Theatrum conuersionis gentium totius orbis; sive, chronologia de vocatione omnium populorum, & propagatae per universum orbem fidei, christianaeq. religionis descriptio auctore F. Arnoldo Mermannio ..

161쪽

tiamur, exemplis temporum praeteritorum ;Vereor ego Vehemcter,ne Numinis ira tarde ad sui vindictam procedenS,tarditatem supplicij, & grauitate & perpetuitate aliqua compenset:& ne nos instar eorum qui fenus perpetuo glisces cotemnunt, in utramque aurem securi, poenarum, aerumnarum ,calamitatum usuram

tandem recipiamus,& malorum piaculorumque quae deprecari negleximus, immensam. O si haec Belgica prouincia humana voce uti posset, quos ederet luctus, quos componeret elegos modos, quam tristia ediceret, quae nemo, quantum ui S saxeus, tametsi e Caucaso natus, audiens

temperet a lachrymisi O quales, quo quatas deponeret querelas, quam disii milibus dominis olim , atque nunc, sese administrari defleretio quantum mutatis, ab illis Zingenua,inquit,sum & liberali imdole nata, neq. obscuro loco. Fidei religio. nisque auctores nancisci quasi sorte auspicata Deus Opt. Max. totius huius uniuersitatis rerum PraeseS voluit,adeoq. parentes seu auos, seu abavos, seu atauOS, Maternum, Memnium,Eucharium, Valeriu

a S. Petro rectissima linea fidei descenden

162쪽

tes, hucque destinatos; deinde S. Quintinum, Platonem, Rufinum, Valerium al

terum, Eu genium, Crispinum, Crispinia- It: :ό

num, Lucianum, Marcellum, Regulum, V M'. 's Fuscianum , Victoricum , Eleutherium L 'pNitat. indigenam Nervium,Chlysolium Armenium, caeteros seu Romanos seu Gallos S. Clementis Ro. discipulos: hos ego progenitores habui ; hi sunt harum ubi l. ec- ῶ, ''' 'clesiarum antistites: haec est diuina Soboles cano demissa sereno; hi patriam hanc suo cruore foecundam, meritis validam, virtutibus florentem, si iis editis rebusq. praeclaris celebrem , omni postremo hac ccclesiarum successione,pauorum docto rumque apostolicorum longa serie, Fecerunt pulchra ceu posteritate parem

Eius pulcherrimae prolis, secundum Eti. ,. promissa de Prophetica oracula, Imperatores & reges nutritij, Imperatrices, Areginae factae sunt, diuino nutu , obstetrices. Et quidem hactenus ita inter Augustorum amplexus, S pientissima v ta, omnis progenies haec adoleuit, sumpsit vires, estque aetatum momentis aucta,ut futuri posteri aestimari non potue,

163쪽

i18 CONVERSIONIS GENTI v MIint, neque opibus, neque copijs inferiores . Verum cheu, o malum , proh dolor, miserrimum infelicitatis genus est, fuisse aliquando felicem: neque cuiquam tantopere dolet fortunae felicitas nunquam habita, atque tam turpiter amis sa : nihil verius illo elegantissimo dicto Poetico, Non minor est Virtus, quam quaerere, parta

tueri. Et certC

Tloruimus quon m flos fuit Use caducus:

Et fuimus noes: v Crum, In campos, Pti Troia fuit. Ita siquide comparatu est, ut Respub. diu esse incolumis nequeat,quae noni istac artibus atque Virtutibus perpetuo seruetur, ac veluti lacte eodem foueatur,qui bus fuerat oti m parta & educata. Est enim Rei p. vi sic dicam, educatio, altera natura. Sicut igitur, mutata nutrice, mutatur habitus statusque naturae, & proles Vario

lacte nutrita fero fit scabios a , morbisque infecta : ita Respub. primum delicatissime educata a matre, deinde a nouerca

degenere ubere lactata, non potest non esse humoribus astecta corruptissimis.

164쪽

Quemadmodum vero bene costituendae oratia adaeq. Reip. prima clemeta sunt religionum sacraru mometa ac rationCS;ita declinatis Rcip. ne dicam inclinatae incunabula sunt si Isocrati, Platoni Tito Liui. Plutarcho, Aristo. M. Tuli. Valer. Max. Caeterisque id genus , credimus P religionum socordia,indiligentia, neglectus. Verum haec aliaS.. Caerenim obij ciet, imo obganniet sorte quispiam, S quaeret,unde sciamus apostolicas este illas omnes quas retulimus ecclesias. Cui in primis rosipodemus,Homine indocto nihil impudentius : quicquid enim dicas, nihil dixeris, nisi id dix ris quod ei visum est& probatu . deinde homine malitioso, nihil magis improburis snim ita solet perplexari, No pactu clxὶ-ctum ;pactum,no pactu est,quod illi libet

& is no ta sensiis aut intellectus, qua animi voluntatis q. vitio laborat, & prorsus mala mes, malus animus. Sic olim Mani-

ras admittebat, quasda rei)ciebat, Vt om- lib. Ii .eone. nis de medio Scripturaru auctoritas semel nicb.Cap. is.

deleretur inquit D. Augustinus) &cuique animus, suum cuiq. insomnium auctor

165쪽

16o CONVERSIONIS GENTIUM

auctor sit & auctoris instar, quid in quaq. scriptura probet,quid improbet,id est, noauctoritati subi)ciatur scripturarum , Ut

quippia credat,sed sibi ipse subijciat scripturas , qasque suo sensui seruire cosat, etiam repugnantes: ut ideo quid recte rib. teque scriptum videatur , quia illi placet, non quod eo nomine ei placere debeat, quod scriptum sit. Iam vero , ut ad rem

VcniamuS: cur non euangelicae, apostolicae, ecclesiasticae traditioni concedamus, 'tanta vetustate fundatae, tanto Vsu roboratae,omnium apostolo Iu, martyrum,r liquorum q. virorum clari Minosum sanguine , sanctitate, meritis commendatae, hucusque ad unguem obseruatae, qUUm non aliter,quam traditione atque relatione alia complura sciamus, quae tamen

certo certius ita esse tenemus Znam, ut magnis coferre mihi liceat parua,Vnde fama

bo) Socratcm cun i,quotquot sunt eius philosophiae candidati, credunt Sophronisci S: Panarime filiu unde Anaxagora, Damonem & Archelaum eius fuisset ferunt praxeptores Z Vnde uxores Xan-rippen & Myrtonem asserent Vnde Certatim non paucae ciuitates Graeciae sibi

166쪽

Homerum vendicant Z Vnde Colopho- Cie. pro AN

iiij suum ciuem; unde Chij, Salaminij , lib- ς p. Smyrnaei,& alij alij que suum asseuerant,d esseque contendunt contribulem , nisi ex diuersa maiorum quasi per manus traditione 3 Vnde hosce quidem Platonis, cognomento diuini, illos autem Aristotelis libros mihi persuaserim 3 Vnde hi Theophrasti, alij Demosthenis, alii M. Ciceronis, alii Varronis , alii P. Vergi. iij. alij Ouidij, Persij, Martialis, Iuvenalis, Horatii, Macrobio, Galeni, Hippocratis, aut alij, aliorum, atque aliorum, usque adeo esse creduntur, ut siquis neget, non solum refellatur, non sollim stibiletur, verum etiam tanquam demens iudicetur, qui notissimae famae, certisi, Aut tm,1 .mae temporum seriei, constantissimoru- -i.-p.6. mori per aetatum successionem quasi per manuum traditione insolenter pr sumat rcclamare Z Ego tetitur uuae iam inlu- ug. lib. . MCem edo, vel ex totius Ecclesiae Catho. auctoritate a maioribus tradita , vel ex Scripturae diuinae literis , vel Physica ratione cGllegi omnia . Contra vero 'rationem nemo sobrius , contra diui- na oracula nemo Christianus , contra L Ec-

167쪽

Ecclesiarum Apost olicorum cunctarum consensionem, antiquitatem, uniuersitatem nemo pacificus senserit. Quocirca vi coronidem addamὶ qui isthaec negat, is non quaevis, sed totius sestolae Christi nae bases, & fundamenta Vsque ab radu icibus extirpat , euertitque,& negat prorsus, quae vocant Philosophi disciplinae principia, quae su ni cum primis certa ac Vera . Cumque eiusmodi vitilitigatore non rationibus, sed fustibus Aristotelescenset agendum : apud Christianos certe, auctore Christo, qui hasce apostolicas non audit ecclesias, inter Ethnicos & Publicanos censendus . Non enim ille,quissquis est, satis intelligit illud altitonantis fulmen horrendum : Qui vos audit, me audit: qui vos spernit, me spernit. Neque ille amens,tantum apostolum unum vel alterum, non is aliquot Cyprianos, Ambrosios , & id genus alios Christia- nae fidei seu Atlantes, seu Achilles inuictos aspernatur; Verumetiam apostolucas Ecclosias uniuersas, quas literae quo- . que diuinae celebrant, Romanorum, Co-' rinthiorum , Galatarum, Ephesiorum,

Thessalonicensium, Colossensium , Phi-

168쪽

lippensium, Laodicensium:ad quas scrip sisse S. Paulum nemo inficiabitur. Is Hi rosolymitanam contem nit ecclesia,quam. ipsus mei Saluator fundauit, cui primus post Christum S. Iacobus frater Domini prauedit . Idem renunciat Antiochensi, ubi discipuli primum dicti sunt Ast. H. Christiani. Item Smyrnensi, Theatyrcnsi, Sardensi, Pergamensi, Philadelphensi , Laodicensi, quibus iussit; est scribere Apocalypsim S. Apostolus Ioannes. Item tot aliis ecclesiis Ponti, Galatiae, Cap- padociae, Bithyniae , Atiae, quas instituit S.Petrus: denique quicquid alias se S. Pau de ius ab Hierusalem usque ad Illyricum Euangelio repleuisse affirmat Vt de aliis Asiae , Africae, Europaei, Indiarumque 'partibus taceam, in quas ex hisce apostolicis laboribus, & plantationibus pro-22 Ipagata creuit, hodieque crescit , Eccle-,' iesia . Quid itaque existimanda est ag : os: r' re, hic iam nunc, Ecclesia Belgicana,nisi s 1 suri

Diuum hominum q. opem & fidUm im - li,bur enseat plorare,& auribus cum S. Romanae Eccl. Ita bis: Sanctis. D. N. Pontificis max. Gregorii dorici

xi II. Regisque Callio. tum duumvIratili , antipodes ve

tum S: exarchatui Illustres. Ducum de ...hi '' Alua

Boiorum.

169쪽

16 THEATRv M. Alva,& Medina Caeli, insusurrare eamdem perpetuo cantilenam, nihilq. praeterea , nisi hanc duntaxat auream perorationem:

Ei Mei vita me redde

170쪽

COLOPHON ATQUE

APPENDIX AD ILLUS T.

DOMINUM D. FULGENTIUM de Bragantia, almae Lusitaniae suauia,DDiuorum Serenis . Regum D. Philippi R.eius nominis ij. Hispaniarum cognatum intimum, D. Sebastiani primi, R. Portugalliae auunculum dilectissimum.

sime Heros,ab Oriente in Occidentem , a Meridie in Septetrionem patens , Ut spopondi. En amphitheatrica scenam diue sis. simarum gentium, tam aetatum,quam climattim quorumq. in eiusdem fidei Christian 'orbe unum coeunte . En perioducompendiosam omnium temporua Christo passo hucusque, omniu locoru,omniupopulorum in eiusdem ipsissimae religionis sententiam redeunte, conspirantem, coniurantem amice. Trium harum maximarum rerum uniuersitate Christi regno iure cum primis haereditario, deinde tanquam reciproci amoris ,officij, merit L 3 Tum