장음표시 사용
251쪽
n ε o Rα si v s v IVDIc LIB. III. 13γsuperiorem ad quem appellationis caussa devolvitur. I. E Tum plures de diversae sunt species. Alii enim sunt Dimissi arii, per quos iudex appellationem recipit, & appellantem a sua jurisdictione ad eum ad quem, provocatum est, dimiditit a. Alii Resuratorii , in quibusJudex declarat se non admittere appellationem ob certas di expresns caussas, ut po in quod appellatio sit frustratoria, dc frivola, vel legibus rea pugnans 3. Alii Honorarii, per quos appellationi ob honorem & observantiam superioris refertur 4: I his sero Iudices hodie utuntur. Alii dicuntur Testimoniales, qui vel 1 notario, vel ab ipso advertario dantur, ut quando ita absentia judicis appellatur coram notario, aliisque honestis personis, a quibus attestationes loco Apostolorum petuntur, danturque v. aut quando ab ipso ad versario extra Iudicium appellatur, & ab ipso tanquam audice Apostoli petuntur, quo iuris ordo servetur 5. Alii denique Conven . tionales, quos itidem dat adversarius vel notarius. Mando scilicet ipse adversarius defert appellationi. sive inIudiscio, sive extra iudicium, iudice recusante, vel permittent tacite, aut expresse '. Petendi autem erunt Apostoli instanter & saepius. uno tamen contextu, ut vulgo solet. Peto Apostolos instanter instantius. & instantissime vel saepe. sepius, sepissime ; idque intra triginta dies S, qui numerantur a primo latae sententiae die v, si appellans eum scitaberit, si vero ignoraverit, tum dies non cedit α labitu, an tequam delata sententia certior factus fuit Io. 'Quanquam,
etiam Iudex alium & breviorem diem recipiendi Apostolos possit constituere, ad quem comparere, petere. & separatu mi ad recipiendum exhibere debet i I. quoniam in arbitrio judicis est utrumq; tempus praefigere & ad recipiendum Apostolos, ct ad deserendam appellationem cum Apostolis coram, judice, ad quom provocatum est: Iz. Sed si judex ad constitutum diem requisitus apostolos non dederit,alium autem dieini iterum indixerit, aut responderit sedaturum, nullo certo die. praefixo: non tenetur appellans redire&Apostolas ultra binas
252쪽
138 l AVSao I Po in divices petere . sed potest appellationem suam prosequi ac sexpresse fuiss)nt Apostoli denegati. Non enim appellan iis diligentia & patientia Iudex abuti debuit 13. Item si budex requisitus Apostolus deneget, aut taceat, & non respondeat, vel propter absentiam dare non possit, hoc apis pellanti nocere non debet , sed poterit de facta petitione sua protestari. coram notario & testibus, & protestationem in acta redactam cum appellatione deferre I . Immo si Apostoli petiti fuissent, nec tamen dati, & Iudex nihilominus post appellationem in caussa procederet, nullus redderetur processus: nis appellationi renunciatum esset I s. Quod si vero ipse appellans non petat Apostolos intra triginta dies. vel tempus a judice desinitum, videtur appellationi renuntiasse, censeturque appellatio destria lor quia Apostoli sunt pars appellationis,& ad ejus formam pertinent ut omitti non possint ex praeseripto juris civilis & Canonici I . Licet inplerisqus supremis tribunalibus non observatur nec requiritur Apostolorum petitio, sed appellatio etiam sine Apostolis recipitur & valet. Dantur autem Apostoliis scriptis, α aperii, expensis appellamu ι9, 3 I
253쪽
AP pax LATIONI s caussa Iam devoluta & recepta se: let Iudex su perior ad quem provocatum est, appellanti. si petat, concedere inhibitionem, per quam inferior Iudex ulterius procedere,& aliquid attentare pendente appellatione prohibetur 1. Cum enim appellatio eximat appellantem a jurisdictione judicis, a quo provocatio facta est, & ad superiorem deducat: merito conceditur Inhibitio; si ve judex iustrior admiserit appellationem, si ve nonia. Excipiuntur tamen certi quidam casus in quibus inhibitio non habet locum, ve- Iuti quando ab interlocutoria simplici appellatum est 3. Si principaliter in appellationem deducta & opposita sit Nullitas sententiae, I ea altiorem requirat indaginem : secus si notoria esset Nullitas, ut probatione non egeret, aut posset incontinenti probari 6. Si tertius pro eo quod sua interest appellaverit, contra quem innovantem non datur Inhibitionisi tertius iste innovans a parte contradicente, vel etiam a judice caussam habuisset 6, Si interdicto retinendae possessi nis agatur 7, Si jurisdictio iudicis appellationis redditur dubia ; cujus cognitione pendente, non debet fieri Inhibitio g. . Si inhibitio caullae principali praeiudicat s. Si appellatus non fuit citatus, nec appellatio recepta Io. Conceditur enim Inhibitio ad petitionem & instantiam appellantis parte adversa citata D,& praecedente summariacognitione, praeser---tim si appellatum sit extra judicium, vel ab interlocutoria, . an scilicet appellatio sit recipienda nec ne, an sitIusta, non frivola, non prohibita Ia- Nam Iudex appellationis prius quam legittimam S ad se devolutam esse cognoverit non facile attentata & innovata revocat: nyiue inhibitio contra)uόLacti, irrita di nulla reddit ea quae postea geruntur a 3: sed post ilegit timam Inhibitionem innovata per eundem appellationis judicem ante omnia in statum pristinum revocantur I .
254쪽
Dcia in integrum Restitutione Au
Eset item appellationis adfine remedium extraordinari
um restitutio in integrum , quod & latius patet, &facilius expeditur. Nam caussa restitutionis coram eodem judice agitari potest; nec est necesse, ut in appellatione novam subire instantiam, nec alium judicem majorem accedere. ad hoc: Appellatio iniquitatis sententiae querelam: in integrum verti restitutio erroris proprii, veniae petitionem, Vel adversarii circumventionis alligationem continet r. Competit autem Restitutio minoribus viginti quinq; annis per sententiam laesis, modo sententia tempore minoris aetatis dicta sit: quia si majore eo facto lata esset, non daretur restitutio a: nisi protractum sit tempus dolo adversarii 3. Quod si sententia in caussa minoris contra tutores ipsius, sive ab lentes sive prae. sentes dicta sit, conceditur restituim 4: si minorem legit-
time defensum, valet quidem sententia, sed minor, quatenus Iaesus est, restitui in integrum potest 3. Quin etiam aliis quibusdam personis comperit beneficium restitutionis, veluti militibus in expeditione occupatis 5, magistratibus & studio- iis absentibus, reip. vel studiorum causia 7, civitatibus, pagis.
255쪽
villis habentibus syndicos & administratores 2, Ecclesiae, maxime quando fuit laesa per negligentiam procuratoris p. c Ilegiis, Xenodochiis, & similibus iniquitate sententiae astectis io. Ceterum dare restitutionem potest oudex ordinarius, qui jurisdictionem cum administratione habet, adversus sententiam a se vel ab alio inseriore dictam ii. Iudex item delegatus a principe, vel ab ordinario habente administrationem , si ad caussam restitutionis vel ad causam universam principaliter datus est, habet potestatem restituendi ra: sed si cauda principalis illi fit delegata, restitutio autem incidenter petatur, super sentetia interlocutoria aut casu aliquo emetagente, de ea quoque poterit cogaoscere Is non tamen si restitutio principaliter petatur contra sententiam latam; quoniam tunc nullam restitutionis potestatem habet i : sicut nec Arbiter & Arbitrator,qui non habet iurisdictionem cum
administratione conjunctam nec cognoscere de restitutione, nec eam dare potest Is. Petitur ergo restitutio adversus sententiam definitivam coram ordinariis Iudicibus administrationem habentibus, vel delegatis ab eis; per ipsum actorem aut ipsius procuratorem ad hoc speciali mandato constit tum, Vccato & praesente eo contra quem petitur lo: tum lubellus, qui laesionem contineat exhibetur, fitque litis coni statio II; adducuntur probationes, quibus captio sive laesio
plene docetur. nam petens restitutionem quocunque jure, caussam, qua nititur restitutio, plene probare debet is: ve
hi gratia , quod minoris advocatus praevaricatus sit 19, quod ipse minor allegationem, sive exceptionem, sive probationem in caussa omisit, ro, aut temere in Iudicio consessus estsne tutoris vel curatoris autoritate ar, aut intra legittimum tempus non appellaverit aa, aut absens etiam per suum procuratorem defensus non appellavit a 3 . quia si defensus non sit, in totam caussam restituitur; si per procuratorem defensus sit, restitutio tantum ita conceditur ut ei liceat appellare et . Denique proponi ac finiri restitutionis in integrum caussa debet, sive Iure minorum sive iure majorum petatur
256쪽
intra quadriennium continuum a tempore sententia & sci entiae eiusdem ab; quod tempus ne litis quidem contestatione continuatur 26: nisi vel per judicem scierit quo mi nus caussa intra quadriennium suerit definita 27, aut actor rei di causa abfuerit ab aliis legittimis caussis fuerit occupatus
28 Postulata autem & pendente in integrum restitimone omnia in suo statu manent, neque quidquam interea vel innovare vel propUsita executione attentare licet 29: nisi sit. praesumptio, animo impediendi effectus sententiae, restitutionem peti. Nam ex tali p sumptione Sententia executioni mandatur adversus petitam ac datam in integrum re stitutionem. recepta tamen a Victore idonea cautione, se omnia quae commodo sententiae medio tempore perceperit , restituturum, si adversarius in causa obtinuerit. Sed in una eademque caussa bis in integrum restitutionis bene
ricium peti non potest, nisi novae desensione. aliquae prata
as. I. . C. is temper. in integr. retricus cap r.eod.tit. 14. I. Pati manus D. iam nor. Gissi in ea . . de esis. Iudic. a . a. cap. tum ex literis. nia panorm. .
257쪽
De a Susplicationeia Adversius
Sententur . AD v a x su s iniquitatem Sententiae tertium auxilium
est supplicatio, quae a condemnato offertur principi, vel Iudici, a quo alias appellare non licet, ut caussam recognoscat & senten tiam emendet I. Differt autem ab appellatione, & in liuegrum restitutione, multis & variis modis. Nam restitutio non datur nisi cum caussae cognitione, servato)udicii ordine a: Supplicatio ex mera gratia & beniagnitate superioris conceditor, & est auxilium extraordinaruum, sicut & Restitutio 3. Appellatio vero est subsidium ordinarium, & ob aequitatem caussae competit/ . Vnde supplicare ei duntaxat licet, cui illud subsidium appellationis orta.
narium non competit, veluti cum quis a principe, senatu, praesecto praetorio appellare non potest, adversus eorum se tentiam supplicare saltem permittitur .s: & cum a vicario,
vel officiali principali ad Episcopum appellari non possit, tamen licet supplicare ad episcopum a sententia vicarii 6. Quam do enim illo ordinario auxilio frui non licet, tum ad hoc extraordinarium confugiendum est 7: praeterquam in casibus, in quibus Ius ipsiam appellationem non adminit. in his namque nec Supplicatio permissa estis: quoniam contraria iuri postulari non debent ς; nisi forte beneficio minoris aetatis, aut matrimonii favore, vel caussa dispensationis hoc fiat Io. Hinc verus contumax, & is qui appellationi renuntiavit , sicut in re prohibentur appellare, sic nec supplica-
pCssunt. II. Praeterea appellatio fit a minoreJudice ad in Iorem ra, supplicatio ad eundem fit iudicem , a quo non
licitum est appellare, vel propter excellentem ipsius digni tatem, vel privilegium latae sententiae, vel faciam prohibitionem 13, vel caussae qualitatem, ut puta quod sit infra legit-timam appellandi quantitat lIέ.ediem appellare lite pen- . In II h a dente
258쪽
dente licet a quocunque gravamine ante definitivam sente tiam : Supplicare advectus ν vimen. vel interlocutoriam minime licet: sed tantum adversus desinativam it. Et cum permissum sit victo his appellare 26, suppIicandi licentia non nisi semel in caussa conceditur a I. Denique in appes. latione proponitur iniquitas sententiae latae ex errore iuris: in supplicatione petitur venia, & facti error, Vel negligen iis vel imprudentia ipsius supplicantis, aut advocatorum, vel'adversarii dolu dc calliditas quomodocunque pr tendi. tur is . Clim enim supplicetur apud sundem iudicem amo Sententia dicta est, & ut plurimum apud principes α honoratos viros, in quos non cadii mala praesumptio, manime
decet illos iniquitatis & inbustitia insimulari, sed potius con.
venit culpam derivare & transferre in proprium errorem, Vel dolum adversarii, quo iudex inductus minus potuit verum videre, & ob eam rem saltem per supplicationem tententi.
am reformare debet, ne iniquam suus dolus prosit, & alteri noceat IO. Offerri autem potest Supplicatio, ut etiam appellario , vel incontinenti, vel ex intervallo in scriptis leu li bello supplicitio, idque intra decem dies post latam senten. tiam, cum apud iudicem supplicatur 21, vel intra duos annos, si principi Supplicatio edatur ra. Sed ubi intra decem dies Supplicatio oblata est , non aliter executioni sententia imandatur , nisi victor idoneam sidoussionem praestiterit restiturum semon j iii imis augmentis quod obtinuit .aeucontingat sententiam per supplicationem rescindi, & ipsum succumbere. Si vero pestea intra duos annos offeratur sv plicatio, tum indistinctὰ fit executio sententiae sine ulla fide. jussione as .iNam Supplicatio non impedit aut suspendit sententiam ejusve executionem, nisi quando victor non prae stat fidejussionem ; qua praesuta executio procedit M. Finiri denique Supplicationis instantia debet, si coram prata secto praetorio vel iudice agitetur intra biennium, si coram principe, certum tempus non constituitur: propterea quod earum causarum ain. principis auditorio. cognoscuntur; . nulla
259쪽
α nulla censeantur esse fatalia a 3. N cc solum ei ad quem sup plicatur, sed & ipsius consiliario, vel scribae, porrigi suppli-
. N. Sententia. 9 i & alii dao modi im ignandae Sententiae priorisbus quidem adfines, sed minus in usu, & non nisi inplerisque tribunalibus rccepti, Dccia ratio sive Interpretatio, & Reformatio. Utraque petenda intra decem dies coram eodem Iudice, a quo sententia dicta est , & legit- timo tempore prosequenda , sicut m appellatione fieri solat. Sed per declarationem emendatur & tollitur Sententiae iniquitas, quae vel litigantium, vel advocatorum, vel etiam Iudicis errore sorte, negligentia , aut imperitia commissa est: iniam declarandi potestatem leges iudicibus tri buunt publicae utilitatis caussa, i, Ut scilicet is qui sententim
260쪽
iniquitate laesus est, hac compendiaria vi1 & parvis impensi,
restituatur, quod alias magnis dissicultatibus di sumptibus au- .ailio appellationis fieri oporteret. Per Reformationem autem separatur & distinguitur simplex dc generalis Sententia. Nam reformatio tum demum locum habet, quando Sente tia simpliciter dc indistincte absolutionem vel condemnatio nem continet: cum tamen in libello res diversae dc separationem admittentes petitae atque propositae sunt, quae dividi de separatim in sententia exprimi debent: dc tunc totcensentur esse Sententiae, quot sunt capitula, dc diversae res a, Immo Sententia in uno capitulo potest esse valida, in alio nulla 3 .
EX r a N s ae inJudicio litium caussa factae sunt vatirac duvcrsi generis. Debentur enim ratione temerariae citationis, cum quis temere adversari ui suum in Iudicium vicavit I, vel ratione poenae temere litigantium et,/vel ratione desistentiae litis, quando quis inchoatae liti renuntiaverit 3, vel propter contumaciam, quod non venit, aut non respondit : quod genus expensarum in qualibet parte Iudi ii non
ex pectata sententia diis nitiva praestari debet, antequam contumax porro in caussa audiatur 3, vel propter retard tum processiim 6, sive retardatio facta est occasione exceptionis peremptoriae , quam opponens non potuit probare 7, si e CG sione exceptionis dilatoriae non probatae, de malitiosae propositae S. secus si de malitia excipientis n0n constet, maxime si Iuratum est de calumnia 9, vel propter temporariam appellationem quomodocunque succumbentis io: in quo nonnulli distinguunt inter succumbentem ex noxis probationibns. primae instantiae, dc illam ab expcq sis ab .l ,endum ; hunc LRn