Pancratii Iustiniani ... De praeclaris Venetae aristocratiae gestis liber

81쪽

perant terraru biicontis quos si veridicum historicume esse volo:oportet non tacere veritaterquae odium

parit:obsequium vero amicos. Etenim nulla est sancta societas:nullaq; iurisiurandi fides regnadi cupiditate: quae in platrisq; principibus est. Quod dilucide expo/nere superuacaneu tibi sapienti est philosophi sortuna insanam esse, & caecam, & brutam perhibebant.insana

dicebant. quia atrox:incertaiinstabili i sit: cam ob eam rem esse vocantiquonia nihil cernatiquo sese ap plicet.Brutam,quia dignum:aut indignu nequeat in ternoscere,hanc fortunam experta est respu.nostra ad uersus omnes reges,& principes Christianae reipu.post autem illatas,acceptast clades Veneta aristocratia suffimperium incolinenti recuperauit..

Rempu.nostram nunqesse dominatus auidam bella ab ea gesta declarant.non enim maiores nostri bella sui pserunt propter imperii cupiditateised pro tuendo eorfidei foederis obseruanda.Quot enim amplificadi perii opportunitates,& occasiones amiserunt e Noster senatus inter alia,ut sim breuisipeloponesum saepius recusauit.Regina Ioana nostrae Aristocratiae Appulia3 obtulit:qua senatus repudiauit. Interuallo teporis currente rursus ipsam Appuliam:quae Bonte Veneto' .perio parere volebatiabnuit. Quid dica de liberalitate nostra erga Nicolaum Aestensem Ferrariae dominu3: Censibus enim Romanae ecclesiae a nostra Aristocra tri persolutis Micolaus in principatu remasitiMemo γ

82쪽

riae proditum est Bononia flaminiae nobilissima urbem

summopere rogasse:vt Venetus senatus eam acciperet propulsatam saepissime es Veneto imperio.eam pino senatus retudiauitanec Cesenam recipere voluit:cuius dominus se imperio Veneto dare voluit.Spreta est igit& conlepta i maioribus nostris imperii augendi cupiditas vi semper Italiam aduersus hostes tutati sunt.

oh& tam imense,& amplae sunt virtutes Ioan is apos litquas non audeo scribere nis summati Ioannes

ergo es Domitiano Imperatoreiqui se diam, de Deum primus appellari iussitipositus est in dolium olei ferueris:i quo martyrio Deus suum dilectum discipululi

berauit. Qua ob causam ira affectus Domitianus Ιου nemin Pathomos insulam relegauit ubi apocalypsim scripsi. Deinceps occiso Domitiano Ioannes:Nerua Imperatore permittenteireuersus est Ephesim:in cuius ingressu urbis Asiae populus obuiam Fcedens ait. Be nedictus qui venit in note domini.Tunc corpus Dru sanae ad sepultura esserebaturiquariIoanis oratione ad Deumireuixit statinupopulo magnis precibus hoc rogante.Deinde sua doctrina,& bonis moribusniurac

iisq; magnis,& admirabilibus qplurimos ad Christi fi ldem conuerticiper id teporis Ioanes ab episcopis pro uinciae Asiae vehemeter rogatusin aduersus itareticos scriberet de coeterna patri diuinitate Christi lexorsus est:in principio erat vςrbum. Quocirςa transcedit Ioatnta Omnia,quae creata sunt:& peruenit ad eumiper que

83쪽

narrare potetit

matrem comen

dauit Quae eloquentia describere vitam, & sanctitatem eius poterirequi cum Petro,& Iacobo fuit sublimi tras figurationi testis t Ioannes vero interpretatur gratia, Apostolus autem dicitur missus,euangelizavit Chri sti nomen post eius ascensionem per mulia tempora mortuis omnibus A postolis. S i valesi ne es Carolus Franco' rex:victus longobar. dis,qui viginti supra ducentos annos Italiam obtinue runtra Leone tertio nomine Romano pontifice declaratur Romano' imperator. Inde gloriatur ab eo tem pore Romana sedes ab se imperium dependere.per eae tempora Constantinopolitanti imperiumes Italiae par, titubebat:quaea' dextra incipiens a Neapoli:& ad sinistram a Syponto idest Manfredonia superolinfero 'mari clauditur.hexarchatus aute imperi Orientisiqui cuncta in Italia administrabatiper quini re septuaginta supra centum annos a magni Iustiniani imperato ris mort qui toti Italiae imperabat:perseuerauit. Dein

ceps Rogerius Normantisiexpulsis Calabriae, Appuliaet dominatu graecisiinsula Cicilia potitus se Italiae

regem appellare coepit. xl ab Innocentio secun do Romano Pontifice regni titulum impetrauit Norma nus:anno salutis tricesimo,& undecies centeno. Unde ortum est regnum Neapolitanu in gente gallica.Normandia enim est prouincia galliae transalpina facta sunt omnia. inuae igitur lingua

Ioannis virtutes cui dominus in cruce

84쪽

Non est mirum Pancratii nomen tibi molestu3 esse :quia g rcum sis Balbus id nomen non bene Pnuncias. Pancratius quidem derivatur i gnecoiqd nomen significatur quali Oia potens .aenim uero Pancratius post parentumortem nobilissimoR progeniae:diuinam accepit gra tiamii Cornelio Pontifice baptisma suscipiens,qui Oepatrimonium pauperibus distribuit:atq; Deus gentiu conlepsit:qua re intellecta:Dioclitianus imperator in quitiPanciati,Cu3 sis pueriliaud miror te este decepturrecede ab hac insaniato sis mihi filius inrissimus.Dili' xi enim patre tuum virum pra stante. Pancratius vero corde vir respondit. Auguste,qci puer aetate sum:tamescio omnes Deos vestros esse demonia. Dominus autecoelos fecit:qui solus adorandus, & honorandus est. inuare confiteor Christum esse Deum veru,& homine qui est via, & veritasapsa nat veritas Deus Dei filivsihomine assumptomon deo columptorcostituittat fundauit fidemin ad Deum iter hominis esset homini per homine DevinDioclitianus equidem lauibsmus: qui omni studioicura, & psecutione Christiana fide delere funditus conabatur:iracudia affectus iussit:

ut Pancratius annum agnes quartudecimu Aurelia

porta securi percutiaturivbi sancto ipsi Pacratio codi/ta fuit ecclesiarquae hactenus Romae est.Corpus autes beati Pancratii ab octauilla sepultum fuit circa annum domini ducentesmu3 admirabilibus miraculis diuina gratia illustrauit seruum suum Pancratium. l

85쪽

L uacilanus Cardinalis cum maximo Pcerum comitatu procedit:tamen nihil noui estisi agnoscere velis humanam superbiai ruquonia delectant magnifici exe

quiaF apparatus cum elegantia,& copia:maxime pro pter obteruantiam:per qua homines aliqua dignitate antecedentes cultu quoda,& honore dignantur. Car dinales es non ullis dicuntur senatores pontificis:qui di ctator appellatur perpetuus:in similitudine guberna/rionis antiquae reipu. R omanae. Verum si cura funerist

pulchritudo sepulchri animae defunctipdessent laudarem sumptu. Sed expetiantur diuitiae sacerdotibus ad usus vitae itecessarios,& ad imperi u Christianae religionis tutandu.Non est enim mortuo utilis pompa exe quia ru quia non obest pio is honore sepulturae careat,

in t quide videre licet plaero'; non tam officio pietatis liberales:q quada gloria ductos facere exequias maxi

mo cum sumptu:vt imortale famam colequantur.haec

enim ludibria sunt fortuna pol ne hunc funeris honorem bonu esse qui minime meliore facit defunctu:actiones equide nolim aio utiles,& iocundae a virtute Pse ctae sunt. Nam virtus est quaeda mediocritas:cu 3 ipsius medii sit coiectatrix.Quare sapiens ait:apprime nequid nimis.puto aut equide esse humani ingenii:mansueti animi officili sepelire ypinquos.pietas estin per quam sanguine colunctis:patriae beniuolis officili,& diliges tribuit cultus.Quapropter funera:officio pietatis:cu randa sunt:seruata teperantia:in qua rem modus cere

86쪽

nitur.quis.n.nullus insit cadaueribus sensusitamen ad Dei prouidentia3 pertinet pietatis ossicium sepeliendi propter fidem resurrectionis astruedatravi habet in lacris litteris.liberalitate aut,& elemosyna propter Desi, α oratione ad Deutraquae spiritibus mortuoru pro sunt:maiori diligentia:studio,& cura procurare decet mortales, q pompam exequiarurru Beatus Lauretius Iustinianus ob vitae .pbitate a' cipluribus Romanis potificibus summope laudat .epatuS.n. Venetia' diuinitus ab Eugenio potifice collatus est: et

inuito.Deinde Nicolaus.v. Ro.poni.pp maximu sanctitatis odore creauit spote patriarcha Venetae urbis eir. Deinceps i Leone.x. xuponi.c5mendatrinoxq; ab Adriano antistite Romano approbat r& demu a Clomente.vii.Ro. Pont.electus est in numero confestaru

beatoR.Multa pclara de beato Lauretio describere possurruquar ptereoine plixus inhoctacere nolo. Beatus Lauretius cii celebraret ad populu:post eleuatione sa/cramellisactus est extra seiptrudetulit eu spus ad quadam religiosam mirae festatis conleplationi vacat rq in cellaeciausa miro tuc desiderio ardes accipiedi eucharistia a Lauretio tenebat iqui allato venerabili,& saluti sero sacrameto:sacra illi misteria administrauitisue in corpore sue extra corpus Deus scit.ab oculis aute to

rius populi non discessit beatus Laurentius:& ad ab tare stetit:vi solebatnmmobilis i donec ad seipsum rouersus ab illo pietatis ossicioireliquum missae peregit,

- . . . .

87쪽

qui fuit ex primariis coditor religionis sancti Georgii

in alga. Annum vero quartum supra septuagesimum agens sexto Idus Ianuarii migrauit in coelu.Iustiniana imperatoria familianniuria fortunae:procerul seditio nibus expulsa Constantinopolitano imperio Italiam petens Venetias comigrauit urbem imperio non pare rem.Nomen deinde huius domus sere' esset extinctum bello aduersus Emanuele Orientis imperatore gesto a repu.noltra:nisi fortuitu pmasisset Venetiis Nicolaus Iustinianus adolescens ordinis sancti Benedicti proses

. ser unus ex ea gente. Nam omnes familiae Iustinianae: qui restaurare prolem possent:eo bello interierunt si mentes arma cotra suum inimicu.Respu.nostra pluribus causis comota orauit Alexandru tertium Romanum Pontificet ut iuberet Nicolao Iustiniano:ut reli non relinqueretiac uxore duceret:ne Iustiniana P genies imperatoria desceret. Nicolaus vero pontificis iussu coactus,&a senibus familiaerogatus vehementer

postea genus Ppagauit:qui post obitum,& Anna no , mine eius coniux filia Principis Venetiarum Vitalis secundi Michaelis appellati fuerunt beati ob integerri

mam imaximamq; vitae probitat ..

Nequeo amice tibi cosulere quo pacto possis animu filii

tui inducere ad coiugium:quonia magnum, S longu lacium amandi amica gnato dedisti.& sumptus quos

fecit in earmaequo tulisti animo. Enimuero meretricem amare ternoctares soris vicium non est adolescentiae,

88쪽

Liberius enim vivendi est potestas:dum aetas non Phibet.Ineuntis aut artatis inscitia senum constituenda,®enda prudentia est. Amice omnes,qui amant:grauiter sibi dari uxorem ferunt.Qui quippe experti sunt cipaucas esse mulierestquae careant culpa.Do me. n.sunt ad malitiam sere' omnesitamen in hoc disidii temporecu amicamuptias facile fieri possetisi studeas dare nato adolelcentula aegregia formatquae superat pulchritudi nem amicae filii tu tipulchritudo autem ut ait Aristoteles in magno consistit corpore.parui quidem formosi sunt,& inebris aptiised non sunt pulchri. Etenim pullachritudo corporis apta copositione membrope mouet oculos,& delectat:hoc ipso,* inter se oes partes cum quodam lepore cosentiunt.In memoria habeo a te frequenter laudari tuu3 natum:* praeter amore:animum

suum ad aliquid studium honestu3 adiungat:qui oesficile perfertiaduersusq; nemini estin unq praeponens se aliis ita:vt facillime sine inuidia laude inueniat,& ami eos paritimaobrem existimo tuum filiu tibi fore obsequente,quia spectatus,& ybus estisi opera daresivi habeat puellasacie honesta.Enimuero maximu tibi stu dium estivi accipiat coiugem cuiuma dote:qui est magnus error.quoniam prius & potius te decet quaerere pudicitia3 adolescentulariaetatem,& vetustate:familia 3 praeclara3:qdiuitias.quia tu es diues:qq animus enim hominis se iudicat diuitem non mortaliu3 sermonael

posssessiones. Diuitiae enites in virtutibus sunt. Nulla enim vis auri, & argenti pluris Q virtus aestimanda est.

89쪽

Nam sapiens rebus ad honestum victum necessariis cotentus Fin suam dignitate:fortunae bona contemnit:li bidines refrenat:coercet auaritiam.Curn igitur sis prudensiopus est: vx filio satisfaciasiqui uxorem ducitis optes videre diem coriagmquo ex gnato esset aliquisiqui te appellaret auum. - . . . . t L

e tua beniuolentia in me tuae litterae declarant. Nostra

autem amicitia te admonetiassiduu usum:consuetudi

ne i scribendi plurimum prodesse. Eloquentia enim cum philosophia coniunctai qua nihil est laudabiliusi&o stantius iest aegregia recte:ornate:copiose dice di facultas. Vinculu enim uniuersi generis humani est ratio,& oratiorquae docendo,diicendo,comunicando, disceptando,iudicalido,conciliat inter se homines:co iungiti naturali quadam societate. Iccirco eloquellaeae doctis est in tota dignitate principatus datus. Italeloquentiam assequi poterimus arterimitatione:& e excitatione:cuius facundiae splendor haud in multis repς

ritur.pronunciatio enim a natura ortarest ex rerum,de

verboR dignitate: cis,& corporis exercitatio nemo deratio cum aliqua grauitate. Memoria quide natura lis nostris animis insta, re simul cum cogitatione nata est illi utilisaeui opus est memoria artisciosam esse in Uentope thesauru.etenim ratio pceptionis porro natu rar comoda retinet, & amplificat:rone doctrinarimemo ria,per qua animus repetit:q fueriit. Atqui acuta exclamatio vocis,& fauces vulnerat. Vox aute conseruandR

90쪽

est si sedata,& depressa voce:exordiu dicatur. iaduerte a , dum aut est:vt incipiendi roestrua desinendi modus. S i vales bene est.ego quoq; valeo. tuo pr cossoyr adiutore:dignitatist fautore Oibus in rebus amicissimumrfidelissimul cognosces.quonia optime repu.defendis oblitus comodope tuoF.probo quide tuam liberalita te quarPsit amicis:nemini noceat.Sunt.n.cupidi i pledoris,&gloriariqui eripiut ab aliis:qd aliis largiantur. heto aut aio intelligo te Phibere tua iracudiam in pu

niendo.Nam iracudiat quis a natura est data:m te viri cere est sapientis.Legatus.niarqtate ducit ad castiganda

milite.Quocirca in gyru ronis opus est legatu se gerere. At quide cum mihi multa sint gratat quae tu adductus mea comendatione fecisti itum in primis i amicti meufamiliarissimu oibus militia virtutibus ornatu liberalis smetractauisti. Quaobre gratias maximas tibi ago:ssintelligo nostram comendatione non vulgarem fuisse. on tibi mim sitime haud ola aegregia reip. Venetae facunora memoriar madasse:qa parte mei otii in phia conlamo.sed no ignoro Y Venetis expulsos Italia fuisse satiracenosiqui potiti fuerat ora maris adriatici:& superi.

Quaobr in eius rei gestae gratificatione gloria dignae Basilius Costantinopolitanus impator declarauit Venetopi duce3 Ptospataritumae dignitas lucerat ovum honope impii maxia.Nicephorus graecope impator p legatu orauit Veneta rep.ut classe3 mitteret aduersus Ro