Institutiones philosophicæ in usum scholarum ex probatis veterum, recentiorumque sententiis adornatæ a Gasparo Sagner ... Tomus 1. 4. Tomus 2. complectens metaphysicam

발행: 1767년

분량: 509페이지

출처: archive.org

분류: 철학

491쪽

persectiora entia possint produci Sch. 3. : ejus actualitatis, & eorum, quae in ipso stini, ratio in voluntate Dei continetur 4s. : fatali necessitati non subditur 3I. .' ob certum finem a Deo est ad existentiam productus 13. ; nimirum ad gloriae suae manifestationem 1 . : unde mundus hic persectior cunctis est e pioductus est ex nihilo, i eu creatus a Deo 16. : quando fuerit a Deo creatus , num ab aeterno, num in creatura vis creandi locum habeat : a Deo conservatur 18. : a Deo gubernatur 7Ο. , & providentia regitur 7 ta: est quid unum, unicumque habet auctorem, & creatorem Deum 8o.: ad unitatem Dei demonstrandam inservit gr. Sch. T. : aeternum illum non esse evinci

Mundus existens optimus asseritur Nota I44 p. 43I.: libere namque electus, fuit ad aliquem tinem ordinatus n. I. , & debuit ordinari ad finem omnium praestantissimum n. , quem finem manifestari maxime decuit per creaturas mundum componentes mk : & manifestatio igitur persectissima esse debuit. Nec limites iccirco divinae omnipotentiae figuntur n. q. .' licet enim hujusmodi manifestatio finita sit, perfectissima tamen omnium possibilium esse potest, si maxime spectetur persectio non partium, sed i lius m immo vero & dici debet n. Κ, cum ea manifestatio sit finis a Deo intentus in mundi hujus creatione n. 7. , ut sentit S. Thomas m L , qui & hunc ipsum mundum optimum propugnatnn. q. m. II. sicuti & S. Augustinus n. m. , Damascenus , Lactantius, & Epiphanius. n. 13. Mutabile . Definitio O. : est contingens . O. Miatio rei durantis. Definitio . I 87. o. Muἔatio naturairs quomodo in corpore accidat , & quae naturalis sit 33. : quae vero miraculum. H. C. Natura universa , 1eu na1ura rerum . Definitio so. C. : 'quibus ea constet Nota go ) p. 2ol. : natura ΠΑ-turali S, natura naturata ibid.: ejus regulae ab absoluta necessitate sunt liberae. D. C. Naturale in genere & in mundo corporeo quod sit 12. : secundum naturae cursum accidit G. C. : naturale in anima quid dicatur . I 4 . P. Necessarium . Definitio v. o. : necessiario enti convenire quae dicantur Α6. et necessario possibile est pose

492쪽

sario est quodlibet , dum est yo. r necessarium est immutabile 'a. t necessarium absolute . hypotheti ce quod sit 97. O. , itemque Nota 28 o. znecessarium intrinsece , extrinsece , physice , m raliter ibid. r necessarium hypothetice in se est eontingens Ioo. e necessarium absolute , & hypothetice quomodo dignoscatur. IOI. o. , & Nota 3o p. 76. Necessitas fatalis a mundo excluditur, & quatenus in eo possit admitti necessitas physica , metaphysica ,

Nexus , sive ordo & inter possibilia datur Nota t 1 o

P. AIT. n. I.: alius est essentialis, vel necessarius, alius accidentalis , contingens , & liber n. a. e ex eodem nexu mutationes secuturae pendent n. 3., in eoque futura conditionata sunt posita n. q. ; non autem mere possibilia n. s. r is nexus a libera Dei Voluntate pendet, ut existat , non ut sie possibilis n. 6. : quare quae spectato nexu futura essent, impedire Deus potest n. 7. e tandem inter conditio nem , & conditionatum non semper apparet nexus n. 8. , qui tum maxime , cum inter naturalia , &supernaturalia est , nonnisi ab eo noscitur , qui totam noverit seriem . n. s. Nihil est sine ratione lassiciente. 2S. O. Nihilum . Desinitio 37. O. nihilum est, quod termino inani denotatur i8. e nihilum non est ratio sufficiens rei alicujus. I9. o. Nolle mens quando dicatur . IO7. P. Noluntas. Definitio. Io7. P. Non continuum quod sit . 146. O. Non ens . Definiti O . 42. O. Notionum universalium sermatio a vi repraesentandi pendet. III. P. Numerus . Desinitio οὐ o. e numerus numerans, nu

meratus . ibid. Sch. , & Nota 33 p. 83. objectum . Definitio. 243. o. Obli io . Definitio. 48. P. Obl i visci quomodo dicamur 48. , & quae obliviscamur.

69. P. Obtrectatio . Definitio . IOA. P. Odium . Definitio . IO3. P. Omnipotentia . Definitio . 48. T. Tom. II. H h Omn

493쪽

mnipraesens . Definitio 3I. : qui talis debeat censeri . 8 . T. Omnipraesentia diverse a diversis definitur. 81. Sch. T. Omnseius qui dicatur . II. T. Oniologia. Definitio L. O.: in Oianibus disciplinis usum

habet : in ea demonstrative procedendum ibid. :quare aliquando contempta ibid. Sch. e caput est o mnium disciplinarum , & icientiarum philosophicarum ea homines carere nequeunt et cui experientiae nititur 1. : in ea non improbandi termini technici . E. O. Opposita , contrarie , contradictoris opposita . Definitio 82. o. , & privative oppostra 83. et relative opposita .& horum leges. 86., ct Sch. o. Ordo . Definitio I . O. e necessarius , & contingens

qui sit I 22. : in eo quando sit desectus I 23. : a somnio abest. IM. D. Ordo naturae quid sit 38. C. e contra eumdem quae fiant,& quae secundum ipsum s' et minus patet , quam ordo mundi. 61. C. V. Nexus . Organa sensoria quae sint . 16. P.

oriri simpliciter quid sit , ct oriri ex nihilo xΑ . o. roriri ab ente , & oriri ex ente quomodo differant I79. Sch. L. : oriri in tempore , & in instanti quid

dicatur. Iti. o.

Pagani qui dicantur . L. T. Paganismus in quo consistat 3I. : omni landamento destituitur . 82. T. Pars . Definitio HI. o. e partes homogeneae , & eteringeneas quae sint'. Nota 36 p. 39. Passo . Definitio tyo. o. : passiones appetitus irascibilis,& concupiscibillis quae sint Nota Io7 p. 236. ,& quot sint Nota op p. 219. : earum definitio ex S. Thoma Nota 1o8 p. a 37. , & quomodo se habeant ad judicium rationis . ibid.

Perceptis obscura quando sit M. P. , clara I . , distin cta , confusa II. , totalis , partialis , adaequata , inadaequata Nota 91 p. 221. t ei respondet mu tatio in organis sensoriis producta Ias. : Perce ptiones a vi animae propria ortum trahunt. I66. PAPerdurabile . Definitio . I97. o.

Pefectio . Definitio 131. O. , simplex,& composita quaesit I32. e persectio partium a quo pendeat I33. , α quid circa eam observandum i36. r. major mi

494쪽

nor quando sit i37. : quatenus ejus notio differaea notione bonitatis tradi aliari ibi ita 138. o. e per fectio entis quae dicatur Nota εο ὶ p. 99. r peris ctiones divinas conssiderans Deum non revereri non potest . M. T. Persectum reputatur saepe quod non est . 87. P.

Persona quid sit , & quomodo diversimode definiatur . Nota rix p. 288.

Phantasia . Definitio. Σ3. P. Phantasmata a vi repraesentandi proficiscuntur I I. ecum cerebri constitutione connectuntur . Is . P.Pbilosophia prima . Dennitio. I. O. Philosopbra corpuscularis unde nata , & in quod intendat. s. 46. C. Phaenomenon . Definitio 4o. Sch. : Vis quaedam eorporum primitiva phoenomenon est . M. C. Paenitentia . Definitio . IO4. P. Polithei qui dicantur. 8 I. T. Polithei vis in quo consistat 3I.r omni landamento destituitur. 32. T. Possibile . Definitio x . D. : ejus aliae definitiones qua dam improbantur 27. 11 et ei existere non repugnat 4I. et ens est 43. : possibile tamen,& ens non pror-1tis sunt synonima. ibid. O. Possibilia quaevis cognoscit Deus independenter a qu vis libero suo decreto Nota I4I p. 42I. n. a. et itemque quae a rerum nexu pendent , ut sint conditionale futura n. a. , idque ex S. Thoma firmatur. n. 3.

Possibilitas rei , & possibilitas actus quae sint, & quae

dam cirea utrumque adnotanda. 23.

Potentia , seu potentia activa quae dicatur, & quae po tentia passiva 19a. o. r in potentia activa ratio suffieiens actionis non continetur , nec in passiva passionis I93. : ea eum vi confundenda non est .

Praedicatum, quod demonstratur convenire subjecto, per quod determinetur . 33. o. Praesentia . Definitio . Nota s Ma p. 288. Praemisso . V. Deus . Princ latum . Definitio χχχ. , pendet a principio,& hoc posito ponitur illud . 224. o. HIncipium. Definitio 7. o. r ontologi eum quod sit ibid.: principium essendi , fiendi , cognoscendi quod di H h 1 ca

495쪽

catur 2M. e prius est principiato 2 3. r internum , externum quod. sie 223. , caussale, non caussale ib. Sch. O.r principia flectendi animos unde repetanis tur II6. P. et primum quod sit . V. Principium contradictionis. principium analogiae quo contineatur Nota 84 p. 2I3. rinter naturae regulas censendus est ibid. Principium contradictionis quod sit IO. O. e unde firmetur L. 9. ς quaeque ad ejus vim intelligendam conserant Io. II. r illud est veritas absolute prima: Iz. e fons est omnis certitudinis I s. o. e eo iubia

eo mundus esset mera fabula Nota 38 p. ni :illud in evidentia positum volunt Cartesiani, quia ea nil clarius esse potest , nil prius Nota p.

' II. D. I. , & quia ea veritatis est norma n. a. rsed perperam , quia ex principio contradictionis ea pendet , & quia haec veritatis est quidem criterium, non piincipium n. 3. et nec vero huic principio desunt primi principii dotes nn. 4. s. r falluntur item, qui nullum dari primum principium autumant quibusdam ducti argumentis n. L , quae mi Cian

cludere convincuntur. nn. 7. 8. 9. 1 . II. m.

Principium cognitionis, & principium idearum qu modo differant. Nota 3 p. R. Princ*Ium continuitatis in quo litum sit Nota 84 p.r est inter naturae regia as. ibid. Principium exclusi medii inter duo contradictoria quod sit 13. e in principio contradictionas continetur. Is. o.

Principiam indiscernibilium quod sit Io9. SCh. o. , dc Nota 3 p. 8o. n. tir ejus veritas Ostenditur ex

- principio contradictionis n. a. , ex principio rationis sufficientis n. 3. , & ea experientia n. q. : ne

obest, quod illud velit quispiam inutile, & implicans n. 1, , disserentiis enim rerum explicandis inservit n. 6. , & maxime est consentaneum n. 7. ζ' nec alia quaedam obsunt, quae objiciuntur m st. ἔfutilia enim esse ostenduntur . m. 9. 1o. o.

Principium individuat larus quod sit. 7 . o. Principium rationis su cientis quod sit aci. O. t non inducit absolutam necessitatem api. Seh. L. : illud est per se notum Nota p. i n. ti , ejusque verita tem agnoscunt vel illi , qui illud rejirere tentanen. r. , cujusmodi sunt Stayus n. g. . & BostoVi chius

496쪽

tione n. 1. : immo & ex mentis natura illud, profluit n. 6. : nec vero est illud inutile n. 7. , Cum veritati inveniendae deserviat n. L. quin obsit ejus quandoque abusus n. 9. : non est hoc principium

confundendum cum alio: Nihil est sine caussa M. o. . & Nota 7 p. 22. n. I. ; id enim distinxit S. Thomas D. 2. , & S. Augustinus n. 3. , & pater εκ eo. quod istud ab illo dependeat n. q. & quod saepe fallantur, qui id discriminis non odservant n. 1. cujusmodi iunt, qui pro caussis habent antipathiam μ.. n. Cu hoc principium ostendit vvol fias a priori Nota 8 p. xsa n. I. r sed Uvolma- argumento inest aequivocatio , quae exponiturn n. 2., . , & quomodo talis aequivocatio ces

set. n. s. . . I .

Prinei pium rationis lassicientis libertati applicatur Nota m in p. 266.: quae repraesentatio boni, Velinali sit volendi, vel nolendi motivum n. 1, z de bee bonum , vel malam repraesentari ut conUe iens , vel disconveniens in particulari n. 2. , jusmodi esse debere motiva volendi, vel molendi ostenditur n. 3. ; unde intelligitur, cur quando mae appetatur quod malum , respuatur quod est bonum n. maxime cum appetitus sequatur co gnitionem ri. 3. , post quod 1equitur determinatio animae eκ judicio rationis n. Q ; adeoque deter minatio fit eonvenienter motivis, spontanee, relibere n. 7. r hoc vero determinatio debet esse Objecti e inmfferens, & quomodo. n. L ; & tamen nulla determinatio libera est sine rxtione sussicien 'te n. s. e agens liberum nec sine motivis ι nec contra eadem se determinare concedunt rationis susticientis Osores n. Io. ; unde & concedere de bent non se determinare sine ratione lassicienten. 0. , quae in motivis unice est posita, n. 12. znec vero distinguenda est ratio, cur eligamus , Rxatione, cur potius eligamus n. 33. et negligenda enim velut inutilis haec distinctio tu a i absquo enim ea remanet ageati libero facultas se inclinandi, quo libet n. I s. , quod eκ amplitudine ra tionis sequitur D. H. e ea vero facultas absurde diceretur exerceri sive luxta, sive contra rationis

497쪽

486 INDEX.

obtruderentur m I 8. r neque vero haec ea ullae liberae notioni repugnant n. 29. , aut ejus naturae n. Σo. , quae non in eo sita est, ut possit non actio

componi eum requisitis omnibus ad agendum n. 2 r. ; cujusmodi requisitum primarium est determinatio . quae fit ex judicio rationis n. 21. , re

exercetur agendo potius, quam non agendo n. Σ3.:

nec etiam repugnat libertati, quod determinetur actio libera per aliud , quam per voluntatem α24. ; semper enim determinatio sequitur judicium rationis n. 21. : nec obest quoque , quod non sit in hominis facultate habere haec, vel illa motivam ἔ judicium enim rationis in agentis liberi potestate semper est n. 17. t nec tandem libertati

ossicie hoc ipsum rationis judicium , quippe quod libertas ipsa involvat n. : hujus principii demonstrationem a priori habes Nota p. n. n. g. ; item aliam. Nota 32 p. 76. Principium rationis sumetentis in Deo libere operante loeum habere ostenditur Nota I p. AOq. et nec

id obstat rationi, aut S. Scripturae n. L. I nam e ΚS. Thoma Scripturae non excludunt rationem di-Vinae voluntatis n. 1., quod & S. Anselmus exprimit n. 3: immi & ratio docet, Deum dirigere in

finem, quae' vult n. q. ; adeoque ἡatur ratio eorum, quae secit n. s. r nec vero necessitatem ab

solutam in Deo invehit hare ratio sufficiens αε. : nam & ea polita ex libera Dei determinatio ne res sunt n. i. r nec sequitur, Deum non posse facere, nisi ea, quae facit n. L; spectata enim po tentia absoluta & alia facere potest n. 9. z nec sequitur necessitatem induci ab ea suffieiente ratione antecedentem n. m. , cum consequens tantum,& bypothetica inducatur n. Ir. : nec obest, quod inutiliter videatur poni haee ratio in Deo, a quo cognosci nequit ut optimum hoc potius Creare, quam illud, cum quaevis creata bonitas respectu Dei sit purum nihil n. ax ; non enim Deum de deeet necessitas saltem moralis ad optimum, si re pugnet eum non agere, quod est perfectius in I . ,'& unum prae alio eligere utique debet, si velit persectionem suam in tali gradu potius , quam a lio manifestare n. I . : nec obest, quod nulla sit ratio, cur Dcus res in tali loco n. 13. , vel tem pore

498쪽

pore creaverit n. I 6. ; inanis enim est objectio, si locus , dc tempus a rerum universitate distinguatur m II. , si vero secus, inanis non esse, sed non sequetur, nullam esse rationem ex eo, quod nullam nos agnoscamus n. 18. e potest enim pro ratione assignari finis a Deo intentus n. I9. , &xationem certo esse debere nonnisi inepte inficiari potest n. ao. r nec obest, sine ulla ratione posse Deum ex omnino similibus unum prae alio eligerem 16. ; omnimoda enim duorum similitudo gratis supponitur nn. 23. 22. ; in iisque dissimilitudo conlpicitur , quae similia maxime videntur 23. :nec tandem obest, quod nulla sit in Deo ratio electionis, vel reprobationis hominum praeter divinam voluntatem ex S. Thoma ; non enim excluditur nisi ratio quaedam determinata juxta mentem ejusdem S. Doctoris. n. 24. Pri alio. Definitio. 83. o Producere quod dicatur. 1 o. o. Profundisas mensis in quo consistat. 61. P. Profunditas intellectus a vi animae repraesentativa pen

det. I L. P.

Propagasio animae per traducem improbatur. Nota Iis p. 37y. Providentia. Definitio 7 I. T. et generalis , & specialis quae sit 72. rad specialem pertinent miracula ibid. ream pugnare cum felicitate, & immortalitate divina frustra contenditur ibid. Sch. et contra eamdem quoddam Lucretii proponitur, & dissolvitur argumentum Nota I48 p. 443. ; aliud item Epicuri dispellitur. Nota 149 p. 4 8.

Pischologia. Definitio I. P.: alia est rationalis , alia em pirica ibid. : empiricae officium quod sit. a. ἰ ejus

que tradendae ratio. 3. P. Pudor. Definitio. IΟ4. P.

Puncta etenonica quae sint, & num ex iis possit extensum oriri. I. C. Pusillanimitas. Definitio. IOq. P. Qualitas. Definitio Ios. o. primitivae, derivativae qua litates quae sint Io6. : cui bono destinantur IOΤ. :

similes quae dicantur, di dissimiles. II o. o. Qualitares corporum mechanicae , physicae, mixtae quae sint 7. et ad physicas Physicus confugit. M. C. Quantitas. Definitio. DI. O.

499쪽

Quies. Definitio. I 66. O. Ratio quomodo ex ratiocinio colligatur 77. P. : ea γxulat in cognitione experimentali u. : a vi repraesentandi pendet. I . P. Ratiocinium continet modum cogitandi prorsus natu . ratem H. P. a quomodo formetur g I. t ejus ope ve ritas invenitur ga. t a vi repraesent audi pendet. 139. P.

Ratio fundandi quid sit. 119. o. Ra Io jussciens. Definitio a 6. O. t rationis sufficientis nomen Antiquis usitatum Nota s p. 11. n. I. ἔejus autem notio qsitatior n. a. , & hujus principii

usus frequentior n. , re quomodo extendendus n. q. et ea non est cum caussa confundenda I. O. ἰab eaque distingui ulterius ostenditur Nota s 64 ὶ

P. 333. z ea posita ponitur id, cujus ratio sum ciens habetur 33. , & Seh. o. r nee iccirco actum est de libertate Nota I3 p. 33. n. r. pliberarum enim actionum sussiciens ratio sunt motiva, quae liber talem Potius complent n. 2 3 quod non impetit ii bertatis notio quaedam communis tu 3. : α cur a gat caussa libera, licet possit non agere n. - οῦ quod ut intelligatur distinguenda sunt quae requIruntur ad possibilitatem astionis, & quae ad ejus actuali talem n. 1. r hujus applicatio distinctionis. m. 6. 7. Vide Principium rationis sufficientis. Receptaculum ad animam applicatum est terminus ina

Resea ere super re quando dicamur 33. t ad reflexionem

uad spectent 36. et ea mediante a cognitione Consu 1a ad distinctam progredimur. II. P. Regula. Definitio lat. e composita quae sie I 14. et quanda

- una alturam collidat. IM. O. Regulas naturae V. Natura

Relatio. Definitio aret. o. : nil realitatis enti superaddit ΣI8. et ejus variae species 22o. , & Nota 13 P. I 3. et ejus subjectum, & terminus. 12 I. o. Reminiscentia. Definitio so. P. r quorum non satis reministi dicamur ibid. r non idem prorsus est , ac memoria. ibid. Sch. Replere spatrum quid sit. I 67. Seh. o. Repraesentatio in mente quatenus produeatur . I 23. P. Repraesentatio rei materialis cogitatio esse nequit. 333. P.

500쪽

RG. Definitio 8ἶ. o. r absolute , vel ici se spectari quando dicatur; item sub conditione, seu in hi-pothesi. 97. o. Sapiens quis dicendus. 32. T. Scientia simplicis intelligentiae. Definitio, & num in Deo

detur. 29. T.

Scientia media. Definitio, & dum in Deo sit 29. T.: inutilis est novitas , utpote quae objecto caret, e jusque mysterium chimeri eum. Nota I 1ὶ p. 422. Selenita visionis. Definitio 31. et in Deo datur 33. : ad

quae eae tendatur'. 33. T.

Sensatio. Desinitio 13. P. , ct Nota sa p. 233. et cui

tribuenda. I7. P. Sensationes unde diversae sint i9. P. r Brtiores supprimunt debiliores a I.: in iis nil immutat anima Σ2. zquatenus eas dicantur necessariae ibid. t ex ipsos quomodo res aliae cognoscuntur in sensus non it cidentes 7 . : a vi repraesentandi oriuntur 148. et debent esse similes obiectis, quae corpus assiciuntiq9. , oc quomodo ibid. Schol. a. e iis quaedam semper conjunguntur mutationes in cerebro IIo. P. ranimae passiones eas non esse ostenditur. Notas II 6 p. 3M. ΔSensus internus qui dieatur 16. P. et sensus quinque ibid. runde in sensibus error zo. , & Nota 96 p. 22D: sextus quidam sensus exploditur Nota 93 p.

123. e sensuum leges tres I8. P.: his consermes sem per sunt perceptiones Io.: sensu sano qui polleat.' Nota Io6 p. 131. Signatum. Definitio. 247. o. Signum. Definitio 247. o. : demonstrativum prognosticum , rememorativum 2 8. , necessarium 249. ,

arbitrarium aso. o. et signa diversa in usu sunt, &quibus. To. Sch. P. , & Nota io3ὶ p. HS similitudo. Definitio Io8. O. r generica, specifica quaesit I . e absoluta inter duo dari nequit. ibib. v. Principium indiscerni bilium. Simultanea. Definitio. Iq9. o. Simplex. V. Ens simplex. SinguIare. Definitio. 73. O. Situs quid dicatur. I 37. o. Soliditas intellectus a vi repraesentandi pendet. Isa. P. Somnium. Definitio 34. P. r a phantasia provenit ibid. rnaturale , supernaturale , divinum 3s , diabolicum Diuitiaco by Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION