장음표시 사용
181쪽
cere magnum furtum,quam paruum, ex hoc poen qno sunt uniformes. l. hodie .ff. de poen. l. iv.6. i. Ede Omc.
praefecti. vigil.& l. si quid erit. T. de ossi c. procon l. S l. 1ctus sustium. T de infami.& l. leuia. ff. de accusatio. Ite not. Bald. in l. quae fortuitis.col. ii. versi. sed hic quq r Iet et C. de pigno. actio. ' Ex praemissis oritur difficultas stante lege disponete,quod existens in ma; ori bano si fuerit interfectus p altu hannitu in minori ban no' occidens liberetur,an banitus pro furto cu pinna, quod captus suspedatur, si fuerit occisus abannito Phomicidio cum poena,quod captus decapitetur. liberetur a suo banno. sub praetextu quod bannitus P furtost in maiori banno. Soci. in cons. civit. vol. ii. per totu. hanc. q. late disputauit,hine inde argumenta adducendo, attamen concludit quod non rationibus per eum. allegatis,& facit etiam ad hoc dictum Bal. in d. l. quae oliuitis. nu. 6. ibi maior dolus est hominem occide in re qua surari. Ego in isto casu putarem esse distinguendum,aut sumus in homicidio e xyposito,& tuc iit maius furto, quia est dolus verus,& est culpa latissima,ccin hoc casu loquitur co Soc. quia ibi nepos ex proponto occiderat patruit.& dictum Bal .in d. l. qui fortuiti aut sumus in homicidio ex pura rixa. S tunc eit mInus furto,quia est dolus psumptus, S est culpa latior.
ret & furtum est semper culpa latis. imal quia semῖ na-
het in se dolum,ut falsum,ut per Bart. in l. i. g. non aut Tsi quis testa. liber. esse iussite.& Bal .in l. i. nu. 43. li
adeo quod dico, quod si fuerit banitus pro homicidio in pura rixa comisso.possit se redimere. secus si in homicidio ex proposito commisso.
ret ' Culpa habet quinq; gradus, alia est latus ima, est dolus verus. alia latior,& est dolus praesunt plus, &r a 6 de iis ia dixi,alia lata, leuis,levissima. ' Lata culpa est ignorare qa oes intelligunt,uel magna negligetiaest culpa lata,vi est tex. ta l. latae culpae.& in l.magna.
182쪽
ff. de Jerb. sign.exemplificari potest, in eo eam de quo
loquituri l. in lege Cornelia. ff. de sica r. in putatore et ramos proiecit,& in eo qui ex alto se praecipitauit,&alium occidit,& et in eo qui in loco ubi est multitudo hominum aliquid incidit,&hominem c u gladio vulnerauit,& in tonsure tondente barbam alicui in platea, a ut alio insolito loco,&ab aliquo tangitur aut traditur, quo illi quem tondet gutur prster suam voluntatem scindit,& secatur, aut si scrutator, aut sagitarius loco insolito & ibi hominem transiret, aut sedens adsoleum seu thipum arcum tendi dirigitque, ac alius in-
tedum arcu accurrit, aut praeter suam opinione balli ita seu bombarda telum emittit, prius quam ten
dat, eoque quo vult dirigat, sicque aliquem occidit,est in lata culpa. ut per C A ROLVM Quintum inco-uitutione de capitalibus iudiciis ea. cxlvi. vel potest exemplificari in eo architecto qui ascendebat machinam & eam non ligauerat sussicienter, quae cecidit super caput existentis sub ea, & is mortuus est. vi P An se. in d. l. lex Cornelia.& ibi etiam exemplificae Hippoly. in eo qui cecidit ex uno campani li& inter secie 1 ubitus existentena,vel exemplifica in casu in quo loquitur Ba I. in cons.cccxlix. vilis praedictis. vol. i I. inani3 7.tiquis. t Ex hoc oritur dissicultas, an lata culpa equiparetur dolo. Bar. in l. qa Ne tua. num. M.ff. deposi. sed melius in s. i.*.no aut. g. si quis testa. liber. esse iuss.fue.& Abdi post ipsum in capit. cognoscentes. de consti
tu . concludunt. quando tractatur de poena corporali lata culpa non ε qui paratur dolo vi d. l. Cornelia, qua do vero tractatur de pet na pecuniaria siue sit criminatis accusatio,sue ciuilis actio , tunc aut lex requirie expresse dolum,& tunc culpa nosqui paratur dolo,aut lex expresse non requirit dolii. tunc lata culpa aequio paratur dolo,&respondet ad rub.& tex. ibi Bart. quod
in verbis adiectis non fiebat expressa metio doli. qud dadictum ibi noa habetur. Circa primam conclusione.
183쪽
quando agitur de poena eorporali,quod dolus requiratur & lata culpa non sum cit. Idem voluit Abb.& Felr.& Deci . in c. ii. de consti . eandem sententiam sequitur 1 a siqui dicit hanc e se communem in I. in actionibus,ff. de in lit. iuris ibi Deci. & alii per text. in l. in lepe Cornelia. Ede sicar.& ibi Hippoly. quamuis Ang. in
d. l. in actionibus dicat si opin. Barto. non sit Vera, α quod contrarium consuluerit, & illud consilium approbauit Paduanum Collegiu, per tex .in l. si quis aliquid. f. qui abortionis. Ede poen.& l. milites.st. de cust. reo. Idem Ange. in l. plagii. C.ad l. Flaui. de plag. dici equod semῖ tenuit cotra Bar. in hoc articulo. y iam dicta iura & per tex. in l.i. de priua. carcer.& in l. sin. E.
ad i. Iuliam de vi priua.& per casum notabilem in l. excipiuntur.Tad Sylla. in quibus omnibus legibus imponitur poena ultimi supplicii pro lata culpa, sed Iacet Deci . post alios in d.l. in actionibus, dicunt limitari hane dispositionem in pluribus casibus in quibus lata eulpa aequiparantur dolo. dato quod postea corpo- iralis imponatur, ut est in l.si quis aliquid. g.qui abortionis. Ede ps n.& in l. iii. g. alio senatusconsulto. F. de sicar.& In l. in ilites. T de custo. reo.& In l. quonia multa .C. ad i. Iuli .de vi & in l. ad commentariensem.C. de custo. reo.& in c. s. de homi. lib. vi. Sed aduerte quod
illa iura non probat, quod ob latam culp/m delicti puniantur pina corpora i. quia in illis iuribus non est la8 ta eu lpa. t Nam lata culpa consistit. aut in faciedo aut in omittendo.cu aliquis quid facit,&in ea reno utitur diligentia,qua quilibet pater familias uteretur est in lata eulpa,si ignorat id quod omnes vel maior pars existentiu in ciuitate scit d. l.latae culpae, vel quod aes negligens est in omittendo ea, quae quilibet diligens
non praetermitteret d.l.magna, unde aduertendum est
quod tune lata culpa imputatur agεti in exeptis supra Positis, is talis agens,nec ante actum. nec in ipso actu
ret intentio uem aliquam seu apimum R opinione
184쪽
i ad delictum committendum, nec potest sibili inputarii, quod voluerit delictum committere, sed quodaea sar illud euenit,sine aliqua doli , aut fravds praesumptio- ne,aut opinione,& istud manifeste apparet in exem- plo in l. Cornelia. E. eo. & in omnibus aliis exemplis, i enumeratis per Docto. unde putator praecipitas se,
i machinator. tonsor, incisor, sagitarius,nolebant in ali-
quo delinquere, sed propter causam subsequentem ., quia non bene aduertat nec fuerat diligens, diciturl fuisse in lata culpa, ex quo ad omnia iura quae adducus tur contra Bar. S quae dantur pro limitatione P Doct.: potest facile responsum dari. quod intent o agentium. s aut fuit ad delinquendum,aut habeant dolum p rq sirint Ptum, etiam cum omisserint . ideo nimirum si pereas, leges inductum est , quod puniantur poena corpora i Ii,cum plus committatur, quam quod sit in lata cul-1 pa. imo lata culpa non possit in illis iuribus conside- rari,prout in diminutione uniuscuiusque apparebit . , a39 ' Et primo tex. in d. l. si quis aliquis .f. qui abortio-1 nis.st de poen.no loquitur in lata culpa , sed in eo casui bene sciebat & prudens erat ad agendu ea quae egerat. i nam dabat potum. ad abortum. quod est prohibitum, i dabat etiam potum amatorium, & sicerat animus adi delinquendum, ideo non fuit mirum , si secuta mortei ibi imponit poenam ultimi supplicii, eo respectu . non: esset lata culpa,sed quia volebat delinquere. ex quo
morte succedente. punitur vltimo supplicio'. Item intex.ind.l. iii.6.alio senatusconsulto. ibi non imponi intur poena mortis cx quo esset in lata culpa. sed in dolo ex eo quia scienter & temere, ut dicit ibi text. pigmentarius dedit res illas de quibus in illo text. nimii rum si punitur poena mortis. Tex. etiam . in I milites. F. t de culto. reo. do in l.quoniam multa. C. ad i. Iul. de viai & in l. ad commentariensem. C. de custo.reo.& in c. f., de homici .lib. vi. non faciunt . cum in illis iuribus latai culpa non consideretur, nam non ignorat quod omnes
185쪽
sciunt,neque negligenter se gerunt, ut in i .latet eulpt.& in l.magna. s. de verb. signi. sed omnes illi eon tralam cIunt legi, illa agentes quae sunt contraria legi , & per eam prohibita,ideo puniuntur, &sic in illis legibus..punitur contrauenti O,non aurem lata culpa.x o ' Circa aliam conclusionem quando lex requiris dolum. tunc lata culpa non et qui paratur dolo, quando vero non requiritu r dolus in lege,tunc lata culpa paratur dolo. idem voluit Abb.& Felyn. in c. ii. de consit.& comprobat di ctum Bar.per e.si vero ei. ii. de teri ten.excom. iuncto tex. in c. si quis suadente.xvii.q.iiii. De ei. in d .c. ii. impugnat hoc dictum Bart.& Abb. primo considera do tex. in l. i. β.hqc actio. st . si men .fal. mo. di κ. cum in fine.dicatur lata culpa plane dolo aequipaxabitur,& in ea lege dolus requiratur & solutio Bart. v in edicto dolus non exprimatur est diuinativa. Et eodem modo tex. in l. i. f. non autem. F. si quis testa. lib. esse. habet solutionem diuinatiuam, cli in ea lege dolus requiratur,& tamen dicatur culpa dolo proxima. dolum representat,& in istis legibus dolum requiri exiedicto declarat Bal. in l.data opera. colum. I i. Ver. ebrieta S. nu. 9. C. qui accus. poss. quod etiam lata culpa aequi paretur dolo, quando requiritur a lege dolus. probat. tex. in J. iii .f. interdum .sside neg. gest.& in l.si mora.ε. sol. mat. iuncta Glo.
34i ' Aduerte circa intelligentiam.d. l.i. 6. haec actio &d. l. i f. non au te,quod illae non loquuntur de lata culpa,nec eo modo sunt interpretandae, prout coiter & ab omnibus intelligutur posthabitis declarationibus Gl.- quae variarunt in hac materia,& diuersa senserunt, ut de se constat,& ponit Bar. In d. g. non autem, Sc in l. qε Nerua. Edepositi Tex. namque in d. l. i. g. haec actio. iii prin. ponit decisionem op actio illa dolu requirit dumtaxat. quod verbum est restrictiuum, cum sit assirmativum,ut per Bar.& alios in l. i. F. si quis ius dicen.non
obtepe.& de se constat ex proprietate verbi, & postea ' Iurisis
186쪽
Iurisconsultus rationem reddit. satis abunde coercetur,si dolus puniatur,cum mesor ciuiliter no sit obligatus,declarat deinde P ex epla, is no tenetur ex lata
culpa, ut si imperitε versatus q est est lata culpa, in eo qui profitetur aliquod exercitium, cum illud postea
ignorat,vt l. latae culpae. F.de verbo. signi. Item si negligenter si gerit, cum negligentia sit eodem modo culpa lata.l. magna negligentia.ε. eo.& ex post Iurisconsultus reddit rationem,cui est quod mensor non tenetur
de imperitia & negligentia, & dieit quod si de illis teneretur lata culpa, lata culpa plane dolo tetrabitur. qa non est.& illa uerba, ponuntur pro ratione praecedentis determinationis ut dicamus quod iuuant hoc. quia lata eulpa non aequiparatur dolo, ideo mensor qui dolo tantum tenetur,non debet esse obligatus, cum lata culpa sit solummodo in casibus quod mensor ignoret, vel quod sit negligens, & hoc apparet manifeste. quia superflua suisset praecedens dispositio,quod de dolo tantum teneretur,cum si in illis duobus casibus e set obligatus. lata culpa esset aequiparata dolo,& sicia illis verbis lata culpa plane, &c. non ponitur decisio prout communiter intelligitur, sed ponitur rati quare est v, in illis duobus casibus non teneatur, cum dolus tm requiratur non lata culpa, Istud demonstrant verba quae subiiciuntur in eo tex.dum dicitur qudd si mercedem acceperit,non omnem culpam praestare debet ob verba edicti. adeo quod si ex pacto eonuenit de mercede tenetur,non de omni culpa, sed tantum de la ea culpa,cum illa decisio sit contraria rationi, iam per Iurisconsultum propositae, quod ideo tenetur de dolo tantum, quia non est ciuiliter obligatus, i leo tenebitur ultra dolum, & sic delata culpa,quia ex pacto est.
I62 t Tex. in d.l si mora. T lu .matrimo. elatὸ ostendie verbum dumtaxat,esse distributivum, cum dicat dolum dumtaxat praestari,non etiam culpa,& istud eue
187쪽
nit in eo casu,quia mulier erat in mora, ex quo dedo Io tantum tenetur maritus, secus est regulariter , quia maritus tenetur de dolo& culpa, ut in l. etiam. g. i. s.
eo.& in l. in rebus. ff. de iure dot.& ibi de dolo solii te
netur ex ca uxoris & eius mora. Et eodem modo te X.
in l. iii.f. interdum. U.de nego. gest. ubi in eo casu particulariter dolus solum praestatur quia succurrit in ne cessitatibus.secus est regulariter, quia negociorum gestor dolum & culpam praestat.& hoc clare demonstrattex. dum primo dicit solum .deinde subdit dulaxat. ex quo reii ringit se ad eum casum.1 3 ' Tex in d. l. i.g. non autem, aliter potest intelligi si communiter intelligitur praesupponendo quod damtur culpa latissima,quae est dolus verus,& illi proxima est culpa latior. de qua loquitur ic x. in I.quod Nerua. F.depo omissa interpretatione Glo. ibi quae violat literam dicendo culpa latiorem, id est culpam latam, unde culpa lallor est proxima culpq latissimi. magis quat culpa lata. t Cum proximos est quem nemo antecedit. l. proximos .ff. de verb. si g. ex quo dum iu d. 9.non autem,dicitur culpa autem negligentiaque serui excusata ei . intelligi debet de culpa lata . ut sit culpa in iaciendo,negligentia in omittendo. N pollea quod dicitur culpa dolo proxima dolum representat, intelligi deber de culpa latiori, quae representat dolum, cum sit dolus praesumptus,non autem lata culpa, quia dola non repraesentat, id est Ostendit dolu nou verum sed preta s sumptiuum t Et v, culpa dolo proxima non sit lata culpa, sed quid maius,demonstrat tex.in l. pe. F. de inmcen. rui. naus ubi non lata culpa est proxima dolo, sed quid maius. dum dicit tam lata culpa fuit, ut dolo si e proxima,& sic illa dictio tam, stat augmentative eo modo,ut lata culpa simpliciter non sit proxima dolo, ad idem est tex. in t .si fideiussor. F mand. ubi non lata negligentia, sed dissoluta negligentia prope dolum est. R ita intelligi debet xex. in l. quaesitum. S. eun 'uDqλ
188쪽
syde praeca.& in l. ubi exigit. Ede eden.& in l. mulier . f. sed enim. Tad Trebel. ut loquantur in latiori culpa, quae est dolus praesumptus, non autem in lata culpa,& hoe clare demonstrat tex. in d. g. sed enirn,dum separat casum culpae proximae dolo, a lata culpa,nam si aliqua res haereditaria petierit, non tenetur nisi culpa sit dolo proxima,& sic latior, quae est dolus praesumptus. postea lex vult v, si fuerit negligens in vendendo, sit in ala culpa. ex quo percipitur, quod si eadem esset culinpa dolo proxima,& lata culpa. non separentur ab ipsa lege in dererminando. r46 l Tex. autem .in d. c. si vero, non loquitur in lata culpa,quia percutere non est ignorare quod omnes sciunt neque est uti negligentia. in actu faciendo, vel in omittendo, sed est delinquere. quo casu aius eu excusat, cuesset in pura rixa.& non existimans eum clericum lpercutit. propter quod ob animum excusatur, ut in l. i. si de sicar.omisso eo quod dicit Deci .in d. c. ii. qui etiam sentit quod lata culpa non est considerabilis in d. c. si I 7 vero. t Statuta autem si disponunt que corporaliter debere puniri,ex mente Barto. in d. g. non autem, sunt interpretanda ut dolus adsit. nam lata culpa non sum cit. lacin d. l. in actionibus . contra hanc conclusionem insurgit.ex eo quia statuta debent aliquid operari. l. praetor ait. T de dam. infect. sed s dolus requireretur secundum quod ius commune vult, nihil esset additum iuri eo muni per statutum . & nulla esset elua operatio. Item videtur text. in l. iii. g. quod praetor. f. ne quis in ius voc. Dec. in d. l. in actionibus respondet ad illud argumentum, quod satis operabitur statutum,quando loquatur in casu in quo de iure comu ni poena mortis non imponitur, puta si statuto caue tur quod poena mortis puniatur, qui domum alterius 3ngreditur, vel dicas quod statutum operatur hoc, quod cum de iure communi animus commit tendi homicidium, facto accipiaturatas qui cum telo . infra,
189쪽
eo.& ex vi statuti requiratur,quod homicidium re ipsa committatur.& Iasin d.l.in actionibus. dicit intrepide tenendam esse hanc conclusionem, statutum tale quod occidens occidatur, non vendicat sibi locum,nisi homicidium sit factum dolo, & hanc conclusionem PI 8 bae ea ratione ' quia statuta recipiunt interpretationem passiuam a iure communi. Lii. cum Gloss& ibi Doct. C.de noxa. sed de iure communi no punitur sis
de homicidio nisi per dolum. l. lege Cornelia. T. de si in
fionem datam superius per Deci. quod statutum operatur,ut requiratur actuale homicidium,nam si statuta interpretantur secundum ius commune , & per ius commune dolus pro facto accipiatur, ergo S in statuto,& sic sufficeret ambulatio cum telo, iuxta d. Lis qui cum telo .unde putabam aliam rationem dari posse.cur est quod fiant statuta per ciuitates,quod occidens o eidatur,& quid opera rur,& ratio esse potuit,quia seruandum ius commune , per legem Corneliam no erat inductum quod occides occidatur,sed poena legis Cornelis est hodie. ut humiliores bestiis subiiciantur,altiores vero in insulam deportantur. ut in l. iii. s.fina. sfad l.Cor.de sicar.& ita tenet Glo .ind. l. is qui cum telo,& in h. item lex Cornelia de sicar. Institu.de pu-
audien. dicat parricida, homicida, quod fecit expectet,vnde ad tollendas istas difficultates circa personarum qualitate, an stat humiliores, an altiores,indistincte statutum determinavit,quod occidens occidatur& ista est operatio ipsius statuti. & istam rationem videtur considerasse Saly. ind. l. is qui cum telo. in vitaq.ver. Item quia exorbitat. Quod autem requiratur dolus in statuto,ad hoc ut quis possit corporaliter puniri,nee lata culpa susticiar,adducitur tex. in l. cum autem.g.excipitur. verscapitalem. ff. de aedit. edict. ubi
capitalis fraus, quae capite est punienda, tunc demum locum
190쪽
locum habet,quando dolo malo & per nequitiam est gestum,non per errorem,nec a casu. & istam sementiam sequuntur omnes Doct. indistincte. Bald. in i .data opera.C. qui accusipos quem locum resere Paul. de Call. in l.& si seuerior. C.de iis qui not. in se. & per ea dicit euasisse quendam a morte,& ibi etiam Alex.late colat. Idem voluerunt Cy. Bal. Ang.& Paul.de Casmin Li. is deleg. &alii permulti, quos ponit Ias in l. in actionibus. nu. 16.& ibi dieit istam esse communem sententia. T de in lit. iur.& etiam late Deci. qui infinitos Doct.enumerat,qui secundum hac opinione consuluerunt & deciserunt in c.ii.de constit. & in cons ix. votu.
i.&Hyppoly. post alios in l. lege Cornelia. E. adleg.
Αquens. late in l. i.nu. 3 3. Ede legi. qui dicit quod ita
i ' ' Limitatur praecedens conclusio,i dolus requiratur, in statuto ut non procedat si statutum dicat, pr homicidio qualitercunque comissio, nam& si culpa homicidium committatur debet decapitari, ut per Sa-ly.in l. ii.col. iii .versi.& ideo dico si statutum. C. de no-xa.& tali casu secundum Saly. forte etiam non distinguitur an homicidium factum sit ad defensionem.& dictum Saly.sequitur Alex. in l.& si seuerior. C.ex quib. cau.inis. irroga. sed aduertendum est quod licet statuintum uniuersaliter dicat, qualitercunque sit commissum homicidium,potest intelligi sine gladio, siue veneno.siue cum claua, siue cum lapidibus, S hoc cons na quia illud verbum commissium, respicit factum extrinsecum,& non insertur ad homicidium ex culpa comistum,& maxime si ad defensionem comittatur, quia tunc non est culpa, clemen. i. de homic.& in hoc non
videtur quod bene dicat Salye. Eius dictum potest tamen saluari,si statutum dicat de homicidio culpa commisi si vero.expresse dicat de homicidio ad defensam commisso in quo non sit culpa,non videtur valere si a H tutum