Bartholomaei Facii et Io. Iouiani Pontani Rerum suo tempore gestarum libri sexdecim. Quos idcirco cum Guicciardino coniunximus, quia vbi Pontanus desinit, Guicciardinus suam historiam inchoauit

481쪽

intimas magis ob imperiarion eo quo tradita eran ordineseruatat in ob militum virtutem, atque ad uersirum partium imperatoris indus rium. quocirca neqacquam a me cohortandi estis, vi i=r conserendis

manibus deliter ac fortiter rem geratur quippe cum dem, virtutem vestram in multis, mag/usq. di cultatibus plane perste tam habeam neque uti ducta- exercitu iter maxime e loratum haberistudeatis: cavilis is ipse quamproximus t : 9 quae explorata essent,cunctam; a me diligent; si me explorata. Quid etiam mihi in animo sit,qui faciundum decreuerinuq i qe ncbis occasio osse, at, iusta mecum tenetis. Vsrum illud unum, illud inquam una moneo, hortor, roro,st pro iure etiam vico impero,ut quae a me praescri prosint, eorum memores, ad capiendam occasionem, quam prope tenemus in manibas,ati ut verius dica)Omnino iam tenemus,ordinem adiuugatu. Ero ipsi pro loco ac tempore adero. Aufortasse verendam es exemeitat fimi viri,ne hostis cognito consilio nostro,instrui 3,paratu L, at i tu ac te armatus risendaturi Satis compertum, alis exploratum 2 cognitum habeo prae ' ter paucos admodum,qui proflatione noctu excubant,

caeteros omnese per eppidum dispersos Ab tectis queno

sumiae ac montibus flos omnos etiam ignau imos ducere. Antequa omno expergiscatur, armis instimἄ-tur, equi frenatur,tribunum quis hac ducem cum

pedes,eqκes conservit,metit,ac repentina re attonitus, nos occupato monte, e fractis ponis aditase resera ivoti compotes, locam castris ceperimus. Quo capto,no'

482쪽

HI ST. LIB. I. 4 Zdisium tutum hosti relinquamus. Neque multum tem pus aberit, si aut si nobis dedat,aut nece fitate com palpus,fugas bi quamaxime periculosa consulat. Hac ora:Iove ac pia tribuni, ducess ad imperata quis D facienda properans paulo ps instructo cum exercitu, Magno etiam silentio assunt: rex peditarum praemisis itineris ducit in montem circuire, ac uperato iugo sine vita trepidatione inde defendere,interim equitem procedere paulatim, atquesub Dis iubet Ubi vero is pus vigum est,quo pedes destinatum ad locumperiuniisse iam poterat,dat gno, Robertum Vrsinum,lectis csi equitibus Verare Fauces imperat. Ille egrete nκuata vera, citato equite, in lis iuni statisnem illas us, alios semifovincis capit, alios ri cnteis vulnerat, ac paulops in fugam actos , si bus uni versiis acriter yrget. Roberto urgentegregarini miles,qui eum cui ivi erat, preda interus,mhili adρ sit 'lugeres, tabernacula diripere , equos a praesepibus dis oluere ,se, equos

sarcinis onerarestatim cupit , ac ta1r quam iugato ho-ile , praeda onis: s ad Fanccs, atque in ca Ira regredi.

Rex id quod erat vertim, cari tentus hosti ad arma capienda, aliquot turmas cum sum lset, ipsi reliquo

cum exercisu pro Facsibus expectare decreuit. Interea hostium duces fugientium ac pugnantium clamoritus exciti, re cognita, propere accYrsunt, filios hortantur,

ac pravrisiis, qui impetum sustineant, ut quen D sers

obtulerat,acies instruunt,ac paulatim alios ais alios equites summittunt. Ecbertus ubi sustinere im presionem neqtiit, cedere pcderentim coepit. Vrgebat enim cum lectis imorum manu equit m Vrseus, aqueacty

483쪽

fessuras,detecta proditione, irritos conatus habuerat.

Hoc malum contagio quasi qetaedam princi in ac populorum animos eo magis Inse erat. qΠod Ioannes T

rentinosi iunctis mi viribus, conf*si Bari tam-

Municatis palam iactitabat, appet.te Verebe in Campaniam ex spulia in qza bycmabant prosccturos, coprii Neapoli admoturos,multatos rebellione Danie lis Vrsui comitis Vrrnensis, Iordani comitis diripa dini, ct Felicis principis Salernitant. Hi norea e M tresturres erant, ac Rcinundi, Ioanni anton' fratris fili, quos ille Damando mortuo,Multa pol cendo, adolescentesfacile in sententiam suam traxerat. uuibus consilijs Perdinandus claram ire parans, Mariam ex concubina filiam Felici Leon crat, ac multis promis D G' illan ct fratres oneraverat. Quin etiam relicta Campania in Samnites cum exercitu profectus, apud Monti fusculum consederat, quo e loco ct consilia hostium explorare commodetiis poterat, ct celeri in occumrere , quo cunct. hostis iter intenderet. Interim Mellinen O comitis agros asii uis populationibus insi stat. Prata quoqIe Quiritis inlim castellam expugnare co- nasus , re infecta multis suorum amisiis,certior fectus Pq pontificis maximi auxista iam advelare,ne a Marino Martiano aditus interciperetur,.ad sal: m M nianensem, vi est in agro Casiuate, maturare ecre-κit. Quo tamen iter hosti essetformido fus. in agrum Campibasiani , locat nitima cis ait: mi bos caselli Vagnalis, aliquot cita in cnsis,agros, vidini popclatim cum in t praeda in Venafranum, algi in e Sidicinum in agrum peruenit psiloch prope Caluium castris, quod antequam in Saravites proficisceretur,

484쪽

HI ST. LII. I. M noctu scalis admotis, arce occupata, caesui vigiliibus;

persidis etiam capto receperat, ponti cis copias ex - tabat,quas ex Hetruria Moui se perlatum erat, Steruluteis interim, Sidicinos, agros vafraturus. At Marinas, qui non iuuenili leuitate, magis qream execrabilis

iurii dinandum odio desciuisset, hosterno ab Liguria accitum,classet profectum ni vi, ac tectis aecce set

Dis, quo pacto regem e medio tolleret, animo ae si uter agitabat, homitarem ac deorum immemor. IIoc dies

noctei A versanti secum, tandem per 'cc:em colloquis

adoriri ita placuit. Ssocirca Gregorium Corelia multossibi aute annos cognitu, iatimui regis familia rem a se accersitune mitti clam ab rege postulat rus cum illo de reconciliatione, rebus, communibus: quem ad se profectum blande appestans, ac fac2i paenitentiamsimulam, rogat, uti compstis opera eius simultatibus, in regis gratiam prasitnnini beueitote

tiae locum restituatur. Vetera in se alphon si bellescia

commemorat puerisiam cum Ferdinando ac avi, ror

fert, Gai oriem i silent ni detestatur, Ioan rem in u- ut, nec sepissurum affirmat liberos uos, duorum regum an sinem, humini barbaro, Gallicam n olentiam in tentu etiam repraesi erenti serius uros. Cum his maudatis plenus spei Gregorius ad Ferdinandum reuertit r. Re infiniasu agitata, ex nil isch fratrii, i cum regis rq uso ad Maranum Gregorius redit: Quos ius ultro citro misso, gies tandem colloquio die uses,quo dirimi omnem po se cotrouersam satis magna pes o serebatur. Abest Theano circiter mille ac xccu- xos passus, ecun tam viam mili ar ni, vetus scellum:

485쪽

.36 Io. ID VI ANI PONT AN 1. cuius stente,qua meridiem spectat, campus patet pe-

hie nudus arboribus. hic ad colloquium delectus est lacus. Ferdinandus explorato itinere, acpraesidi' di*ostis,prior ad Turricellam id loco nomen est venit ac partitus copias, peditatu I riarum migrestias , ct loca superiorη occupans,ne quida tergo payti tutum relinqueret, equites in plano pluribus locis dii tribuit, achrastidi' firmat hinc ad locu pedetentim progreditur,

Gregorium ac Ioannem Vigintimilium comites sieminducens, non tam consilio, quam nec itate adductus. Nam cum Gregoriam Mariuus dirimendae controuem

sae messium adesse vellet, rex Ioannem propter rerum gestar famam,prudet 1 opinionem, alterum d lgere coactus est,quando duobus cum non amplius comitibus in colloquium utrinque veniendum conuen rat. Et Ioannes quidem propter aetatem pugna parum idoneus, Gregorius vero imbecillo corpore ac dextro brachio pene inutilis erat quod Marinus futurum pro-1pexerat. Postquam igitur ventum ad locum es Dannes ac Gregorius una clan Deiphobo Anguitaria, ct Iacobatio Motagano delecIis a Marino comitibus, quibus cum coi silia communicasset, qui acinoris e sentconsci,ad viam haud procul a collo remansere.illi inc/mpum uterqj armatus, uterqj equo in deiis circirer nonaginta passus ab via li, communibus de rebus disceptaturi processerant. I ex aliquanto editiorem in

campo locum cum cepisset, unde circum omnia lustrari oculis late poterat, a Marino est monitus, humiliorem in locum equum ut demitteret, ne a Gasiis, qui

Theani arcem tenebat, despectari possent. Quod dictu regis animum vehcmenter pupugit, seu icati in asparatas,

486쪽

HI ST. LIB. I. HI

paratas ,fessistat de peti. Quam sistitionem Marini

oratio mirum in modum confirmabat, cum ita e set εxossis,uti omnem semper in regem ab se culpam rei, ceret inultam vero ipsi regis excusationem,aut causam

acciperet. HI altercantibus, cum aliquantum temporis extractam esset, De bobus celum convcnerat ad Ioannem Gregori , conraesus, vultu quam maxime composito, qui ocinquit,Marinus, quo elix ac faustum sit, res ex auimisiententia cum regesiuas colu- possit, an ine quoque meas compositurus, regem Ap plex adire ultra morabor' adactot statim equo, lusin regem ferebatur. Venientem consticatus rex auima uertit quo propior iebat magis magis Ist versissad dexteram declinarρ, apparebath hostili esi in res suferri. Et iam eo progressus erat, ut rex que stri tam ille quoad poterat pugionem occultabat, coastitaret: quo cosa Io, cum Deiphobus latum non in regis equi habenas illatus esset, Ferdinandus confestim stricto ensie, atque animo quam confirmat imo in illam pri-mΗm,mox in Marinum equum concitat,ac nunc huc, nunc illam, nunc utruntsinui cominus petens, ambos in fagam vertit arm luterim Iacobatius Ioannem,

Gregoriami armatus ipse paguae inutileufacile continet. Quod equites con*rcati,qui in eculis disso itierat oblatis clamoribus praestosuere. Illi ad uos q: a-

maxime citatis equis delati, re infecta non tam Di fles abeunt quam regis fortitudinem admirati sit iciunt. Ferdinandus incolumis a suis exceptus,ingentis animi plenus tu castra reuertitur. Illud deorum potius, qtiam hominum consilios clam viilrtur, ne rogauit

regis, cum primum tu pia obuiamfacti sunt, uti galea, E 3

487쪽

IO. ID VI ANI PONT ANIsibulam Deiphobus ei substringeret,gladio iugulum a teruerit. PHiero die rex,aliquot 2 insequentibus diebus pedactis cop3s popuItbadus in agrum Sidicinum pro fisscitur, coact DB e propinqzis oppidis satis magna

agrestit manu, qua linque It ferro cuncta vastat. Inde in Stellate progressus, ad Falneas a m Sinuessanas.

quaecunqae in agris erant corrumpit: parcitur tameu A si cyagniq; temperatum est: er pi enim hosti victu, non exuri ad scia, qtia longaparavissct pax, volebat. Pone accidit, ut cum praetervectim tinuo locum rex es ubi cum Marino congressu uerat. pugionem humi repertrem cqlies adcumferret, qui Deiphobo interco-grediendum exciderat: erat autem veneno intinctiu, rabidis, modicamentis delibatus: quo quamuis lea: ter ictus cu e t catulus, Ilatina veneno exedente conrcidit. Haec res magnaem in primis Marino invidia con-

fauit:videri enim supra hominum improbitatem fa-

sinus induvn ct atrox regem, inius nomen apud mor talas sanctum esset,staude ac veneno ab illo circumu tum. Non dem apud eum, non nec itudinem, non quod in regis nomen Polyns, libemq. iura set , no deam metum locum habuisse ullum , Ρretam, colitemptam, pesse in eodem acto datam amam, pietatem, gratitu dinem,religionem nihil illa in Deo, nebit in hominibus credere aduersum sicelera esse repositum. Hae grauioras aduersus Marinum ab amicis, inimicis, eque ia- stabantur. Populanti agros Ferdinandosignificatur, eodem pe, e tempore Ioannem Tarentinum iunctissimul exercitibus, magnis itineribus per Samnium a L

uentare, Pelusia1 incensa, ct A bonse Letonissa cum inersi Caudinorum oppidis insectetatem ascito irecto itia

488쪽

IIIS T. LIB. L ς' ala invere Neapolim contendere. Parte vero alia Sinionetum cum ponti icis copjs in Cisa item peruenisse, peter 'γ duci ab rege, uti ui etiam copise admotis a saltum Aremanensem auxilio as seret. Marti. inlici impraemissa iam militum parte, reliq o crem exe citu si maturetur, latiis assutura. Ad haec in is qrei

uer explorarent eqἹitibres, leui certamine in to Io.εunem Maleuastam, unam e P jpraefectis captum, reliquos formidare se non is viribus esse pocle regis ipsius

auxilio, Mariae prohibente, angustias incolumi exercitu persuasurum considat. Cui rei Ferdinan με praeverteridam ratus, s euim copi' additis, hosti sie num ro ac viribus superiore fore intelligebat, nocte intempesta profectuas, cum de pr/ cIione certiorem fecisee

Simone tum, is ille in tempore taesei, ne ullo certa mine , saltu penetrato, statim coniunctis exercitibus, qκo Tarentino, Danai , occurreret, citatissimis equis Suessulam petebat. Quod hostes exploratam cum haberem , Acerris dextra resictis, Nolam diuertere. Aduenientibus Felix θ D ιniel cum Iordano fratre praesto fuere,qui dicerent e cu cppidis, popularibu*i imperata facturos. Igitur hostes impares e cu iulcarent, neque retro iter verteresar maaifo a pernicie,neqzraequis in campis expectare tuto possent, intra Samen' seisfauces sic enim voca par si se inίlusere. Sarnum in adeso montis latere positum arcem in re minio habet dorso quamma nitisiimam. Sub ipsum autem montem suburbium iacet,in longum porrectam, habitatoribus stequens. Ac ipseo suburbio in pia Nolana occasum P msus circiter mille ct sexcessios passui, ub iuslexi rari

489쪽

uium, qui ct i e sarnus dicitur, constituunt, qu an loco porta est turri ubiecta. Eum aute locum Fau- 'se: incola vocat ab altera etiam suburbi, parte ad Solis exortum, qua Salernum versias est iter ,fontes atqviavat,qui caeteris immiser outibus,totopa finisubum, osculentibus, alteram ct ipsium nequaquam vadosum flumen es iciunt. Ili amnes, Solis alter ab occastu, ab exortu alter se epetentes ex obliquo, in meridiem mare versim prolapse per culta circiter duobus mi ibi spa suum ab ipsisfontibus, Glani Iosimul alueo ob laut ' in mare,quod a confitente quide et o circiter sex mi libat passium abest. Ouod medium interiectum est agri fluminibus insula pene tu modum cingitur, a septe-yrione perpetuis,ac minime peruise montibus clauseum. Aeer ipse vitibus at oleis constitus, pabulo quoq. abu- dat plurimo. Itaque in hanc fanquam insulam cum se hostis recepisset, minibus ac motibus perinde ac mΗ-nitionibusse tuebatur. Ferdinandiu sub confluentem in si tua, cui Longulae nomen est, castris postis,quo ar-stius hostem premeret ructo ponte a frumentatione, quod maturae tam erant segetes, atque a pabulatione, hinc ath illinc arcere hostem flatuit:id1 eo erat facilius , quod castellum Santi Martiani valde confluenti proximum regi parebat. Igitur ratoponte, asii ui Z cursonibus hostem adeo vexabat, ut is obsesso perfi-Prilis videretur. Quocirca fremere eques,timere duces, i e Tarentinus bi di sidere, ct iam de nocturnafuga cogitare: esse etiam qui se regi per amicos cociliare clagrederent, a 3 qui transfugere pararent, cuncta demuPlena esse terroris, atque formidinis. Per eosdem dies h fiuin classii prascitiis no exiguapra latomin manu

490쪽

: HI S T. Os. I. δι Surrentino in littore exposita, agros ricosi populari purabat alis magna cu Jpe olicitati cimum animis, ob vetus Andegaven sis factionis studium, urbis etiam potiundae. Quod rex tutelligens, Antonium Olcinam cuin lecti imo prilitatu, qui agrum villas1 meretur, praemiserat: praesidio et ii urbi a dito, hostis primo impune rapere, acpasiim ferri, mox absignis dilabi caepit. Quod Antonius ani naduertens,hactius idoneam occasionem, hostem palabundum ex improuiso adori-

tur. qui locorum ignarus,atque inique congressus, cum .

diutius sustinere impetu a non posset,insignem cladem accepit Itaque alijs caesis, alijs captis,qui reliqui erat, dum fugasibi consulunt, rati iter ad mare peruium,

hanc Antonio, illinc Surrentivo premete per r es m. xime editas deturbantur. Di Is etiam triremibus, dum Dues legunt, ac pontes, dum reliquos a clade a cipiunt, trepidatum est. Telorum armorumqj omnis generis magna vis Surrentum perlata.His rebuι adductus Felix, mi is qui veniam impetrarent ad rege δε- plex in castra profectus est, Parmae arce quod colesisi Sarnensibus a faucibus non ita multu abest regi prius

tradita,praesidio, illic imposito: Rex eo acrius in lare, ne annona coportari Samum po lset summis viribus conari,arcere hoste a populationibus,prohibere rumen- rationes dies nocteis 1 id agere, quo nihil hosti tutum, nihil quietum reuinqueret. Forte accidit, leui ut certamine inito Petrus Hubaldinis eques regius ab hoste caperetur. Is 'ti moris nunc est exutus armis,atque adepto equo, ad regem remissis, retulit satis se exploratum habere,occupato clam mole a peditatu, deinde

per e faciam, quae ad Fauces esset, portam inimi A