장음표시 사용
51쪽
Hi enim si Ingeniosi phine fuerint,attamen: 11 Etiam instabiles. Se sdices si molli sciis
fit a sanguineaqueo,& flaccido, quomodo possunt esse in eodem extremitates magnσγοὶ fortes ex ijsdem enim nutriuntur media, & extrema; Vnde non erit in medio corpore caro molli adi in es tile itatibus robusta, di dura. An siae id experientia multi esse appa reticati undem edim inseriores partest duraesunt, &pilois, superiores autem molli aedi glabrae; Dicendum est igitur forsansanguinem mestruum,ex quo prius animali iudhominis partes in utero ina tris costitutae sunt,esse heterogeneu m, siue diuersarum partiu, t&p6tuisse fieri, bd putes quaedam crassiori sanguitae, quaedam aliae extenηiori fuerim' constituta ,deinde quoniam, & sanguinis massa, quaein venis est, illa etiam diuersarum est partium, & ita hatura comparatum est ut singulae partes sibi proprium, & magis simia toleattrahant alimentum,attractumque in seipsas,suamque vertant naturam,contingiter go,cum a principio partes extremae factae fuerint ex parte crassiore, dia meliori sanguin menstrui,consequenter etiam in lucemedito homine,quae pars sanguinis crassior est in venis pariteris parte qua a principio Ossiorem susceperunt existentiam conssuat, & ita sanguine tenuiori nutriatur pars carnis superior, crassiori vero ipserior, & idem sanus sit jdi probe secundum naturam dispositus t compositum quoddam dissimilare, di sic possitabile fit, quod homo sit came mollis saeundum quam plures medias corporis partes,dem- de extremae sint etiam robustae, dura .vel etiam extremorum sortitudo, & robur fita Spiriturun multitudinei a loca proptermagnitudinem Masorum, & multum calorem naturale confluente, unde ligamenta etia sicciora effecta robustiores illas partes efficitati iii Qui autem tales sunt,non ideo instabiles t priores dixeris, quoniam temperatur eo rum humiditas siccitate, quam multus csόr inuehit. ' ei me in his quatenus adest humiditas naturalis in partibus, ubi est principiumsn- sua, easenus adest Remis aptitudo ; quatenus autem siccitas etiam partes alias obtineti
eatenus robusti sunt, di stabiles etiam mente, & quod semel placuit, diu arridere solet; .
nam quod recepit luimiditas, illud retinet siccitas. . i. se I., h. - d sim lle Carneapti mente sunt,cur mulieres quae prollissimam habent camema, Miam sudx ment mam dicitAristoteles primo Politicorum eas haberearbitrium . - deliberandi inualidum espondet Suess. quod duplex est mollities , altera a praedominibumno aquaeproueniens quam ille rbosam, laxam,&ficientem corpus debile laboribus illi γωn voeat, talemque humiditatem ab aqua prouenientem, & facientem inseri es
partes campsiores,crassiores,& corpu3debile,inc morbosu attribuit mulieribus, quare cum talassintapraedominio aquae,&aqua ad pituitam referatur,quae obtusos in it decima lieres carne quidem molles esse ait, alcarentes ingenio. Quidam expraeceptoribus dieri. .hiant, mollemessemuli rem carnem, quoniam niuaerat multu excremelith humoxis,
qui diminuto illarum calore,neque concoqui,neq; expelli poterat; unde de glabrs erati &facile desatigabantur,cuius indicium erat,quod singulis mensibus, quae sanae erant, hodi est magis seeundum earRinnaturam dispositae,sanguinem per inferiora egerebant, quo niam in illis extabat maior alimenti,siue humidi copia, quam concoqui, aut in substantia
I inc accidebat propter humorem habere illas quidem mulsem carpem, sed quoniam humorer imaxime crementitius,&4queus,quare de frigidus impediebatur tum pro; pter Eoe, tum propua paucitatem spirituum earum ingenium. An vero etiam dicemiu' mulieres,quarum corpus est mollissimu,in suo genere, eas esse ingeniosissimas, verumet instabilissimas de natasmomentotemporis,idem velle,&nolletquae pulchriorum & deelicatiorum propterea passio est. Vnd Virgilius. η . t .' i Varium,o mutabile semper' in, Et alibi. af Iliado fidi que d
52쪽
Et ditat Aristotcles sequide orere ingentinast intellictus habere Iinperfectum quod
de puer :& adolescentibus dinit, ii illas lactem ingemum Invalidum, quont m earum tum di se sus itum conclusima es propremimia mollitiem, & snstabilitatem ab humore nimio tactam,sunt praepropera,' confiis,& inordinati, de exἔδ mcredulae existunt m heres vanae, &decipi faciles ex se et propter,inopeo tiam,at eqdem obstina a perbae. &1tradundae quoniam sibi miniumconfidunt,&arrogant.cum sapere sibi ipsis videatur,suam in discurrendo subtilitatem, ii. imalitu siue astutiam, quamprusilantiam, mgςnamu vocant agnoscentςst,hqUint ulcisoribus est peculiare,quae v pnt Rinsim perare 'dcomnibus dominari humidum enim non eo sicco leuius est , illi quenaturaliterio superema G Hoc di terra pinna siccorum optitne appatet non igitur ad duplςx humida coniugerem.v dicerem viros esse molles bus id aereo,stumanasantem Uueo,si enunculii aer sis struito leuior aqua, de supra ill*m Posius naturalixet, omnium strς em torum instabilissimus. dcaptissimus alteraΠ,& mutari contioue Amperetur,qqod vir esse multo nisi bilior , do mulsu magis obliuiosu , superbus, mutabilis,quam scemina; quare magisassignarem causim supqxloiςm. ρ Earumetiani passiones respondent Aristoteli is dictis rubentenim ςxtremitatespa uas,&imbetillas, quare assidem quidem rς 'anet ingeminud xl 1 stabilitas maior,&mutabilitas etiam,quariogenium perturbau , operationes la tanu lidase icit,&si vafras, de callidas magi attamen minu prudeles Ada ingenium:gruus quaedam satin alis est ξio quare medietas quaedam illi igItur excessu S desectus opponitur; pliis iss*gdurus den-cit,plus iusto mollis excedit, quare ing thium thrditur,in muliere excedit moliata es, qu tominus est ingeniosa vim, in robusti ussi dςficia, & adeo rustici rudes, i& dyx iudI- . . ,, i Motus a m tardi qmdem mollem intellectum: acuti Hυπρ Midum .i . . Vnus etiam, & inter alios primus fons Pbysisg micus erat motus, idest incessus. nisi/ari .vel imis per, motum simplicitς omnem l*calem hominis intelligere mutationem, eam m με nimirum quae manibu eti3M fit,&digitis. Delaealogitur Arististelem loqui simploret dicendum est. Hic ergo Motus & ipse sigilificat ala ud, natura enim principium est fi k, si so motus,igitur rure motu Diqr signa Phyii Ognoniaca reponendus est, nam cum motus lo- calis,uel sit celer,uel tardus,ampstus vel partes emporis frequenter. uel raro agitentur, &moueantur, sat est Aristoteli, ad docendum. li , quod motus loc iis in homine aliquid Maifica accipere ita duo differentias,nempe tardum, & celerem, quem ipse uocat ac tum: Tardasigitur motiis debilitatem virtv is motricis indicat, aut remissionem; quare inii tardus estimotus,illi inqderata paucita est spirituum mpuelitium aut multus humor, multaque grauitas corporis, & consequenter pauci percomparationem spiritus ad moue-Humael o citer, qui alit 'secui dum corpRst lis est, ille ad taminam accedit, foemin mollis est, di in corpore mulli habetetiam molim animam,cui jgitur idemnotus pardus, tilli inest eti in mollis animus, Mollem dico animum,imbellem, misericordem dubiosum,e omlutabilem. Nomoque erit piger in suis actionibu , dc negligen ,quique na/gis alijs, quar sibi ipsi uelit eonsulere . : At uersa uice cui motusinest acutus, hoc est celer, & uel ovi ilulum probabile est,multos inre abundare, & muloes spiritus habere, qui uerse talio ri , iracundus est qtiam, & audax, & impiger, de animum uehementem, & ad petiopes p .rnam habitiquςm vocatcglidum, desumpta similitudine ab igne, qui calidu) est, ct maxime inter omnia elementa ad agendum paratus . t inales lutem sint, qui laco stare nς-quςunt, quomodo in hia non sit motus acutus, cla quo loquitur Aristoteles, μ quomodo pueril em nimum adepti fuerint qui mandaui uinde Iudunt, easquci c digito ς0nti
53쪽
. . . ' lanis Bitoli ecteritis; nec praecipiti quia he feruida d storian illane; sed urecida κrda, & pdi leta utuntur magnanimi, sic Iuppiter parilis agitiinprincipioi decimi Beoncilia Deo .. , ruis ita quietissimetalloquitur iratam Iunonem , & vltima Troianis minitantum pisti
Vbi notan)um est Virgilii artificium,qui stabiles noueni 'ondeos; tribqstantum interu texuit daetili ut tardita; magnanimi Iouis exprimetet; iter repetitur irasdis inotus, iidum qito iuncta est paruitas languor iuri utis mouenti '; hic sequitur citanides debiti
'Lasditas prior non pro ii uexdinctu uirium , di caloris , sed quoniam alio. totius cular λ spiritusque o es nempe circa c uvad maiora ilitenti occupantur . . Quare co- hi tabili tui. & speculates tardo, ac lemo inhaedunt gradu,Noepius subsistunt,sae igiturae reisusilii hix quasi senisaer: magna suid erantibus, motus es est,rdus,sedr gustus, aequa o Iisy Indisjs tardus quidem est, sed paruus,& propterdesectum uiritim,do 'irituum,aut
54쪽
bardum, stupidum, & haebetem vocabat supra mollem, ceu naturam aquae reserentem, ita nunc vocat ex opposito intellectum calidum illum,qui promptus est, velox, feruidus,&perspicax ad ea peragenda,quae sunt ex usu prout res ipsa postulat. Noto autem hoc loco ut etiam toto hoc sibello vocem intellectus non significare ratis Suidsi nem,aut partem animae,quam mentem dicimus,in quo praecipua consistit ratio, seria mi moma, dc perfectio hominis; quam diuidunt in agentem,&possibilem, de quibus utrisquo tertio de anima agit Aristoteles, sed per intellectum nunc significat habilitatem quadam phumanae animae,siue homini spotentiam,&passionem,secundum quam homo magis,vel minus dicitur aptus ad actiones magnas, vel paruas obeudas, &idoneus ad artes, ac scien Io tias magis,aut minus,has, aut illas capessendas, sunt enim hae compositi passiones, quare, & per quae insunt composito accidentia sensibilia cognosti possunt, quae vero, v dictgest,sunt intellectus quatenus intellectus est operationes nullo egentes organo, neque in corpore signum imprimunt, neque humano consilio praesagiri possunt , hocque est quodd icunt Theologi,solum Deum hominum corda, & voluntates cognoscere, ac scrutari; at Physiognomia est pare naturalis Philosophiae, aut sub illa continetur, solas igitur passones,quae sunt in materia contemplatur, quae vero,neque educuntur de sinu materiae virtu- 'tenneque sunt a natura,ad ipsum non pertinenti neque a Plirsico, nisi sub ratione negatio. innis, cognosci possunt. Ad secundum argumentum quod est,motus celeres esse in pueris, diu in aliquibussce ao minis, at in pueris este intellectum mollem , non autem callidum ,& sagacem stergo m tus acutus, & celer non significat ingeni j acumen, ct calliditatem, ut videtur Artu iteli. Possumus respondere tripliciter quod motuscelera & acutus duplex est ester quidem ordinatus,alter inordin tus,posterior proprius est puerorum,ut ait Horatius.. Sume catelle negat, si non des,optat,& cum hoc posteriori non est positum: ingenium callidum, de versatile, & velox, sed cum priori tantum motus teritate, quam praecipue in Gallisnidebis, qui quasi ignem flammamque in se habe ocimpetu magno, de ueli nienticcncitatione, ordinata tamen,&continenti agunt,qua sibi ipsis sunt agenda'. Se cundo modo respondemus pueros habere intellectum acutum, sed imperfectum, quar quamuis puer velox sit, & promptus ad dicendum, & agendum, propter inexperiςntiam so tamen imperfecte agit,&propter organorum deseruientium imbecillitatem,non tollitur tamen qitin intellectius sit velox, & promptus,ut etiam in sceminis;in quibus est motus acutus,sed vel propter easdem causas contingit error. Tertio non est putandum quod intellectus, hoc est animus simul atque mollis est,subito sit malus, & si igneu sit bonus, sed vi tus nimi nostri a natura est, & omnis nostra persectio in mediocritate consistit,quare ab extremis corrumpitur, & a medio conseruatui.
In Voce autem, grauis quidem di intense ne acuta te,diremisse timui.
Vox etiam significat animi mores, & sigesim est corporeum, ac sensibile, de qua voce o quattuor memorat qualitates,quod sit grauis,acut intensa, & remissa. vox, & sonusdi- --
citur grauis,quando multum aeris mouet tarde,qualis est vox taurorum, acuta, quae psrum mouet aeris celeriter, acuta autem vox multum penetrat, & mouet auditu in pauco tempore. ut sonus,quem facit lima cum serram ferream acui intensa,quae multum aerem velociter mouet,ut tubarum, vel bellicorum instrumentorum, vel tormentorum s neorum
sonitus. Haec enim soni species grauis est, di intensa.At grauis, & remissa estaeuae multum quidem aerem, sed tarde mouet. Remissa igitur simplicite quq aerem tarde mouet, qu re acuta vox,quae eadem remissa existat paucum aerem,&tarde mouebi qualem in tar tantibus licet audire.
55쪽
Cnm ergo multus calor laxa laciari & apertainstrumenta, ct multum aerem moueat,emin. t vox grauis, & intensa est , illum ςalidum esse circa praecordia dicendum est, quam aud cem, & ferocem,taurum enim,uςlleonem reser cuius autem vox remissa, & acuta adest illi paucus calor circa praecordia viget,ac pectus Ogustum, spera arteria parua, cui au ' tem interna,quae sunt circa cor frigont,illi adest timor, ergo cui talis vox illi naturaliter inest timiditas, di tunc vox faucibus haeret, aut vox ilis admogum redditur, & exigua, uta a, Virgilius ait,graecisataidisse, qui Aeneam videbant rinatum,tollebant enim vocem exi-urmis suam & clamor frustrabatur hiantes, cum metu ingenti trepidarenti sic etiam senes, quis umidi sunt.&nonnullae muliun natur talem votam habent,
Duos mihi videtur fontes signorum Physiognomi cps simul hoc loco nectere, nempe ..,rib, appar xiam,di totiu3 corporis figuram ut doeeat ex utroque nos posse animi mo res plectarispassiones autem appellat apparentias 'ciei,ati s dixit mores, quae sunt naia ,α-m, turales quidem,similes tamen illis dispositionibus, quas solent in hominum vultibus,& facie imprimere passiones animi,quos affectus dicunt, ut iram, verecundiam , vi morem , odium morem,laetitiam tristitiam,&huiusmodi, , . Figuram autem,quam post apparenti sex icat, intelligit sermam corporis accidentalem,siecundum quam dicimus Platonem cani et equo esse similem in ficiet; aut motibus. Vide uritaque circa apparentiastalis Aristotelis sententia. Appuentiae faciei su gnificani hominem esse propensum ad illum assectum, qui latet talem apparentiam sua praesentiain facie producere, sicenim quando aliquis irascitur, contrahit supercilia,
toruis tuetur oculis. Cui igitur naturaliteriquamuis non irato,talem videbimus adesse faciem, siue oris rictum, talem virum natura ad iram propensum dicemus, cum illi adsit farietes,quam ira effervescens solet excitare,ac promere; est itaquepropositio, aut regula, cui adest a natura facies reserens irati, vel dolentis vultum, illum hominem iracundum, vel querulum dicemus, Natura enim in ijsdem secv ndum speciem eodem modo semper ope- 3 .ratur, nisi quidimpediuerit, sicisitur ab apparentia licet Physiosnomirare.,, Mas aGemfa ina maior est, fortior, re extrema eorporis fortiora,o erasi fora o ha, melioris o poti ne secundum omne uirtute .
ningu . Ultimo loco ponit figuram totius corporis,quae una erat ex locis,unde licet Physiognora. mietate ait ergo, Masin mairit scemina in eadem specie,& sortior, extrema corporis crassiora,&sortiora habet,&exquisitius fabricata, simpliciter est melius dispositus secundum omnia, quamacemina,
Qui igitur formam mulieris aemulabitur,secundum corpus illi etiam animum mulie- brem adesse probabile est, inqua muliere species quaedam virilisapparebit, in eadem reperiri virilem animam,est verisimile,sic etiam qui quod in modo formam equi , stiit bouis aemulatur,nescio quid equinum,gut bouillum in eiusdein anima reperiri credibile est,
quod ergo supradlata sisna stat apii indicare mores animi,ex hispatet, .
56쪽
. quibus signis maior fide quibus minor fit adhibenda. Cap. V.,, dignornm autem quaesum in partibusfruor ni , di quae accipi tur in moriabus sicundum motus, ct figuras. Quo rin3di, di signorum genetavi, Dilaumerata possint ostendere naturam, Ud is si s subiecti in quo isent. Is quales sint inini, propensiones iam suprae ii est .lQ jm autem eapital&Antes sunt plute falloriabiliter poterat quaerere aliquis: niquid ines aequasiter ostendantgui aliquitertiores sint alij Hula quaestionitie siponderese nunc parat Aristoteles &ait,sima quae sumuntur ab apparentia,quam uoia signa cant morem, &a in itibus, gra figura eor pis 'ninino Mijs sunt eficaciora, ueI quoniaim is moν , , minus auoluntatependent, uel quosnavi magis abeamlimae phte, quae uirtusestancor innitu, σι fore; & immediatius nascuntur hic es emim ωpparentiam prGlibito non mutabis, neque Ie r eorporis Armis avi saltem maximae cum dissicultateI quare non immeritoTerentianusi Chremes admirabatur, qu6diuultuin pro inito fingeritSyrmieruus;minus quoque irari liis , mediate pendet ab anima eius enim Illa est principrum. Secundum quod est natura .. i
conueni t.' Avios/is,m gis .ii cmuentet.ut quis accipiat uera μ signa. P. AIlain etiam to . t subit tionem sum gul huna signo sit cripsis dum ut siquςmuidem . extremitatas Inii Spas hJbentem quamuisdemdestrietum deelabrum babderitpectus,' carnem mollem os paruum an debe m it m esse fortem, audacemque dicere ξ Huic ἡ-.bis respondens ait. esse stultumTuia tantumsistno penitus Eoide e bulla chetemtum habitas considerationei sed tunc iudicandumst quando picta mustis donsene usiedificalidis a tactu;Nam quod a pluribus assimatur passim uero simili putamus.Notoautemsutali iaquid certi dicere possimus.duo qui ri unturi est ut plura signa sint quae Idem testentur ι . V, alterum est,ut nullam quod designet contrarium affectum uel consequens ad contraIIus vii , cito adsit,ut dico seriem hunc esse,primum qii niam habet ni .extremittites. latum pe- No ctus pilosumque,os grande,carnem durat deinde quonianam eodem non apparet quid ' quam eorum signotumquod uel timorem arguat,uetanimi mollitiem, uel maritiam ι ' quae duo per se quidem non opponuntuς stitudini , ita comitanislant tamen timidia
57쪽
pem aetati it,qui est,ut ex una passione, iam clare in anima existente,ad aliam transeamus per syllassiseatini; ut si aliquis sit iracundus; & hunc.quam uis nulla ita eua S cors, re sigila apparuerint mulidi ,tginen e3sylugismo potersinus disere iuuidum, & rationabiliter, & hic modus est maxime proprius physiologi,n epe a irotis nobis ad adiota procedere,quod est,ex quibusdam positis aliud cmoddam ab hi consequens jnipue, hoc est,sti syllogismo, haec enim syllogi fini ratio in I ..1 Uri'
Neque Muin ex antecedente possumus econsequeris inserae syllogiiso, verum etiau i oppositooppositum, Π qmNδNyjdemu huic idem n Mi .sigdhi Sque i od una, id significant,dicemus cui contrariagdsunt signa honitatis,adesseptiam passi s bonis 1 - , uarias, quae sedi malari, si In liberalem videmus, frontem Janti hab*re,d cui ne stitis, , frons ni nutasnon liberalem Modahimus, sisniliter si uberalςm inferiinys esse systu ne , quealsedorum rapacem, Marum,etiam si milla sagnainiustitiae,aux rapacitam babuerit, di iniustitisi, Orapacem dicemus,sed lisca contrariis signiscontrarγλ ω λ una gnima illatio suspecta est,nisi signa laetintpronii, & ne effaria, conuertibilis, nam si r eipir stio est signum vitae,non sequitur, quod non e ii ns sit mustumius m 19n respirant Pi
se mirescundum p isnem intraue= δ' uilvam, amam putarit, duplicem ob. io causam'iracmndi 'Docem ponendam e . 11atus emininimi ut intendere conse uis et ocem Ie acute lihi miter autem distosituy remittit uocem, 'Pauiter loquitur. ursus autem amm .sisertia quidem , avis uocis sunt mmda autem acuis
uiter uixi Sost Arrcerum ouum, o lepus acutae uocis uni. Is Vox erat unum exseptem capitibus, siue sentibus, ex quibus contingebat fluere signa Physiognomica. Circa hanc vocis naturam mouet dubitatione utiqua queritur numquid Mox vere aliquid possit portendeete, &ait quodnon ; nam siquis res enerit Uuocem, &per eam voluerit iudicare, poterit sartasse decipi. Qiipniam exempli finxi capiens v ς cutam, illam putabat aliqua ratione signiscyre iracundum,3 audacemeandem autem, alia quadam ratione dicetesse mansueti,& timidi indicem, attamen ut eod m4R Bhicisto, contrariar simul esse qualitates, est impossibile, in eodem signo oppusita 1 ipdiuariasse istiones, videtur irrationabile. Et quod vox acuta significet audacem ,& iracundum p , teritost di gydictu niest dap)liciter uno in segb ppδΠ qtia,quae est istin dum mor qu*niam Missi is x. ,&indigiumscqnsuetum in emi qe vocem,´ loquiiqua re cui adest vox intensa, & δcuta iniam nare dicemusesse iracundum, &fortem', est enimTxegula de qua ditium est supra,qd04 cili inest apparentia ξ6nsequens actum talis passim
58쪽
oram anim propensiones, Res mores eiusdςm animalis imitantur . n: Quo stante cum animali forti habeat grauem vocem,&timida , di imbeςilla aquatam,grauitas sortis, &iracundi dicetur esse signum,as umen yer'iimjdi, AN M*ςti, sol hoc ergo locoquia figura; seu similitudine ans malisicit*r,ini ς Mus,quod cui mess)yo sacuta,illitiost timor, Si mansi ludo, at cui ipssint hx duae passionςs, illi non inest i s in
dia, Saudacia, ergo vox acuta iracundum, aqdacem non signi sic t.
. Sic igi rex diuersis Quorumcapite in opposita distrahetur iudica'tisaniinu PIN.
autem vox grauis insit sortibus,&acuta timidis probat pluribus exemplis.Taurus*piuis.&Leo,&gallusgenerosus,' canis molossus, quales qui ex Corsica solent aduesigrauem pro suo quisque gener e habent vocetia;horum animalium singula sunt iracunda, & fortia. ergo cui graui 3 vox inest, illi etiam sertitudo adesse reperitur, iracundia. Exaduerso ritu &lepuri haedus,&agnus acutam vocem haben haec animalia sunt timida, e go cui vox acuta illi timor adest. de mansuetudo. Patet igiturquod vox eadem oppostasi '
,, Sed me in his melius es non eo quod i omni uox est Eleuta,re rauu, oriemiavit timidumponere Ued arbitr4ndum est, fortem quidem ortis, remisim autem
Videuir motui sislutionem,ac dicere 3risto*leg, quod vox acuta, & grauis potest c*- sotatis et o pi dupliciter,uno modo simpliciter,&in gestπς altero modose ndum unam quamqueὶ dubit. animalisspecieria simpliciter igitur, & in gen enonest verum,quod voη acuta tignificat iracundiam, sertitudinem, grauis mas Gudinem,& timorem quoniam multata sint animalia,que grauem vocem habema iit ko, di taurus, qus nunquam sunt timissat &abiecta, nisi e tent, ut. senio sint confectris pndum autem v* 'namque speciςr' est verum. In unaenim, de e Mm specie animuinillud singul*re quod habet vocem Manuiorem seri vis estinaturaliterqud iracundiua, γ m id quod remjei diph be ut in gerine e gallorumqui grauius sonat Naimosior est illo,qui vocem habet Mutiorem, cuiu* rei indicium est etiam n generetanum,&liomii Lym; timuieres ςIur My.t Iemligbent Ori
dum id nolent verba textus' sicquei Fortasset'6udendum est laedictae dubitationi quod non eicimranimal siti. aut timidum, e quod Illius silvcvsimpliciter acut* vel grauis sed laudum in eademspta
59쪽
mouet auditum,&pmpteξ hoc magMetilim uideturagere, 'grauior iudicatlir,at reummaunis grauius mugit; qitoniani nillillicuitatis eius vox habet. Vol tandem dicemus Mnco riuoces inter se animaliurn eudm solo sexu,uelitate dmcisorum,ut est uacalia; di ducti fed di id est squiam rei taur fortior est,&robustior qui grauica invocem emistit, unus qui remissius boat. Sin iliter, Sinaici vaccas,uitulosq; idem iuudicandum est. Hium quodque igitur intimal comparatum ciam indiuidito alio suae spo, δtei', ὼ sibi pri)pinquo, ac simili,quanto habet acutiorem uocem anto etiam est debilius,&timidius eo, cum quo comparat . Secundo indetusdubitandum mi isqvid fortior, robustior sit ir&cundia debili,&
Videiu enim p runque foeminas uitis esse iracundiores, &similiterait Arist oteles aegrotos es tracta fores senis. Hi autem sint minus robusti,& fiates suam sint,& se miliae qua uiri, traphimi uerim, quod solbus, ct robustius;&audacilis anima intelia' iracundius.Parte altera uidetur quod robustius etiam iracundius existat, queniam torti calore coidis 'alia ,&exupexanti ueniti audax enim animal calidisset is est, Irata ut em nihil est praeter acsensionem singuinis circa co quat e cui inest robur, ibi necessiambessam inest propensio adfiiana, quoniam circa cor multus adest calor , facile igitur ac-sendi potest,atque adaugeri, nam in habentibus symbolum facilis est traii situ' An pin', sisAusiespondere, quinhiacundia , &-i acuhdus potest dupliciter considerarI, uel quod sedura difficilis, Si grauis itae, Sut sic loqim, desiementis, di terribilisI cuius proprium raest dissicile moueri, mUtum dissicile qui ecte, & talem extansiue iracundum dixei is, tera, ribiligeti est, & diutissine durat, quoniam in mllteria crassori, & magis adlatram blalem accedente sedem habeto & talis iraestuitorum Hrtium; sic Achilles Ne fem mora iuumetiam raptasti irea muros Illi,neqde eius morte etiam ii a viri deserbuerat. Alterσmodo iracundus diei potest: qui promptus, accelarest ad iram, Impetuosius; timii rimara lψe cause'accensibilis,& talem intensiue dices esse is acundum;qua lini Siar numminguedo thomines senes, miseri & aegroti,qui cuni ficile irascant ut facile etiam iram deponunt M lleolii positan de piri yigitur genere irae videtur loqui Atmoteles, eos dieat uaci mdbs qui stat Iudacecd Artes ac calidi, &mbusti. Holumen 'ra est quoigna inque Eligni saccen&s,multeium vero Ira,&aegroto ii ignem in paelessosccinium refert,irata ; et
)kn hac parte obcumentum dat,quo utamur ad iud1candu tale autem est: Ni hi stas firmandum , quandue signχ non fimi arta et habent contrarietatem aliquam inter se, votum videam ego ex hilisthomine posse iudicari timidii expartium auremimhgnitudinci elisissem sestem,tali tussi suspendendiun est iudicium, nisi sterum signium altero praeuaa IeasI'set si a pilissimρfum signum qubnigm seboinutum est; cesisitet Iiquod capitur ai : . magnitudinem remiti trum,secundum illis iudicaboede .dkam dum esso fortem;qui mal sexfremitares,quam' pili temici.& leporidi apparere vlaeanitin Duo iguistin hacpaste lillhem documema intum prius est. im quo corpore apparuerint duosluna vii uepotem 1 93t contrarias passimnes indicanta piisti sustinendusest assensus si
Ret. , Alterum est cum o marebunt signa contraria, quorum unum altemisio manifest ' us,&robustius cpndium id, quod est inrtius,ac robustiugestiudicandum,lut si ex voce r. . atra alienuptate latum rubeat pectus.&tnizgnas manus, ac de ,illum dicerine sortem, nullasae habita eis raetione. 11'
60쪽
et maxime-in Ipeciem, non in tumo ra resere electi similarat enim sunt 3 sito. non enim totum genus hominum disio nomiismus ,sed 1Medam e rum η'. sunt in genere,
Aliud est documetum,quod discum, siue regionem,&πmpus,&aetatein nos respicere iubet. sicquam fieri potest maximo accurate accedere ad propositum , iudicanduin. Nam circa singularia versatur omnis ars,& de singularibus fit iudi um per applicationem regularum uniuersalium, quae quo magis ad particularia a commod tur,lsμά -- eo magis videnturve Hiciterso debemus nostra praecepta accommodare spestes, ct no mib generi, hoc est illi uniuersali, quod quam minime fieri potest, generis naturam referat,sed sit constrictum, & determinatum, ad certa loca, de regiones, tempora, & ad sexus, de homines. Caujamque affert dicens: quod haec uniuersalia sic coarctata, de constriira sun:
magis propria, de magis similia quaesito,quod supponit fieri de sinsul ri sisnato, ius
natura, de mores quaerimus, non enim nos de toto genere humano iudicium ferre tenta mus neque deo ibus humani generis passionibus,sed de quibusiam dedecerti , homunibus tantum, rio in loco habitantibus; de certas quasdam habentibus conditiones,quq quam pluribus alijs conueniunt, eadem loca colentibu , ijsdemque cibis vescentibus , dc . consimiliter corpus exercentibus, ac demum de ipsis indiuiduissmiliter, di non omnes an mi passiones iudicamus sed eas tantum quibus accidit mutare corpus, illudque sum,o ascere, & alterare,ita ut aliquid sensibile in ipso relinquatur,quod sit issibus aptum m snosci, in Q a Hoc locodubitare contingit, cum septem sint signorum genera supra declaratis, quaerinam sint alia alijs certiora, di praestantiora,namque vidimus, quod vox minus videtur si, gnificare, quam pilus, de serte pilus apparentiae cedit ; apparentia autem omnino minus φsgnificat,quam corporis figura tale animal, vel talis regionis hominem referens; viden- gnor dum est igitur quodnam genus signorum sit certius, dc aptius ad veritatem iudicandam, gener
de quale non, de quomodo plura signa vini in aliquando indicent , quomodo non, sic enim sapitius cum haec sciemus, iudicare poterimus , quid decernendum, dia minus con
o Primum igitur illud signum sciemus magnopere esse, di significativum, & maxime aptum adiudicium faciendum,quod est proprium illius moris quem indicat, illudque dicitur propxium,quod ex ratione illius moris, vel affectus nascitur,vicarnis mollities dicitur piari propria passo hominis magnopere sensitivi, & ingeniosi,causa est luoniam qui dicit sen- umitidi sitiuum ualde,dicit hominem passibilem maxime, passione perie uiua, cuius autem caro e dinpassibilis est,hunc necesse est secundum substantiam humiditate naturali abundare Q1s K causa est quod boim sit maxime aptus ad sentiendum, quare, & ad intelligendum; nam etiam intelligere est pati quoddam. Nec selum oportet proprium esse signum,uerum etia stabile, nam proprium signum est timoris, color pallidus,pili imbecilles, & molles, &oculi conniventes,sed color non semper manet,oculos etiam potest,qui uolet obfirmare, o &pilos decidere continget,&duriores nasci. Alterum signum est corporis propria con- cispinstitutio, & forma,sive conformatio,qua pro cuiusque natura unicuique non solum secun- istis dum speciem, sed etiam secundum numerum adesse videmus. μι Tertium locum in significando sibi uendicantcommunia signa, illa autem sunt, quae ex principiis propriis & sormalibusalicuius passionis non proueniunt, & non minus hanc, quam alteram passionein possunt indicare, ut frons aperta, eleuata, & oculi firmi, & immobiles impudentis, & fortitudinis communia sunt signa, non tamen sat est illa esse communia, sed etiam sint immobilia oportet, & non habeant contrarium, scd habeant
quo determinentur,ut oculorum immobilitas, dorigor signum commune impudentiς, deii sertu