장음표시 사용
41쪽
qualia iii, de destria et Mircumis dis uita, sua sponta intelligitur
usus est, ut non sit mirandum in quinque minimum me plinis illigenucleandis elaboratum esse, tu arithmetica, geometrica, ni sica, grammatica rhetorica. Quocirca iam Augustinus is in omnibus regreare numeros dixerat. Quae singularum artiun mutua inte Re cognatio in unam potissimum partem alait. Nam cum emathematicis numestis Mispensae sint rationes musicae, ex his autem apti num ri poetarum aYminibus adhibiti, rursum autem hi nomeri
cum aliquo temperamento ad oratὲon m versibus non astrictam' rans lati consequitur eam artem, cui nomen impositum et Hi ea e certo' societatis Vinculo et eum mustea et cum grammatico et ' in Phel
rica eontineri. Velut in arithmetiea locns ait numeris hemiolio et
Ῥitris explicaudis, de quibus Gellius XVIII, 14 disseeuit ipsum so
lasse Varronem respiciens commemorat enim eos quῖ de numeris latine scripserunt, et insequenti apit alia e Varronis Disciplinarum libris metrica expromit. Rursus autem geometriae cum Tithmetica amnitas, de qua multus est Marcianus VI p 227 sq. effecit, ut etiam cum geometricis et musicae et metricae rationes compararentiar.
id planissime intelligitur e valde memorabili Gellii capite 18 libri XVI,
ubi ars quaedam ait geometricae πτικἐ appellatur, quae ad Culas Periinet Pars altera, quae ad artris, χανονικη iocatur , quia musici ut mundamento artis suae utuntur utraque harum vatisiet interva lis linearum et mimne numerorum constat Et interposita' πτικ*ς descriptione sic pergit: κανονικἐ autem Brigaudiises et altitudines UOcis emetitur longior mensura mocis lυ Θμος dicitur, allistat ελος. est et alia vectes h quae mellatur μετροκη, per quam syllabarum η κανονικῆς Vulgo additum abest ab hytimo odie qui es Regius, reple sutem
42쪽
longarum cultimium et mctdiocritam essemctum et , modus congragens α- principias metria auriare mensura Examinarur ima e auten omnia ex Varrone Nampta esse iis arguitur quae illis Gellius continuat sed haec, inquit M. Varro, aut omnino non discimus, aut Prius d sistimus quin in gamus cun disse a Sint motu tias autem inquit mel utilitas, alium disci inarum in os*rinc*iis exsistit, Cum emfectae absolvitaeque sunt: in princi is Wo ipsis, me tia et insuam madentur,i Quod autem modo geometricas et metricas rationes copula verit, tino notabili exemplo docetur a Bodem Gellio XVIII, 1 proditor Marcus etiam Varro in libris Disciplinarum scripsit observasse ses in mersu hexametro, quod omnimodo quintus emi es verbum sniret, e quod riores quinque emi de aeque magnam im habe rent in inciendo ersu atq- alii osteriores se tem: idque i sum ratione quadam geometricia seri disserit. Id igitur nescio an in ipso do geometria libro secerit potius quam e loco quo carminum numeros clladita opera explieari i
Deinde autem fieri non potuit quin communi veterum consu tudine etiam in musicis metricam artem Varro attingeret. Et attigit etiam Isidom In e. 22, quod caput de musicis numeris inscriptum, his verbis terminavit eiusdem musicae Effr Ctiqne etiam metra Orsesistunt in arsi et thesi, id est rimation et Positione, coli. c. 17, 2; aliquam autem explicatius Marcianus IX, p. 327 sqq. de te oribus, pessibus, myrthmicu'seneribus metrisqu egit, non Praetermissa e
cogitatione additur dicitur enim metrica tertia accedere rhythmicae et ei arti quae ad ριέχος spectat i. e. harmonicae geometria addiderat Stephanuvi cui Daud laeta perversa in titulo capitis a litio de paria geometri quae τικη ane adire, M venies a quae καν-κη Η - tidem quae
43쪽
metricae arithmeticaeque comparatione ly. 327 ima. Augustimas quoque e musica voluit Poetarum munero nexo esse de ord II, 40 nam in ipsis musicae libris V ad metri Wartis per molationem non Pen traxit. Quam autem inualeae Partitionem Cassiodorus o. 5. et uidorus Iu 17 alio sciens taceo proposuere, illa ut ribus, partibus constaret harmonida rhythmiam mestica ea etsi videtur primo aspectu, tameta reapse non renat cum Varronis illa divisione, qua easdem esse partes κοππικῆς statuit. Nais haec si necessario pugnarent, indidem etiam illud consequeretur, ipsam musicam non peeuliarem Disciplinarum librum occupasse, sed tractatam osse ii geometria, cuius pars est κανονικη. Atqui in geometria consentaneum est genua universum definitum esse, enari'atam autem e compluribus eius generia sormis eam tantum sormam sive speciem, quam Promio nomine iactam geometriam interpretamur consueta hodiequct notione eadem autem ratione etiam exteras formas, Mae singularibus artibua materiam praebueriint, singulis libris separatim explanatas. Quales sunt astronomia et musica, eo quidem haec magis seorsum tractanda, quod, quos e geometria loco aseivit, ei ne consummaut quidem notionem musicae, sed dimidiam partem reliquam faciunt: nam Θεωρητικα sunt rhythmica, harmonica, metrica, quibus accedere πραμικήν Poetet quae est Organica. Eamque una omPlexum esse Varronem cum res ipsa a uil tum tibiarum exempla docent ex Mareiano scholia 'sue Horatiano supra prolata I 6 et g. 10. Quibus iam tertium adde Servii tales. IX, 618 tit enim Varro ait, tibia orgia dextra numio mendi Hecsinistra duo, quorum unum aciniam sonum habe ι, alterum m. Quibuscum mei an apud ipsum Varronem, niuuet suariat quae praecedunt tibiae aut sarranae dicuntur, quae sunt ares et aequales habent carernas, aut Phurgiae, quae et i ares suo et in quales habent cis emas. Neque manicam Isidorus in musicae narratione
Praetermisit quanquam miro sane con illo tripertitae divisioni illi eam XPositionem subiicit c. s. q. qua in metric'eo'eum ma
44쪽
ertia, in qua numerorum aliquis usus fiebat, disciplina est rhetorica in qua quanto studio quamque subtili diligentia syllah
rum mensuras Veteres magistri exegerint eclumque rationes et multi
plices complexiocies ensitarint, in ulgus constat. Itaque de hoc nere in rhetorica breviter praecepit Marcianus V, p. 168 sqq. Idemque Varronem socisse ex Rufini de metris oratorum commentariolo p. 2720 P. 398 si intelligitur latine de numeris hi scripserunt): Cicero, Viactorinus, Neronymus, Terentianus, Varro, Probus, Charisius Diomedes, Quintilianus, Donatus, Serpius. In quibus Hieronymum de Graecorum qui praecedunt societate sublatum reposuimus in Eusebii locum. De numeris autem prosae orationis loqui Rufinum luculenti sim cum laticiorum, quibus Varronem iunxit, tum Graecorum Thrasymachi, Gorgiae, Socratis, Theodectae, TheῬhrasti, cet. nomina scriptorum docent, omnisque omnino illorum multitudo exemplorum plurimis rhetoricae auctoribus excerptorum, quibus s. testimonia Rufinus media interposuit. Colatra ad Poetarum numeros spectat quae Varronis in eiusdem Rufini altero commentario, qui est de metris comicis, mentio sit p. 2713 P. 38 G. mensuram esse in fabulis . . . . . dicunt hi Cicero, Scaurus, Firmianus Varro e. q. s. in quae verba vide quae commentati sumus Parem Plaut. I, P. 3b sqq.
Plene autem et accurate si quaeri ubi Varro poetarum m tra explicaverit deditaque opera enarraverit meo e geometrica ne emusica nec e rhetorica has disputationes nexuit, sed metricam esse Vpartem grammaticae disciplinae voluit cum plerisque qui post eum in eodem sunt MAere Versati ) quorum tamen numero et Augustinus et Marcianus eximendi nam de Cassiodoro incomperta res,
Nolo exempla congerere in re consessa concinna autem praeter reliquos
45쪽
quod eius de grammatica aput mutilum in fine. Sed Isidorus sane de metris integrum caput I, 8, quanquam Parum id fructuosum,
commentariis do grammatica ut inseruit. Illud autem Varro ne in Disciplinarum libris praestitit nec, quantum iudicare e grammaticorum
silentio licet, in libris de lingua latina ad Ciceronem, verum in eis quos ad Marcelliam scripsit Planissime enim hoc e Rufini priore
commeatario cognoscitur, quo doctrinae Varronianae praeclara Dustula haec servavit. . 379 sq. g. 6. 7 aist. Varro in Urr clauam iras quoque Primum umiditas dicunt, quod clauderent sementiam, ut
apud Accium: an haec iam obliti sun Phryges immo Bruges . nonnumquam ab his initium si, ut a M. Caecilium , di boni quid
hoc ' via Terentium: ,discrucior animi Idem Varro in eodem lib. 11 de lingua latina ad Marcellum sic dicit aut in extremum senarium totidem semipedibus adiectis sat comicus quadratus, ut hic: heri aliquot adulescentuli colimus in Piraeo. Eidem igitur septimo ad Marcellum libro etiam haec non haesitanter tribues p. 378 sq. g. 2 3 Diomedes sic: γtenarium mersum Varro fieri dicit hoc modo: Cum ad iambum trisu liabus es additur et D tale: ,quid immerentibus noces, quid λυides amicis. similiter in Terentio emsus est: 4,nam si remittant uimiam Philumena, dolores. et in
brevitate Seneca epist. 88 init.: grammaticus ire curam sermonis versatur, et si latius evagari vult, circa historias iam ut longissime mes suos pros rat, circa carmina. uae mox sic interpretatur vllatarum enarratio et verborum diligentia, et Dibularum memoria, e rersuum lata e modi alio. Ne aliud ouintilianus spectat, recta loquendi acientia e poetarum enarrationimu8icen iungens I, c. 4, cura quam non po33 persectam 33 srs magicen,
cum ei de metris rhythmisque dicendum au. Quibus addenda sunt quae de grammatica musicae sive consociata sive subieci persequitur I, 10 17 sq. Contra Marcianus quam voluerit a grammatica diremptam esse metricam, his verbis testantem laeti Minervam III, p. 93 nam a Mythmicum quid metriacumque .... 38umpseris, profecto susices impetu, cuius ramertis chin, discerperis Grammatica .
46쪽
Plauto save tales verumtur. Varro de lingua latina ad Marcellum sic quare in huiusmodi locis Oni omne notum in transpersum
inter Vliabas frequentius ad extremin versum senarium et similes, si ro longa brassem habebunt ut in hoc: .amicus Summus meus et ρ ularis Geta. Charisius sic: sutenarium eratim fieri dici Varro hoc modo, cum ad iambum trisyllabus es additur ut praefatum est Vix videtur dubitari posse, qui ex eodem Varronis libro, cui nominatim commemorato sua Rufinus debet, etiam Diomede et Charisiana petita sint, quibus propter ipsam argumenti Propinquitatem sua Excerpta ille iciterposuit, sive ipse Varronis libros tractavit sive ab alio,
qui tractarat, item mutuatus est. Sed quo vinculo Diomedis cum Rufini testimonio continebatur, id ipsiun recisum est. Non potest uim non hic esse utriusque nexus, ut a modo, quo septenarius fieret e senario, transiretur ad talium septenariorum commemorationem, quorum media syllaba brevis haberetur: qualium constat non minorem esse multitudinem quam quorum media syllaba admisit hiatum. In huiusmodi igitur locis h. e. cum in mediis septenariis tum ubicunque brevis est pro longa syllaba, ut in extremis versibus ars terminatis,
Varro poni iussit eandem notam metricam, qua in mediis quidem ver 'sibus quando in extremis inutile ad notandum hiatum reperimus Metiam Godolaedum Hermannum usum. Quam nota' non memini a jσημείων interpretibus explicari. Ἀ illo autem Diomedis testimonio, quod est . 1 P. 499 g. 1 G. proficisci licet, ut ad eundem a
ronis librum ea quae illis continuantur res ramus quibus quae ab
ipso Diomede admisceantur, facile unusquisque dignoscet. Sic igitur ille pergit g. 52 Octonarius est, ut Varro dicit, cum dia iambi ede iambico metro pria onuntur e sit versus talis se ter meus dicens docendo qui . docet dicit docens.' tine hinc primos duos iambos, et erit tale quale iam est: ,ibis Liburnis inter uti narium. g. 53: Trimeter herous ea superior hexametro sit ut diximus: sed hoc
Vulgatur eae superior inmbico, qui error solo eam irrepsi Dixerat enim
47쪽
Varro ab Archilocho ' auctum dicit adiuncta smubia et factum
tale: isOmnipotent parente meia huic Si auferas ultimam syllaba erunt tales tres edes, quos Prior ars hexametri recψere consuerit. I. 4 Archilochium Varro illud dicit quod est Iade is di littoribus promωntes napibus recedunt. hic su erius C rima quod est talei, eliatoribus properantes simile es tui Troiae qui primus ab Oris ' immerius comma quod est tale Anapibus recedunt' simile est illi quod est Mile ,machinae carinae. haec quidem exempla Varronem auctorem insterte testantur habent haud dubie sine testimonio alia, quae persimilia vel praecedunt vel sequuntur. In quorum tamen numerum vix venit hoc quod subiicitur g. b Dimetrum quoque, quod est ex veriore artis hexametri, Archilochium una synllaba auxit et iecit ater Nuti tibi Timocles . Nam etsi sic scriptum in suis cod cibus invenit Gadisordius, tame nec Archilochium illud ipsum dim trum supra dictum est . 49 g. 32 ubi duo exempla sunt, non unum scribenti mihi a Praemonstra dea , et offendit collocatio verborum quare nescio a Praestet editorum scriptura exemplorum Archi lochus, praesertim cum insequantur haec g. 6 dimetrum et illud, quod est ex inferiore arte hexametri, Archilochus auxit . . . Alia tamen ratio horum S. 6, Lambico Oviam carmen refer Varro, cuius exempliam ea tale: inedem rhoethmumque finit. Bic laetio quispiam cogitet de metri genere quo ipse Varro usus sit in satiris,
modo effert scribatur Pro refert et in eo sane est Diomedes, ut novas versuum formas a Mihusdam Poetis excogitatas Percenseat; v rumtamen cum praeter hoc exemplum Seroni et Arbitri poetarum mentione se sontineat, teneat autem in reliquis omnibus hoc loquendi
genus fecit tale, tutissimum fuerit illa tu hanc potius partem intemp. 4944. 33 si et trimetrum eae superiore parta Aeaeametri tale is sae Pieri a Mam. At ver eum versum eum minime tribuerit Archilocho,
ne hic indem una sylllaba uetiorem potuit ab Archiloeliis ora m diuere, id quod ad ur, sed ails uni ab Archiloelio potuit.
48쪽
pretari, ut ad iambicum genus iambico rursus alium versum no mcarmen, nondum commemoratum referre Varro dicatur. Sine eo troversia autem ad Varronia de metris commentarium illa pertinent, p. 496 g. 40 Varro dicit inter rhythmum, qui latine numerus et catur, et metrum hoc intereras, quod inter materiam et regulam. Quocum componenda uarii Victorini memoria item ad generis descriptionem pertinens p. 2498 . 72 G. mersus est, ut Varroni Placet, verborum iunctura, quae per articulos et commata ac rhythmos dulatur in pedes. Nam etsi haec quidem potuerunt sane etiam in Disciplinarum libro i, quo grammatica tractabatur, i um habere, tamen, et modo liber vii idem ut videtur ultimus ad Marcellum stinatus erat metrorum doctrinae enarrandae, et lacile perspicitur non potuisse eum notionum definitionibus carere, et magnam rosecto vim illud habet quod hunc librum tot testimoniis novimus, alterum nescimus a metricis scriptoribus surpatum Diomede et Rufino: nam Victorini sane paullo alia condicio , s. g. 3, 2. ostremo, quoniam cum metrorum disciplina cognata est de προσωδίαις doctrina, fortasse
hanc quoquo ni illis ad Marcellum libris Varro attigit, quando id in libris ad Ciceronem factum esse ne levissimo quidem indicio colligitur. Quod si ita se habuit, non immerito huc rouuleri Gellii X IlI, 12 verba Varro in libris quos ad Marcellum de linguia latina iecit in
Priore verbo grapes rosodiae, quae fuerunt, manent, reliqua minant. Transeundum est ad geometriam, im qua scito perdigna quaedam restant. Eam disciplinam divisam esse nτικῆ et κοπ- supra Vidimus . 13, ubi quas partes κανονικὴ habuerit, e allatis Gelliani capitis XVI, 18 vhphis intellectum est. Opticam autem, qua locus ille geometrias niversos comprohonditur quas a. n ad aures, sed ad ovilos pertinet, ibidem noti item po parie. in descriptam roperimus, sed potius le id quaedam memoratu et cognitia ut est in
49쪽
praemisso argumento capitis ex ea delibata Sunt autem ex Varrone ut apparet excerpta, haec: ππικ4 faci*miata, miranda id genus, ut in πeculo uno imagines unius rei lare amareant Dem ut misciatam in loco certo Ositum nihil imaginet, aliorsum translatum ciat imagines item, Si rectus Neculiam vectω, imago tua fiat hiatu modi, ut via deorsum ideatur, Pede sursum reddit etiam caussas ea disciplina, cur istae quoque Diones allant, ut, quae in aqua conmiciuntur, maiora ad Oculos fiant, quae Procul ab oculis sunt minora. Et haec quidem ad eam opticam pertinent, quam hac appellatione nos quoque hodie vocitamus. A Varroniana autem πιτιγας notione nota alieniora ea sunt, quae Proprio nomine dictaea ometriae
a nobis tribuuntur ad lineas et figuras spectantia. Eius rei luculento documento est Gellii caput 20 libri I, cuius multo plura ex Varrone Petita esse Persuasum habemus, quam quae ad eum nominatim res runtur. Quod quidem ipsa ratio lanum iacit, qua Varronis testimonium cum reliqua disputatione ita connectitur, ut ne osse quidem utraque pars certis finibus dirimi videatur quo accedit, quod Gellium satis iam comperimus Disciplinarii libros suis oculis usurpasse exiisque nota pauca alia vel tacito vel nominatim deprompsisse. Simul autem ex illo capite commode cum hoc perspicitur, qua partitione οπτική sit in ἐπιπιδομετρίαν vel ἐχνογραφiαν et στερεομετρια divisa, quam Partitionem etiam Marcianus novit VI, p. 228, tum qua ratione geometricae cum arithmeticis rationibus copulari sint solitae. En igiatur integrum caput. ,Figuriarum quae σχaήματα geometrae 'Pellant, genera sunt duo, laniam et solidum haec ipsi Docant ἐπίπεδον et στερεον. laniam est quod in duas artis solum lineas habet, qua imium est et quia longum qualia sunt triquetra et quadratia quae infrinsunt sine atiiιudine solidum est, quando non longitudines modo e latiΩιdines lianas numeri linearum simiunt, sed etiam extolluntiatiuudines quales sunt ferme metae triangulae quas Framida ορ- ραδώΠι, vel quialia sunt quadrata undique quae κυβους illi, O qu Mamrii dicimus. κυβος enim es figura ex omni latere quod i
50쪽
quales sint, is Fuit M. Varro, tesserae quibus in Deolo luditur, ex
o imae quoque 'Pellatiae κυβοι in numeris etiam similiter o dicitur, cum omne latus eiusdem numeri aequabiliter in sese solvitur, siculi, cum ter terna ducuntur atque idem ipse numerus triplicatur huius numeri cubum Pythagoras mim habere lunaris circia diamit, quod et luna orbem suum Iustret se tem et viginti diebus, qui numerus ternio, qui graece dicitur τριώς, tantundem siciat in cubo. linea autem a nostris dicitur, quam ραμμην Graeci nominant eam M. Varro ita desinu linea est, itaui , longitudo quaedam sine latitudine et altitudine. Euclides autem repitis raetermissa altitudine γραμμή est, inquit, μῆκος πλατες e. q. s. Euclidem, qui tamen ab
ipso potest Varrone commemoratus esse, seqMitia Marcianus . 228.
Sed his omnibus tantum abest ut vis et notio geometriae a ronianae consummetur, iis ut tantum Praecepta artis h. e. eaUSsae et principia e mathematicis rationibus repetita contineantur, quibus accessit Pars πρακτικαὶ ad vita usum spectans, eaque rursum hilariam divisa. Ah ipsa enim vocabuli origine prosectus geometriam Varro definiit terrae molienda disciplinam: Da notione agris sive Privatis sive publicis dimetiendis adhibita fit agrimenso m ars romati ea quam cum formis geometricis etiam Cassiodortis Var. III, 2 sociat),
ad terras universas orbemque adeo terrarum traducta nascitur geographia. Ad utramque disciplinam Varronem voluisse suam geom triam pertinere primum perspicitur e communi Cassiodor c. 6 p. 5b8a et Pseudo-Boethii p. 122 hoc testimonio Sed Varro peritissimus latinorum huius nominis caussam sic exstitisse commemorat, dicens rius quidem dimensiones Iromines dim Cass. terrarum terminis P sitis, agantibus ac discordantibus populis mag. U. Cass. Pacis utilia praestuisse deinde totius anni circulare menstruali mensuali