Seraphici viri s. Francisci Asisiatis vitae duae auctore b. Thoma de Celano ..

271쪽

dio praetendebat sanctus in se , ae diligebat in aliis snon autem omnis ab eo probabatur simplieitas, sed a solum , quae Deo suo contenta cetera vilipendit. ΗM est, quae in timore Domini gloriatur, quae malum facere, vel dicere nescit. Haec est, quae sese examinans condemnat suo iud io neminem , quae meliori debitum imperium reddens imperium appetit nullum. Haec est, quae graecas glorias non optimas arbitrans plus eligit facere, quam discere, vel docere . Haec est, quae in omnibus divinis legibus verbosas ambages , Ornatus, & faleras, ostentationes, ω curiositates perituris relinquens, quaerit non corticem , sed medullam , non testam , sed nucleum , non multa , Sed multum, summum , & stabile bonum . Hane in fratribus litteratis, & laicis requirebat pater sanctissimus, non eam contrariam sapientiae eredens, sed vero germanam , licet pauperibus scientia faciliorem ad habitum, promptiorem ad usum 3 unde in laudibus, quas de virtutibus secit, sic ait: averegina sapientia. Deus te salvet cum tua Sorore pura sancta simplicitate . Eunte sancto Francisco iuxta villam quamdam prope Assisium, quidam Iohannes vir simplicissimus, qui in agro arabat, occurrit ei dicens: Volo, quod me fratrem effcias, quoniam ex multo tempore Deo servire cupio. Gavisus est sanctus, considerata viri

simplicitate , responditque ad placitum : si vis, inquit , frater , noster socius fieri , da pauperibus , si quid habes, & expropriatum recipiam. Solvit protinus boves, & unum offert sancto Francisco: istum autem, ait , bovem demus pauperibus; dignus enim sum de bonis patris mei tantam portionem accipere. Subridet sanctus, at non modicum probat simplicita-ιis affectum. Audientes hoc parentes, & parvuli fratres

272쪽

VITA ALTER A as

tres aecurrunt cum lacrimis , plus bovem, quam h minem sibi auferri dolentes; quibus sanctus: animae inquiores estote; en reddo vobis bovem , aufero se trem . Ducit ergo hominem secum , & pannis religionis indutum ob gratiam simplicitatis specialem socium facit. Cum igitur in aliquo loco ad mediis

tandum staret sanctus Franciscus , quoscumque faciebat gestus & nutus, protinus in se repetebat, de transformabat simplex Johannes; nam spuente spue bat , lux lente luxiebat, suspiria suspiriis jungens, &fetus fletibus socians ἔ levante sancto manus ad cae

Ium , levabat & ille, intuens diligenter ipsum velut exemplar, cunctaque in sese transformans . Advertit hoc sanctus , & quaerit aliquando, cur faciat talia. Respondet ille: omnia, inquit, promisi ego facere, quae tu facis; periculosum mihi est aliquid praeterire . Congaudet sanctus purae simplicitati, blande tamen prohibet ne de cetero faciat. Itaque non post multum tempus in ista puritate migravit simplex ad Dominum, cujus vitam frequenter sanctus imitandam proponens, non fratrem Johannem , sed sanctum Iohannem iucundissime nominabat. Adverte, piae sim plicitatis proprium esse, maiorum legibus vivere, sanctorum semper inniti exemplis, & institutis. Quis det humanae sapientiae tanto studio sequi vel regnantem in coelis, quanto pia simplieitas sibi consormabatur in terris p Quid demum p Seeuta sanctum in vi ta praecessit sanctum ad vitam . Assiduum votum , vigilque studium semper in eo fuit eustodire inter filios vineulum unitatis, ut quos idem spiritus traxerat, idemque genuerat pa ter , unius matris gremio paci fide foverentur; uniri volebat maiores minoribus, germano affectu coniun

gi sapientes simplicibus, longinquos longinquis amo ris

273쪽

ris glutino copulari. Moralem parabolam semel pro.

posuit instructionem non modicam continentem: ecce, ait, fiat omnium religiosorum, qui in Ecclesia sunt, unum capitulum generale. Quoniam igitur adsunt litterati, & qui sine litteris sunt, scientes, &qui sine scientia Deo placere sciunt, uni sapientum , unique simplicium sermo indicitur. Deliberat sapiens, nam sapiens est, & cogitat intra se: non est hic ostentandae scientiae locus, ubi sunt persecti scientia, nec me inter subtilissimos dicentem subtilia reddere decet curiositate notabilem. Simpliciter loqui

forsitan fructuosius erit. Illucet statuta dies, congregantur in unum congregationes sanctorum, sitiunt audire sermonem . Procedit Sapiens sacco vestitus,& einere aspersus caput, & mirantibus cunctis, facto plus praedicans, abbreviat Verba: voluptas brevis, pinna perpetua, modica passio, gloria infinita, multorum vocatio, paucorum electio , omnium retributio . Erumpunt in lacrimas auditorum corda compuncta, vereque sapientem venerantur ut sanctum . Aterne,

ait simplex in corde suo, totum mihi praeripuit in piens quidquid facere, vel dicere statui. Sed novi quid faciam . Scio quosdam versus de psalmis; geram

ergo sapientis morem, postquam ille simplicis morem gessit. Advenit crastina sessio, surgit simplex, psalmum proponit in themate; divino igitur affatus spiritu tam serventer, subtiliter , dulciter ex insperatu Dei dono perorat, ut omnes repleti stupore vere di. eant et eum simplicibus sermocinatio Dei. Hinc moralem parabolam , quam sic proponebat, Sic expone. bat vir Dei: religio, inquit, nostra coetus praegrandis . e t, quasi synodus generalis, quae ex omni parte mundi sub una sorma vivendi convenit. In hac sapientes quae simplicium sunt, ad suum commodum trahunt, c9M vi,

274쪽

vident idiotas igneo vigore coelestia quaerere, Se i doctos per hominem per spiritum specialia sapere . In hac etiam simplices quae ad sapientes pertinent ,

in suum fructum convertunt, cum ad eadem secum

humiliatos vident praeclaros viros, qui possent ubique in seculo vivere gloriosi. Hinc, ait, relucet beatae huius familiae pulchritudo, cuius multiformis Ornatus patrifamilias non modicum placet.

Quando radebatur sanctus Franςiseus, Saepe r

sori dicebat: cave pe mihi magnam coronam facias volo enim , quod fratres mei simplices partem hobeant in capite me'. volebat denique religionem pauperibus, de illitteratis , non solum divitibus , &sapientibus esse communem. Apud Deum, inquit, non est acceptatio personarum , di generalis minister religionis Spiritus sanctus aeque super pauperem , &simplicem requiescit. Hoc sane verbum voluit in regula ponere, sed bullatio facta praeelusit. Dixit aliquando, magnum clericum etiam scientiae quodammodo resignare debere, cum veniret ad ordinem, ut tali expropriatus possessione nudum se

offerret brachiis crucifixi. Multos, inquit, scientia reddit indociles, rigidum quoddam eorum inflecti non sinens humilibus disciplinis . Quapropter vellem , ait, ut vir litteratus hanc mihi primo precem

offerret: eete, frater, diu in seculo vixi, nec Deum meum vere cognovi. Oro, eoncede mihi locum strepitu mundi semotum, quo recogitem annos meo in dolore, quove dispersiones cordis mei recolligens, animum ad meliora resormem. Qualem, ait, futurum crederetis , qui sic inciperet Profecto leo exρ catenatus ad Omnia robustus exiret, & beatus se eius , quem ' hausisset initio, continuis in eo profectibus cresceret. Hic tandem vero ministerio ver

275쪽

hi daretur, certus, quia illud, quo bulliret, effunderet. Vere pia doctrina; quid enim tam necessarium redeunti de regione dissimilitudinis, quam longo tempore mollitos, atque impressos Seculares affectus humilibus exereitiis eliminare, atque detergere Cito in schola persectionis persectionem attingeret

quisquis ' ordinem sie introiret.

Dolebat, si, virtute neglecta, scientia quaereretur, praesertim si non in ea vocatione quisque persisteret, in qua vocatus a principio fuerit. Fratres, ait, mei, qui scientiae curiositate ducuntur, in die retributionis manus invenient vacuas . Vellem eos magis robo. rari virtutibus, ut; cum tempora tribulationis venirent, secum haberent in angustia Dominum. Nam

S ventura est, inquit, tribulatio , qua libri ad nihilum utiles in fenestris projiciantur, & latebris. Non hoc dicebat, quod scripturae studia displicerent , sed quo a superflua cura discendi universos retraheret, & quosque magis charitate bonos, quam curiositate sciolos esse vellet. Praeodorabatur etiam tempora non longe ventura, in quibus occasionem ruinae fore scientiam sciret, spiritus vero fulcime

tum spiritualibus intendisse. Fratri laico volenti habere psalterium , & ab eo licentiam postulanti ei ne- rem pro psalterio obtulit. Quemdam sociorum pra dicationibus aliquando intendentem post mortem in Visione apparens prohibuit, viam simplicitatis inc dere iussit. Testis sibi est Deus, tantam post visi nem hane sensisse duleedinem , ut pluribus diebus rorificum patris alloquium suis videretur auribus prae,

sentialiter ' instillari.

276쪽

VITA ALTERA

De specialibus devotionibus sancti. SPeetales devotiones sancti Francisci brevibus pertransire , fortassis nec inutile , nec indignum erit. Cum enim vir iste devotus esset in omnibus, utpote qui fruebatur spiritus unctione , speciali tamen affectu movebatur circa specialia quaedam. Inter alia Verba , quorum usus in eommuni ermone , amorem Dei non sine quadam sui' immutatione valebat audire; ι Subito namque ad auditum amoris Dei excitabatur , assciebatur, inflammabatur, quasi plectro vocis extrinsecae chorda cordis interior tangeretur . Talem pro eleemosynis censum offerre nobilem prodigalitatem dicebat,& eos, qui minus ipsum , quam denarios reputarent, esse stultissimos. Ipse vero propositum , quod mundanis adhuc immixtus secerat de non faciendo repulsam ulli pauperi petenti propter amorem Dei, usque ad mortem infallibilitet observavit. Nam petenti semel pauperi propter amorem Dei, cum) ipse nihil haberet, sorticibus clanculo sumptis, tuniculam partiri festinat. Fecisset hoc ipsum , nisi deprehen-Sus a fratribus, alia compensatione fecisset pauperi provideri . Ejus, inquit, qui nos multum amaVit,

multum est amor amandus .

Angelos, qui nobiscum in acie sunt, qui ρο-biscum postulant in medio umbrae mortis, maximo Venerabatur affectu . Tales ubique socios reverendos esse dicebat, tales nihilominus invocandos custodes . Inoffensos eorum aspectus servare docebat, nec prae Sumere coram eis quod non eoram hominibus fieret .

Pro eo quod in eonspectu Angelorum psallebatur in choro, Omnes, qui possent, in Oratorium convenire volebat, & ibidem psallere sapienter. Beatum

277쪽

vero Michaelem , eo quod animarum repraesentandarum haberet ossicium , saepe dicebat excellentius honorandum ; nam ad honorem sancti Michaelis inter sestum Assumptionis, & festum eius quadragenam dierum devotissime jejunabat; dicebat eo im : quilibet pro tanti honore principis aliquid laudis , vel muneris specialiter Deo deberet Offerre . Matrem Jesu indicibili complectebatur amore, eo quod Dominum maiestatis fratrem nobis effecerit, peculiares illi persolvebat 'laudes, .fundebat preces, offerebat affectus quot, & qualiter humana promere lingua non possit. Sed quod Letificat plurimum , ordinis advocatam ipsam constituit I suisque alis quos relicturus erat filios usque in finem fovendos ,& protegendos submisit . Eja pauperum advocata , imple in nobis tu tricis ossicium usque ad praefinitum

tempus a patre .

Nativitatem pueri Iesu prae aliis solemnitatibus ineffabili alacritate colebat, festum festorum asseren S, quo Deus infans parvulus factus ad ubera pependit humana . Infantilium illorum membrorum imagines samelica cogitatione lambebat, & eliquata pueri compassio in cor suum etiam verba dulcedinis faciebat more infantium balbutire. Cum de non comedendis carnibus collatio fieret , quia dies veneris erat, resp0ndit fratri Morico dicens: peccas, frater, diem

Veneris vocans quo puer natus est nobis . Volo,

inquit, quod etiam parietes tali die comedant carnes, Ac, si non possunt, vel de foris liniantur. Volebat hoc die pauperes a divitibus saturari , annonam, &icenum plus solito bobus , & asinis indulgeri . Si locutus fuero, inquit in , imperatori, supplicabo constitutum fieri generale, ut omnes, qui possunt, seu meata, & grana per vias proiiciant, ut die tantae so

278쪽

lemnitatis abundent aviculae, priecipue sorores alaudae. Paupercula Virgo quanta illo die fuerit circumventa penuria, non sine lacrimis recolebat; sedentinamque ad prandium die quadam paupertatem beatae Virginis commemorat quidam frater, Si Christi filii

eius inopiam replicat; protinus surgit a mensa, Singultus ingeminat dolorosos, & profusis lacrimis suis per nudam humum reliquum panem manducat. Indebanc virtutem reginam esse dicebat, quae in rege, ®ina tam praeeminenter effulserit; nam & consultantibus in conclavi fratribus quae virtus magis amicum redderet Christo , quasi secretum put cordis aperiens respondebat: paupertatem noveris, fili, specialem viam salutis, cujus est fructus multiplex, & paucis notissimus .

Flagrabat erga sacramentum dominici corporis fervore omnium medullarum , stupore permaximo considerans charam illam dignationem, & dignantissimam charitatem . Missam vel unicam non audire quotidie, si vacaret, non parvum reputabat contemptum; Saepe communicabat, & tam devote, ut alios devotos eff-ceret; reverendum enim illud omni reverentia pro-Fequens, membrorum omnium sacrificium offerebat, &agnum immaculatum recipiens, illo isne , qui in altari cordis semper ardebat, spiritum immolabat. Diligebat propterea Franciam ut amicam corporis D mini , atque in ea mori propter sacrorum reverentiam cupiebat. Voluit quandoque mittere fratres per mun dum cum pretiosis pixidibus, ut ubicumque indecenter locatum pretium redemptionis adverterent, Optim reconderent loco. Sacerdotalibus manibus, quibus de ipso conficiendo tam divina collata auctoritas est , magnam volebat reverentiam exhiberi; frequenter dicebat : si sancto cuicumque de caelo venienti, & pau-

279쪽

pereulo alicui Sacerdoti simul me contingeret obviare , ptaevenirem honore Presbyterum , & ad manus eius deosculandas citius me conferrem; dicerem enim eoi expecta me , sancte Laurenti , quia manus huius Verbum vitae contrectant, & ultra humanum aliquid possident.

Divino cultui se devotissimum exhibens Deo dilectus homo, nihil, quod Dei est, relinquebat per

incuriam inhonorum . Cum esset apud Montem Cain salem in provincia Massae, pr.ecepit fratribus, ut de quadam ecclesia ab omnibus derelicta sacras reliquias ad locum fratrum reverentissime asportarent, grava batur pernimium longo jam tempore illas debita devotione fraudatas; sed eum poscente causa ipsum ire alio oporteret, mandati patris immemores filii obedientiae meritum neglexerunt. Die vero quadam cum celebrare vellent fratres , remota syndone , ut moris est, de altari, ossa pulcherrima, & nimis redolentia invenerunt. Obstupefacti sunt satis, quae nunquam viderant intuentes. Regressus paulo post sanctus Dei

diligenter exquirit, si esset quod de reliquiis mamdaverat , adimpletum: verum neglectae obedientiae culpam fratres humiliter confitentes, cum paena Ue niam meruerunt; & ait sanctus: benedictus dominus

Deus meus, qui per semetipsum implevit quod Vos facere debuistis. Considera diligenter Francisci devotionem , attende beneplacitum Dei circa pulverem nostrum , & obedientiae. sanctae magnifica laudem nam cuius voci non paruit homo , precibus obedivit

Deus a

Denique quomodo sibi aberat, nisi in eruce Domini gloriari, quis promere , quis capere posset pSoli datum est nosse, cui soli datum est experiri:, nimirum etsi sensu quodam perciperemus in nobis,

280쪽

VITA ALTERA 26 Inequaquam tantis mirabilibus exprimendis verba suppeterent rebus quotidianis, & vilibus sordidata ; &fortassis ideo in carne debuit aperiri, quia non potuisset sermonibus explicari. Loquatur ergo silentium , ubi deficit verbum , quia & signatum clamat, tibi deficit signum . Hoc solum humanis auribus in- timetur , quod nondum claruit, quare sacramentum illud in . sancto apparuit; ubi enim ab eo revelatum est, de futuro trahit rationem, & finem. Verus erit, dignusque fide, cui natura, lex, & gratia testes

erunt.

De Pauperibus dominabus. SPiritualis aedificii memoriam multo nobiliorem ab

illa terrena , quam beatus pater post illius materialis ecclesiae reparationem in augmentum civitatis Eupernae , Spiritu sancto ductoνe , illo in Io instituit , non expedit silentio praeterire . Non est credendum , quod pro perituro , & labenti opere reparando de ligno crucis sibi locutus fuerit Christus modo utique sic stupendo , quod audientibus timorem incutit, & dolorem immittit; sed , sicut olim p dixerat Spiritus sanctus, ordo sanctarum virginum ibi debebat institui , qui ad restaurationem cae testis domus velut vivorum lapidum eXpolita congeries erat aliquando transferendus . Verum postquam in loco illo convenire coeperunt virgines Christi, &de diversis muodi partibus aggregari , Mimmam pro fitentes persectionem in observantia paupertatis altissimae, ac omnium virtutum decorem , licet pater illarum paulatim suam praesentiam corporalem subduxerit , asseetum samen in Spiritu sancto ad ipsarum curam semper eittendit. Nam cum per plura summae