Pancratii Iustiniani ... De praeclaris Venetae aristocratiae gestis liber

61쪽

bicines edicit ductores 1 hoste acies ducere:sgno dator suu sequetes ordine milites aduersus hostesycederercofestimq; structa acie iubet tollet ante cu duobus milli bus aequitu paludetquaTerentianti emicircu uecturhoste pugnae intentu a tergo inuadere.ipse cureli. Venetus copiis magnita hosti ferociter occurrit.psio concursu Carolus Malalesta Philippi impator culeui ar matura S magna peditu pie temere pmissa:circulaetuseetivictus erat:nisi taureliusn Ssortia,& alii ductoresim copia' robore:illatis lanissati subsidio affuissent. Cossictus ile' orit accerrimus,smissis a Veneto p paludem peditibus:q ex trasuerso latera hostiu3 adorirent tarquomq; corpa hastis:sagittis:mucronibusq; peterentita demti Camaniola hoste psigauitivi vix ulli tantae cladi nucii supfuerint.Na est captus Carolus copiarii philippesu impatoriac cii eo aequitu:peditu pari fere numero circiter octo milliaAmpedimenta quot oia invictoris piat Veneti venere.vn multu auritargeti:vestiu

:& militaris spolii copia habui Genetus clades philippu Belli amicu inuitu copulit ad paceBergomu urbe nobile,&antiqssima dedit Venetis cu ea pie agritquae ad Abdua spectatiBrixiam suis finibus remanete

etia Venetae aristocratia .

Dost pacem Philippo vicecomiti reddita:Cremonensis agriiquiVenetae Aristocratiae iam antea fuit adiudica tusis utur i belli semites pastruit caulaiatq; Philippus bellicosissimus no destitit deturbare annis Mon serra tensem Veneto' sociruina ob cam bellu inter Vene

62쪽

tos,& Philippii renouatu est itaq; respu. Venelairestri η γpto exercitu validissima classem repavit fluuialci:at iussit carmaniolla copiaR duci se i hostevicecomite mouererq quosda ductores cu florenteaeqtatur& peditatu Carmaniolae opposuit,& Lodovicu coluna cu lectistbma cohorte piscit Cremonariapud qua urbe suma belli videbat futura.ad psidiu aut A lexadriae cotra Monserratetem trit Christopho' lauellanu,& classem qu/uiale madauit Ioanigrimaldo naualis belli cla nte rim Carmaniola psecto arcis Soncinae affuit ad die uti uenerat.sed insidiis pfecti deceptus,& spe frustratusi

lutis repete ordib' j maxia potuit celeritate excospectu hostili se Pripuit.Nec muliopost Carmaniola ca stra ad Cremona posuitsed cit Veneton aeqtes pdam late agerent.Lodovicus coluna ad urbis psidiu missus eos palantes circa Padi ripa adortus fudit fugauiti,&trecentos ademit aeqtes.pta id ips Venetus senatus plerterrestres copias valissimi classem Cremona admoueri iubetiquae pier remiges dece bellato' millia habuisse dLcuius imperiti erat penes Nicolau triuisensuCarmaniolaVeneti exercitus impator circa urbem bina castrapa' inter se distatia fuerat metatus An Ous duodecim aequitu millialac peditustipendiafacientiu totide fuisse diui Philippus Maria Mediolanensium Durinterea

Piccinim ex Hetruria cum Oibus copiis euocauerata uanes Crimaldus Genuensis maritimam rerum perlatia apud suos ea tepestate clarissimus:assentiente vicecomite igubernatores aliquot lectissimosi ligustici uois

63쪽

sagittarios in naues imposuit:&repete a Cremona sobuit classem:& secundo fluuio in hostem delatus signupugnae fieri iubet. Nicolaus Triuisanus certamen non recusans naues remis impelli edicitivi cominus cu ho ste confligeretur.proelium virinq; magno animo ori . Triuisanus omnia annis micare videns, & Padi ripam

aequites philippenses custodientes Pspiciens:continuo trepidissimis nuciisialiis super alios missis:Carmanio lae lignificari iubet Piccininu,& Sfortiam cum suis co piis secum manus coseruisse. Q are subsidium a' Carmaniola rogat.Anceps interim proeliu erat.& iam in

clinate die:quatuor Veneti galeones harpagonibus ab hoste coprehens pugnam cominus conserebant. Carmaniola natura iracundus inquit,Triuisanu nunqui disse homine armatum:& non subuenit.inuatuor illis sub noctem galleonibus amissisireliquae Venetorus nauestque cum hoste fuerunt cogressae se in pristinam stationem recepere.Desiderati eo proelio sunt ex utraq; classe ad duo hominu millia. Vept Triuisanusifortuna certaminis inclinante secunctis pugnansumma publicae

paruam tanq seruaturusiquae penes se erat:ex praeto ria naui in paruum transcedit nauigium.Quo abeute,

reliqua classis metu perculsa fugam & ipsa circuspecta

re coepitainuaobrem ex tam ingenti nauium numero

haud multa euasere:& ad inferiora Padi cursum tenuerunt Venetus senatus simulans eam parulfacere plaga haud mediocremiscripsit ad Carmaniola se alia malo rem classem parare vellime oriat detrimentu ob ducis Carmaniolae

64쪽

Carmaniolae iracundiam.Deinde senati decreuit Cenuam vendicare in libertate. Quocirca Petrus Laureta: nus duo de viginti triremium praesectus cursum tenuit Cenua m verius Cenuentes extorres ad se venietcs suscipiens honorifice. Franciscus Spinota alterius Dei onis insignis spledore familiaevigintiquatuor triremiuduxi velis in summu mali sublatis:in Venetu magno animo invadita auretanustissima in altum ducit:vt venui a puppe haberet,& statim proram in ligusticam classo verti iubet. Manu utrinq; avide conteria:cruentu init proelium.vis telopingehs dextra:leuat,& a' fronte cadens multos ex utraq; classe ficiebat. Demu 3 magnis animis utraq; classe certate, Genuensis a' Meneto fuga/tus,& superatus fuit:Spinota cum octo nauiu guber tiatoribus,& tribus conliariis eo proelio captis:qui ora Venetias a' Lauretano missi sunt. Deinceps Laureta . nus,Eugenii quarti pontificis rogatu :vrbeveteris debellauit:exindeq; extrema Italiae ora circvuectus cor in

applicuit.In gallia cisalpia post padana pugna era

Veneta castra ad summu locupadoPpinquuaexercitus philippesis quadrato agmine cremona aequitauit ox collatis signis:accerrime decertatu esta emum sortuna

adhuc neutro inclinateidam utrinq; est signu receptui Deinde Carmaniola cape furto Cremona periculti se cit.& res ipse esi no sesellii. a multi p scalas prius inae nibus admotasmuros scadunt,& ascedunti&vigilibus occissiappetete solis ortuiporta urbis occupatPxima. capta erat Cremonassi Carmaniola:q substiterat ad ter

65쪽

tium lapide cum legione unaicopias subsidio m is siet.

Quo ces anter Veneti,qui in urbe erantipaucis amissis: se ad suos recepere. Deinceps Carmaniola in hyberna diuertitisequente aestate:Piccininus Marchionis Mo tisserrati principatu bello domuit,& oppida Veneto' in Cremonesi agro recepit:Carmaniolappinquis in locis castra tenente.Quaobrem in suspitione perfidiae ve nit in mentem Veneto de qua in senatu vup ad lucem msultatio ptracta fuit TrattumVenetiis Carmaniola qui senatus prudelia tenentis consultu:per menses fere oeta:retentus,& de perfidia covictus securi prussus est inter geminas columnas pallatii.eius bona in publicus sunt redacta.A ccusationis capta fuereisubsidiu Triui sano classis duci in Pado denegatu:& Cremona:perida cunctatioeiPhilippo seruatarinter alia crimina.Supplicio de Carmaniola sumptotMarchio Matuanusi

senatus decretoicopia' imperium mmistrauit.Deinde post varium fortunae exitumisub vernum tepus his coditionibus pax secuta est ut Philippus mediolanidux Brixiani, Bergomessi agri locis q recepat decederetr& Motisserrati Marchioni principatu restitueretiat*

hilippus Maria Mediolani Duxiliaud modico teporis interuallo Marshum Carrarius Francisci filium ex Panoniaaccersitumia turbandu Vehenim imperium iri si ilia talalpina inquietustinebat occultu.Deinde

66쪽

corruptis pecunia quibusda3 Patauinis,& facinoross i. subornatis Philippus persuasitivi Massilium in urbe

acciperentiquae nullo tenebatur praesidioipromittes seoia eis subministrareiquae ad ciuium,& urbis salut attinerent.Marsitus paulopost Carrarius veste simulans es e negociatore ex Cermania Psectum paucis comita tibus:apud Patauinos fines noscitur,&statim cum so ciis itineris captus Venetias perducit. In que, & alios coniurationis conscios capitali supplicio aiaduersum est sub id lepus Venetus senatus Mantuano Principi exercitum demadauit:iussiti ei viaiaua flumine:ponte:superator Mediolanesim deuastaret agrum.M ilita bant tunc Veneto nomini Mellita lybertus:Bartholo meus collisialiiqi illustrissimi ductores aretatus. Re bus longe aliteraq Venetus senatus existimabat:cadenti sicognitisq; Mantuani principis insidiis:patres ob praeclara mellitae facinora:ei omniti copia' imperium

decernunt.Qui quippe Brixiam es philippes exercitu

obsessa3 seruauit.Piccininus:fugato Mantuano,& nonullis oppidis receptis:Bergomu oppugnare conatus est sed territus aduentu Sfortiar ad Regium a Venetis accersiti:Philippi iussu iParma:citato agmine:conten

ditaper id tepus:Franciscus Conzaga Venetis inuisus Mantua regressus esti& Brixia mellitae virtute copia' ducis salua eratinihilominus ab hosteobsessa. aobrem Vrsatus Iustinianus aequestris ordinis:& senator magnae auctoritatis haec habuit in senatu verba. Sere

nistii princeps,& illustiissime Senatu maxima viroF

E ii

67쪽

copiam eximiae sortitudinis in exercitu habetis :vt harevobis deliberatio dissicilis sitique ex ductoribus potibsimum huic bello praeficiendu esse eligatis. Nunc vero cum sit unus Franciscus Ssortiatqui eoru viroRmilitantium:qui in humanis sunt:glorias superat:quae res est: quae cuiust animii hac in causa dubium facere possit: ne summa belli ei sit Ego enim existimo in summo imperatore quatuor has res inesse oportereiscientia ei militaris:virtutem:auctoritateisecudam rimam, uis

igitur hocpstantissimo duce peritior est militari artet qui ab adolescensia socius,&miles in castris patris fuit.

exindeq; lapius cum hoste costixit:atq; plura gessit bella:q caeteri legunt:non alienis pceptis: sed tuis imperiis. Enimuero patres coscriptiinon illae solae virtutes lunt imperatoriariquae vulgo existimantilabor in negociis, fortitudo in periculis lindustria in agendo:celeritas i conficiendoiconsilium in Puidendo:quae tanta sunt in Ssortia:quanta in reliquis ducibus:quos videmus:aut audiuimus :non fuerunt:sed bellandi virtus etia quaereda est: at 3 comites virtutes disciplinae militaris:fides: humanitas lassabilitas sermonis:quaroia praecipue ita Σfortia sunt.De cuius auctoritate oibus perspicuu est. eam esse magna qui quippe ab Oibus Italiae principibus diaderat.quia multu pollet in armis.Quare nomeeius in omni terraptorbe praeclaru est ob aegregia eius gesta : inter caetera in Neapolitano regno, εἰ Picinno

agro, Quibus in rebus fortuna ei seclida fuit.Chi ergo, senatores sapientissimi hoc bellum ita necessariu3 sic:vt

68쪽

negligi non possit:& ita magnum,t accuratissime sit administradum ab eo:in quo sit eximia,& inclyta belli γscientia singularis virtus: larissima auctoritas regia fortuna:sentio Franciscum Ssertia eligendum esse no stiarum copiam Ducem. Laudata Iustiniani sentetiat decretum est exercitus impertu mandare Fractico Ssor tiae cum maximo stipendio.at cosultum est mitti pa tritiosiqui tota Italia militem coquirerent mercenariucum non parua pecunia.Stephanus Contarenus in Petri Lauretani mortui locu suffectus es triremes p montium asperitate incredibile dictu est in lacum Verone sim ata fuerunt.paulopost castellii ad exitum fiuntunis Venetus imposuit:psidioq; firmauitiveritus hostia incursusiqui statione cum galeonibus,&Canetariolis ad Riuoltella tenebant.Interim Piccininus copiarum Philippi Dux nihil cunctandu ratustut Venetiarum opes Sfortiar aduentu sortes no sintide athesi superado cum Mantuano principe agitare coepit.& deinceps fugatis hostibus ripam Gefendentibus:suas in Athesim naues traduxit:atq; leniacum adortus in suam redegit potestatem.paulopost Piccininus, ct Conzaga incur sum fecerunt in Vicentinu agrum,&Patauinumat suauit receptione,&alioRoppido' elati ad Veronam castra posuerunt.per ea tepora Ssortia mellitae se con iunxit:& in coloniensi agro potentissimu recognouit exerciturnicuius terrore Placininus,& Conraga, tu in Veronae obsidione:Suauium Veronensis agri oppi dum abiere Ssortia Leniacum recepit:& cofestim qua

69쪽

drato agmine in hostes magno animo vaditi& aciem apud Suauium explicatifaciti Piccinino potestatem pugnandi. Quo recusante:Sfortia ad Vicentinopoppida accipienda se conuertiti quope non pauca: pu nitate proposita:momento teporis recepit:& impiger aduersum hostes regressus pugna cum Piccinino cole ruit aequo marte. Piccininus tame sub solis occasum se

Suauiu3 recepit. Illico S rtia:superatis montiu iugistqui Veronam us plendunt:ad tertium lapidem ab ea urbe castra tenuit.Piccininus per id temporis in Man tuanis finibus sedit.Sfortia Suauium obsidione cingit,& non longo teporis interuallo interiecto: omnia sere' circa atheseri loca domuit S rtiatqui castra mouit statim Benacum versus propter Venein classis plaga Pe tro Zeno presecto illata post victoria partam circa la cum:cuius oppida quaedam Venetus valido firmauit praestidioine ab hostibus subito incursu opprimeretur.

Senatus:intellecta cladeirepente:non remisibi animo:

maiorem parauit classemicuius impertu Stephano Cotareno est demandantiSoluta nauium materia es plair stris Benacum usq; fert rat* opifices Veneti naualis rei periti ad opus euestigio conficiundu mittunt :missis castropsupplemetis,& magna pecuniae summa.Du classe instruit istituit Ssortia comeatum Brixiensibus per montes importare. C tracta igitur frumeti vi ad turbulas,&penetram ingenti cum tribus aequitum milli bus,& peditibus circiter mille ex omni numero lectist

Penetra profectus ad thenium quingentos ab oppid

70쪽

passus consedit. Curauerat ad haec machinas aliquot comparandas in oppido' oppugnatione.Piccininus peditibus octingentis,& trecentis aequitibus cum siue rinate ad thenii saltum insidendii relictisiqui occupata

loca proesidio tenerenticitato agmine retro semouit:&insnuarat se interim ad caput Lacusiqui in ea valle est. Mantuanus,& Ioanes comes cum toto aequitato:taciti in hostium ad uetum se ibi tenuere.Vbi vero Pictininus,& alii venere:Venetis in illos cohortis:subitum est proelium comissu quo accensi martianopi animit certamine semel iniectoinou solum per diem hoste de stinuere:sed sub noctem etia &quia lux paulopost erat defutura proximis domibus incensis:ad id lumen pu gnam tam diu distraxeret ut fessus Piccininus sensim proelio excedere coeperitiin quem pedem referente tantus ae Veneto milite iam spei pleno factus est impetusi ut continuo in fugam versus:toto aequitatu ad pediturobore amita:pcipiti cursu ad ponalis iugaiquae Be

naci undis eminentidelatus es Teutonico suo stipato re per abrupta montiu aegre si seruatus.ubi vero ad subiectas lacus undas est ventu tenui cymba eXPXimo accessitatripam annauigauit. Seuerinas aequitibus vi ginti comitatus madernuper asperos montes se trepide recepit.Piccinius haud quidem ea cladeserti tus isseuerinate ad se accessitoiad thenii saltus occupandos con

festim ire pergit. Ssortia ad radices montis thenii alto colle sti sedens videbat sine ingenti certamine dissicultates locose superari non posset.quia hostes a' dextrai