장음표시 사용
121쪽
m LIB. I. HISTOR. 'suos , sicut & olim Duces Prussae utplurimum factitarunt,illum quaestum colligi curat, sequenti ratione Succina distrahuntur: Quando in Cameram Regio montanam collata, Deputati ad id negotium Curatores hujus Reditus , cum administratore litoris,& aliis Camerae servis, eadem secundum qualitatem colorum , quos radendo dignoscunt, & magnitudinem massarum,sψrtiuntur sive disponunt, atque pretia Ca-do 8SO. ΙSo. 4o. 2 o. plus minus, Taleros praefigunt nimirum pro uti puritas &magnitudo est insignior, mador sequitur aestimatio: e. g. pellucidi Succini ignei uncia duobus florenis constat. Et huyus Commercii, ratione dividuntur Succina vel in Capitalia quae pura aliquot unciarum pondus habent: in Ordinat. Sue- cin. cit. definiuntur. derer I ru
alias palmam minorem longa lataque erant,nunc vero parva admodum: velis ML
nima coralib) ex quibus tamen globuli
122쪽
sUCCINI PRUSS. CAP. VI. iemor mari possunt: vel in impurataeqJ4s- .
ta,inteistiones , aut viliorem alium usum, coemuntur. Ex rationi m Succin. hoc ordine oecundum magnitudinis se colorum differen in Succina dissosita annotavi: Sorti
plici disserentia, quadruplex etiam cadorum consiturum est pretium. VRC. f. a . commemorat. inquit, D. d. Auris tonnam magnis Succini massisplenam inpraesente aestimatam se Iooo. GMarcis Prussiacis,hoc es vere goo. Rhenanis. Sed alia massa minoris divenduntur.HI. Quod si Succinum excellenti quantitate, aut specie exterius, insertusve,cmn- paret , illudfingulari asimato retio a ooo. Ioso. Ioo. A. Caeterum h. t. Succina Prussia certis mercatorum Gedanensebus vi contra- ctus pleraque omnia cedunt , saltem quod Collegio Tornatorum Regismontanorum expeculiari Serenissimi indulgentia tantum, quantum arti exercendae sufficit, concedatur,non ut rudium Succinorum Commercia plene instituere possint: illamque Nego-
123쪽
' 1a. LIB. I. HISTOR. tiationem, am olim cum Mercatoribus cieati.
nensibusfuisse usitatam, S Vman , L. at praeter alios testatur qui familiam Ieskecognomine ea propter allegat. Patara autem pecunia , & optimo monetae genere Conductores Sereni T. solucre tenentur. liquando Succina at SerenissImo elocata fuisse constat, ut Ιoo oo .n OOo. Talerorum
annui eslent reditus , onere solvendi Stipendia leu Salaria officialium aut colono rum in Conductores devoluto, quae FO OO. ferme Talerorum impensas requisivisse dicuntur: Sed non ita accurate in fures tunc animadverti , neque tanto metu omnes contineri potuisse , intellectu est: facile. Quibus ex caussis quoque per aliquot annorum intervalla, subinde majores Reditus,
Imperialium excederent, Sereni mo provenere feliciter. Pomarius ex tamnstero refert , quod illis temporibus creditum,
IOocio. Rhenanorum circiter quotannis ex
Succino redigi: idem confirmant Scriptores Prussae laudati. Ionsoni autem in Thau- malographia naturali monstrosia Hallucinatio, qua annis menses substituit , ubi CIq. IV.c. Io. haec habet: Singulis mensibus aureorum Rhenensium decem millibus ven-l
124쪽
SUCCINI PRUM. CAP. VI. Hi di dicitur. Auctor der aberittheuir upo munderlichen Sachem in Sina und Europa
apud Francis. Eras. Par. II. deo
rum non reni des nisi possunt reditus , quod non eaedem quotannis divitiae ex maris aut tertar benignitate redundem. risc. rast. Tonnas Succini quotannis collectas memorat. Gobel. c. I. I 2 o. circiter. migandus f. r. IOO. interdum tamen pro tempest tum ratione pi ures. RationesSuccin.anassori quas videre contigit : Summa aller Ein
mentum quoque annuis Reditibus ingens addere, si optimorum colorum , &grandiorum Succinorum inter collecta major sit copia. In istis autem Rationibus maxima duarum librarum lc aliquot unciarum Succina adverti. g. X. Gedanense Iitus paulum alia ratione admini ari cognovimus neque tam justo Ordine isti omnia sunt instituta , quippe non pectatariter ad id coloni adseripti, saltem mulierculae conducuntur , aut aliqui
125쪽
ras LIB. I. HISTOR. pauperati,in casis ad litus habitantes: Equites tamen Cbstodes aluntur. Tribus autem
Electrotoreularum certa pecuniae summa Succina redemit , quotannis aliquot millia florentarum exsolvens , praeter sum.
tus quos in Stipendium Ministrorum &Collectorum facit. Administrator autem, reliquis praefectus nullus, nisi quod Tempestate accedente iuniores ex illa Tribu Magistri ad litora ex aciari cogantur, qui ibi in casis, donec collectio perfecta, commorantur. Nulli quoque in hoc litore qui quam colligere es liberum, si modo ab Equiti. bus offendatur , non obstante Casimiri III. Privilegio, quod, Gobelio ex Historiis ci
quam in commune Dei Donum , t jus aliquod concessit. Verum Privilegium hoc, licet Scripto res, qui Constitutiones & Rescripta Regis illius Posteritati consigna.
runt sedulo evolverim , nondum reperire contigit. In reliqua sane Pomerania,citeriori quam ulteriori Succina inventa occupanti cedunt, neque adhuc dum inter propria Bona sunt numerata. Α Sereni T. Duce tamen,
aut qui Regalibus plene gaudent,puto libere posse, sive vi Statuti alicujus Provincialis, aut Privilegii introduci, ut propria fiant,
126쪽
eo modo quo aliae res , quae communes quondam fuerunt , tandem propriae sunt reddere. Simili rationein Samo ria,Li Ma,Sueria, Dania,Obt nere crediderim, ut vel inventoribus occupantibus Cedant , vel
illis,quibus vi legum illud concessum erit, aut concedi potest, ut per suos, veluti Bonum proprium,curent. Publice autem inter Regalia, quae dicunt, alibi Succinum quoque recenseri, atque eo modo uti in Prassico mel Cedanense istore publica Auctoritate turari ondum uspiam legi,aut,relatum memini
r. maira Ars ex Sueeino Prusae Divitias a uirat i De Arii cialium Divitiarum ρυῆ aturalibus majori lucro Dissertatio: Cur Crucigeri Electrotoreaticam exerceri non 'Hipa sit Denostra aetate in Pru a institu- tu cistemis. 2. uod calandi sesculpendi
Ars Romanis fuerit nota e Graecis quo ques Iudaeis V. T. toreurice Succis.
antiquis secutis innotuerit ξ Rabula. s. Coilegia post Secessionem a Crurigeris demum in Prusa instituta: De Controversia omssinu eum Gedanensibus se Elbingensi ν. . Decia sis Electrotoreularum sedani, i Eois.
127쪽
ias LIB. I. HISTOR., Elbingae : De legibus illorum: De Societate cum Stolpensibus o Cosse ensibus insitu.
ta. De Regiomontano Collegio. F. De Succini pretio antiquis temporibus apud Graecos, Romanos: Usu ad cineres instergendos, ad condienda Cadavera : Usu apud Arabes, Syros, Iptios, Indos, Sinenstes, Incolas Madagascar,Persas, Armenos se canos iaCapo Heris, Cyrcasses. F. Euaestus ex ani- ciose elaboratis e Colorum discrimina ex Arae De nigra: De versicolori: Duae Classes colorum. I. Ex quantitate operum asimgrio : L n tanta Succina ex quibus Statas conficeren/ur ' Pausaniae locus contra adrovandum. g. De modo praeparandi θρρ-liendi Succina, antiquo ct novo. o. De aliis aliarum Artium Hs bus : Euod Herni sio iη- serviat Sucrinum : Euod Pictonbiu θ' pographis: Infectoribus coriorum, o pellium Zobelinarum: Pharmaceutica: Drθ-holica: Philemonis insicitiae Conclusio.
S.I. Ivitias, quas ipse Natura Prussal P elaboravit, complexi, illam Tractationem adjungemus, quomodo Ars huic
Provincia ex Succina emolumentum quaerat. Verissimum enim omnium Civitatum inductione est compertum, ut quamvis utra'
128쪽
sUCCINI PRUSS. CAP. o. Iasrumque Divitiarum laturalium suam artis tialium, habenda ratio, potior tamen arti cialium sit cura, cum naturaleS non tantum lucrum Regionibus, quantum quae Arte comparantur,inferant. Unde fieri cognoscimus, ut quae Naturam habuerunt nove cam Respublicae, Artis tamen dexteritate rerum sufficientia, quin abundantia e xtiterint felices: Quae contra Artis ingenio destitutae , in rerum omnium abundantia eguerunt inopes. Ratione quoque id manifesto probante : nempe quod Artis opera majoris ut plurimum quam materia ipsa, sit pretii,tum quod, si arte alicubi comparantur Divitiae, ibi non ad unum genus hominum hac occasione quaestus redundet, quippe cum Artifex Artificis indigeat ad-Jutrice manu: quo fit, ut una aliqua in Urbe
liae subordinatae auxiliaresve Artes simul floreant; in primis, si quam Terra materiam suppeditat, Ars in eadem Regione expoliat&ornet, uberrimum ad Rempubl. redit lucrum, ex rudi massa, ex opera multiplici, ex commeatu, locatione, vectigali, quod ementes magis quam Vendentes gravet, ut alios modos taceam , quibus omnia Civitatis membra locupletari apud omnes
129쪽
. I3o LIB. I. HISTOR. in confesso erit. Exinde quoque sagaciores Gentium idsemper egisse comperimus, ut si quibus Exterorum Bonis indigeant , arti
cialibin tamen non egeant, & rudes soluin materias, non item elaboratas importare
necesse habeant : Quin ei rei potissmum dant operam , ut artisscialia plurima Exteri ab illi, emant ; hincque soli cito Curant , ut singulares quasdam Artes foveant, ad quas aliis via praeclusa; ipsiae vero maximo studio
omnis generis Artifices conquirunt, alunt,
agentque praeserti, quam peculiarem ma-reriam Patria Terra es nacta, ad hanc iv niose excolendam cunctis viribus obnixe contendunt, ut duplici foenore ex pignore Naturae gaudeant. Quod Arcanum si quaelibet Respubl. attenderet, & in usum tradueere nosset, Divitiis & praesente pecunia nunquam destitueretur. Sed haec Dissertatio alium locu sibi vendicat, ubi longa serie omnis aetatis, Antiquae 5 Nostrae, Exemplorum , pluribus Argumentis assertum solide adstrui posset. Mirandum saltem h. l. cum quaeque Civitas Divitiis excellens, similiter& Artibus excellat maxime , Artificumque collegia accurate foveat, quod Mercatura, nummorum officina nisi Artibus adjuvetur, sit sterilis, cur Crucigeri D mini
130쪽
SUCCIN. PRUSS. CAP. VII. I31mιni Terrarum in suis Regionibuου Arti cium, quod circa Succina occupatur, promin non admiserint, tantum abfuit, ut excoluissent Praetenderunt illi Thesauro publico Ordidinis illam rem magno futuram detrimento, quod ita furibus fenestra nequitiae aperiretur.Sequioribus temporibus, ubi male sana discordia animos Dominorum & Subditorum irritaverat, fortean ratio subfuit. quod sibi ab Urbium Potentia metuerent, quam illi quocunque modo imminuere sa- tatagebant. Felicius nostrum Seculum, ab illa disterentiae peste abhorrens , Pru a uarum Divitiarum ex asse Haeredem relinquet, institutis Electrotoreularum Colligiis: quibus si omnia crederentur a Curatior ei S-dem indagantibus in futes foret Inquisitio; praeterquam quod Paupertas malesuada quibusdam Artificum tunc non OCCasio a Peculatoribus emendi Succma esset futura I maximum Vero lucrum ad totam Rempubl. ut x dictis patet, redundabit , quo plurimorum nempe levabitur inopia. zU-que perieulum unius Collegii opes redimendis Succinis non surcturas 3 spem potius cςrtam ausim affirmare , majorem, si unquam eorum futuram licitationem , inprimis si numerosum