장음표시 사용
21쪽
hanc inclinante operationem fit habitus, habitum talem sequuntur tales operationes,secundum quas accidit homines,& fieri,& esse,& dici tales, ut secundum operationes pro prias contingit etiam homines mereri,& praemia,ac psnas condignas accipere,&ita uite conditionem,& finem sortiri quare datur Physiognomo quodamodo facultas , R modus praedicendi aliquid de studijs,& conditione vitae,ac de sine,& sorte hominum. sdsi hic egerit secundum inclinationem,quam habet ad contumelias,& rapinas, neque diu neque sceliciter vivet;horum igitur,&de his est Physiognoenia . Ponamus itaque inter principia huius cognitionis organicum corpus naturale,esse materiam animae,eiusdemque operationum initiumentum,quae positio Aristotelica ex definitione animae manifesta,etenim anima actus est corporis naturalis organici, Iigitur comparatum cu anima,ut materia,quonia anima est aetus dbis aureforma est,&forma causa; quoniam causa dicitur in triplici genere cauis,ergo etiam est causa ei ciens eartam, quaein corpore apparent passionum; at quoniam omne efficiens aliquid esticit, & aliquoi necesse est corpus esse animae instrumentum. Honis igitur pro ut est compositum constat ex anima i sorma, & corpore , ut materia cpiatenus autem proprias facit operatione habet animam tanquam principium quo,&corpus ut instrumentum Ab anima igitur, & per animam sunt in composito;quod dicitur Flomo;omnespotentis,&principia suarum operationum,quarum anima etiam finis est: d autem peius, Heliusuerint,aut nullo modo exerceri possint, corpori, quatenus animae organ est , tribuetud Ouid igitur valeant materialia organa, persigna, quae illa concomitantur cognoscissius per organorum dispositionem cognostitur potentiarum habilitas , pr pensio, hac habita, scitur etiam talem posse esse morem . Quare,&actiones tales, quas sequitur conditio, & sors talis vitae. Per sensibilia igitur signa, cognoscitur natura earum,quae organa componunt, ex his dispositio, de iliginatio potentiarum. Quare modus hic cognoscendi est aposteriori, &per signa syllogismuh'quem cum deduxerimus, eundem a priori, & per causam deducere tentabimus. &haec erit nostra erocedendi i
Aristotelici tex explicatione methoduri & via 4 i Rursus dubitabit aliqui si anima talis est,quale est corpus, cum in nostroarbitrio positum non sit corpus,aut eiu temperamentum,ergoneque animus,aut animi motiones, is, bis moreS, & actioneserunt in potestate hostra ; de si anima; & corpus inter seconuenine deo illisi si bent,&quodamodo dicuntur similes ut instrumentum,&ars, cum in nostra potestate, M . non sit corpus,neque secundum substantia quantitatem, aut alitatem ulla pueri,
alterasiue prolibito nostro possit; ergo neque animus,aut animi motiones, habitus i&acti exist nostra potestate erunt dsihoc est uerum,ergo neque erit electio,neque liberum arbitrium non igitur erunt laudandi,quibene agypt aeque qui malo probandi, quoniam haec omnia coacti agunt a corpore , corporeis potentijs, neque qnim. irasci, cupere, credere, sentire, nutriri uideturqsse in nostia positum maiiu ; sed opo et obiecta actae,& instrumenta sic esse disposit liter enim ut ii hcticis, quae alijsd ci es nobis amara uidebuntur. Primum ad quέestionem respondeo, potentias corpus, & cor pori sinstpimenta,& animam esse a Deo,&a natura, nos autem his pro lisito uti ,quare quoad habitumo possessionem nosnostraque sunt a natura, &quoad usum, & eorum fruitionem,eadem dii ere possumus in nostrapotestate, siet qui,& linguam habere esta natum,hoc aut illo modo loqui est in nobis positum,de fit secundum placitum nostrum. Sed etiam ad quaestione respondere possem, aequi uoce dici,Quod anima sit talis,qua-.le corpus. Nam proprie est impossibileanimam,quae lincorpore est,& immobilis secuini dum se,cum corpore quod per se mobile est,de corporeum,comparari; fieri enim nequit
ut quae toto genere differunt , in passionibus illis conueniant, quae dicunturper se inesse
22쪽
Sed dicimus secundum proportionem, comparantes corpora cum corporibus, & animas cum animis, etia animas cum corporibus conuenire, quod anima est talis, quale est corpus. Hoc est asininu corpus,&equinum, anima etiam asininam, atq; equinam het,
ut enim serram sectori falcem messoris,pςnicilla pictoris dicimus, sic corpus tale quoddam,ad talem referimus animam,& si anima & instrumenta exesa rubigine sint, & male parata,ignavum,ac desidem dicimus qui illis utitur,artificem,sic si corpus molle est,animam ingeniosam,si dgrum maleque formatum videmu ,inept m iudicamus. Caeterum supradicto argumeneo respondeo, quod animi motiones, & impetus alij sunt primi,alij secundi,primas has affectiones, de primosmotus,qui ob obiectis harum potentiarum excitantur,non esse in nostra potestate, verum est secunda autem,quae inde nasciturassectio,a qua operari oritur,vel noli operari secundum illas potenti ha nostra pendere uoluntate,certum est. Videlicet quod ego beam irascibilam potentiam,neque a me factum est,neque in me situm, quod illa ob praesentem, & apparentem contemptum non moueatur,intusque ex aestuet. At bene deinde in me positum est , vel sequi motum illum,& secundum eius suasionem percutero Socratem, i me cohibere, & motum illum retundere, quod,& quomodo fiat,exacte in tertio de anima dictuin fuit. Temperamentum igitur corporis ad has,uel ad illas inclinat operationes hominem, attamen illum no
Quas inclinationes,vel passiones Galenus dixit improprie mores animi ; Haec autem interior inclinatio est,inimicus ille interioriqui peruincendus est,ut coronari possimus,&hi primi motus,de ciuibus nunc locissimur sunt illi Daruuli auos Propheta dicebat esse allidendos petrae,hoc est ratione iugulandos ceu supra retulimus. Differunt inter se potentia affectus,&mos quod poleotia est qualitas animae nostrae insita, secundum quam aliquid Vere,uel pati possumus inpotentiae quam plures sunt, ut irascibilis,concupiscibilis,sensitiva vegetativa deq.unaqueque proprium obiectum rςspi
cit a quo mouetur ad actum motio haec affectus diicitud hic autemsecundum naturam,ac dispositionem uariam potentiae.&obiecti uariatur;potentia uero a materia,&corporeo temperamento pendetiquare &quod talis sit, hoc est uel aptior, uel ineptior ad motum, atque ad effectum hune, uel illum magis aut minus suscipiendum a determinata ratione talis temper menti e tur a Vnde etiam affectusan nostra potestate non est. Non enim . ego uetare possum,qum irascarat quin mihi talismuliercula placeat. Sed bene, di irae impetum temperare, regerepositam id placita muliercula oculosauertere, Quod si facere constituero,ac semel bis terqueboce minamque temperauero, alio animum,
aut ad literas graecas dinumerandas ut Auginus, taliquod aliud, traduxero, habitus efficitur,qui proprie dicitur moriquis secundit miregulam rectae rationis fuerit introduiactus,acc6firmatu iam diceti uiri .ux puxstmansuetudinest autem mos de quo loqui mutini ueterata dispositio potentiae nanixati a voluntate;non probibente, uel iubenteis ista per iteratos actus, fecundum quMn qerto ac determinato modo quodam, eodem que semper a praesentia propcitob ecti,ad agendum,uel patiendum homo excitatur , ex qua sine determinatione quomodo sint, ici secundum quam partem dicantur mores aeuoluntate pendere, S: quomodo non manatinum est lutum 'Secundo remanet etiam dubium, si quale corpus est talis etiam est secundum propor- An imtionem quanda anima,ergo in pulchro corpore pulchra tanimq; in turpi, turpis,usd turautem hoc falsum, si quidem quis fuit Domitiano pulchrior, quis Commodo, quis
Diadumeno Macri ii fili ,& hebraeo Absalone 3 qui omnes pessimi, ac perditi fueri. zzbis
Intersce minas etiamrato cum pulchritudineformieiuncta est pudicitia,&castitas, pul- chra Helena, pulchra Faustinayutraeque tamen fuereadulterie, procaces, iniquae, quali Setiam filii Medea,& Nisi filiata. Ex altera parte trurpissimus bEsopus, & turpissitatis
23쪽
Socrates,quorum alter, acutissimi is, alter sapientissimus, &oiunium, qui tunc vluebanthoiiiiiium optimus fuit iudicatus, persuadet etiam ratio pulchros,ut plurimum male mo-xatos esse. lasciuiunt enim pulchri, & quodamodo forma superbientes, a labore ad libitidinem transeunt. Si cui enim pulchritudo in adolescentia effulget,atque efflorescit, lau datur & amatur, & amatores illi adulantur,cum igitur laudari, &aniari se videat, tumidus, & plenus fastu superbit adolescens. Sed omnium malorum causa est superbia, cum ignorantia praesertim, & inexperientia coniuncta, quae illivsaetatis propria est, a pulchritudine igitur ad superbiam,ab hac ad lasciuiam,arrogantiamque, ab his demum ad malos mores, & ad omne genus peccatorum est facilis transitus; superbia'enim dia amor sui 1 6 immoderatus, omnium est sceletum principium, & radix. At e contra turpis despicitur& neglectus,ut se immerito negligi doceat ad laborem,ad virtutem, ad benefaciendum,& placendum excitatur, & cum corpus pro libitio fingere nequeat, animum saltem ornare, di in melius reformare studet; ex habitu igitur, si non naturaliter, & per electionem, vel saltem volens, turpis fit bonus, pulcher ad malum estpmpensior; At ex altera parte, neque ullum pulchriorem Tito,neq; eodem facile meliorem reperies: Aeneam ait Virg. habuisseos, humerosque Deo similes, & Homerus Agamemnonem I i fulminanti c5- parabati In quibus paucasin quae possis culpare. Demetrius pulcherrimus fuit, Scipio maior ut ait Liuius amplius & Iosephus Iacobi filius inter omnes sui temporis formosis Msimus idem que optimus fuit, quibus adde Xersem , lasonem . 3lcibiadem, Agidem, optimos, fortissimos,ac pnaestantissimos viros. Quare neque omnes formosi mali,neque omnes dessirmes, boni. Quis enim Thersite turpior, eodemque ignavior, & Scelestior repeiariri potuitλQuis Epitecto melior,& modestior cum amen omnes deformitate superaret, ac pueros silo aspectu terreret . flai , Quod si harum nulla vera est propositio, nempe ea, quae ait,omnes formosos esse bo nos, & quae ponit omnes formososesse malos di falsae si int sithisi te quae dicunt omnes turpes,vel nullios turpes esse bonos;festa ut quidam boni sint,quidam mali tum sermo si, tu deformes. Quod si rationibushinc inde adductis aliquid respondendu est; dico pulchritudinem esseduplicem, & duplicem esse virtutem;&bonitatem pulchritudo una est, Cti- 1 dicitur Venustas , & oris decor, quidam in col Mifflore c6nsisten foemineum quendapuia dam corporis habitum, &dispositionem ostendens & hie cum in maribus apparet , ple- S' bri ma ruitque improbitatis cuiusdam naturalis est inditi usi iussi una: in supradicta, eaque externa,altera interna,siquidem cui inest talis saerdineus detcor, 'tunda facies,&mollis caro, & l quis, ille praeter naturam utillam di .sirus est; ὀmnea utemi praeter naturam malum, de hanc esse praeter naturalem disdisitionem hinccolligitur,quoniam talem corporis habitudinem causat multus sanguis biliosus: ae subtilIs eum mediocri mixtus pituluta,eaque tenui;at cui tale inest temperamessium,ille leuis est, iracundus & ratione pituitae timidus,quare secum cogitat, saepe quae illis suadet, ut dolose adi actum perducat.
Hac ergo de causa visu. non: ni sunt,sedimpres,i,& crudeles, Nam timidi quod de . Maximini filio,& de Galieno,& Domitiano legitur. Atquicunqueoris dignitatem o tinent,& non formosi, ut Ahialon, sed virili Adie praediti, nec venusti, sed pulchri, & be- ose ne proportionati sunt, illi nullam habentcausam propter quam sint improbi,quod in I -
αν. peio, in Alcibiade etiam aliqua ex parte,in Alaxandro in Scipione .. & Xerse apparuit, quamuis Alcibiades quoniam insolentes Uc laudata, & amata pulchritudine contrax rat mores in adolescen a vir laetus,dux pene intolerabilis,vehemens, di audax esset. . iRursus duplax est virtutis nomen vel enim significat naturalem quandam dispositio nem ad bonum,quam bonam indolem vocansi&hec plerumq; ea est,quae naturalem illam corporis sequitur dignitatemn pseportionatam membrorum compagem . Altera,quae vocatur acquisita virtus, habituseffluadente rectaratione, per operation
24쪽
Iod bilem sepius 1istratam, adeptus, quae t tum cognitione tum usu, & eXercitationearascitur. Caeterum hac rationum distin qne patet, quomogst verum sit aliquos peschros esse bonos,& aliquos improbos, , quomodo Armosi sint improbi, pulchri vero btini,
non tamen bonitaxe acquisita; sed tantum naturali,quam indolem bonam diximus. Siceu gbveru est, quod quale corpus est, tali etiam est anima,boc estrecte proportionatu mi cmpus, &secundum naturam laudabiliter dispositum, plerunque etiam animam habet maianis entem ratione, quare similem corpori, sive comusest imprQbrtionalium,i depri*rnaturam virilem affectam,quamui decorum sit vise; attamen quoniam est instrumentum animae virili impii oportionatum,actiones etiarii improportionatas, plerun-
quαlinc est improbas faciet, atque desciscentes a recta ratione . t
i , i rtio dignum est quaestione quomodo Immana anima sit in corpore naturali,quot ob utitur ad suas opera tiones, illius enim si forma est in materia: ; iam ςst actus; quare abeo cuius est,actus separata reperiri nequibit, igituranima si a fata don reperieturi An dic ro, popedum est quod anima potest capi,vel ut estiarma,vel ut est substitiasprout forma est, si statur. ne certa materia esse non potest, sed pro ut est substantia separari sane potest, si cartifex iprout sector est, sine serra esse non potest, ct propriam secandi operationem ex ratione ii serrae facit,& sine sepra non est sector. Ita ima sine corpore animatorion est anima, & , per corpusanimalis, corporeaque organa secitoperationes, &sine animaliscorpore non isentit, neque appetit:) At quoniam accidit Mij fici aliam equandam operabonem habere, praeter sectionem, quaru .g. est loqui,vel respirare,ideo &hancsti esset iacit ,&a serrata lseparatus rep ritu pari modo quonia accidit animae humanae habere operationem pro- prpia sine eo potis est aestalii fieri;&ectrceri,quae dicit u qntelligere;ideo sequita 'tur,quod anima ita tellectiva a corpore separata reperiri possit,& sicuti sectoris futura ope- irationaeo serrae ratione; fid dGnimae huicianae actiones,ct iliores futuros ex corporis dispositione,quod corpus humae instrumentum est,conijcere possumus. Et sicuti, neque illlam ipsam animam cogit corpus ad sic agendum,nec serractetorem pellit ad secatidum, , sed tantum inducit,inclinat;& apium,atque habilem facit, & indicatmincirem laborem in hoc agendo positurum, quam in illo. Quare sicuti ex serrae qualitatibus vir insecando': expertus cohnoscit,qualis fatura sit actio,quam molituraiectorita etiam ex corporis accia identibus,quale nam latum si quod meditaris opus,potest cognosci;suppeditat ergo m teriale corpus dispositiones potentiae um,hisdeinde anima proarbitrio utitur,& cum dein i3 bliberarit his uti,operatur illi eque inmos,si inueterauit,& secundum hunc morem tales idicimur qui inueteratus, quodamian 6 postea non viderm in nostra manu positus om-lni ,sic ergo anima quatenus ala est corpori iuncta reperitur,&ico ipso mirifice cossentit, i&quae in corpore sentantinam assciuinitu Non tamen eodem modo I sed ut morbus fili, langit patrem;na infitioin febris,& capitis dolor, in patre vero est animi aegritudo, ac timor. In utroque igitur dolor est,sed genere tamen differens, quod enim in corpore est 4 inteperies, uel solutio continui,in anima est tristitia&modestia,&dolor in corpore est,ut in subiecto in quo,in anima vero ut in principio a quo iudic lux .
, . . Priores itaque Phing manes iuxta tres modos. ageresbukt hanc di iplinam,
IJysiognomiam esse,ac reperiri iam patet,quin etiam ii xς ex corpori signi animidis 'sisiones,&Matura las inclinationes coniectari. Nunc qua rati Oheid heri con-'imsat,spccvi md si prDoni , es superiores in suffcientes ait, & horum modos 'quosdam S P SUdε natur ac dispositionis animarum commemo at
25쪽
'a' quidem exgenhribus animalium ph unom snteonentescundum unumquodque gen laguram quandam animalis, 1leciei animam.
Primi sunt, qui natura, & figura, & passionibus brutorum utuntur, ad inclinationem. hominis cognoicendam , ponunt hoc principiumo. Vmimquodque animal habet propriam figuram proprium corpus , & animam propriam Α, mibos. habet figuram v bouis, quaeinclobbuis corpore naturaliter inuenitur, & habet proprium corpus , in s quo non equi, vel asini xeperitur anima , sed tantum bouis , quare ex hoci princiis, pio inserebant, cui adest similitudo, atque figura bouis,&igi aderit quod amodoteorpusibouis, & anima etiam eiusdem,nempe similitudo capa inibus animae eiusdem quod si ex anima uis operationes, & motus sunt tardi, & graues tardum, & gravim mi nem illum etiam conijciebant. Videtur autem modus hic tribui Platoni, qui dupliciter procedebat, nam stante praedicto principis, qγd visum quod e animal proprium corpus, δὲ anima abeat; Scebadetiam propriam animam Iloprijs moribus esse affecta, vi anima ecinis esse fortem, &superbam,hbc est facile incitari; de incitatam facilemo iuere corpus ad operationes sortes, & superbia quate est, inest eorpus,quod figuram thoo est signusti aliquod eorumhaberi,quaein linias eo ore natura liner reperiuntur,illi inest fortitudin & superbia. Hoc ergomodo qssidam ex corpori motisqrguebant, eSsVia re-ipertis in bruto tali animae praediis, dicertissmoreshabente,etiam tales inesse homini mo-ὶ
res,ac dispositioneSputabant diis mi i a
Primus igitur modus, qui Platoni tribuitur ille erat ; quieu signo in corpore bruti exi- istente, & eodem in homine reperto,eam Bruti proprietatem ,aut similein in ho ne cile,
decernebat,quae in anima bruti repetituri I . . t d
Alter modus Platonis,hoc loco exponitur, qvi sere est idem cum priori, in hootanum ab illo distinctus, quod ille corporis qualitateς hic posterior rporis partevaccipiI ,sii igitur secundum hunc modum talis te la; ij si rhus, vel pirs corporis bruti alicum ius.v. g.leonis,uel bouis, illiinwst in anima δ mos leonis; us uix; quare si Lepest sed itis, & bos piger. Hominem vel fortem, vel pigrum: d icebant,cui partem orporis V qis , ubviiabant leoninam, aut uinae similem Mergo Platonicita natura hominum caesai tWi bant, loco a brutis petito, qiii locus duplexis dimi sessu Prioris maxima est , Cui homini inest vestiatum,aliquod insporpo leonis existens Izilii inanima inest leonis si lma passio, idem vestigium do risitans, vestifum dico signum naturale inseparabile ins quens leonem,yt extremitates magnae Posteriorismaxima est, Cuῖ inest corpus referens tale animai,vel particulam corporis talis mimalis v. g. leonis)illi inest secundum totvisi vel secundum partem; natura mox misit Italis,quaeanimam illius animalis, ut leonisi solet comitari secundumtotum aut secundum ceru partem, potentiamiquae solet exerceri,per illud membru leonis,cui simile est hominis membrum,ut magnum os habet leo,
& vorax est,ergo cui homini magnum os,ac firmi dente'voraXerit.
,, Alj autem ciuidam hoc quidem faciebant,non ex omnibus autem animalibus e periebantur,sed 1ntinguebant ex ipsi tenere hominum secundum gentes, quaecunqης disruns undum προπι mores: ut Agapi, Thraces,-Scythae, sim liter et mone Dorum faciebant. I l υ 8 l. Iste est secundus modus. Nam primus in duas partes est sectus, & hic ab animalibus, etiam ipse deductus,non tantum a toto genere animalium, sed a sela specie human .
26쪽
m itaq; viderent re ita se habere, ut diuerset regiones diuersis moribus praeditos haberet homines,qui etiam diuersi, simi ricors Gadistincta siderent, ceu Ethiopes esseniams, &candido germanos besi fici M&olsuq maturae colorem imitantes . Aegyp'. tios, & horum singulos,priopriis esse thesibus', & propen stonibus insignitos, quibus igitur simpliciter signa in germanorumcorporibus solita reperiri, adesse videbant,eos moribustalis regionis, nempe hariorum praeditos esse pronuntiabant. Et cum nigri pamui, ¯i, & simi crispis cni is capillis sint Aethiopes,ljdemeque superstitiissi, fallaces, timidi, es auari, quibus 1 talis,aut Graecis talem, aut sertae talem videbant adesso, iam,&colorem, eos etiali, laribus' motibus praeditos dicesint, & qisibus Aegy- rtiorum colo aut iacies, ijsden etiam leuitatem,dicacit m, caeteras aegyptioru pu
Cui insunt signa ilici, otibus hi minusatis regionis, solitanaturaliter refriri,eidem Ris etiam insunt more qui illius re iobis p j unt, quare si qui rubros, caninos, & p, ii habebit oculos lata facie de freta himiaqTartari 2staticullum tartaro consimulam moribus putabant.
, . autem ribi apparentibus,quales mresaistositionem quantur bequitur autem vini quemo ac-do, timido, coeunti Pi diis unaquaque aliarum
s Tertius antiquotum motissmdicendi iii Mesani mihi chst, qui depr-liurabast parentia,quae in facie,se se offert,hoc est abilli figura , Due oris allipositione,ao quam in unoquoquetuemur,dum aliquocifici tu agitatus secum agi sciamu ir hi faciem, ita assici, ut furere Mideatur; si rubore vultum pannes eius,quem udet, ac milescere timentem, pariter cui naturaliter talis in facie ebl F, ac disposipo apparebit, eum iudicabimus; ex sententia h*um aut pudibundym iracundulii aut timidu;
- Quibushesbus quietis,& affectu eaiatib is inest facie,'similis ii Aqui allectu tali ten
luce ad tales avictus propens esse' mores secunda ili6saffectus habere dicendu est, siccum turbidus, seuerus,&iratus videretur semper Tyberius, secundum faciem, illi etiaso talςs in anima mores adesse probabile erat, vespasiatio faeies: & itinus erat veluti hominis nitentis,accum dissicultate entren exonerare quaerentis,ide auar rerat,ac vix aliquid pecuniae ab ipso abradere poteras: quamuis deberetuli: Titi facies h minis miseria cordia affecti,&placide tuentii retirebat imaginem, ille etiam vere talis erat; placi- du benignus,&misericors, m ito igitur quem videbimus habentem talem facie, qualen Ment habere, qui certo asseetu premuntur, eos ad illum affectum propehsos vel iam habitum secundum illum affectum contraxisse dicemus coeuntium oculi distorque tur, & hirqui efficiuntur,quorum tales oculi naturaliter apparebunt, illos luxuriosos mulierosos viros, ex horum placitis dicemus.
, , ,--te cundum omno modos hosph Uognomoniore , stadhuc secundum, alios, yelectume gnarum dissimiliter feri.
Hos redarguens inseruienti Aristoteles ait,non solun trespraedictas modos,separatim captos, sed omnes coniunctim,& praeter hos etiam alios plures reperiri,&primus exempli graticlest lycusac'ntrario praedictorum signorum,&hoc indica cum ait,electionem signorum fieri dissimiliter. Hoc est non solum poteseligere proposita signa, ad insere dum proposum morem, d etiam opposito signo,licet opppsitam inferre inimi passionem,nainctimori & audacia, sunt contrariae passiones, Si cui pallor, & talit actio, quγdam
27쪽
Iit. Videtur autem prunoreaarSuerellios, qui
In facie apparemiam facere, ergo mos unus in facie , certam animi passionem non in
28쪽
aridi mus,quoniam non mi oppositoriam resitae sint di entiae ,&operationes . . Exemplo caloris,& frigori quae vitaque hongregant, quamuis diuerso modo ; Ampliusta argumeptu ccat,isa forma minore ne aliua in prima figura,neq; ideo conuertes maiom terruinispia falsectit, uideli motatas erubestit, risi ideo omnis qui rubescit mo i iis se sed utcumqaein intimi perscrutari si placet,dicemus propositione verae Ilsed exsupWastion si supp6-usptopria esse passione pavoris, trullorem in facieaeocuilaruni deiectionem,&nonebmmunem generis utraq; contraria eontinentiriqm pauen rparistri ;&-amspectacle iitur quod qui audax est secundum natura probabiliter inon sit pallidus . An haec pretet errem quoniam dubitatioemanrutar in facie sit impii identiae signum visum est od hon quoniam qui pudentes,Δ modesti sunt, erubeseunt. Fo At econtia impudens Domitianus,impudentissimus Heli abalus rubore suffusas vidinas habeb*nt Dico igitur pro solutione quod rubor in secies xindum se, di simpliciter nouestim pudentiae neque modest signum; atque hac rationetollit Aristoteles moduvnum Physiogn. antiquorum,qui existimabat,unam corpoream passionem uni earsirius una sima sunt respondere;rursus sciendum, quodduplex est rubor, FHic ςxsituratus, ad coloecincqrticis mali Punici accedens,cumst te rubra, sca enti; oculisve ςleugxis, conectenter homine ignotos, Asperi'res,eorumque vultum,S ur secure vituenti bus, neq, curantibus reprehcnssione 'Agut infamiam verentibus.
rum,iosis referentem,quem oculi deiecti comitantur,modestiam arguit; sic Virgilius duci Andromachen respondente Aesi Μqui illam aliterrogauerat, nunquid'rerrhi m. sei ualetlconnubia; Illa enim dei Ecievultimiό -&demissa voces uuiaest . Sicetiani
Didcpvultum demissa profatur. Nonergo visum est neque id sentit Aristotelesmuod si cui inuerecundo jnexistit talis passio aut imi figura;& ori frictus,quod cui om ibinei hialis vultus ili infit inuerecundia quinimo poti mptatum asserit; quoniam idem sugnum sequi potest d uas passiones animi intersedisseretesspecie,ut patetde sertitudine, & impudentia; quas rarasque affectiones aliquando sequitur eadem corporis assectio, cutamen interse secundam jeciem different, diuersasque in humana anima producant dispositiones,hoc est,quod aliud cogitatrertis, aliud impudens, neque eadem animo agia
s o G S cundo autem, 'ud sicunnm.quaedam tempora mores non Nem, ed aliorum habenturiri Jus enim, existentibu ua' que contingit diem delectabiliter duce Gνmcirem accipere,qui est lataria' e cot rario Alarem contri fari, it mos qui erat in
facie permutetur. i . i Altera ratio est idem probans;quod ex sola vultus apparentia non liceat naturam, &passionem hominis naturalem cognoscere.*i Videtur autem sic argumentari,signa per quae natura hominis cognoscenda est, debet esse firma, immutabilia,sed apparentias vultus paulo momento;& eodem die conti 4o git mutari lapius,erso non lassicit vultus apparentia ad dignoscendo hominis mores . M ox imidam videtur habere dubitationem, scientie, es artis omnis principia ,& praece P a vel cir necessaxia,vel ea,quae ut plurimum sunt,uersantur; Minor exemplo mania esta est, tςst enim idem homo natura tristis,quandoque hilvis, ac istus esse, tunc igitur in facie indoles hilarisapparebit,s si illum natura laetum ex ea apparentia iudicauexiis iique errabis. 6imili modo, qui natura latus est, ex accidenti aliquo dolens, comtractam frontem habebit,&faciem totam in maerorem conuersam,tunc si ex faciei appare'tia iudicare nolueris; necessario fallaris ristem enim dices ,qui in natura est laetu . B Adhuc
29쪽
,, e vitae eum his, paucis itque per apparentibw conisuram quis a
Tertia ratio est c trapraedicto ,quae 'ipuelli arguit lasesscientiae, dicit. Amplius quoniam mores,qui apparer i i' facie junt pauci admodum,neque simplici iteroninis animae afle is etiam faciem a scit,qui utetur ad physiosnomigandum solis appar iijs vultus, Alestia paucarum passonum notitiam habebit. iNam crudelitas, impietas:& alij affectus,vel passiones,quaeex alijs moribus syllogistho deducuntur, fere inulla' faciunt in facie apparentiamsit vi ebitur infra j Et ideriquod ait.' Et a diluo cum his rationibus; ssupradi is adde, uod ille, qui utitur aspectus coni 'plati Mamum,pauca hinebit inedia ad physiosnomizandum,quoniam ligna,quari facie permaneant semper c semperare mant morem,&afinii iudicantia, pauca suos alimodum nam sicuti mutabilis animusςst,quae illum sequitur facies, sue vultus mutari facile conuenit at mutabilia sisna nihil indicant certi.
,,' autem exfris physiognomii mn recte elictim sigmrumfaciunt. non enim essemque die'e rem te remam unis iussue animalium, pud quisunque uni stis huic cor re erit,ae ani similis erit. Primum enim. ut pliciter incat , nullas utiquei Mefit 'homimm sta similem beniae, sed Uimilanum in
ntra Platonem,eiusque inimiem primos ' navatam Gheir hristoteles fun-ομ- damentum illud,quo utebatur,destruens nem Quisu ehomo habet corpus simile 1. '. alicmbrutining Leoni lie idem,elsam eidem animali. g. Leoni similem habebitania et in ' mam. Et ratiόnem serens ait, essit ossibilehbcdictum, non enim aliquis facile reperiet hominem omnino te i similem sed aritumis taliqua corporis particular serentem neque simpli ite ed modamiao, vi in masnitudineerit mi taxuin, vel latitudine oris. Verum neque sorte id nato νolebat;qusid illi imponit Aristoteles, sed tantumdari quandoque in homine partes comoris, Ru bruticuiusdamcerti membrorum accidentia aliqua in memoriam reuocarent,vs latitudo oris, vel magnitudo extremita 'tum,hoc autem vulgo quotidie filivi dicamus talem homi qem habers aures asini, uel riculos canis,hocsst,talis viri aures,asini iasnpbis in m mstriam redigunt. 73ο,, Adhuc aute eum his, animalia pauca quae myr'ri' habenisi ' , multa v
gna proprium θμid significare munia autem commune. Contra eundem Platonem nectit aliam ratio m s*pphnitautem quod est verissimum. In unoquoque animalis colore ςsse duo genera signorum, quorum alia sunt superioris generi*,quare,& alijs etiam nyenjut;Alia veropropria, quae illi speciei soli im petunt.Quare & affectionssalias esse in δε alias proprias animal tu. Secundo suppo pitc6fusa esse coia,&propri* signa simul in eὀdesesiecto ita, vin5 sit facile distingue- re quaenam sint pNpria,&qqamam communia quam in distinctionem,etia si fieri posse, non docuit Plath,p ut 3ebat. His ita positis sic arguere videtur ; Quicuq;ex ferarum apparentibus signi naturas hominu cognoscere xent an illi tam xolacu alijs feris signa, quam proria illius speciei.v.n Leonis indihincte ςapere poe*unt Sed quicunq; tam propria speciei,quam comituta generis indistincten sinedelectu capere possuut, illi non valet dicere cu veritate,s homo magis referat leonεiqua tauria molonumq; qui OEs habet, Q. magnaS extremitates,manifestu igitur est,st ex inspectionessiarum in brutis an
30쪽
rentium dices hominem esse leoni similem, quam alii animaIi, quare si error contingit in inedi)s,quibus utuntiis, pntingiteti inc0nclusiones essς fallas, no enim est scire per in edium corru exigit 3 c' ingens,aut falsumi conclusiqhem cest ternaς veritatis, ut primo posteriorum ostensum est ;Decet istis ait Aristbteles primo disturguere signa propria ictiminibus, deindesecund-4iropari licebit iudicare, quod cui libinini ineruntaliqua ex signis proprijs leonis, ille secundinis exsigna poterit dici sila milis Iebni, At si cominu* acceperi non magis leoni . quam, asino comparare poWris
' Non est intelligendum,quod communaasighalathis arapnisestemsimpliciter ameitini Odictum est; quod propria signa proprias esse mones,&communia Ἐqmmunes docent Sed ait Aristotele si suppones quod quicunqu habet corpulis et signum talis fer illia mari habeatanimam,vel animi mores,siue piispensiones eidem sepe similes, cum signusecuisdam quod homo alicus Aia potest dictaturi Eridebegi esse pronium illius ferte, non autόm alicui alii ferae commune, manifestum estὲ quωhommunia syna non it1Physio gnomigantem iuuabunt ut inteli gat p*lyrias passi senes Omondecipiatur, qioniam petcommunia, non minus leoni, quam taWro potis homo dici:similis, nanque communia signa proprias non doce affectiora es.sltumnaes Zui 2 boup γι
Sed quoniam poterat aliquis dicere. Platonem electurum propria inua cuiusque se tin&ita cessaturum ancommodum suririus dictum. . . ' Halic responsionem nune tolliit distens etiam fi propria tantum assum eris sigha, ta men etiam dubium erit,mius affection s sis tyropria signa, si quidem in vi aquaqueanima ferae sunt plures a sectiones . dcxti an corpore plura piopria signa, unde diruit Gpotes coniicere nunquid hoc signum illi proprietati quae in anima est potius: aut huic respondeat, ut λrtissima & crudeliss nisa est Tigris. neque mansuefieri, ullo obsequio po- 'test,eadem habet os magnum,pelleidivariam breues aures, quae quamuis Tigris snt pro 3ophia corporis signa,nescio tameneus proprietati animae respondeant, & quam affectio
2 l autem pr*rium animalism plysiognomonis 'rum in anima haleb tutique aliquis accipere. neque em orae Flum bosed alia multa: neque timidum υ- pus dolata iussis Si ergoneque communia eligenti maniferium aliquidsi neque
secundum propria, non utique erit unumquodque animalium aspicere. . Est alia ratio talis ut videtur non nullis, si utemur sigi iis qua to modo dictis,quae soli, omni; de semper insulit, cum quae soli insunt, alijs adesis non possint, sic enim non eia sent propria quarto mododicta elo signa, quae propria sunt unius ferae, neque homini, neque alij animali inerunt , qu te neque homnem per signa prispria alicui ferae similem licemus,si ergo neque per signa propria, neque per communia licet dicere , quod homo simile habet corpus tali ferae, v.g.leoni,ergo neque licebit dicere quod animam, aut anumae inclinationes naturales similes leoni habeat e minodus hic Physiognomirandi ponitus est inutilis, quod si non omni quaque;ita tamen est, ut solus non possit esse, qui ii minum naturas doceat, & ut praeter hunc nullus ali existat B 2