qualia medentem optimum v stare debent, primas habere sedes, Indicationes, & Prognosticum asseruit, non indicationes generali ssimas tantum quatum specialissimas & su
aliernas, non abstracta tantum, quantum concreta me thodo& rationali: Sicut enim qui tenet methodum ram hanalem, ex Gal. omnes medicamentorum activitates
habebit, -quam Imperator pro utilitate aesrotantium
37쪽
it Theatria medica eoronabitur,eeontra qui certam re dendr methodum non consequetur, de utilitate patientium numquam gloriabitur, di si pro cibis lautos praeberet Cleopatrae bolos, pro euratione saluberrima siccae Arabiae pharmam, immo sine methodo remedia illa ut ignis accensus in manu stulti,aut gladius in manu furiosi lucescebunt. Sola methodus non leues efflat gloriolas ad Medicos sicut sine methodo mendas, culpas, & tadem vituperia in his intonat fama. Per solam methodum ra- tionalem eosequitur habitus principalis effectivus utens indicationibus tamquam instrumentis ad inuenienda rophylartica medicini remedia in quanto,quando,qu modo,&ubi agendum,e contra autem variata syndrome symptomatum, & confufionis portenta, & cicutientia prognostica, nec non 8e patientium Artis lethalia nauis
fragia. Hunismodi clareseunt Empirici qui pro suo instrumento demonstrativo tantum sola gaudent experientia & AnalNismo sine indicationibus, methodici autem
rationales sola indicatione non neglectis tamen experientia &analogismo, immo ut necessarijs 3. meth. med. p. a. taliter adiudicat,sicut adambulandum duo crura, altero quorum deficiente , ambulantem claudicare est necesse. Rationales visitur indicationein morbis de causis non ita ignotis, experientia vero in essent ijs non ita otis,ut in morbis totius substantiae, Analogismo pariter cum nec morbi natura est satis cognita,nec aliquid usque ad illud tempus experta sit experientia, ut qui in morbo
pallico primi usi sunt Hydrargirio. Quibus sic statutis, pro feliciori cursu sequendo rati habiliter indicationes de m psi curativas in Illustrissimo Iuueni, non laborando hic publicari quid fit Indicatio, taret enim quod est demonstratio Medici rationalis cu-us indicationis principia sint scopi indicantes, conclu-
38쪽
fio veris est scopus indieatus qui sonat, ut opus ipsum a
Medico praestandum: Silentio etiam contegam,an indicatio sit prima,vel laesida, vel tertia operatio intellectus, sicut quid sit indicatio generica, subalterna, specifica,&determinata utilis, vel inutilis, artificiosa vel inartificiosa, curatoria, vitalis, vel praeseruatoria. Nube taciturniratis etiam contegam,quaenam sint indicantia, & conditiones illorum, ficut an sint tria, vel plura contra Capi- uaceum, Ulterius ad quodnam indicantium debeant re censeri, temperamentum corporis habitus, vires, sexus,ltas, consuetudo, vitae genus, aer, tempus anni,locus, fi-tus regionis csti status, & tempora morborum, Nec verborum suppet ijs deffraudabo consenstim , & dissensiim iudicatium quae nomina sint Coindicantia, Consentientia,Contraindicantia, Prohibentia, Permittentia, Repugnantia, Correpugnantia &alia pro ut Gai lib. de optima sedi. o. Primo Aphorum. s. I I . I a. II. & 9. meth. IIndicationes ergo Illustrissimi palleoli variae fuere, vid licet prout scopi multiplicati se ostentavere. Non me Iatet unum indieansmarem unum, unum etian indieare, sicut etiam unum ab uno tantum indicatur per Gal.
primo meth. med. I s. de optima sect. ad Thrasy qq. &ratio est quia in uno est una essentia ergo per correlationem univocam unum in indiςado, Dixi univocam,quia virum varia mr Medlaum philosπhizantem varia dico poterit indicare, talia tamen vel equivoce vel analogice, ut Capiuaceus acutissime de method. meden. Vniuocό ergo quod noxium est debet a iuuabili expelli cum contrarietate sistemati ea, sic unum uni tantum contrarium unum ab uno expelletur, plura autem cum in una essentia non sint maxime quae in specie diuersa, sic plures se malitates ob multiplices naturas multipliciter etiam in
dicare posse philosophia docet. Hine quia in illustrissi'
39쪽
viro non tot formis prolliens gauisus est, not morbo rario, ac symptomatum syndrome cruciatus fuit fic dixi ad scopos . Et primo pro febre ut putrida Alui lenitio, sanguinis euacuatio, laeei no sanguinei praeparatio, purgatio, materiae obstruentis minuitio, attenuatio, iatersio, caliditatis putridae refrigeratio, qualitatis malae at x iteratio, putrescentis materiae refrigeratio & exsiccatio, materiae putrefactae eradicatio, intemperiei calida consecutiue humidae refrigeratio humectatio, sicut pro virtute corroboratio. Pro Diarrhea, Dysscnteria, nes- mo&ani aperitione scopi fuere multiplices. Pro diamria ea non sistendi in totum, erat enim motus in primis natura consideratus pro depositione materiae grauantis
putridae malignae, dixἰ tamen in parte sistendi ob insignε
virium debilitatem. Pro dyssenteria scopi fuere hum res abradentes abstergendi, acrimoniam mitigandi, dolores leniendi, sanguinem,& alios humores ia intestinas uentes reuellendi,deriirandi,fluxumque adstringentibus sistendi, Almipharmacis malignitatem compescendi, ulcus mundandi,tandem amissam substantiam instaurandi, consolidandi. Pro tenesmo easdem intentiones semper habui ut in dyssenteria, sbium quod magis partem
assectam tentaui succurrere, abstergere acredanem humorum stimulantem, ulcera sanare, dolorem lenire, Ioel tamen affecti prius habita ratione, ne ab eκternis cum intern s couulneraretur iniurijs. De Ani aperitione eonnatus sum proportionem partis custodire, ealidum innatum fouere, imbeccillitatem roborare, intemperiem frugidam ealefacientibus emendare, dis prout ratio suasit modo unum modo alium ex seopis permutaui curatiuis.
Idem & symptomatibus pro opportuna necessitate,&omnibus de singulis, ac simul vel seorsim sumptis applicaui. Interim occasione Illustrissimi Dominj, si de indi
40쪽
sitionibus magnum praebeo eontinentiae cxeniplum, si-ciit si nimis arctum di sterilem ago calamum, dedita opera Dei, verborum enim turbam divasta euomere in hoc responso in conueniens adiudico, ultra quod in meis co-silijs Medico legalibus simul atque dabitur otium non literis modo verum etiam iustis voluminibus pinguiori forma de indicationibus in genere, S in spetie dicam. An autem Theseo facultatis,& Artis Medicar subiaceret hie illustrissimus Dominus tot inorbosis labyrinthis,
di accessori s hydris circundatus, cum Gal.de const.art. eap. 18, q. de praesag. pul. cap. t I. prim. ad Glauci 8. he Massar. de febrib. cap. I 3.lib. 3. de obstruct. coris,ol riola de locis communibus. Antonet.dedyssenteria C pluac.& tandem cum omnibus tam antiquis, quam recentioribus, cognoui ex vehementia morborum, & assi dentium,cum ex imbecilitate,& paruitate naturae. Quod pertinet ad vehementiam morborum cognoscitur, de ratione essentiae sui, de ratione partium aiactarum, & dis.ficilis tollerantiae facultatis, seu facultatum totius comporis gubernatricti per Galenum locis supra citat. . Idem de method. med. venustat acutissimus CapIuae. vltra quod omnes Medici hanc diuisionem tamquam demonstrativam, siue fuerint antiqui, siue recentiores, lac tistiterarum monimentis consecrarun r. Quod spectat advehementiam essentiet ratione sui, tripliciter ponderatur,& primo ob morbos multiplices, siue in una essentia sp ein ca univoca, siue in pluribus equivoeis, vel analogis, sussicit tamen vel ad unam, vel ad plures, quod fulgeat maximus recessus a statu secundum naturam ad sedem praeternaturalem, non in qualitate habitudinis, sed habitus, licet breui etiam temporis intercapedine, ad contractionem enim habitualem,sufficit activitas, & dispositio,hinc hui mirum est, quatopere arrideat Galen. muru