De Claudio Aeliano

3쪽

QUAM SCRIPSIT ET

AMPLISSIMI PITILOSOPIIORUM ORDINIS

CONSENSU ET AUCTORITATE

ALMA LITERARUM UNIVERSITATE VIA DRINA

AD SUMMOS

RITE CAPESSENDOS

NONIS IULIIS MDCCCLXXIII, MORA A

IN AULA EO POL DINALPUBLICE DEFENDET V l

ADVERSARII ERUNT: VOLGANNUS,DERBER, AND PHIL.IOSEPI L PAR TSCII, CAND. IIII . VBATISI AVIAE

TYPIS IUNO FERI. MDCCCLXXIII.

5쪽

PATRI

OPTIMO DILECTISSIMO

PIO GRATOQUE ANIMO

UNC LIBELLUM SACRUM ESSE

VOLO.

7쪽

PROOEMIUM.

Semper id tempus magis aliis allicere potest ad contemplandum cogno Scendumque et majorem praebet notitiam rerum geStarum progreSSionis, quo pugnent inter se reliquiae veteris temporis et noVae aetatis principia. Itaque quum animus moresque temporis e Scriptorum peribia cognoscantur, ii potissimum haud minus praebent doctrinae quam voluptatis, qui vita et Seriptis ad tales inclinationes rerum

temporumque momenta pertinent. Nam conVersio fatus et

communium temporum inclinatio, ut Valet ad omnium hominum sensus opinionesque, Sic maxime fingitur atque exprimitur operibus seriptorum, qui partim inhaerent veteris temporis rebus, partim noVis rebus favent. Qua dissensione quum utrique incitentur ad omnes vires intendendas, ut suas de republica moribus divinis rebus sententias defendant, adversariorum refellant, efficitur, ut monumenta litteraeque talis temporis prae aliis et studio digna et voluptatis plena sint. IIujusmodi erant in Graecorum litteris ea decennia, quae bella Persica secuta sunt et in nostris litteris saeculum seX- tum decimum, hujusmodi apud Romanos primum et alterum post Christum saeculum. Ut Sophocles Euripides Aristophanes Veteris et novi temporis dissensione intimum operum suorum animum hauserunt, sic Tacitus Persius Juvenalis Lucianus reliquiarum liberae reipublicae cum Caesarum imperii noVis

rebus pugnam Xprimunt. Notum est et in Graecia et apud Romanos cum ma Ximo Vitae cultu summam morum corruptionem conjunctam fuiSSP.

8쪽

omnium rerum ad vitae commoditatem elegantiamque pertinentium demonstrant nobis reliquiae in omnibus imperii partibus effossae urbium loeupletum, templorum magnificorum, aedificiorum incredibili luxu ornatorum. Pontes Viae aquaeductus non minus quam Statuae vasa supellectiles ex illo tempore serVata testes sunt singularis Vitae cultus. Contra virtutibus majorum eodem tempore ita carebant Romani, ut vix umquam apud ullum populum depravatio morum major esset. Animus simplex et contentus, constantia et perseVerantia, amor patriae et honoris studium, quae Virtutes omnibus Romanis olim decori fuerant, apud paucos reperiebantur;

apud omnes fere aviditas luxuria mollities libidines, quae vitia Iuvenales et Luciani per acerbum ludibrium et satiricae

irrisionis plenam vituperationem opprimere frustra studebant. Quo factum est, ut plerique alterius saeculi homines docti Seriptoresque e vitae actionibus in otium et franquillitatem litterarum studii philosophiaeque se reciperent. Jam non ea, quae ad rempublicam usumque vitae pertinebant, sed doctrina Scholaque curae iis erant. Quum oratio forensis et udietatis magis magi Sque repressa et denique plane exstincta Sset, ejus locum obtinebat ars rhetorica, quae qdum Verborum ornatu homines ingenio carentes alliceret, in dies pluris existimabatur, ita ut rhetores vel sophistae summis honoribus afficerentur. Quinctilianus erodes Atticus Favorinus arte sua innumerabiles discipulos circum se collegerunt et famam peeuniamque multam sibi compararunt, quibus rebus perpauci Sophistarum erant digni. Plerorumque ars nihil erat nisi vana et putida verborum jactatio, quae et puerorum eruditioni et moribus virorum et artibus litterisque ita noeebat, ut Lucianus nihil antiquius haberet, quam ut omni modo ridiculos et contemptione dignos esse sophistas ostenderet. Tamen erant, qui non ad victum tantum sibi comparandum arte rhetorie uterentur neque verborum magnifieentiam Solam petendam esse censerent, sed adhiberent ornate dicendi facultatem ad praecepta bona bona forma edenda II noverant et dolebant corruptionem temporis quum autem

publice dicendo auxilium jam non posse ferri persuasum ibi haberent, Veteris boni temporis exemplis descriptis et sibi

9쪽

ipsis solacium afferre et aequales emendare conati Sunt. Inter hos erat Claudius Aelianus cognomine sophista, initio tertii saeculi Romae amplus, de quo hoc opuSculo

agam.

De vita ei eripit S.

Pausia nobis tradita sunt a veteribus scriptoribus de Aeliani vita. Apud Suidam in nihil nisi hoc reperitur: A

Quo cum nuntio fere consentiunt verba Flavii Philostrasty), qui paullo latius Aeliani vitam narrando prosequitur. io enim diei cognomen sophistae ab hominibus doctis ei datum eSSe, quo nomine tantum afuisse ut dignum se haberet, ut publice dicendo imparem se judicans ad scribendi potius

studium se conferret, quo admirationem magnam sibi comparasse Romae hanc ob rem permagni aestimatum eum fuiSSe, quia numquam naVem conscendisset neque ab Italia discessisSet. Suidae et Philostrati nuntii, praeter quos veteris temporis nulli exstant, in ea re contendere inter se videntur, quod Suidas Praenestinum, Philostratus Romanum noStrum Scriptorem appellat. Quum Suidas non sine certa causa nomen oppidi indicasse putandus sit, Aelianus autem ipse Romanum se esse dicat '), sine dubio haec discordia ita tollenda est, ut non natu sed civitate Romanus habeatur Aelianus Certe diu Romae Vivebat, nam et Romae honoratum eum fuisse Veterum morum amantem Philostratus dicis, et Pausanias sophista, cujus discipulum idem eum nominat, Romae docuit.

10쪽

Nee de aetate quidem Aeliani, cui num jure Suidas

nomen Claudii attribuerit constituere non possumus, testimonia nobis sunt praeter ea, quae apud Suidam Philostratumque reperiuntur PhiloStratus magistrum ejus nominat Pausaniam, discipulum Ilerodis rhetoris. te erodes, praeceptor eloquentiae primum Athenis dein Romae moratus, ubi anno Idiconsul erat et anno IT mortuus esse Videtur, quum aliquanto aetate major esset discipulo, Pausanias Aeliani praeceptor distinguendus est ab illo Pausania, qui e Epiri rict 'EXλαhoc, scripsit 3'. Aetate derodis, cui propter patriam Marathonem cognomen Attico datum est, Pausaniaeque Caesariensis manifestum fit Aelianum haud ante extremum alterum aequium vixisse. Qua re ipse discernitur ab illo Aeliano, qui madriani Imperatori tempore Tακettκα, scripsit. Certius testimonium ad aetatem Aeliani constituendam praebet nobis illa Philostrati narratio ' de accusatione ab Aeliano in Synnim, scripta Narrat enim Aelianum aliquando scriptum quoddam in manu tenentem et irata voce legentem Philostrato Lemnio

interroganti, quae res tantopere eum OVeret, respondiSSese accusationem in Gynnim scripsisse, quo nomine significaverit tyrannum paullo ante imperium obtinentem, propterea quod omnibus libidinibus Urbem maculaverit. Satis constat sub illo nomine Gynnidis occultum esse Imperatorem Elagabalum, qui anno 222 interfectus est, quia cum ejus animo muliebri emollit libidinoso melius conVenit hoc nomen, quam cum alio hujus aetatis Imperatore. Nam nec de Septimio nec de Alexandro Severo, hoc homine probo mitique illo duro et aspero, talibus Verbis uti poterat, ut taceam de Antonino philosopho a Pertinace. Itaque soli Commodus et

Caracalla in quaestionem nostram cadere OSSunt praeter Elagabalum. Nec vero ad Commodum ne ad Caracallam illud cognomen Gynnidis ceteraque Aeliani Verba apta sunt. Commodus, Vir magno corporis robore animoque audaci et

anc rem a diligenter dilucideque exposuit lebetis in praef. editionis suae Pausaniae, ut eum sequi non dubitem.' Aelian Verm Nachr ubers. voti underlich. Einteis. S. Id.