Animadversiones criticae Antonii Octaviani in Launoji Commentarium de matrimonio

11쪽

Haec est summa Launojanae de divortiis sen tentiae : quae qaidem licet in Evangelici textus explanatione ad recentiorum haereticorum doctrinam quam maxime accedat, quod ad alia tamen longe ab illa distare dicenda est. Nam cum

Lutheri, et Calvini discipuli Catholicam Eccle

siam impudentissime erroris accusent, quod Post dimissam adulteram matrimonium diri ini vetet, imo et Calvinus hanc legem Ecclesiae Frann cam appellare non Vereatur ); Laian Ojus cor tra Jocero videtur Tridentinam Synodum p tuisse hoc disciplinae caput Pro juro Suo constituere. Praeterea illi, quid de hac re tradiderint veteres 'Doctores, haud valde disquirendum putant , quiΡpe qui eorum auctoritatem minimi

vaIlarius Institus. Iuri Canon. Pare. II. CV. IO); nisi quod hic Magistro suo paullo verecundior ejus opinionem quodammodo emoIΙiens asserit ex Matthaei Evangelio non constare , an Christus adulterii caussa Vas nuptias Permiserit, Veteresque Patres in divor abiisse, eum alii id negarint, alii vero assirmarim. Tu in additi divortiorum disciplinam, quae tamdiu fluctuaverat, Post saeculum X. certiorem apud Latinos evasisse , Passimque receptum esse, ViVente utroque conjuge, nullaeeT caussa nuptias dissolvi posse.

12쪽

ducant: at hic nil intontatum relinquit, quo sibi

Practidium ex antiquitate comparet, et Omu Ssere antiquos Scriptores distortis nimis interpretationibus ad suam opinionem Pertrahere Conatur; atque ex i iis, quod magis mirere, ctiam Pontifices, praesertim Gregorium II. Eugenium II. Leonem IV. et Ioannem VIII. cum Romanis

Synodis secum amice conjurare assirmat. Verum quamvis heterodori intemperantiores atrique audaciores hoc tu argumento Parisiensi Theologo se pracbeant; hujus tamen opinio, quod facile mi cuivis pervidere, esu eiusmodi, ut nequa' quam Catholicis toleranda sit viris. Cui profecto oppugnandae nihil magis apturn atque idoneum videtur, quam quod ipso statuit, Scholasticos Post Magistrum, et Aquinatem unσ Augustino duce novam invexisse do divortita doctrinam, ex qua Postea ortum habuit notissimus Tridentinus canon. Nam heic Sorbonicum Doctorem rogamus,undonam sit factum, ut e Schola Τheologi, conspiratione veluti facta, undecim et ampliuS Saeculorum disciplinam contemserins; et in unius Augustini verba, qui cete qui ex eodem Laiano io in sua opinione haud castans suit, jurare VO-luerint 7 aut cur Summi Pontifices Alexander III Innocentius ΙΙΙ in stiis D cretalibus unius

13쪽

potius Augustini, quam tot suorum Decras rum, imo totius Latinae, et Graecae Ecclesiae, uti arbitratur Launojus, sententiam sectari malu rint Quae cum is nullo pacis expedire queat, fateatur nobiscum omnino necesse est, se nimio contradicendi studio deceptum temere, ac minus accurate diligenterque totam hanc rem expendisse. Atque hoc nempe illud est, quod nos infra eo Piose et manifeste , quantum in nobis erit, de

monstrare conabimur.

riscus confugii per eruam mitatem, nulla a uncta exceptions, in μνα Lem Unxit. Probatur id ex Marci, Lucaeque textu, ac meripue ex APoseo . Ofacurior matthaei locus explanMur et cum aliorum mam Italiarum Oerbis con-nim Orienditur. . ' - es Deum Veteri in Lege Hebraeis concessisse, ut per repudii libellum divortium eum uxoribus facerent, atque ita abrupto matrimonii vincula, utrique Fnjugi alteras contrahere nuptias liceret , ex Deuteronomio, discimus. I . Id autem non

14쪽

permissum, nisi ex legitima caussa, sive ob aliquam foeditatem , quemadmodum textus habet; quo Sane nomine quodvis grave vitium, uti vulgo adnotant interpretes, vel corporis vel animi designatur. Cum porro haec venia Iudaeis data esset ad duritiam cordis eorum, nec Primae conjugii institutioni congrueret, ut Pharisaeis

rugantibus Christus respondit I); hinc sectum

est, ut illam Naturae legem instauraturus Servator noster divortia vetaret, ac nuptialem mei tatem Perpotuam esse juberet iis usus vcrbis: Quod Dotis conjunxit, homo non Smaret 2 . Quod Acro Christus ita stabile connubium statuit, ut nulla ex Caussa, nullo ex crimine eius nexus discindi queat, e Marco apparet, apud quem is rogatus num viro sis esset uxorem di mittore, hoc pacto respondisse narratur: Qui cumque dimiserit uxorem suam, et aliam duxerit, adulterium committit avar eam. Dsi uxor dimiastrie ςirum auum, set alii nupserit, moechia r 5 . Hoc enim Ioco generatim i) Matth. cap. 19. V. 8. αὶ ibid. V. s.

15쪽

dicitur et vir post repudium aliam ducens mi lierem . et uxor alii nubens viro adulterii cri-

men admittere; neque ulla excipitur Caussa, ob quam novae nuptiae legitime ineantur. Nam quod opinatur Cavallarius I Marcum loqui de uxo- . . re non dimissa ob adulterium, propter ea verba adultonium committit super eam, idest, ut ipse

explicat, injuriam ei facians, cum nulla po sit iniuria assici uxor adultera, ut Pote quae prior deliquit ; id quidem prorsus ineptum est , ac 'tanto viro indignum. Etenim Praeterquam quod ea verba alteri Commati est aliam diaxerit, cui proxima sunt, aduecti debent, et Amor stam idem est ex Hebraicae linguae ingent O , ac cum ea 'Etiamsi demus de repudiata uxore esse illa intel- Iigenda, cur, quaeso , dici nequit Virum novas nuptias ineuntem injuriam adulterae uxori inser-re , quae ob adulterii crimen non desinit esse uxor Nisi tamen velit Cavallarius cx adulterio conjugii vinculum solvi: at sic illud fallaciis genus impiudens adhibeat necesse est, quod petitionsem principii Dialectici appellant. Eademque Christi verba, nulla addita exceptione, etiam Lucas in suo Evangelio sic refert: omnis qui

16쪽

dimitae uxorem suam, et aueram ducit, moechatur; et qui dimissam a Vim ducit, mos chatur si). Verum apertius Apostolus ad C rinthios scribens ait Dominum iussisse: in rem a Oim non discedere; quod si dires erit, aut manere innuptum, aut reconciliari sim suo et . Ubi vides primo vetari mulierem a viro temere discedere; deinde ei copiam discedendi fieri, ι ex gravissima. tamen Causin, sed sita ut vel innupta maneat, vel in gratiam eum viro redire studeat. Ac mox citato loco apertissime pronanciat idem Paullus mariti lege mulierem teneri, quamdiu is vivit, nec posse, ni apost ipsius morium, alteri nuptiali foedere conjungi b): quod etiam in epistola ad Romanos

Tepetit M. . . - . Heic autem illud animadvertendum maxime censemus, quod si Christus indulsisset, uti pro Pter adulterium maritalis nodus solvoreκIr, haud prolaeto huius rei inintionem sacere omisissent Scriptores Sacri, quorum testimonia iecitavimus;

17쪽

praesertim cum iis gentibus, apud quas primo

Apostolorum Scri Pta sunt evulgata, utpote assuetis qualibet ex ratione divortia sacere, nimis importuna atque ardua Christiana lex videri deberet. Et quidem quis sibi persuadeat Apostolum Paullum, qui quaestionibus a Corinthiis propositis respondens, postquam de continentia, ac vi ginitate muIta, ac praeclara dixerat, subdidit i meri se nolle ipsis laqueum injicero, sed tan umsuadere quod erat utile et laudabile; simulqae

puellas monuit, ut si Act non continctmni, nuberent, cum e et melius nubere, quam uri si :quis, inquam, sibi persuadeat Apostolum Paul Ium adeo indulgentem erga novitium Christi gregem, voluisse hac eadem opistola tanta severitate alteras nuptias prohibere Post divortium, ut exceptionem quoque Divini Magistri tacens, quae pro cuI dubio minus grave interdictum illud essiceronata erat , ad desperationem quodammodo primos Fideles adigeret Neo dicat quis cum Cavallario facile tunc Christianis suisse ex Matthaei textu supplexe, quod aliis Novi Foederis libris deerat. Nam primum Matthaeus eodem sensu, ut mox.videbimus, explicari debet, atque Apostolus, et alii

18쪽

duo Evangelistae ; horumque loca clariora illius obscuro commati intelligendo facem praeboni. Deinde valde ost probabile in occidentem ι et Plerasque Orientis Provincias postremum omnitim Matthaei Evangelium fuisse perlatum. Etsi enim, ut ex Veteribus monumentis liquot, anto alios omnes ille Evangelium edidit; quia tamen id initio Hebraico sermone in Iudaeorum usum Connscriptum fuit, Latinis, Graecisque non ante innotescere potuit, quam Graece est versum: quod

sero tandem, idest extrema APostolorum aetate, evenisse non temere quis Credet.

Sed nunc. ad explanandum sat dissetis Ma thaei domma accedamus oportet , a quo ita Servatoris nostri responsum effertur: cui umque.ssimis rit uxorem suam nisi ob fornicatinnam ει μη επι πορνεια , et aliam duxerit, moschatur 1 . Quae sane verba licet festinanter lecta dubitandi ansam praebeant, num maritalis nexus dissolutionem ex adultorio Christus Permi serit j si tamen diligentius considerentur, et tum cum iis quae sequuntur , tum cum simili ejusdem Sacri Auctoris loco conserantur, palam iὶ P. 19. V. s.

19쪽

omnibus faciem Matthaeum cum aliis Evangeli stis mirifice in unum idemque conspirare. Nam I. discipuli cum Christum sic loquentem audis- .sent , dixerunt: si ita esse caussa hominis cum uxore, non expedit niabore ς tamquam si dic rent , sublata dimittendi facultate, molestissimum esse cum uxore vivere. At id certe minime tam grave et molestum fuisset, si ejecta adultera uxore , alteram ducere'licuisset ; praesertim si simicationis nomine graviora alia crimina intel-s gerentur, quemadmodum quidam Veteres , et Laia jus cum suis gregalibus eam VOCem acciripere videntur. U. Exceptio illa adulterii, quae sola dissicultatem sicit , ad primam commatis partem tantum , idest guicumquo dimiserie tiae rem Suam, reserenda mi, non Vero ad seques tem et aliam duxerit: ut scilicet sensus sit, non quacumqus et caussa , quod Putabant Iu daei, AEd solum ob adulterium , sive almd gravissimum crimen dimitti posse uxorem. Ex Ma thaei loco tamen non sequi, ut repudiata uxore, las sit viro aliam ducere, duo maximo probant; unum quod idem Evangelista alibi memorat Christi verba tradens , exceptionem adii Cit, eam que ad viros a se dimittentes uxor s , non ad nova matrimonia celebrantcs manifeste resert

20쪽

Omnis qui, in oeru uxorem otiam excem caussa fornicationis παρεκτος λογον πορνειας , facit eam moechari ; et qui dimissam duxorit , adulterat I) : alterum, quod hoc pacto

explicatus Matthaeus optime cum aliis convenit Evangelistis , noque ulla inter eorum narrationes pugna formidatur. Sed ut auatae explanationi majus robur addatur , observare juvat eos, qui aliter hunc locum interpreantur is non Plane a tendere Se perabsurdam sententiam Servatori h suo tribuere. Sin miin Videretur is Pronunciare, adulteras a viris expulsas Posse ad alias is sire

nuptias ; ac Proptima, uti ad hunc mutaei Io-

cum solant adnotare interpretes, melior, Profecto uterentur sortuna repudiatae ob adulterium seminae , utpote quae alteri viro nubere non ' Vetarentur, quam citra crimen dimissae, quibuse jugio interdiceretur. Haec autem omnia odisserui vulgatam qui tus lectionem; etenim vel tantillum Evangelista textum immutare religioni duxi. Tametsi a nemine reprehen E me posse arbitrarer, si o nisi ob fornicationem α'saerct textu volui glossema