장음표시 사용
51쪽
Deinde Thomas Scu ENKE sanguinis pondus ad pondus seri reperit' uti iii 3 ad II a ce , cruoris vero seorsim sumti, ad idem serum comparati, uti Iao 4 ad 3I 2 f). J. BVtista JI A Z I s u s rationem sangυinis ad serum admittit, quae est 188 6 ad 18o3 . G. Erhardus
H, H aERGER multa experimenta secit, quae eamdem proportionem pondetis confirmant , seri nempe ad sanguinem renosum pondus in homine facit, ut 4oo ad 4ον, in cane uti SO O ad SIS . serum vero sanguinis alteriosi suum ad sanguinem, uti ad , neque in cane aliam
rationem constituit h . Inde vir Cl. Johannes S I L a E R L I N a in eo dem volumine sanguinis reperit partes a I S, seri zo9 r). A DoLpuu vero FRI ERIcus HO FAE ANNUS h) sanguinis totius pondus se
habere expertus est uti 2Q72, cruoris ut a 2 Ois, seri ut 19 38, ut grumus tota octava parte seri pondus superaret. Ex his Omnibus, paulum utique diversis, conficitur tamen, cruorem sero graViorem esse, hinc etiam sanguinis ex sero & cruore misti pondus seri gravitatem, minori utique discrimine , superare. Vera enim ratio ponderum specificorum rubrae auhaeque partis sanguinis vel ideo erui ViX potest, quod cruorem sincerum
Juvat etiam comparatum cum aqua sanguinis pondus addere , quale praecipui in experimentis viri constituerunt , etsi non ignoro, ipsam aquam , perinde uti sanguis , pondere alio esse, alioque , ut alia &blia purior fueriti Ergo J U R N u s sanguinis totius pondus , ad pondus aquae reperit, uti Io I. IOS 3 & IOSs ad I Ooo, ut medius fere inter dissentientia experimenta numerus foret Ios s. Cruoris solius pondus ad eamdem aquam facit esse, uti IIas ad iooo 1n). Porro vir Ill Thο-1nas ScΗwENTE, per experimenta magna cum cura instituta, totum sanguinem ad aquam facit uti ΙΙ73 ad 1 Oo, cruorem uti leto ad 1 1 Io
52쪽
TI ro, sive uti Ia ad is proxime cn . Cl. vir Petriis v. Mus scΗENERO Ecκ sanguinis ad aquam rationem facit Io4o & Ios , ad Io oo. feri to 27 ad Ioco, cruoris absque sero Io 84 ad IoOo co). Georgius MARTINE sanguinem ad aquam facit uti Ios S aut Ios ad I Coo, serum ut ro 32 p). MAZINus sanguinis ad aquam rationem habet
Ho PMANNus, celebrior ille Halensis medicus 6rs ad s8s s . Cl. Si L aER LING sanguinem, in diversis experimentis, aqua graviorem repe- serum vero Q O, & alibi, sanguinem ad aquam facit uti 28 r ad cu), serum uti 272 ad 26 r. Adolphi Friderici HopΜΑNN rationes sunt π), sanguinis totius ad aquam uti et O a ad I 87s, grumi rubri uti aetos ad I 8 s, seri solius uti I938, ad 18 s: ut massa sanguinis decima nona parte sui ponderis aquae pondus superet, serum nonnisi trigesima prima cI . . Ex M A R T I N II exinperimentis uncia anglici ponderis aequivalet I, 6sa 6 poli. sanguinis calen. tis, Uncia vero sanguinis occupat I. 8I3 pollicis cz . Ad aquam salsam Iohannes AR au TMNoae sanguinem Sc serum comparaVit, reperit sanguinem ad eam aquam se habere uti as ad Is, serum uti goo ad 3D a . Ad aerem rationem recepit CL HALEs, quae est 3 i a b.
S. VI. Sponte cogitur in scutile quas hepar.
Virum omnino videri possit meditato cruorem qui pene tot qua sit b , cogi posse, & fluidissimum aquae elementum inter sangui
. Ostenditur iii analysi, quanta in singulae aquae sit portis,
53쪽
neas moleculas quasi coerceri, & una firmum stare co). Et tamen hane coagulabilem sanguinis naturam facillima eXperimenta ostendunt. Diximus , ut in vivi animalis vasis in unguinis speciem coeat, quam primum perpetuo motu circumagi cessat ). Emissus idem , si exigua massia fuerit, in laminas ruberrimas, lentas, tremulasque, ad gelatinae moduni Perigaeque hibernae cogitur. Major massa aut in figuratum intra vasa sua grumum aut in latam figurabilem scissilemque placentam in patera coit, quae continuo secedente sero in insulam solidescit, quam plurima aqua circumfluit. Dum ea aqua avolat e , evanescit una insula. donec crusta rubra, subnigra. sicca, filiabilis supersit, quae patellae ambiatum obducit f . Eam crustam celerius ex rusorum sanguine nasci Cl.
Coit autem in placentam in aere utcunque calente, certe in Europa.
In frigore etiam absque sero ui) ante reliqua sanguinis elementa congelatvr r) , in frigore nempe . quod 9. Io gradibus Reaumurianis de-tei minatur sit . Solent medici galli si nuperiores monere, duriora coagula esse,
quae ex sero nascuntur. & serum vi densahili cruorem superare, cum in frigida coeat, dum sanguinis pars rubra fluiditatem conservat m, Verum certum est, etiam ex rubro cruore, dura nasci Coagula, α quidni nascantur, cum in ea sanguinis parte, & terrae, & serri, plurima sit portio. Et primum ne membranas Ru YSc HIANAS sero tribuas, certum est una cum sero integrum sanguinem quassasse RuYSCH. Iuri L J, inque membranam verti,, quam solebat medicis, qui su
54쪽
se inviserent, aenigmatis loco ostendere. Totum etiam sanguinem de vena calentem, in lagenam receptum p, Pplsando brevi in membranam mutavit Vir Ill. Antonii ιs de H εΝ q): recentem autem esse oportet, nam
conservatus eamdem membranam non reddit, neque ex sero ea membrana
fit r & ablata ea membrana tamen serum concrescibile superest s . Sanguis arteriosus post amputatos artus in celictosam telam effusus, in nabras indurescit t . Denique rubra illa fila, fibraeque solidae placentae sanguineae, quae ex sanguine in uterum effuso nascitur cu), satis ostendunt, etiam ex rubro cruore firma coagula parari. In sanguinea crusta, quae siccata in solidam naturam abiit, fibrosus & cellulosus habitus adpartiit die . Demum etiam in vivo animale grumi sanguinis enati duriores luerunt cI . Uti sponte grumus ruber ex fluido sanguine nascitur, ita firmius coit dem . si praeterea calor major accesserit, sive is circa Igo ca) gradum F L 11 R. aut aliquanto major a fuerit, sive demum omnino ebullientis aquae fervorem adtigerit: ita enim densus, Se tamen intus rubeas b grumus nascetur. Etiam testudinis fluidissimus sanguis coctus cogitur ce). Neque ob fluidarum particularum jacturam nova haec soliditas nascitur, nihil enim grumi ponderi decedit, dum coagulatur c d): & oportet utuque adtractilem sanguinis vim hic adgnoscere, cujus essicaciam sublatus motus progressivus nunc liberam sibi reliquit. Uti calor igneus. ita febrilis aestus sanguinis naturam compastilem auget. In valida febre vis cohaesionis sanguinis ab 8, 9 & Ia gradibus
55쪽
equidem eventu ad c . In homine sano, in placentam cruoris ante et horas emissi, dimissum octo drachmarum pondus grumum frangit, in s bre vero etiam Io drachmae requiruntur, ut placenta cedat f .
f. VII. Idem sibi permissiιs dissoluitur.
Crumus coacti sanguinis paulatim in libero aere, & in modico c lo- re g aut so graduum, aut minori, putrescit, ct levior fit sensim . ut in aqua nunc natet, mergique renuat f hJ , qui recens emissus continuo subsidebat. Ita in aquam flavam ci & volatilem faetidamque it )naturam degenerat, quoad, praeter eam rubram crustam, quam dixi, nihil supersit: celerius tamen in juvene, in sene tardius cruentum grumum evanescere auctor est Cl. a BERGEN l . Non sine risu videas celshrem olim medicum, sanguinom post elapsas 24 horas in aquam resol tum, pro re raru & aquae spadanae simili habuisse n). Sed etiam in vivo homine maxima effusi in cellulosam telam cruoris coagula dissolvuntur o & evanescunt, ut ruber grumus in suscum, tunc in viride . deinde inflavum liquamen redeat, maneatque a dissipato cruore similis fere rusus pulvis p), qualis a sanguine post exhalationem superest. Mirum exemplum juvenis recordor me vidisse, cui a praecipiti ex alto lapsu sanguineum quas alterum capor vertici accesserat. Is enormis, facile unius librae grumus, secundum cellulosa musculorum, & ostium spatia in palpebrarum d plax intervallum, faciemque descendit, ut ea aethiopis similior esset : neque multis dicbus interpositis, per eos, quos exposui, colorum medios gradus tota ea massa dissoluta evanuit. Idem calor incubantis galli
nae sanguinem per menses euidum retinet, neque cogi permittit cy . Sed
56쪽
Sed in vIvl etiam hominis vasis sanguis ita mutatur, ut amissa natura. coagulabili pallidum in liquamen abeat, quod porro nulla arte, nullo alcohole corrigi cogique queat, neque membranas illas dare aptum sit.
haemoptoicis su) aegris res Vulgo nota est, eoque refero eorum hominum lilitorias, quos aiunt solo jure carnium vixisse χ), quod per arterias &venas sanguinis locum teneret Memorabile vero est inprimis id resolutionis genus . quod in morbis acutis , plerumque , tamen aliam etiam post febrem supervenit, nam in intermittentis febris principio sanguis lentus est, in fine floridior ly . Sanguis in petechiis sub initia morbi rutilus, inde niger & dii solutus, in saniem putridam abit g). In febre flava insularum antillarum sanguis sub principia floridus, absque sero, omnino ut ex venis profluit faJ, cogitur, post triduum vero flavum colorem induit, naturamque deponit coagulabilem b . Idem in angina maligna locum habuit ut sanguis, qui in morbi principiis densus fuisset, post tres quatuorve venae sectiones merus nunc exiret ichor. Ita
porro in variolis d), petechiis e , morbis malignis variis sy peste s vaccarum lue h) sanguis distatutus educitur. In febribus malignissimis regionum calidiorum sanguis in principio sanus, postea resolutus pror a didi
g In peste sanguis floridiis ist ruber oti . fur la peste P. chali AusAκυs in libello de ea lue Pr Pio P. IB.
57쪽
dit h l. In Bredana febre sanguis lividus, & faetidus, non concrevit h.
In ouinibus vero his morbis sanguinem non coire malum est ch , & nouimpeii te hispani cl) in maligna febre sanguia em mortem portendere autum uit, si fluidus de xena prodierit. Inde etiam funestissimae illae haemor- ilia glae fluidi sanguinis, qui in malignis febribus cm) saniosus de auribus. oculis, natibus, ore, utero intestiniique , & de cute vesicantibus emplastriserosa, aut cum sudore erumpit; & in peste 0 de naribus, utero, &de incisa xena, aut scarificata cute fluens vix coerceri potest p); idemque in simili putredine, quam serpentium morsus q) sanguini imprimit, ex auribus, naribus oculisque manat, tum in morte subita ex vapore sentinae putrido r . Etiam haemorrhagiae sere funestae eveniunt s , & raro evadunt, quibus in frJ variolis sanguis per uritias exiit, doctissimis anglis te stibus. A putredine enim haec dissolutio est, quae vires cordis potentissime destiuit, ut tenuitas ea sanguinis cum pulsu minimo si ' J fere comjungatur, neque malum auxilia sere admittit, siquidem corrupto sanguini sua nativa densitas reddi nequit u . Sed etiam alii in corpore hum no humores coagulabilem naturam per morbos amittunt N .
58쪽
SECT. II CRUOR. s. VIII. Cruoris o sera in sanguine portio.'
uae nuper exposita sunt, non permittunt certam seri ad grumum rationem esse ' : cum enim tot ex causis seri copia aut crescat. aut diminuatur, cum cruor perpetuo aliquam seri copiam exsudet, quae sibi decedit, adeoque seri portio crescit, donec de cruore vix supersit quidquam , non Oportet certam utriusve elementi ad alterum rationem sperare. Nihil ergo ab exspectatione nostra alieni est . quando clarissimi scriptores alias & alias de utriusque in sanguine partis rubrae, quam diximus, & flavae rationes admiserunt. Oportet autem eos audire, quorum major est auctoritas. Q ut minimam seri portionem secit IIAM BERO E Ru s, aestimavit ad tertiam sanguinis partem. inque homine rationem ejus ad cruorem fecit Io9. 2I2. ut tamen ea ratio paulatim creiceret, & denique serum ad cruorem esset, uti I 4s ad II 6 Z . Tertiam, & paulo ultra, neque tamen penitus dimidiam, recepit Br9UUne LANO Risia ca). Rubri sanguinis partes s a. albi 38 reperit Raymondis Vi EussENs b . AEqualem utriusque portionem facit Robertus BoYLE O & Carolis D RELis CouRT. cd . & Ad. Frid HopΜANN e . Quinque cruori duodecimas. sero septem adsignat Iohannes Tano R f . Quinque seri, tres cruor . partes aestimat Hori BER Gius g), duas tertias seri, crusris unam Diomas Scis ENEE h, Tres quartas partes seri, unam cruoris admittit Franciscus u EsNAI r), nosterque amicus Scu REI BERus & olim FRi Z IN ELic A l . inque alio experimento Carolus D RELIN coux T c. in . Sed etiam alibi Robertus
59쪽
generis uberrimo sanguine replentur ce , & globulorum tanta in eorum vasa copia sertur, ut sero vix locus supersit. Poro in juniori animale plus est seri, si cum globulis comparaveris cf). In sex pueris seri rationem ad cruorem reperit BUan Ronis soN gri quae est si 87 ad Io ooo. Quo majorem aetatem adtingit animal, eo magis globulorum rubrorum ad serum portio crescit. In media aetate globulos lacit IDEM vir CL Io ooo, serum non supra I 3 h . In senio & ista portione major cruoris est copia, ut cruor quidem semper sit ut roo o, serum nunc ut 69o8 r). Ita fit, ut in aetate ineunte, &adulta, & vergente seri ad roo oo partes cruoris partes sint 9I87. 7143.'& sso 8. Senibus copiosissimus cruor Thomas Scit NEN RE Idem crassamentum sanguinis in adultis densius est Denique iis morbis, quo quisque fuerit acutior, eo minor in sangui ne seri portio superest cl). Periculum a celeri morbo abesse persuadetur Georgius CuEYNE cur quamdiu seri dimidia, aut quarta demum iasanguine portio est. In febre intermittente serum sanguinis non supra
tertiam quartamve totius sanguinis partem essicit cir quartamque co a in acuta febre , & quintam p & sextam denique Alterius generis Guillelmi HARvEOcr experimentum est, qui
sanguinem de animale continuo a pastu emissim saniosum reperit serove plenum, post jejunium vero, aut urinam uberius redditam, aut multum sudorem, eumdem sanguinem in grumum densatum invenit. Id ita intel
60쪽
ligo, ut sanguinem eo tempore inspicias, quo chylus in lympham abiit, duodecima s sere post cibum sumtum hora.
s. IX. Partes side Elementa cruoris. Globuli
Ad subtiliores sensim particulas indagandas descendimus, quae in cruore animalium reperiuntur. Initium faciemus in iis elementis, quae sponta sua, absque ignis tortura, in vitali humore adparetit, quamprimum industria aliqua, & vitrorum convexorum potestas, diametros auctura accensit: inde ad eas mutationes transituri, quas talium vis, admistique alii succi excitant, aut ignis violentia. Quoties lunte vitrea, non valde quidem objectorum diametros augente. in frigidis animalibus sanguinem sua per vasa meanten contemplanrilr, toties utique rubras in univertunt & rotundas particulas videmus, quod per liquorem . neque micros copii auxilio conspicimni, seruntur: Non abique ratione frigida animalia nominavi, nam calidorum quidem animalium, propriumque inprimis languinent , de vulnusculo in capillarem tubulum raptum, tepidaque dilutum speculatus est, figurisque suis expressit ANTONIUS v AN LEEu ENHoECK ct , polique eum virum alii, ejusdem sere aetatis medici cu viderunt. Nunquam autem mihi, etiam solari uso microscopio, aut eductum, inque Capillare vitrum resumtum cruorem, aut per vasa calidi animalis motum, ita pervidete datum est, ut
globulos in eo perciperem cre). In tubulis quidem crassities ipsa vitriumbram faciat, perpetuo magis nocituram, ut acriori vitro uterer is . In vivi animalculi, muris in exemplo, mesenterio, perinde eXpanso, ut in ranis solemus, globulos nunquam distinxi, cum a primo aeris conis tactu totus in suis vasis sanguis staret, rubrumque in filum consisteret, tota ut vasa tamquam coralliorum rami, uni starnai rubore replerentur. Non
felicior fuit RE ni nostri Z industria, neque fere video quemquam recentioriana scriptorum , qui globulos rubros depinxerunt, de calidis animalibus exemplar sibi sumsisse. Non ideo tamen quemquam resutavero,