장음표시 사용
41쪽
3 commentarius Ioannis Stepbani in Hipp.
De qua re acriter conqueritur Hipp. apud Democritum dicens: I viin taedica recta βcia o Democrite pleraq; e vulgo hominism non
omnino laudant, verum Diis saepe attribuunt, si vero natura rei diam perdiderit eum, qui curatur, medicos reprehendunt Numen praeter η-ates. Et ego sane mihi videor Maiorem reprehensonem, quam honorem
Utinam hac pena pestate similes calumnias non audirent optimi medici, qui ex arte, & naturae conuenienter munera sua tractantes male accipiuntur, pessimi quiq; O audacissimi adhiben. Iur , etiamsi per mortes faciant experimenta , & sibi viam ad lau dem sternunt. At si p-er infamise periculum, quam nauci fa- .ciunt, poena impenderςt temeta medentibus, plurimi fori seὶ ab officiose subtraherent, atq; temperarent rebus suis consulentes. Sed ad rem. Cum Deus rei cuiq; adiit quidquid enim est diuinae essentiae delibatio: Hinc Platonici, quae suntiomnia sunt & ab vito, & in uno, S ad unum, &ad quouibet esteinys c u
niat, qua caulsa moti Platonici 1 cripserunt faustas secundas ς is ipstrumenta primarum, quae Peripateticum m etiam cons suplus in effecta influunt, quam secundae, non est i*ficiandum, n9 1sine Dei auxilio, & congressu languentibus sanitatem minime. resti tuere posis, id quod etiamnum ab Hipp. manisesto traditur. 1 G mρr ' inquit enim, Deus est, qui maxima, Oscelerati apeccatapurgat H
' ae missicut , O liberatio nonra existit. Hi ibi vero. Scientia dedi sit diri mihi Adimop Πitμε impi a G.: 7 m Urim in cateris assectibus, oesympto- ρη in ti, medicina eua Deos : valde reuerenter si gerere comperitur . . Tum υero λIedici Diu locum dant. Numen enim cuum gubernans in medicum Minim ociosum esse Fanimaduertunt, ct in his morbiis, quos ipsemet curare nitu'itur , oe in his, quos ultro absq; sua opera sup rari vident. Quot quot ehum vincit mcdicina , hic c Deorum nimirum
Ope vincit. Quin O Medicina vis secun m sipientiam. Deorum imunus es, O remediorum scacia ab eisdem pendet. Unum hoc quti
non creduAt, cum in confesso simi sensus percipia tur ea, qua circa corpora sunt, partim per omve λ diomm I nus transformando, aut transmutando , partim per chirurgum anxiliando, parrim remediam medica nentis, aut dueta tamen summa horsem eo redit, Ut Deus essectanoscatur.
hucc est diuini Senis theologia, qua utraq; Dei prouidentia, explanatur, & palam sit, qua quid sanctius, quid diurnius a natura mortali dici, aut excogitari potuit Z Verumtamen quia Med1sina donum Dei est hominibus diuino fauore concessum ad
42쪽
arcendos, propulsando'; morbos, non est credibile, inanem esse Medici operam. Quare qui media spernit , per quae ignis ille vivens Ucax esse vult, ut se ab ordine subtrahit, ita grauiter peccat,&seipsum perdit. Neq; Hipp. damnauit seythas Numini xenia 9 & vota ferentes, sed una naturalia media esie transigenda constanter asseruit. Quod ut amplius constet, sciendum, secundas Intelligentias agere, & mouere per formam apprehensam ab intellectu, forma autem apprehensa est intentio, & noti rei, haud res ipsa, atqui non potest res rata,&absolium immediatε ab intentione produci, hinc fit, ut Intelligentiae inferiores per formam apprehensam, quae illis est ratio agendr, non possint
reuera naturam procreare. At secus in summo Deo res habet, nam quod intentigitur non est amplius notio, sed res summa, quae est ipsissima Dei essentia rem uniuersam contjnens , & propterea materia corporalis uni, & trino Deo cum penes motum ad locum, tum penes motum ad naturalem formam obtemperat,&penitus audit, cui soli mandauit Hipp. vi preces effundamus, &munera, non ictis Ceunculis, quos temere gentilitas effinxit.
Prudenter itaq; Hipp. misellas mulieres decipi aeripsit a vatibus , qui muliercularum loculos exhauriunt discriminalia, periscelides, ollae lariola, & murenulas corradunt: Ex stupore iuncto credulitati impostores incredibilem quaestum fecerunt. Vtinam hac nostra aetate non essent, qui specie recti idiotis imponere nituntur , ct per dulces sermones, & benedictiones seducunt corda
Eo artificio constat, ethnscos multifariam fuisse delusos, atq;.in impletate obfirmatos , & ut caetera huiusce rei mittamus exempla narrat Philas a tus, Pausanias, & btrabo eos qui varijs oppressi morbis aesculapii, Serapidis & Amphiarai templia pete-ι bant, Gmnium aegritudinum in quiete, dum eisdem somnia obuersarentur, praesidia accipere consueuisse, quod idcirco Darmones faciebant, ut vel sibi, qui ea remedia suppeditabant, vel tribus illis hominibus in Deorum numerum rela tis honor tribu
' intur. plinius tradit, aegrotantes suos morbos ad Deos reserreeonsueuisse, quod & nunc faciunt rei igiosa opimoneau ducti, ac liberatos in templo scripssso quibus remedijs conualiuissent. Hinc Iamblicus, medicina, inquit, somnijs est repei ta diuinis; aegri pernoctantex in templo Rpollinis inter dormiendum
somniantes agendorum monebantur. Sed qu scredat a calumniatore, & iurato humanae ceruicis hoste auxiliaria praesidia Inoni. E x potius
43쪽
3 6 Commenta rius Ioannis Stephani in Hipp.
potius venena oblata fuisse λ Nos interim ex animo hortamur . ut aegroti, di male habentes Deo, Divisq; vota nuncupent, &donaria in Fanis appendant, qui certo scimus, preces nostras per Sanctos Deo offerri, cui omnia praesentissima sunt, quiq; ad murabilis in Sanctissuis esse vult. in languoribus igitur ad diuinam opem recurramus, & ipse sanabit, qui ver salus est, neq; tamen interim naturalia praesidia sunt omittenda, per quae in nobis effricax esse vult, ne tentetur eius omnipotentia .
Dianae igitur vovebant mulieres, quia Virginibus praeesse credebatur,&propterea ad Numen faustissimum confugiebant, &pro accepto beneficio gratias reserebant. Hinc Venusinus. Montium custos, nemorum vi virgo, Quae laborantes utero Puellas Ter vocata audis, adimisq; letho Diua triformis. THroianμα Plures Dianas fuisse commemorat Cicero, sed illa nomina- tissima est, quae eodem partu ex Ioue, & Latona Olita est, ut
Salue Latona , ut peperisti pignora clara. Venatrix Diana tua est , & clarus Apollo. Edita in Ortygia haec, in Delo est ortus Apollo. Haec ob virginitatis amorem fertur hominum consortia aus giste, & ut a se libidinis pruritum amoueret venando sylvas inc lebat paucarum Virginum comitatu contenta. Arcum serebat,& pharetram succincta semper incedens,& cothurno induta, ob hanc caussam sylvarum, nemorum; Dea putabatur. Dicta fuit Triuia, quod vijs praeesset. Item Lucina, quod a parturiensibus inuocaretur . iuno, lucina, dicebat meretrix parturi essapud Terentium, fer opem. Laudatissimum templum habuit apud Ephesos, quod Herostratus, ut ex facinore immortalem gloriam consequeretur, destruxit, & solo adaequauit. At o νύ eo . Proximum est, ut ad curationem progrediamur. , Caterum curatio , H hinc liberentur , est Anguini detractio, si nihil, fuerit, quod impediat. Ego vero iubeo Virgiues, cum huiusmodi, patiuntur , quam citissme viris cohabitare ; Si enim conreperint, , fana fiunt. Si vero huiAsmodi non afuerint ipsis simul cam puber-
Cerritur , late is aut paulo pon corripientur. Si non viro nupserint. At vero temere his , ex mu'ieribus viro iunctis steriles magis hac patiuntur. Oc. Hin Nis i ficus Hipp. praeclare tantis malis medelam instituit,
44쪽
Lil. de Virginum MorbiI . . II
nem praescribit, si nihil fuerit, quod impediat. Nam mala, quae huiusmodi is minis accidunt, ex sanguinis synathrismo , &collectione, ut vidimus, proficisci tur, nil vero peraeque proindesse possit, atq; sanguinis detractio. Sed unde mittendus sanguis est i Ex tali venis iubet Hipp.
atq; affecta Gal. ne, si excubito, fiat instituto nostro contraria reuulsio. At hoccine perpetuum esse debet, ut desectis mensibus sanguis inseriae ducatur l. Minime puto, ubi plethora, & summa sanguinis ubertas affuerit i tunc enim ex cubito satius siti sangui ruabis, nem prolicere, quod&ab Hipp. praescribitur, quod Paulus,& af eis. Retius Amidentis Obseruarunt, illi enim, ubi praelio fuerit pleni- Paulus lib.3tudo, malunt supernas tundere venas, & sanguinis copiam inde si exhaurire , subinde malleoli venas secare . Serio enim metuunt, ne secta primum pedis vena sanguis deorsum praeceps ruat , & copia sibi aditum praecludat auctis obstructionibus.
Quaerit Aphrodisiensis, cur in vasis, qua a Graecis harpagia dicm- Prob. ys. tur, digitus eorum ori impositus non sinit aquam fundo effluere , sublatus autem sinit ψ Quia inquit, cum ex ore digitus eleuatur a aer aqua ingrediens deorsum trudit, quo suapte natura fertur, atq; ita per foru-: mina fundi exit.
Copia sanguinis in mensium suppressione instar est digiti vasis
osculo appositi quare ut remoto digito aqua delabitur, ita aperta supernε vena & imminuta sanguinis copia ab uteri fundo foras effluet & erumpet ; quam sententiam doctissimus Sanctorius
Medicorum Princeps, & verus Apollo in aureo de remediorum inuentione libello plane tuetur. Caveant igitur, qui tam naumdicus Galeno cohaerent, ut ne la tum quidem unguem discedere
ausint, nam serui illi sunt, ille idem dicebat, qui se Hippocrateos, Apud
aut Praxagoreos, vel alios alterius laeta appellari volunt, quio Amor centicunq; igitur Romanus, vel Graecus, vel Arabs, vel Iudaeus opti- mr V
locutus fuerit ; illi proculdubio fides habenda , Hac tamen G, k-EM, i cautione Ret ij consilium nos assequi decet, dummodo sanguis quiescat, quiescit autem, quando menstruorum periodus longe distat. Caeterum non vlqἰ licet iuppressis mensibus sanguinem caesa vena educere. Quid ni λQuia aliqua impedimenta fiunt; haec autem in virium, autinatae corporis habitudinis vitium, vel in vitae laboribus &iem-nijs deditam consuetudinem referri possunt, neque enim Aui tu .s , testimonio phlebotomia, ubi sanguinis missione opus est, eX ω-Ξὼ ι.m.
rum genere est, in quus tandiu praestolandum, immorandumq:
45쪽
3 8 commentarius Ioannis Stephani in Hipp.
sit, donec digestio fiat, quemadmodum in caeteris humoribus is Quare perperam efficiunt,qui rusticas Viragines agrestibus laboribus , atq; ieiunijs continenter lassatas, atq; vexatas phleboto mi is frusti 1 fatiganta Quod si subiit in prima regione cruditas,
eccoprotico prius exturbari vulF, ne tracta in venas suburra masesam ipsam contemeret. Non est interim Ruic. consilium negligendum, qui mandar, ne ijs Virginibus, quibus ob genitale virus hystericae passiones impendent, ingruuntq; sanguis detrahatur, sed potius ut viro iungantur PEgo vero iubeo , oeci
Ses Virgunculae his passionibus opportunae liberari desiderio
desiderant, acs nuptias, ait Hipp. conuolerar, & virum expetiantur, nam aucto per venerea cat ore, vasisq; generationi seruientiabus explicatis, atq; dilatatis excrementa qua unq; congeruntur huc am1ndata iras promptius erumpunt. Accedit seminis excretio, quae mirificε totum corpus asscit, quam ideo Democritus paruam vocitauit Epite am. Hinc dicebat Conciliator, tria esse, quibus corpora pr lus permuta
Com.m Pra tur, mesancholiam quippe, wltum, atq; vinum . ita esse de-M Arist. monstrant Philosophi quaerentes , Cur mulier virum, qui eam a 'r' deflorauerit, υitiaritq; praecipuo amore pros quitur ζ fondentqquia summae delimationis initium maximam hctionim in totum inducit, qua potestates anims maxinta obit diantur, O et immobiliter adhaerent, atq; adquiescunt. Qua caussa sepienter Hesiodus mandat, ut virgines in matrimonium ducantur, haud Viduae, ne benedictus ille Behedictus, cre5riuscule seriasiis interponatur.' Sed enim tunc solum Gnsulit Virginibus virum Huic ubi ex polluci senirnis pleoneMae malis plectuntur, hocqi interim spatio hortatur, ut corpus exerisceant, foectificumq; lentore in mimientibus utantur, veluti ruta calament ho, vitice, electario e cymino, propoli sinate ex diur licis luperhausto. Nos autem experimento probauit nus, viruna muri. esse Orestituiti praesidioru in instar . Mulier nobilis non ita pridem furebat ab utero, inquit vir: lGcuis, imperaui venae secti nem, clysteres, frequens balnelim , quibus cum morbus non cederet . maritum peregre profectum iussi reuocari. . Reuersus illi pristinam mentem prima nocte rest tuit . Siccus
uterus χlebat humcctari non aqueo, sed aereo, & pingui illo 2 umore, qui ' est illi pira pabulo. Siruile exemplum affert A lex. Ilar edictus. Iuvencula Ueneli; s
46쪽
Lib. de Virginum Morbis... i 3'
domo exijt serens ab utero ob suppressos menses, cum maritus eiusdem domum reuersus cum ea tota solitus fuisset nocte, fluxere menses mentis'; sanitatem consequuta est: Nobis simila exemplum videre contigit nouissimis diebus. Non modo vero Iutemtibus conducit congressus cum viro, verum etiam hysterica pal-ssione oppressis suauissima curatio euadit, mirum enim in modum releuat congressus a paroxysino, si penis oleo moschatellino oblinatur, aut quouis alio, in quo granum moschi , albetti, vel am-hrae prseae, sit dissolutum. Propterea Medici partes sunt, Farentibus consulere, uti puellae nubili maritum quadratum, &succi plenum quaeritent. Notandum, quod Puellae hystericae primis congressibus solent concipere, ut cadeant sibi, appetens uterus inuento edulio se se explet, quod in bonis habendum, nam si conceperint, inquit Hipp. sanescunt, expleto enim desiderio
quiescit uterus, quem Democritus iure Puerorum matrem, Ninfinitarum aerumnaru m in muliere caussam nuncupat. ni A Platone animal dicitur procreandi filios cupidum, quod ubi iteriispraeter tempus diutius fuerit cum rudignatione grauiter fert, Oundisi; per corpus oberrans, oestiritus transitus obturrinsi oeresstrare
non sinens anxietates alias extremas immittit, tum omnis generis morbos inducit, donec utriusq; cupiditas , amor educto velut ab arborestum , deinde excerptoin uteram velut in aruum animalia prae parui- rate visum effugientia, ct non e formata cons ruant, is Areueus uterum viscus quasi animatum, & veluti animal quoddam in animali appellat. Ne eredat ramen quispiam uterum loco moueri, etiamsi cunuulsis ligamentis interdum contrahatur , solutis aliquando prolabatur. Hinc Patere Puto, quam
male sibi, & puellis prospiciant Parentes, qui sumptibus parcentes filiolas in Gynaecia vel inuitas obtrudunt , ubi destilatae vitam despectissimam agere coguntur, & dira pati sympromata , quae
aut Daemonis , aut dementatae mentis suspicionem inlj clunt,
atq; hoc interim spatio Ρarentes proscindunt, & male iurgijseXprobrant, quorum causa illae coguntur struos perferro
, Venus nec illis monita verbis subsidet, , Sed si urgens, magis, magis': intenditur s. Amorq; castigatus infestat magis. iAduertant igitur posthac consanguinei, & Puellarum mentem , mores, temperiem, & vitae genus prius consulant, quam
misellas in ea Vrbis latera relegunt, unde clymenaeus. & Venerio illecebrae
47쪽
Commentarius Ioannis stephani in Hipp.
illecebrae amandantur, & exulant. Plurimum enim parentum interest, quam libenti, aut quam inuito animo coelibatum agant
Puellae, ne, quod Pausaniae contingebat, illud perpetuo insusum
Poena luenda tibi est, affert iniuria cladem. Est sanE palcherrimum, siaudabilissimum vi tae genus Deo, Divisq; vacare circumcisis mundanorum adsectuum radicibus, sed quae tam impotens est, ut sibi imperare nequeat, & discussis passionum nubeculis veritatem puro lumine inspicere, digna dis, e profecto est, quam miseremur; habet enim, inquit Hipp. mu- lier in se lasciuiam quandam . quae nisi quotidie resecetur, veluti
arbores in ma teriae multae effusionem extuberat.
Superest iam, ut videamus, cur inter nuptas hystericis passio- nibus magis obnoxiae sint steriles. Equidem hoc haud usq;
quaq; verum esse affirmarim , nam steriles plurimas nouimus , quae quicquam tale nunquam sunt perpessae, attamen si contingat, mulierem plurimo scatere succo, lautissivi vivere,&ca nosi, optimiq. habitus ella, plerumq; hoc daemonij genere corripitur, quod certe minime accideret, si conciperent, tunc enim scelus plurimum materni sanguinis ab umeret, &in puerperio uteri penitus repurgarentur. Accedat, ex Hipp. uteros tunc 'feri fluidiores. Ad haec non tam aegre ferunt distentionem a sanguinis suppressione, &alia incommoda, cum per consuetudinem utero gerendi και id ab non ita assciantur ex leuibus caussis. Resert primariae notae moth. mia. medicuS, se nouisse mulierem, quae eum esset demens, simulatq;i Lib. . F. L concipiebat. resipiebat, ct menti meliori reddebatur. T. I. c. 8. Hinc dicebat uic. quod mulier , quae parit , ct concipit, minus infima est, quam feritis. Verilmtam n est debilioris corporis, quam si es o us sim sit. Sterilis vero plurimis subμcitur aegrituinibiis , atqui maturior finectus accedit, O iuuenefere videtur. At vero ne piaeta js destitutae videantur, quae Deci dicatae, aut pudicitiae caussa suaue in illam curationem renuunt, age in medium paucula afferamus i qi Us Eoc doemonium propel Iitur, atq; perfringitur. Hortamui igitur, ut unaquaq; mentem piet,& a quisquilius radicitLs repurget, tum animam pijs cogitationi-bssiepleat, redola is qu: im ampla praemia illas maneast, quae legitime certauerint& sensitum illecebras aspernatae fuerint, ac quam turpe sit in materiae foeditatem illabi, neq; animum
48쪽
sustinere posse, ne cadat, quam grauia decernantur sypplicia ijs,
quae animi libertatem appetitui manciparint. Hac lustratione ubi animum repurgauerint 9 ieiunijs corpus extenuent pulchrum enim est corpus esse in macie, dum aestius est in sagina , qua caussa re te Samanaei violentas manus tu corpus , cum valebat,inserebant, ne petulanter in animum se gerens, eius imperium aliquando eluderet. Huc etiam spectauit Moses ille Atti ἐ'cus, quando scripsit, qui animo vivere vult, corporis mortem meditetur. Perpetuum igitur sibi indicant carnis priuium, quod est Hipp. consilium, praecipiens, ut sceminae piscibus potius ve- Lib.rim, boscantur. Super omnia munera Bacchi declinent Romanam tem- mia perantiam adhibentes, continentiae enim gratia Romanis Ρuellis vino interdictum erat, in quo Venus luxuriati, hinc Auic. faue, inquit, ne ei des in potu vinum, quoniam aqua est ei conuenientior. L st 3
Quid tibi praecipiam de Bacchi munere quR . --ι.
Spe breuius monitus experiere meos.
Vina parant animos, faciuntq; libidinis aptos. Quare consulte proditum fuit, Venerem, S Bacchum mutuis stare auxilijs. Exanimalibus mittantur Agni, hoedi palumbes, testacea, ostrea,mytuli. Oua,lac, cqpe, allia, cicer, fabae,faseoli, enula, anysum, marathrum, cinara, amygdalae, phystici, eruca,
bulbi , de quibus Poeta. Daunis, an Lybicis Bulbus tibi missus ab oris, otiio,.
An veniat Magaris noxius omnis erit. Nec minus erucas aptum est vitare salaces,
Et quidquid Veneri corpora nostra parat. Summum quaecunq; sanguinem, atq; adeo stetificum lentorem augere ponunt optimi succi edulia, quae satus, atq; tentigisnem excitare valent, aut acrimoniam, ut aromata penitus arcenda . Interim lactucis saepiuscule utendum extinguunt enim iguiculos, quod significauit Venus. dum mortuum ridoni in inter la-Hucas sepeliuit: vinum, si modo uti licet soliorum Agni casti
succo diluatur. Τercenta alia m ttimus, quum non sit propositi nostri singula minutius prosequi. Interim desidiam vitent, quae improbitatem, S nequitiam quaerit, ut Hipp. more loquar, animum ad G pr aliquod studium appellant, nee patiantur eum feriari, multos enim memorat Plato, quos assiduus labor reuocauit ab incomi '' nentia. Prae caeteris Deo, Divisq; se commendent, rogentq; ut ferocientem appetitum rationis habenis compescere possint.
49쪽
41 Commentarius Ioannis Stepham in Hipp.
Quo pacto D. Thomas compressis prece igniculis, praecinctisq; ab Angelo lumbis castitatis zona, perpetuam pudicitiae laudem sibi custodiuit. Uerum nos in clienam messem illapsi pedem re seramus ,& haec transimundanis Philosophis relinquamus, & n stris potius elucubrationibus ad umbilicum adductis accinamus Leo immortales gratias agentes. Relix, qui potuit visere lucidum Puro ex fonte bonum; qui potuit grauis Missis illecebris soluere vincula Terrena'; cupidines. Vates Threicius su nera coniugis Plorans, fger ubi flebilibus modis
Sylvas vernicomas currere, mobiles Amnes stare coegerat.
Iunxitq; intrepidum blanda leonibus
Saeuis cerua latus, nec timuit lepus Iam cantu placidum ibi licitus canem, Dum cor seruor adureret.
Me qui saepe modi cuncta subegerant Mulcerent Dominum: Tum Superos querens Immites ad ijt tartara , diraq; ruae regna Proserpinae. Illie Bistonius mira sonantibus Praecentor fidibus carmina temperans iQuid quid praecipuis sontibus hauaerat
Μatris, quod dabat impotens Luctus , quod geminansiuctum amor anxiu Demissis oculis trenera commouens Nae deflet, veniam poscit. & horrida Flectit numina Tartari. Raccet tergeminus carmine ianitor Captus dulciloquo, quaeq; agitant Dea Vltrices scelerum corda nocentium Iam moestae lachrymis madent. Non Ixionium praecipitat rota Excantata caput, Flumina Tantalus
Spernit , dum satur est, vultur edacior Non traxit Titu iecur. T . a jοῦ 1. Tandem
50쪽
Tandem commiserans heu nimis Arbiter Umbrarumq; Pater, vincimur, addidit Donemus comitem dulce petentibus Emptam carmine coniugem. Ri lex iuncta viro dona coerceat, i Ne dum nostra libens limina liquerit Absenti liceat lumina flectere . Quis legem det amantibus 8 Naior lex amor est. Heu prope terminos Noctis respiciens Euridicen suam Urpheus impatiens exiguae mone vidit, perdidit, occidit. Vos haec respiciunt, qui insuperum diem Mentem solliciti ducere quaeriti , Ructoremq; boni cernereperpetim Optatis bene feruidi.
- ' Quidquid praecipuum possidet intimis 1 hesauris animus; quid quid habet boni Virtutum rutilo sydere fulgidus