장음표시 사용
91쪽
das auli as venditor suridum liberaret , ex emto erit actio , ut liberet: nec sub conditione emtio facta intelligetur: Meluti si hoc modo em for interroga Oerit rerit mihi standus eintus , ita , ut eum intra calcia lus Julias liberes, oel ita, ut cum in ira calendas a Titio redimas. Si uero sub conditione facta emtio est , non Poterit agi, ut conuitio in leatur. Pota: in contractibus nominatis , ceu emtione venditione , ad implendum modum, seu pactum in continenti adjectum agitur actione ipsi contractui propria ἱ secus praebcriPtis verbis. ωγ Eugenius IV. In Decreto Unionis Armenorum sic ait: Septimum est Sacramentum Matrimonii, quod est signum conjunctionis christi et Ecclesiae , secundiam Apostolum dicentem: Sacramentum hoc magnum est :ego. autem dico , in Christo et in Ecclesia. Cau a ere
sciens matrimonii, regulariter est mutuus conSensus , Per Merba de Pra se uti e ressus. Assignatur autem tria
Plex bonum matrimonii. Primum est Proles sum tenda et educαnda ad cultiam Dei. Secundum est ii s , quam unus conjugum alteri servare debet. Tertium est
indivisibilitas Matrimonii , propter hoc, quod signia scat indivisibilem conjunctionem Grasti, et Ecclesiae.
Quampis autem ex causa fornicationis liceas tori se rationem facere , non tumen aliud matrimonium contrahere fas est: cum matrimonii Dinculum legitime contracti perPetuum sit.
sit 82. Decisio I. Cnivis actui et dispositioni , quae a libero consensu pendet , adjici possunt conditiones et modi seu pacta. Patet hoc ex libertate naturali, vi cujus quisque rei et juris sui moderator et arbiter est, quamdiu nil obstat in contrarium. Si eidem actui vel dispositioni plurps adjiciuntur conditiones vel modi, dispiciendum est, utrum adjecti sint conjun-Ctim et copulative ' quo casu omnibus parendum est, aut eVentus omnium exspectandus e an disjunctim ; ac tum cuilibet obtemperare satis est.
Id Iocum habet in Iegibus , ultimis Voluntatibus , actitius et contractibus privatorum et adeo-
92쪽
De conditionibus avos. in despons. 83que regulariter in sponsalibus de futuro, et depracsenti. I. Si heredi. 5. D. de Condit. institui. g. 83. Ab hac generali decisione excipe I. Actus legitimos , id est, qui certam et absolutam formam habent a legibus. Hi enim , si ab agentibus recipiunt diem Vel conditionem , in
totum vitiantur per temporis vel conditionis
adjectionem. 1. Actus legitimi. 77. D. de R. J. d). II. Excipe , si conditio vel modus repugnat juri privatorum jam quaesito; nti siquis id, quod
pure et absolute debetur , praestare non Velit, nisi sub conditione et modo. III. Excipe , si conditio et modus principio et in continendi actui adjectus ejus naturae et substantiae repugnat. I. Si tibi. 17. D. de Pactis. l. Per seraeum. I.. g. I. D. de usu et habitat. De his maxime conditionibus et modis , qui repugnant substantiae desponSationis, eamque reddunt nullam , tractari solet hoc titulo. Q Utrum coutractui matrimonii adjici possit conditio de suturo , dicam infra g. 9S. Certe alia Sacramenta administrari non Possunt cum adjectione diei , ex quo effectum habere incipiaut , vel conditionis Suspensivae. Ex gravi causa ob reverentiam Sacramenti adjici potest conditio de praesenti , vel praeterit a. e. g. Si non os baptigatus. c. 2. Ae Baptismo. In dubio qualitas aetniadjecta potius pro modo et obligatione adjecta , quam Conditione suspensiva habenda est; quia tu dubio stati dum est pro valore actus ; uti si Episcopus furtive a
Cedentes , vel ex ommunicatos se nolle ordinure declaret, aut sacordos se velle absolvere paenitentem dicat,
si inique ablata restituat et aut peccandi occasionem d Vitet. Arg. l. Muls. 6. g. i. D. de Tuletis. ibi: Sub conditione a Proesidibus ProMinciarum non posse dari tutorem placet; et si datus sit , nullius Esse momensidationem: et ita Pomponiuς ait. Hanc autem adjectionem, quam Praestites Provinciarum faciunt , Tutorem
93쪽
do , si satisdederit, non conditionem in se habere. sota monitionem , non aliter ei tutelam commisci, quam si satis lederit , hoc est , non aliter et gerere Permittendum , quam si rem salvam fore Ca erit.
g. 8.. Decisio II. Si conditionibus quibusque
aut modis adjectis reipsa asfigitur Consensiis Cori trahentium sponsalia de futuro aut de pr.eSenti , nec ab iis conditionibus Vel pactis postea recedatur, sponsalia quaecunque , earum conditionum vel modorum defectu Sunt nulla quia reipsa deficit voluntas et consensus , qui nulla auctoritate humana suppleri potest. Id manife-Stum est , si conditio suspensiua , aut etiam modus sponsalibus de suturo adjicitur c. u. h. t. Matrimonium quoque desecta qualitatis nullum est, si ei consensus affigitur tanquam conditioni de praesenti. Cons. I. M. Si in contractu matrimonii assensus affigitur iis conditionibus et modi S , quorum de eius durante matrimonio primum intelligi potest , ii degenerant in conditionem resolutivam , quae matrimonium inde a principio reddit nullum e. g. contraho tecmn, quamdiu in fide et honestate permanserit , id ς t , quandiu adulterium non commiseris: Contraho , mecum in patriam Te deaS. g. m. Praemissis binis decisionibus , quae afl sponsalia de suturo et de praesenti aeque Pe tinent , seorsim agendum est de conditionibus, quae adjiciuntur sponsalibus de futuro. Condi-ιio Frui se talis, id est, honesta de futuro coniiugonte , adjici potest syonsalibus de futuro. g. 82. Esroctus est: I. ut suspendatur obligatiorisque ad eventum conditionis : a. ut ante eum eVentum non producatur impedimentum publicae honestatis e et 3. ut oriatur tamen obliga-
94쪽
De conditionibus apposi. in demons. 85 iure veteri , et manc etiam in illis locis , ubi non obstat Decretum Concilii Tridentini de clandestinis nuptiis , sponsi post Sponsalia coninclitionata exercenteS Copulam carnalem , a Couditione recessisse, et matrimonium Cori Summa S Se censeantur praesumtione tam forti, ut non
admittatur probatio in contrarium. c. f. h. t. 5. Ut si conditio impleatur, sponsalia fiant absoluta , et producant impedimentum publicae honestatis ; obligatio: autem absoluta retrotrahatur ad initium actus gesti: si conditio deficiat, spon- Salia penitus corruant , et nullum pariant e fectum. c. s. h. t. g .
salia conditionala cum Titia , ante eventum conditionis, de praesenti eou trahit cum sorore Titiae, valides Contrahit.
. P. Holgmania in Iure Can. Pracl. h. l. Ponit hanc speciem: Quirinus promisit matrimonium Semproniae sub conditione , si Pater consenserit; et Paulo post similiter promisit matrimonium Sehaldae suh conditione , si offcium quoddam obtinuerit. Contigit , ut conditio Posterioribus sponsalibus adjecta prius impleretur, quam adjecta prioribus. Quaeritur , utram Quirinus teneatur ducere in uxorem 3 Respondet cum aliis ibi et t. primam , nempe Semproniam; nisi sponsalia cum hac inita antea 1ucritii legitime dissoluta, aut conditio dcfecerit. Ratio
Petitur ex regula juris 21. in 6. ibi: Quod semel placuit,
amplius displicere nou Potest. Et si enim c0nditio do futuro nil ponat in esse, uli vulgo dicitur et tamen Producit obligationem exspectandi eventum conditionis, et alteri parti consori spem debitum iri. g. 4. Inst. de V.
O. Prael orca eveniento conditione obligatio insoluta re-lrol rahitur ad initium actus gesti. Exemplum elegans et
argumentum pro hac decisione Peti potest ex l. Potior a I. g. I. D. Qui potiores tu Pignore. Ubi proponitur haec species: Si sub conditione stipulatione facta, hypotheca data sit; qua Pendente alius credidit pure, et
95쪽
accepit eandem hypothccum; tunc deindo prioris stipuIationis existat co aditio; quaeritur, quis Polior censendus, Scit praeserendus sit in hypotheca Η. is, qui sub conditione eandem Prius accol it , ibi: Cunt enim semel con- uilio extitit, perinae habetur, ac sι illo temPOre, quo ει mutatio inter Posita est, sine condιtione facta essetis o Hi effectus conditionis suspensivae sere etiam locum habent in. aliis actibus conditionatis. Dicitur lito haec una conditio Proprie talis, quao iri futurum, gumque incertum ci possibilem eventum conjicitur. g. 4. Inst. clo . O. l. 37. 1. 39. D. de rebus creditis. De hac una Conditione verum cst , ante ejus existentiam nec Cedit, nec venit dies. l. aio. D. do . S. Tript X autem statuitur eiusmodi conditio de futuro, Potestati a , seu collata in arbitrium ejus , cui sit promissio , casualis et mixta I. xiv. g. 7. C. de caduciS tollendis. Potestati a maxime concipi potest hum agyrmative: si negotia mea curaveris ;tum negati e , Si Don emigraVeris. Conditio relieta iuarbitrio ejus, qui promittit , vel disponit , nihil ope ratur; e. g. dabo , si Voluero. Cit. l. II. pr. D. qui potiores in pign. Agitur autem hic de conditi orae hoDesia: de turpi mox infra. Dein agitur de futuro possibili. Quae
enim casu extraordinario, aut ex sola gratia Principis aliquando sunt, non censentur huc Pertinere, uti explicabitur inde a f. 89. g. 86. Praeter conditiones proprie dictas adjici sponsalibus possunt impropriae , ceu i. conditiones de prinsenti , vel de Pr ceteri to , quae
vim actus nou suspendunt , Sed eum moX yalidum reddunt , aut nullum e etsi contrahentes ignorent, utrum extent VeΙ non . Necesse tamen est , ut , qui ejusmodi conditionibus assensum affigit , eas in contractu exprimat ; Se-Cus nil operantur mente retentae. g. 4ο. et g. 43. m. Adjici possunt, etsi necesse haud Sit, conditiones necessariae et intrinsecia ex natura rei ,
vel dispositione juris e. g. nisi religionem ingrediar. Ejusmodi conditiones actum non fa-
96쪽
De Conditionibus apyos. in demons. 87ciunt conditionatum, etsi exprimantur. l. 9.
I. I. De novationib. 3. Adjici potest dies , a quo incipiant efficaciter obligare sponsalia , Vel quo finiatur obligatio , si interim non fuerit
Contractum matrimonium. 4. Modus , inducens obligationem ad subeundum aliquod gravamen honestum I. 82. 5. Arrha , reversura ad d3ntem post dissoluta ex legitimis causis sponsalia , vel post contractum matrimonium nisi aliud jus arrhae consuetudo induxerit γ , amittenda autem a dante , vel in duplum restituenda ab accipiente , si absque legitima causa re sitierit. I. 3. et 5. C. de sponsal. et arrhiS. 6. .Pmna conventionalis sponsalibus jure communi adjici non potest. Nam. cit. l. 5. C. de spon- sal. excinditur pactio de restituendo ultra quadruplum eo , quod arrhae nomine datum est; excluditur item omnis poena convention alis. Huic decisioni inhaeret Pontifex C. Gemma. 29. de Spons. quo loco non allegatur defectus aetatis inter sponsos , sed haec ratio : Cum liberia matrimonia esse debeant et ideo talis stipulatio Propter Poenin inter Positionem sit merito improbanda. Haec ratio petita est ex Iure civili cit. l. 5. C. de spensat. I. Titia 143. D. de V. O. I. u. C. de inutilib. stipui. Contraria consuetudo probanda est pro singularibus Iocis. Ea certe non probatur eX Nov. Leonis i 8. quia eae Novellic nunquam receptae fuerunt in Occidente.
g. 87. Conditiones impossibiles natura aut acto , adjectae sponsalibus de futuro dissensum
potius , animumque a matrimonio abhorrentem , quam Promissionem'suturi matrimonii indicant, adeoque nulla reddunt sponSalia. l. 3I. D. d. a. et O. D. Inst. de iniit. stipulat.
97쪽
88 Liber IV. Pit. V. Impossibiles jure , id est , quae repugnant Iegibus vel moribus , eaedem sunt , sime dicunturtur Pes. l. I S. D. de condit. instit. De his in aliis actibus examinari solet , utrum turpitudo versetur ex parte utriusque contrahentis , Vel sOlius dantis , seu promittentis , vel eX parte accipientis. In sponsalibus autem et matrimonio iIIud primo dispiciendum est, utrum turpitudo repugnet substantiar sponsalium vel matrimonii ; quia non omnis Eonditio turpis continuo substantiae eorum repugnat: nec ViciS- sim , quod substantia: repugnat , per se turpe est. Si qui sponsalia contraherent expresse sub
obligatione levi , non ob id turpiter agerent ,
Sed nec Vera sponsalia inirent , verum aliarti Promissionem arbitrariam. In paetis turpibus illa videtur nescessania distinctio , vi cujus alia turpia sunt ex Primario Objecto conυentioni , e. g. dabo centum , si catum oecideris ; alia ex conditione usi modo adjecto , ut siquis alteri Promittenti repromittat matrimonium adjecta conditione vel modo , ut patrem occidat hereditatis capiendae causa , vel ut pars altera in flagitium consentiat. Quo casu contraCtUS sPOnsa litius per se objectum habet, sed ob ad ditum pactum fit turpis.
g. 88. Sponsalia da stituro , quibus condiatio, aut modus turPis adjectus est , non Produ cunt Obligationem , antequam i letur conditis, Gut mouias tu Pis ; quia sin' eso nulla facta est Promissio. Nec producunt obligationem , in lendi conditionum vel modum turρem ' quia ad id,
quod turpe est , id est , legibus vetitum , nulla concepi potest orice obligatio. Ex his inferes: Donsalia do futuro sub conditione vel modo tvrPi non Producunt obligationem , etiam im
98쪽
De conditioniblis an . - despons. 89 Plota conditione vel modo turpi quia non sim matur tractu temporis , quod des jure ab initio
non subsistit. C. Is . cle B. J. in 6. et t. 29. D. eod. Qui pactum urpe reserunt ad contractum in nominatum : Fauo ut facias turpitudinem per hoc non abstergini , quae contractum viti3t. Bationes naturabS hujus nullitatis expendi in Jur. Λ γ t. priv. 6 57. Esedem aperte assumuntur in utroque Jure. I. I 23. D. de V. o. ibi: Si fiagitii iaciend vel facti causa concepta sit sti-Pultitio , ab ilitio non valet. c. fi n. de Pactis ibi : Iuxta te stimas Sanctiones Pactum turpe vel
cto nullam iligationem in ea s h . h Pr, soro quidem interno penitus nuIla. et irrita
CP Seo s Onsilia non aliter , nisi conditione vel pacto tu pi inia. It in foro i xlerno nemo permittitur allegare tu mitti linem suam; ac si de sagitio constet, Iu-clicis estdispicere, qai cenam pars altoriam seduxerit, indeque en formare sententiam juri utitus et culpae alte
g.89. Sponsalia de laturo sub conditioner
Si parules consenserint, eveniente hac conditione Valnt, et absolutam continet obligationem, quin MVUS POStea requiratur consensus ; id quod fatentae OmnΘs ' cur ergo, inquies, non etiam
Vale ac sponsalia sub conditione : Si Papa H-vonsaeerit ' conditione impleta, hoc est, dispensatiori impedimento dirimente juste petita, honeste data, legitime obtesnta Ρro valore ejusmodi sionsalium pugnat Ρ. Anactetus cum aliis rPluriai repugnant ; ac repugnat ipsa praxis tribunatum Romae, et clecisionum Rotae. Eminen tissi rus Card. de Luca Tom. 3. discnrsu 7. de matrin. hanc ponit speciem facti: Titius et Moe- Via eario assinitatis gradu conjuncti contrahunt
99쪽
inter se sponsalia de futuro sub reservatione seu conditione apostolicae dispensationis , quae postea fuit obtenta. At cum Titius , quantumcunque Cuperet matrimonium promiSSura inire, carchre detineretur , Maevia resiliens a dictis sponsalibus Contrahit matrimonium cum calo memorati Titii filio, quem is ea priore mat,imonio susceperat , idque consummat. Sed non diu post orta est dubitatio de postremi hujus matrimonii valore; de qtio consultus idem Eminent. respondit: Si cum Titio sola sponsalia de suturosub dicta conditione i Si Papa divensaverit, sterint celebrata , eaque post obtentam dispensatimem non meis rint novo consensu roborata , aut per ipsum matrimonium rarum cum Titio ad esseclum perducta , VHere matrimonium cum Cain T ii filio. Cum enim ex facti specie de aliis ira ped mentis non constet, dicti matrimonii valori sohm obstare posset impedimentum publicae hostestatis resultans ex prioribus sponsalibus a Maeia contractis cum Titio patre Caii. At ex illis ponsa- Iibus nullum oriebatur impedimentum I blicae honestatis ; quia jure novo Concilii Tric Sess.
XXIV. de Sacr. Matr. c. S. de res. decisuli est , ex Sponsalibus quacnnque ratione invalidue non oriri praedietum impedimentum. Atqui sion salia inter Titium et Maeviam inita sub ea coriitione , si Pupa dispensaverit, erant penitus invalida , ita quidem, ut non solum ante obilitam dispensationem non fuerint absoluta , ne impedimentum publicae honestatis produxerim, sed ni nullam penitus obligationem aut alium clemcumque induxerint essectum uti tamen alia ponsalia conditionata snb honesta et possibili conditione pariunt obligationem juxta omnes neque per adventum conditionis evaserint aboluta
es ullo modo obligantia , nisi novus ac liber
100쪽
Do Conditionibus προs. in desPOns. 9 Iaccesserit simultaneus consensus contrahentium Hanc sententiam negativam saepiuS Secuta est
S. Congregatio Concilii, uti habetur Tomo 6. Thesauri Besolutionum in una Januensi die. 12. Dec. 1733. De eadem praxi Tribunalium dom testatur Riccius in praxi matrimoniali decis. 248.
g. 90. Prob. sententia. Ex actu gosto inter Personas jure perpetuo inhabiles nulla oritur obligatio , neque absoluta, ut patet , neque C Ouditionata, quae eveniente dicta conditione transeat in absolutam, quia impleta conditio, neminye dispensatio re ipsa obtenta , hanc tantummodo vim habet , ut personae eX tempore obtentia et cognitae dispensationis fiant halbiles ad valida sponsalia contrahenda , non ut firmetur actus ante obtentam dispensationem inter hpersonas
Perpetuo jure inhabiles gestus. Sane aliud est , habilem facere ad actus deinceps gerendos post obtentam habilitatem : et aliud firmare actum tempore inhabili gestum , quemadmodum haeo differunt: leges condere pro actibus futuriS, et
EaS extendere ad actus praeteritos adhuc Pendentes : dare nobilitatem, ut deinceps Pro nobi Ii gerere se quis possit: et fingere, eum Io oannis Vel per quatuor generationes retro fuisse mobilem. Quae vero sit mens dispensantis Pon
tificis , patet ex ipsa praxi Tribunalium Roma
g. 9 I. Dicunt: Conditio de futuro , si im-
PIetur, retrotrahitur ad tempus aetus gesti: ergo etiam haec conditio : Si Pua divensavarie R. d. a. Si est conditio extrinseca, et si conditionale contrahenter de se habiles sunt tempore actus Conditionale gesti c. a. si conditio est talis, quae con
trahentes supponit inhabiles, et primum habiles efficere debet n. vel subd. quando is, qui habilia