Criminalium iurium ciuitatis Genuensis libri duo. Cum additione plurium Decretorum

51쪽

. CRIMINALI vM LIBER SECUN Dus La ruato vero,vel tincto,aut per bato is delarmarum dignosci nequeat i qui acinis,aliavE re ad osse edian apta quempia adsilierit,nec vulnerauerit,manus amputetur,vebriremibus maci petur in triennium.Si vulnerauerit,ultimo adlisiatur supplicio. Et si apprehensus no fuerit: tanquam homi ida omnibus prenis lit obnoxius capite de homicidio contentis:&extra urbem: radi strictum perpetuo mulctetur exilio. uSi cui ex percussione,vel vulnere accepto lumen oculi adem vel nasus,brachium,pes,manus, aut tibia truncata fuerit, vel is in eorum aliquo debilitatus,vi more solito sede eo iuuare no pcissit; duplicentur poenae isti qui percussit,uel vulnerauit hoc in staturo contentae. quae ex sui natura possunt duplicari. Eisdemq; adficiatitur,qui in sacris templis,vel monaster ijs,vel alio sacro loco,aut in foro,ubi mercatores conueniunt vulgariter nominato ii Banchi, vel in Palatio comperarum Sancti Georgij, aut coram Magnitiacis Supremis Syndicatoribus, Extraordinarijs,Praetore,vel Auditoribus Rotae quempiam percusserint,vel vulnerauerint. larii cora illustrissimo Duce, & Magnificis Gubernatoribus, aut eorum quopia gladium,Vel aliud armoru genus evagina uerit animo offendendi,qui priesumatur,nisi probetur cotrariu capite plectatur,& bona publicentur . Eademq; poena adficiatur : qui Dquis aliquo in loco habitationis Illustris s. Ducis evagina uerit octi percusserit emissi, sanguine. Si emissus no fuerit,manus ei praecia datur : Eaq; poena etia teneatur : quisquis in aula Magnificorum Procuratorum, vel in platea Palatij evaginauerit ,& percusserit emista sanguine i Sed si non percust erit,triremibus in triennium maci petur,vel relegetur in quinquenium extra urbe & districtu. Si quis alapa,pngnove quempia in facie,vel in capite caeciderit: baculove percusserit : fisco pendat triginta libras usque ad trecentas: dc urbe Genua ac dominio Genuensi,excedat . non nisi anno exacto,vel pace interea cu essenso,vel haeredibus inita loenaq; soluta reuersurus. Si veia ciuem Genuensem honestae conditionis ceciderit:manum ei praecidito,vet,ad certum locu extra Genuem se dominium eum in triennium relegato, aut in annum usque ad

52쪽

D E P OE N I S. trientu addictu remo ad triremes mancipato pro conditione persona inisi euocatus a Magistratu cora,vel ad domu suae habitati nis intra dece dies se in carcere prssentaverit,& in ea detentus p- manens nulla fideiussione dimittendus: intra alios quadraginta mox post eos sequentes: pace cli offenso vel haerede habuerit. Tucaut soluat fisco in poena ducentas libras, usque ad mille arbitratu Magistratus. Ni soluerit an annu usque ad bienniu releget ad triremes , vel duio Genuensi extrusus annum exulet usque ad trienniumreisdemq; poenis teneatur qui eiusdem coditionis ciuem percusserit baculo sed si vulnus erit mortiferum,& ex proposito illatum : maiorq; timor mortis, quam spes salutis, laqueo suspendat. Si quae viles personae pauperrinas vel abieri se inuicem conuicijs adficientes, alapis, pugnisve L SOderint, vel capillis traxerint:

ct sanguis ab ore, vel naribus emanauerit, ut solet in rixis eueni- reuiceat Magistratui huiuscemodi delinquentes punire tu ex forma hoc toto capite costituta: tum ea omissat & alio quouis iuris ordine non seruato: in eos vel fustigatione animaduertere, vel eos numaria poena in uictare,aut ad catena vinctos in horas statuendas exponere: os impudentis prSbituros contumelijs turbe circussantis,& conuicijs,aut alia leuiori adficere pro modo culpi,& coditione persons,nullo pr eunte processu. Ab his autem poetiis excipimus diaos,duorumq; filios,qui seruos proprios pcusserint,vel percutiendo debiliores reddiderint; cotra quos decernimus seruari quicqd traditum est capite de seruorum excessib' copescendis. Quod percutientes & vulnerantes in carceribus detineantur. Cap. XIII. Rudatur in carcerem quisquis quempia percusi rit, vel vulnere adfecerit: si apprehensus fuerit,

nec ante dimittatur, quam medicorum relatione

vulnus mortiferu no esse costiterit. Utq; hoc fid liter innotescat. mittat Magistratus duos medicos

ad vulneratum visendum: Vnum physicum , ct alterum chirur-i. 1 gum:

53쪽

CRIMINAMUM LIBER SECUNDUS. um hique duo iuncti eo cum chirurgo,qui vulneratum medeba-

ir,vilitent eum, & accurate perpendant, sitne vulnus mortife-:ruiitinecne. Et ii omnes,Vel duo s altem eorum iureiurando adaries i testa bunt ur esse mortiferum non dimittatur e carceribus: qui uercussit; sin non esse testati fuerint : praestita approbata cauti

ne de tando iuri iudicatum soluendo,liberetur. ldArque seselietur in Ripa rijsi&dastrictu : in quibus is medicorum numerus haberi poterit,

De elactione Physicorum, & Chirurgicorum . . ICap. XIIII. T autem de Physicis,&Chim sicis sit prouisum,

qui percussos vel vulneratos visanti illustrissimus Uux, ct Magnifici Gubernatores unu Physicum. excol Iegiatis eligant r&alterum Chirurgum,qui ivna cum alio vulneratum medente, se ad eum cori ferant: eaque omnia exequantur quae dicta sunt capite praec denti. 3

Depercutiente aduersarium suum. Cap. XU. oli quis litigans actor,vel reus aduersarium suum c Iram Magistratu de causa cognoscente per se, vel per alium percusserit: &ad percutiendum primus fueritii pso iure cadat a lite,& causa. pro eo,quod ad se,& sui prsiudicium pertinet. itid S, si absente Magistratu percussserit, effuso sanguine si effusus non fuerit: duplicentur percustari poenae statuta capite de percutientibus. Procuratoribus autem alienas lites agentibus si eos: contra quos agunt causas: cora Magistratu de eis cognoscente percusserint,& ad percutiendum primi fuerint duplicetur poena capite de percutientibus costituta. Sed si madato,vel

sensu principalis factum fuisse probabitur: mulctetur etia primi

54쪽

D E p OE N I S. 47eipalis: queadmodum supra de principali dictum suit:praeter poe-uas contra percutientes,& vulnerantes constitutas.. De percutiente nuncium in citatione reali, aut verbali, vel iniuria adficiente. Cap. XVI. Vi nuncium quaruncunque curiarum siue ciuilium, siue criminaltu se citare volente iniuria adfecerat,ves vim percutiendo:percutive madando intulerit,soluar quindecim libras usque ad quinquaginta pro qualitate admissi Sc personae: praeter alia poena constituta capite contra percutientes,& iniuria inferentes. Dictumq; nutu ij iureiurando adacti pro plena P batione habeat. Nihiloq; minus isaea in ca procitato habeatur: pro qua citari debebat,ac si cor a citatus fuisset. De impe sis vulnerato a vulnerate reficiendis. Cap. XVII. Oluat impensas vulnerato quisquisquepia percu fierir, vel vulnerauerit quas cur adi vulneris gratia vulneratus quomodocuque fecerit, dc quicquid dant ex Opei i-bus intermissis, acalijs quibuscuque propterea pallus suetit: prout ab urbis Genuae Praetore:& maleficiorum ludue contu Elim aestimatu erit. Et hi deinde exequantur quacunque appellatione,reclamatione, I corradictione remota. In distri diu ver6 aestimet Magistratus,qui de causa cognouerit,& exequat ur.

De conuicium faciente. Cap. X VIII. Vi Magistratui, vel officiali ordinario,delegatove,aut

arbitro,vel arbitratori co uictu fecerit,aut eoru que ininpia verbis iniuriosis adfecerit, vel ex causa eius, quo lagur,muneris eis fueri r comminatus, luatilia quaginta libeas usque ad singetas ct ampli' possit in bien niu relega ripugno vel calce percusserit, non estuso sanguine: det usque ad

55쪽

84 CRIMINA LIVM LIRER SECUN Dus. octingentas. Si in facie, vel in capite alapa,vel pugno caecideritrdet centu usque ad mille arbitratu Magistratus. Si quo accedente armoru genere sanguine estuderit,soluat usque ad mille,& possitusque in bienniu relegari. Si vero ex propolito, vel dolose ferro percusseritimanus ei praecidatur. Et si in rixa,vel calore iracudior soluat trecentas libras usque ad mille:& usque in quinquenniu relegetur arbitratu Magistratus pro modo culpae:& personaru conditione: habita in his omnibus semper ratione publici exepti. Vbi vero ex percussione,vel Vulnere membri debilitatio subsequatur: duplicet poena deliquenti ex forma capitis de percutientibus comstituta: luatq; corpore non habens in aere:bisq; , terve fidiculis toris queatur,aut exulet in tempus arbitratu Magistratus Ita tuendum. Omnes aut Magistratus aduersus huiusmodi delinquentes agere possint ad definitiuam usque sententiam tantum. Sententiana vero ferat urbis Genuae Praetor,& exequatur: sit Magistratus qui laesus fuerit. ius dicit in urbe Genua. Sin in RiParijs,vel district u:co dat laesus processum dunta Xat Vsque ad definitivam sententiam, nec pronunciet ε. eumq; exinde ad illustris simiam Uuc em,& Magnificos Gubernatores transmittat, qui ministrara faciat iustitiae complementum. Si vero Praetori urbis Genuae illata iniuria fueritiagat ipse in causa ; examinetq; & cognoscat, ac definiat prout sibi videbituri seruata tamen forma huius statuti:praeterquam si poena corpori irroganda foret: tunc autem,sormato procestu cosulat Illustrissimu Ducem,& Magnificos Gubernatores, ct de eorum consilio iudicet. Si ciuis Genuensis honestae conditionis alteri ciui etiam honeste conditionis fecerit conuicium,vel fuerit cominatus det quinque & viginti libras,usque ad ducentas pro modo culpae,& personarii conditione:& amplius annuo eXilio possit mulctari,nisi pace interea habuerit cu ostenso Sin ciuis humilioris conditionis alteri ciui honestae conditionis: soluat triginta usque ad trecentas: vel fustigetum nisi intra triginta dies post condenatione soluerit, aut bis fidiculis torqueatur,vel tres messes seruetur in carcere pro

qualitate admissi&personae. Si vero humilis conditionis alteri

etiam

56쪽

DE POENI S. 49 etiam humilis:decem pendat usque ad viginti. Sed si horum quidpiam coram aliquo Magistratu urbis Genuae, vel districtus com- inussum fuerit,aut in foro publico dicto ii Banchi,ves in sacris te-plis aut in Palatio Illustrissimi Ducis,& Magnificorum Gubernatorum , vel alio Magnificoru Protectorum coperarum Sancti Georgij,aut in domo,vel ante domum habitationis ost ensi duplicemur iiii:qui deliquerit poenae:qus duplicari possunt.. Doctori vero Genue si collegio adscripto si quis nec re, nec verbo iniuria adfectus, nec lacessitus iniuriam, vel conuictu fecerit ex causa eius officij:preter alias poenas costitutas soluat scuta sinque&viginti auri usque ad centus edatq; dimidium fi sco: reliquu doctorum collegio, vel ter fidiculis torqueatur, & credatur di Eto doctoris cum iuramento: una cum alio teste fidedigno. possitque agi tam ad petitionem offensii lex officio a quocuque ludice causarum criminalium. Reus aut non prius audiaturiquam se in ca cerem costituerit :& in eo detentus causam dicat: ac se defendat. Si vero quempia ex causidicis collegiatis iniuria adfeceriti nulla ipse lacessitus, sed ex causa duntaxat a patrocinio causarum proueniente: mulctetur quinque scutis usque ad quinque & viginti: dimidiumque cedat fisco: reliquum causidicorum collegio: & procedatur summatim per Praetorem. De extero qui ciui Genuensi,vel districtuali extra urbem o Genuam &districtum vim intulerit. Cap. XIX. l alicubi extra urbem ,&districtum quis exterusci ui Genuensi,vel districtuali iniuria, vel ostensa, aut vim in rena,vel in persona intulerit: isq; deinde ad urbem Genua, vel ad loca districtus vene i it liceat vim passo, vel ei q suoru iniuria Psequit ea de re urbis Genuae Praetori,vel Magistratui districtus querela facere,&c6traeu agere. Pretori vero,vel Magistratui:eu capere:captum in carcerem trudere:& ex forma statutorum ius dicere:ac si

E delictum

57쪽

CRIMINALIUM LIBER SECUN DV s. delictum Genuae commissum Aret: & ex forma iuria commuius

punire.

De Furibus. Cap. XX. Ut valore librarum quinque Genuensis monetae, vel minus furatus fuerit: decem libras soluat,vel

minus:pro modo culpae:quantitate rei sublatae,ioco,etate,& tempore. Ni sbluerit intra decem dies

poli condemnationem: fustigetur usque ad Sanctum Antonium. Si furtum quin q, libras usque ad dece excesserit:det quinque & viginti,vel minus arbitratu Magistratus. Ni soluerit intra decem dies,sustigetur usque ad Sanctui a Zarum. Si erit plus decem usque ad quinque & viginti sustigmtur usque ad sanctum La Zarum. Si plus quinque viginti usque ad quadraginta:auris sinistrae amputatione plectatur. Si amplius quadraginta usque ad quinquaginta stigma candenti ferro muratur in facietquod celari no possit. Si supra quinquaginta usque ad

centu truncent eis nares,& nota in facie inuratur , ct sit plus centum fuerit,furca suspendatur. Sed si furtu Genuae intra Imrtii comi: Ium foret: vel in foro: ubi mercatores conueniunt dictoli Ba .chi, aut in sacris teplis:poenae numariae duplicent delinquenti. Icii non soluerit uat corpore. Omnes autem hae poenae in primum delictum censeant irrogandae.Vbi vero quis plura coiniseritisi de nullo mulchatus fuerit : recenseatur summa numariae poenae pro

omnibus commissis debita,& soluat: Ni soluerit,plectatur corpore. itidem sit de aliquo fuisset mulctatus : dum summa omnium lis bras vigintiquinque usque ad quinquaginta no excedat. QuΡd si excesserit: furca suspendatur. Et si coplures una eademq; rem:c6- pluresve res simul furati fuerint:quarum Sstimatio sit minor centum libris: unusquisq; eorum vel Sre mulEtetur, Vel luat corpore, quemadmodum supra dictum fuit. Sin maior,ita ut ad singulosprata parte usque ad centum libras pertineret: triremibus in biennium usque ad quinquennium macipentur. Et si ultra eas laqueo suspendantur. Minores vero annorum viginti maiores se

decim

58쪽

decim,si surtum co miserint,sustigentur,vel relegentur pro qualitate admissi,& personarum. Manticulari j furunculi,qui de nocte vestes:pallia,vel capitia a

transeuntibus per vias surripiunt:vel de die conferis multitudini se inforentes marsupia vel secant,vel artificiose surripiunt: in prinium delictum triremibus in annum usque ad triennium mancipentur. Et si rursus deliquerint, laqueo suspendantur. Si quis aliena domunxvel apotheca,aut megac enum:vulgd maga genum appellatum animo iurandi effregerat: quod praesumat, nisi probetur contrarium, ct supra valore dece librarum furatus fuerit,furca suspendat. Si intra dece,nstigetur,& remo addictu, ad vincula nautica in bienium releget uncia effregerit,& traseuniarium metu , aut alio quovis perculsus nihil abstulerit, fustiget, &annum exul extra urbe & districtum: Sed si in horum aliquo viscum armis accesserit:quauis nihil abstulerit,furca suspendaturam vero sciens ad haec furta in ad alia quaecunque supra memorata cossilium dederit,uel opem tulerit:easde poenis adficiatur: quibus principales diximus adiiciendos.Hisq; omnibus in casibus restituat domino fur ablatum,si extiterit:& li non extiterit:quanti fuerit aestimatum. Itide aere,vel corpore debEti poena pendar. Vbi tamen corpore luerit : seruetur in carceribus Malaepaga ad beneplacitum danum passi:donec satisfecerit. Sed si sti intro supplicio erit plectendus: non disseratur executio propterea quod nodum soluerit, sed fiat: restetq; actio danum passo aduersus bona.

Est aute summum supplicium qm de eo multis in locis facta est ια facienda mentio) ad furca danatio: Item Viui concrematioiquaquam summi supplicij appellatione merito continetu ri tamen eo postea id genus poenae: praesertim haereticis coburendis: adinuentum estiposterius priori visum est item capitis amputatio, deinde pxima morti ad triremes perpetua resegatio. De furto auteextra ditionem Genuensem comisso nemo coerceaturaelia Genuae: vel in districtu rem surrepta contrectasset. Urbis tamen Genuae Praetori&quiuis Magistratus in districtu:quadocunque fusia requisitus: & summatim compererit rem surreptam exrra di-

E i strictu in

59쪽

CRIMINALIUM LIBE R SECUN Dus.

frictum apudiarem in urbe Genua,vel districtu extare, vel eo

tisse: eii in carcerem trudat, & ad eam restituendum domino co

pellat,vel ad soluendum,quanti erit estimata.V bi vero ea ciui Genuensi,vel districtuali surrepta fuiste&aduersus fure criminaliter agat. Oui vero rem furto sublata sciens emerit: in primu delictus det duplum precij rei aestimataei in secundum pendat triplum: ocssi tertio deliquerit: poena furti criminaliter plectatur, vel pecunia mulcteturiperinde ac si apse furtum commisistet. Si seruus dilo suo,vel eliqui ipsum pro seruo possidet:quicq&- ratus fueriti Ic nullii in furto adhibuerit sociu: non nisi ex dui volutate mulctet. Sed sit que adhibuerit: quisquis is siti nihil.n. refert utrii sit seruus,an liber) mulctetur ex forma huius capitismec domini voluntas qu6mmus fiat:ei quicq opis prestare tum quaeat. De committentibus furtum in seruo,vel serua. Cap.X X I. Viserua,vel seruu domino furtim abduxerit, vel in domum sus habitationis fugitiuum receperit, vel occuluerit,aut poti fuga e domo domini sociauerit, Vel quouis alio titulo aliena uerit: furca su-

spedatur, & soluat domino precium serui duum proborum viromi iudicio, quos Magistratus et gerit de causa cognoscens. Qui vero a tibia, vel a collo serui anulum ferreum dempserit praeter domini voluntatem soluat domino precium serui eo quo dictum est modo stimandum amoplius det fisco in poena quinquaginta libras. Domino autem semper restet integru,ac saluum dominium sui serui,vel serus ItEm ius aduersus eum qui deliquit:& eius b*na: pro precio uniuscuiusque eorum,qui abductus fuerit. Et qm horum probatio ad in dum difficilis redditur: ut facilius elucescat veritas: potestatem Magistratui facimus in praedictis omnibus agere, queadmodum

ei videbitur. Serua autem vel seruus pro eo: quod attinet ad comtenta hoc in capite, & duobus sequentibus: is censeatur: qui pro serua,vel seruo a quocunque est habitus,vel Pessessus . . . . n

60쪽

DEI POENI s.

seruam. Cap. XXII. uLterius seruam,vel seruum quisquis ad sugiendum induxerit, aut ab urbe,& districtu fugiente terra, marive asportauerit praeter domini voluntate: det centu libras, vel praecidatur ei manu si si intra dies triginta post condenatione non soluerit. Seruo aut stigma inuratur in maxilla si redactus erit in domini potestatem. Eademq; pcena adficiatur; qui: dum horu quepiam asportaret: leprehensus fuerit. Nec cui uel domino nauigij quatumuis magni, vel parui liceat absque schedula diri seruorum subscriptione: & sigillo munita seruum, vel seruam id intra recipere. Si receperiti det fisco in poena centu libras,& amplius dilo dimidiu, quanti seruus,vel serua aestimabitur. Qui vero seruum, vel serua

decem illia passuum ab urbe Genua,vel in districtu amplius viginti a domini habitatione distantem:schedulaque modo dicto no habentem inuenerit:& captum,vel capta domino tradiderit:habeas

ab eo dece libras,& si capti extra districtum fuerint,viginti. C gaturque ad solutionem confestim a Magistratu: qui in his su malim agat sine libello,& pignore banni.

Deseruorum excessibus compescendis. Cap. XXIII. I seruus de nocte domu ciuis Genuensis adiens vel alterius bonae famae Genuae habitantis actus in ea mi nus honestos egerit,uel suspectos dicto unius testi si aliis verisimilibus accedentibus coniecturis, ct ab eorum aliquo,vel ab alijs eorum mandato ea ipsa in domo, vel circa ea vulneratus fuerit, aut occisus,extra noxam sit & poenai qui fecit,vel fierit mandauit,nec ii si ad soluendum precium serui cogi possit,idque ad libras usque quinquaginta. Domum autem adus. se intelligatur,qui ad hostium domus accesterit, vel porticum in-E 3 gressus