Isaaci Casauboni De satyrica Graecorum poesi, & Romanorum satira libri duo. In quibus etiam poetae recensentur, qui in vtraque poesi floruerunt

261쪽

hactenus ediderunt, suscepta prouinciae partem hanc adeo perfunctorie curarent, ut & multa necessario dicenda praetermitterent: & se cus ac res habebat,non pauca traderent. Caput vero fit fons erroris ille

est: quod dum neglecta auctoritate Horatij & Fabii, Satiram Lucilianain poesi Graecorum inuenire satagunt, omnia susque deque miscent, ἔ-- , quod ait

1me indignatione legere non pos sana, quod ipsi passim assarmant: Hschylum, Sophoclem, Euripidem

dc similes alios Graecorum poetas, Satiras, vel ut vulgo scribunt, Satyras, composuisse. quod neque veterum cuiquam venit in mentem dicere :& ita falsum est,ut nihil queat magis: quum Graeci homines, illi utique antiqui, non minus Satiras

262쪽

ng ROM. SATIRA L. II. 233

Romanorum, quam Graecas Kale-das semper ignorauerint. Vt igitur tantus hic & prope iam in studiosorum animis error, nditus euellatur: uniuersam Avi coora αλης Romanς Satirae historiam, quoad quidem eius fieri poterit, ut in re propter monumentorum inopiam obscurissima. breuiter asseremus : tum de differentia Satyricae Latinorum poeseos ab eorundem Satira, deo. origine, caussa,& recta nominis huius scriptione dis utabimus: ac postremo circa naturam

illius poeseos, quae Satirae appellationem quasi propriam sibi vindi

cauit, nonnulla haut praeter rem considerabimus. iam ergo ad primum disputationis huius caput accedamus. SATIRAE apud Romanos mentio extat sane quam antiquissima. nam si Saturnios Faunorum

263쪽

234 IS. CAsAVBONI vatumque versus, & Fescenninos i excipias , nullius temere Latinae poeseos antiquius nomen inuenies quam istius. Saturniorum origine primam nemo Veterum tradidit, neque legem certam. Saturnium enim metrum de quo loquuntur metrici, non est illud omnium vetustissimum: cuius lex adeo soluta fuit, ut non metrum, sed simplicem cum rhythmo cantum suisse quidam scribant. Servius in illud: Nec non Ausent, Troia gens missa

coloni

Vesbus incomptis ludunt, risuques luto. id es, inquit, cuminibus Saturnio metro compilositis: quos ad rhythmum δε-

iam vulgares componere coseuerunt.

ut videantur huiusmodi versus aprosa abfuisse propius, quam a vera poesi . nam etiam in soluta

264쪽

oratione habet locum: quae nihilominus si numeris careat ενυ ς fiet, at non proinde ne poesis quidem. Non multo plus artis habuerunt Fescennini,ipsi quoque temere compositi ac rudeis. hςc nempe erant adhuc nascentis Romanae poeseos primordia : & quae vocari ab Aristotele , libro superiore obseruabamus: ubi etiam de Fescenninorum origine, Horatij verba proferebamus: Fescennina per hunc inuenta licentia

morem,

Vesbus alternis opprobria rufica fudit. Fesceninos excepit Satira: Vt tempore posterior, ita elaborata magis, E quod ad metrorum leges attinet, perfectum iam poema. Liuius lib. vii. de ludorum scenicorum institutione agens: Caterum, ait, parua

265쪽

haec quoqse, visermeprincipia omnia, e r ea ipsa peregrina res fuit. sine carmine ullosne imitandorum carminu actu, ludiones ex Hetruria acciti, ad tibicinis modos saltantes, baud indecoros motus more Thusico dabant. imitari deinde eos iuuentus smul, inconditis inter se iocularia 'ndentes versibus,carpere: nec absonia voce motus erant. Accepta itaque res iapi que usurpando excitata. vem naculis artificibus, quia Hister Tusio verbo ludio vocabatur, nomen histrionibus inditum: qui non sicut ante Fescenniano versu milem, compositum temere ac rudem alternis iaciebant: sed impletas modis S Naas descripto iam ad tibia

cinem cantu, motuq. congruenti peragebant: haec Liuius in anno v. c. cccxc.

coss. C. Sulpitio Petico, C. Licinio Stolone: quando graui pestilentia

urbs laborauit. conferenda autem

historia haec est de origine & pro-

266쪽

DE ROM. SATIRA L. II. 23

- apud Romanos, cum iis quae de Graecoru poesi disputata sunt initio libri superioris. videbis propemodum omnia heic atque ibi similia. quod non ideo sic accidit, quia

Graecos Romani adhuc imitarentur. nam imitatio Graecorum tunc coepit, cum ingenio ars accessit: at rudimenta haec poeticae ab auctore atque impellente natura proficiscebantur, sicut demonstratum est,&probat elegantissima disputatione Marcus Victorinus libro quarto. Vt igitur teste philosopho, ινα

ex illis iocularibus dictis quae fundi

prius temere solebant in Romanorum solennibus, Satira primum est orta. Satira haec carmen fuit,ridicula versibus intexta cotinens, quae

267쪽

inter se more antiquo iactitabant, ut mox loquitur ipse Livius. quam fuerit huiusmodi Satira diuerse a Luciliana, dicere nihil attinet. res enim manifesta : & clarissime arguent quae deinceps dicentur. a Satyrica vero Graecorum tanNam differebat, quantum a caetera poesi distat dramatica: cuius ne nome quidam norant tum Romani. Quemadmodu autem apud Graecos usurpationem της taμβοιῆς ἰδέαι, ut cum

philosopho loquamur, excepit in scena dramatice, post inuentam a Thespide tragoediam, ab Epicharmo S Cratete comoediam: sic Satiram veterem secuta est fabularucompositio : quarum auctor primus apud Romanos Andronicus, homo & Graecus, & Graecis literis excultus: qui postea ab hero M. Liuio Salinatore,cuius liberos erudie

268쪽

bat, manumissus, Liuius Andronitacus est dictus. de hoc idem princeps historiae Romanae: Liuius psaliquot annos ab Satiris ausus est primus argumento fabulam serere. Vale rius Maximus : a Satiris primus omnium poeta Liuius ad fabularum argumenta flectantium animos transtulit. atque ita nullum dubium,quin uniuersam dramaticen Graecis accepta ferre debuerint Romani. quod enim in Sicilia Epicharmus, Athenis Thespis & Crates id Romae fuit unus Andronicus: qui primus Latinis & tragoediae de comoediae componendae praebuit exemplum. Satis

constat, primam Liuium docuisse fabulam C. Clodio Caeci F. & M. Tuditano Cossanno post Romam conditam, ut ex Attico suo scribit M. Tullius, quarto decimo & quingentesimo. unde potest intelligi

269쪽

quam lente Romanorum studia ad poeticen excoledam sint traducta. Porro fabularum compossitione inuenta, refrixit initio Satira: verum hoc tantisper, durn mos obtinuit,

ut ipsi poetae suas in scena fabulas

agerent: Ubi vero agendi parteis ad histriones sunt tran satae, retulit in scenam ipsa iuuentus Romana risus iocosque priorum Satirarum: non quidem ut fabulas excluderet: sed ut fabulis ipsis,praesertim autem Atellanis, adiungerentur, siue insererentur. quam mutationem etiam

alia deinde est secuta, cum Exodia dici coepere, quae prius erant Satirae. Liuius docet clare ibide: ubi, postquam de fabulis Andronici dixiLset, &. partito ossicio inter puerum ac tibicinem cantantes,& histrionem, squi poetae successit) canticuagente, hoc est ut exponit Valerius

270쪽

DE ROM. SATIRA L. II. 2 i

vaximus, gesticulationem peragetem, subiicit haec: Postquam lege hac fabularum ab risis ac soluto ioco res auocabatur, σ ludus paulatim in artem verterat, iuuentus histrionibus fabellarum actu relicto, ipsa inter se more antiquo riscula intexta versibus iactitare coepit: quae inde Exodia postea appellaia, consertaq fabellis potissimum Atellanis Aunt. appellatione versuum Satiram , cuius paullo ante meminerat,intellexisse heic Liuium, nequitambigi. quamobre ad honestatem veteris Satirae referri debet, quod de priuilegio actoribus Atellanarum concesso subiicit. Valerius Maximus ita narrat ex Liuio: Atellam

ludi ab Oscis accitisunt: quod genus delectationis Italica seueritate tempera- ' tum, ideoque vacuum nota est: nam ne que tribu movetur, neque a militaribus

pipiaijs repellitur. Satiram quae Atel-