Augustini Niphi ... Super libros Aristotelis Peri hermenias De interpretatione accuratissima commentaria. A' quamplurimis erroribus diligentissime expurgata, ac singulis textibus appositis scholijs nuper illustrata

발행: 1560년

분량: 64페이지

출처: archive.org

분류: 철학

61쪽

LIBER

opposita. docet deinde quae sit illi opposita & inquit: sed illae in quibus est deceptio sunt oppositae: hoc est

quae contradicunt:& hoc declarat dicens. hae aut E sunt in his,ex quibus generationes ipse profici lcuntur: & generationes ipsae ex oppositis contradi et orie sunt quare de deceptiones:& ita opiniones oppositae sunt:qus contradictoriae repugnant. Sic igitur illi opinioni quae est, bonum est bonum: hoc est liberalitas eis bonum. ea opinio opponitur quae est liberalitas non est bonum: quae aequi ualet illi. nulla liberalitas est bonum: & no ea quae est,liberalitas est malum: nam siue sit malum perhoe ql est aliquid aliud ci est: ut quia odiosa: quia turpis:& id genus siue per hoc qil non est id quod est: ut

quia non est utilis:quia non est honesta: & id genus nopol illi opponi: quia utroq; modo opposita illi erunt

infinit modo uni unum im opponitur: ut totiens diximus. Quo vero ad verba attinet: verba illa. Aliaruquidem nulla ponenda est neq; quaecunq; esse quod non est opinantur: neq; quaecunq; non esse quoa est. Infinitae. n.virae'; sunt:& quae esse opinantur: qi non est:& quae non ei Ie quod est Inon bene a Boetio ut mihi videtur intelliguntur. Prim quia verbii illud saliarum quod graece est allomno ad oes alias rescitur: sed ad spes quae continent sub secundo oppositionis modo, videlicet, ad id quod dicebatur, qm aliquid aliud est quod non est nec esse psit: Illi. n. opinioni quae est. liberalitas est bonum generati m. duo tin opponutur, videlicet,& liberalitas n6 est bonum :& liberalitas est malum. Secundae vero oppositionis duae sunt spes. Potest. n. liberalitas dici maiin vel quia esse intelligitur aliquid aliud et non est, ut odiosum ut turpe: di id genus: vel quia non esse id quod est: ut quia no est utilis: quia non est honesta & id genus.Igitur verbum illud ad species secundae oppositionis retulit & no ad psiat ut Boelius voluit. Secundo videtur errasse Boetius: nam non

tres oppositiones illi Arist. secit: led duas. Secunda tamen subdiuisa in duas alias:&hoe Boetius non percepit. Tettio, quia verbum illud sopinantian quod graece est doxa Psinno est deponcter intelligendum : sed

Palfiue. q. d.credunt. Non. n.potest constructio ad aliquid referri: ut intelligenti graeca verba patet. vlterius

verba illat Sed in quibus est sallacia siue deceptio. Boetius ad principiu deceptionis retulit . Est enim OIs d ceptionis principium assirmatio S negatio: veluti cu iussi bet generationis est ens do non ens: do in hoc recte Boetius intelligit. Haec quo ad translationes ipsas. Si igitur quod bona est. Cr est bona, Cr est non malum: ais altera quidem perse, altrarum autem per accidenti Ddit enim thi non malil este,ci esse in unoquoq; ea opinio magis vera, quae est perst,etiafalsa siquidem Cruera. Migiaturque est,quonra non est bonu: quod bonum est. lilius quae

perse of fi s,illa autem quae est, quom malil est: est eius quae est p accidEs. Q ire magis erit ea opimo falsa profecto quae est negatio boni qua ea quae est contrarii affirmatio.

Hactenus Arist. Ac generatim & sipeciatim solutis

cunda q6nem: nuc vult dictam loronem , are: ut mihi videli& oibus expolitoribus placet. Ad huius primetronis robur sumit qusdam ordine quoda:& primo sumit unaquR; rem & esse iplam: Sc esse sui cotrarii negatione. verbi causa:liberalitas & est bonu, de est no malum . Sumit secudo re esse ipsampsici Sesse negationε cotrani P acclis. verbi causa liberalitas p se est bonu,de per accus est no malum ma accidit ipsi liberali tau non

malu esse.do hoc inqt. Si igii ql bonti est ut liberalitas

de est bonum: de est non malum: hoc est primu atq, alterum quidem per se ut bonum. altem vero per accus ut non malum: ius roncm subscribit.d. accidit n. ipsi

liberalitati non malum esse,hoc est selm .Et littera debet legi sitspensive: ut videbitur. Quo vero ad verba attinet: illud verbum saccidit I quod graece est simi, byhemon est intelligendu pho accidcnte proprie: quo solemus dicere album subsaccidere: sed prolecundario atq: non principali: quo dicimus risibile accidere

homini: quia secundo loco competit. Sed occurres: nam videtur cy tam negatio contrarii quam assirmatio

sui per se primo modo is it rei. m. n. liberalitas bonum per se primo m in no malum per se primo mo: igitur

non est alterum persede alterum per accides. Boetius per verbum per se intelligit esse tale per naturam.qtio dicimus liberalitatem esse bonum per naturam:& au ritiam malum no perna de per verbum per accus intelligit tale per natura. Sed haec expo no conuenit aliis. Tuncn.corpus non esset album per se,de non nigrumpo accidens: na neutrum est per naturam:& tii. Arist.

primo Posteriorum ait. lignum esse album per se & nonigrum per acc5s mclius igitur dicere Arist. velle per verbum perie esse tale imcdiateide hoc modo lignum cst album per se: quia non mediante aliquo. est ta nonigrum per accidens: quia mediante albedine. Sed replicabis lignum non esse album per se: quia est tale mediit e superlicie. Propterea intellige Arist. voluisse aliquid es e tale per se,hoc est per carentia medii cotrarii.

tale aut per actas propter assirmatione contrarii. Sumit tertio si sunt duae opiniones vere ea e verior est

quae per se vera est.Similiter si duae sunt salsae ea erit verior quae per se falsa est. cuius rei causa est: quia ita de salso est censendu ut de vero. Et hoc vult habere q, ea opinio quae cst assirmatio sui est verior: ea aut salsior qin negatio sui verbi ea, live est veriori liberalitas est bono: i illa liberalitas est non malum. Haec aut salsior,liberalitas non est bonum: u illa, liberalitas est malum. na semper veritas P se est magis talis veritate per actas de salsitas per se simili magis talis fallitate per accsis. Inquit Et est in unoquoq; ea opinio magis vera qus in

pse suppleueadest Paccsis: et salsa cst magis ea qest y se salsa u ea si est per acciis falsa, siquidem de vera. Idenaq; in iudici si de vero Se fallo.Propterea cocludit id quod vult habere per hanc tertiam assumptione: de inquit. Ea igitur supple opinio q est: im non est bonu qit bonu est: illius quae per se est, videlicet, nil est bonuopposita:supple salsa est: Scita hec bonii non est bonu. est pse falsa. Na oppositum pse vero: ve per se salsum. Illa aut quae est qui malu est est opposita falsae eius quae

est per accus vera, videlicet, illius. bonu est nomalum:& sic patet tentati sumptim de hic terminatur in graecos pensio: de cocludit ex iis supponem v vulti de i nquit: quare magis erit ea opinio salia:profecto quae est negatio boni,videlicet, bonum no est bonii: qua ea quae est contrarij ammatio,videlicet, bonu est malin 'sis, isslitterae erit, magis salsium magis vero magis opponitur.

nego boni magis falsa est ciailirmatio mali ut ex dictis

patet. gitur nego boni magis Opponitur animationi boni u a firmatio mali. Aiaduersione dignit Ari .sumpsisse exemplum de bono & malo loco olum testu, sed accepit ipsum ut sermo esset notior. Voluit in habere hac usem:vt unicuiq; assimationi sis opinionem semper magis opponatur negatio si animatio contra ij.

62쪽

Fasus timen eires unumquodque is maxime existit, quieontra iam habet opinionem. contraria siquidem circa ideplurimum duperant.

Quid velit hie Aristo. sacere: non satis patet nec ab expolitoribus plane habemus, videtur in Arist. remouere tacitam qonem. posset naq; quis dicere,si negatio est maxima oppositio,contraria Opinio est ne maxima oppositio ' videtur soluere .ubi debes scire aliqua esse maxime opposita: quae no maxime differunt: aliqua ut

maxime cissare: quae nonmaxime opponuntur. verbi causa bonum & malum maxime disserunt, quia sub

eodem genere maxime distant. non aut maxime opponuntur: quia non contradictoriae,scd contraris oppo-

nuturi Donu vero & non bonum: maxime opponuntur : quia per se opponuntur, & contradictoriae, non autem maxime disierunt: quia sub nullo genere maxime di flant. Ad oppositum Popiniones c Ontrariae maxime disserunt: non autem maxim opponuntur.' contradictoriae autem maxime opponuntur: non tu maxime disserunt. Inquit, salsus in circa unumquodq; is maxima' existit, qui contrariam habet opinionem: cuius causam ait. Contraria si quidem circa idom genus maxime disserunt, Z: ita opiniones contrariae maxime distant in ratione disserentit:& non in ratione oppQsitionis. Contradictoriae autem distant maxime in ratione oppositionis: non aut in ratione disserentiae. Hse mihi videtur de hoc tex. Si vero tu aliter senties laudo.

hunc. n. locum no aliter intelligo. Boctivero nimis verbis Aristo. addictus sensum non multum obseruat, teri graeci grammatica sunt potius. Si igitur harum opinionum, altera eontraria quidem est. Iagis autem est ea contraria, quae negarionis est perspicuus prosello ba e eontrariam esse. Epilogat vim rationis quasi sub forma hypothctica

hoc modo . Si igitur harum opinionum ait ra tin contraria quidem est: quia non possunt ambae esse cotrariae: quia uni unum inaest contrarium .magis autem est

ea contraria illarum: quae est negationis: & no quae est contrarii assmatio: ut probatum est profecto perspicuum est hanc tin, vidcli cor, quae est negatio contrariam illi esse. Et ita illi liberalitas est bonum, haec contraria est. liberalitas non est bonum: & non illa, liaberalitas est malum. Haec est coclusio de syllogismi vis. Quia vero ad verba attinet verbum illud contraria qggraece est enantia,hie non ut in primo lib. sumitur, sed pro opposita. sumptit enim speciem progenere.

At ea quae est 3 bonum est malum: composita est quandoquidem necesse est: forsitan opitiari illud idem non eg. Daq

qui equidem est malum. Boetius videtur velle Arist. ponere se dam ronem: quae talis est: ea duarum fili arum limplici veritati opposita est, quae est simplex & non quae est composita. At assimatio contra ij. verbi causa, bonum est matu: non est simplex sed coposita. cotinet. n.illa, bonis, non est bonum . quicquid. n. est malum non est bonum:&non econtra. Potest. n. aliquod non esse bonum in non est malum:vtheremita extra ciuitatem: ut Auer. ait. igitur amrmatio contrarij no est simplici veritati oppo. sita, sed solum ipsius negatio haec ur ratio Boetii. Qii equidem quo ad rem ipsam bona est. non tu litterae cosonat ma in graeco littera inuenis aduersative: nisi autem) ipsum quod graece est de: pro insuper aut ppea legatur. Vel ala dici psit: ti, Arist. remouet tacita dubone: nam dubitabit aliquis,s negatio sit tm oppostar qua

lis est affirmatio contrarii: ut bonu est malu . Kndet &inquit. at ea quae est bonu est malsi: quq est affirmaatio contrarii:composita est. hoc in continens simpli cem negationem:& ita quasi videtur illi simplici veritati P accidens opposita. non quidem ratione sui sedrone simplicis negationis: quae in ipsa cotinci, & se videtur illi opposita per reduetione: litatenus omne petacciis reducitur ad per se:&-as Ermatio cotrarii contineat negatione: probat & inquit. qnqui de neceste est forsitan opinari illud idem non esse bonum: & suppletu in Πsco: quod quide est malia. in plus .n. est non bonum si malu .&eropterea a stirmatio contrarii dicitur coposita &quasi coplicans. adiecit Iser stan quia n5 dum patet an plus sit non bonum tu sit ipsum malum. hoc.n .no patet,nisi scias:an inter bonu & malum detur medium .Quo vero ad verba attinet verbu illud scoposita graece est sim peplesmene: qil' Boetius traflulit linplicita talij connexa: sed quocunq; modo sit: assirma tio contrari dicit esse composita: quia continet negationem. Vnde & Aristo. in post raedicamentis ait contradictionem esse uniuersiliorem oppositionem, quia in om nibus alijs includitur haec quo ad verba.

st rea oestiet qui θα dam militer sese habere oportet,

etiam hie uidebitur profecto bene esse dictum. N aut ubi, que aut nus oppositio contradictionis est. At quibus eorruisrium ipsum non inuetutur. Ea qui tim de his est si fa,

ipsi aere oppenitur: nam qui hominem non esse homine arabitraturisfalsus es. Si igitur he negationcssunt contrariae,

etia aliae contra e trunt, Ps oppones cotradictionis uni.

Secundo arguit sicili in aliquibus opinio salsa opinioni verae opponitur:quae est contradictionis siue negationis. in olbus & i hoc qil diximus de bono ita erit. At in aliquibus opinioni verae ea salsa opponitur, quae est contradictionis:&no quae est affirmatio contrarii. Igitur hie & in Oibus ita erit. probat maiorem: N1 haec est natura corradictionis: aut ut in nullis: aut ut in omnibus in quibus inuenitur opp&stio inuenias. Est enimvlis & in Oibus includitur ut dictu est. Minor vero patet in substant ijs&quantitatibus. In his. n. non est ac firmatio contrarii cu in his non sit cotrarium:& in inuenit oppositio. Inquit. Praeterea & si in quibusdas sese habere oportet:& supple salsa opposita verae sit negatio & non assirmatio contra ij. etiam hie: & supplein tabus videbitur profecto bene esse dictu: ut negatio falsa sit opposita verae assimationi &.non aflirmatio

contrarii. Haec est maior: ius probationem affert. d. Nam aut ubiq, aut nusa oppositio cotradietionis est. Dictu. n. est ius natura esse tale ivt aut in Oibus aut in

nullis in quibus aliae inueniuntur oppositiones ipsa inueniai cu sit vlis N in Oibus incluta. Deinde addit munorem:quae est positio antis & illius probatione complicat,& inquit: At in quibus contrarium ipsum notia uenitur veluti in substantiis & quantitatibus. ea quidede his est salsa quae ipsi vem opponitur. Hoc est solum

contradimo siue negatio asTrinationi vere opponiti quod probat exesnplo:& inquit. nam qui hominEnon esse holem arbitrat, is salsus est, &per negationε supple illi assimationi:quae est. homo si homo opponitur. Deinde epilogat tota ronem: & inquit. Si igitur hae negationes in quibusdam: supple sunt contrariae. etiam aliae & in cibus aliis contrariae erunt: quae contradictiones oppositiones sunt. accipit hic contrarium dum

63쪽

LIBER

dum dixit scontrariae erunt pro opposito.utitur. nθε pro genere. Haec quo ad rationem atq; verborum e positionem. Animaduersione dignum illam dii iuncti-Nam Oppositio contradictionis aut ubiq; aut nussi est: ese salsam de rigore logico: veluti illa etiam. vis ho est albus: aut nullus ho est albus. Disiuctiva. n. sen)per inter partes contradictionis disiugit ut diximus in a. lib. Sed ad sensum Arist. vera est quia illa est natura cotradictionis. Cu.n tu oppositio ulli in cibus in elusa:oportet ut sit in oIbus in quibus oppositio reperitur: aut in nullis:& propterea sim sensam Arist. vera est. Praeterea mili ratione sese habent, non bonum non est bonum: r bonam est bonum .ue i σille. non bonum est bonum: π bonum non est bonum. Illi igitur opinioni uerae quae est non boni, quoniam non bonum est quae nam est contraria' Non enim ea quae asserit: quoniam malum ell. haec enim erit nonunquam cum illa; ut uera, at nuquam sit ut uera utre contraria t.est enim aliquid non bonum malum: quires mus uerae erunt ambae. Nec item ea quae asserit non bonum non esse malum. est enim er ipsa aera. π enim hae erit mimul vera. Restat igitur illi opinioni quae asserit non bonum nou ese bonum:contrariam eam ese quae asserit non bonum esse bonum. est enim haeefalsa. Quare ei quae asperit bonum ese bonum ea erit contraria: quae asserit bona non esse ianu. No bonis Bonii est Non bonii Bonum non no e bonu bonum est bonum est bonum.

. Tertio arguit Aristo. per locum a comutata proportione hoc modo: via Arad. n. hoc est ut Opinio asserens

non bonu non esse bonum: id est in angulo. Α. ad opi nione quae asserit bonis esse bonia quod est. v me. c. ad D. hoc est opinio asseres non bonum esse bonum quod est.2.sic.C Id. l .hoc in opinio asserens non bonu esse bonum quod est. C. ad opinionem quae asserit bonum non esse bonum quod est. D. Nam ambae primae sunt verae:& ambae secundae sunt salsae, & sic maior est vera. Igitur ut primum ad tertium ita secundum ad quartuatipli. A. primo oppositum est ipsum. C. teritu. ut pro. . habitur. Haec enim opponuntur. non bonum non est

bonum:& non bonum est bonum. Igitur secundum &quartum opponunt,videlicet bonii est bonu. & bonunon est bonum.ql est intentii. De ratione tangit maiaiorem & inquit. Praeterea simili mne sese habent. non bonu est bonu:& bonii est bonii. veluti & illae. non bonum est bonum:& bonu non est bonum inam ille sunt ambae verae. hae autem ambae salsae. haec est maior: quae licet in graeco non hoc ordine ponatur in nihil descit:& sensus is et .deinde tangit minore sub sorma dubitationis do inq uit. Illi igitur opinioni verae quae est no boni: qm non est boniam Numam est contraria siue oppostat Non enim ea quae asserit non bonum esse malu vel qm malum est. Haee. n. erit nonnunqua simul cum illa vera.at nunqua fit ut vera vere cotraria sit. Quod

autem possit simul cuilla vera esse: probat & inquit. Est enim aliquid no bonum malu ut auaritia: de ita haesimul stant. non bonum non est bonum: di non bonuest malu .na auaritia non est bonum: A auaritia est malum:quae in no bonum dicitur: & ita illi quae asserit nobonum non esse bonu . non potesse opposita haec quae assicrit non bonum esse malui cum stent simul sint G ambae verae. Hic solet sumi illa diuulgata maxima. x eritas nunqua veritati repugnat: de qua postea dicemus. Nec item ea quae asserit non bonu non esse maliΤ, pr pter rationem eadem qua subdit. d. m. n.& ipsa vera.

etenim haee erit simul vera: est quide vera, quia hyp

centaurus mon bonum non est matu: quia non est. est autem simul vera, quia livpocentaurus non bonu&non est bonu m:& non est malum: cum non sit:& cum nec a stirmatio contrarii nec negatio contrarii possit

illi opinioni esse opposita, concludit: Restat igitur illi

opinioni quae asserit non bonum no esse bonu: ea esse contrari J:quae asserit non bonum esse bonu . negati ire

enim de subiecto infinito opponitur asirmativa de eodem subiecto cuius causam subdit dicens. hae n. salsaeli: S: illi incompossibilis. h. est minor & illius probatio: tunc dat conclusione 3t inquit. Quare ei quae asseri t bonum esse bonii ea erit contraria,qus asscrit bonunon esse bonum:& haec est proposita coclusio. Et ait Boetius in commentationibus huius loci hune stilogismum est e caetcris validiore: quia est e proportionec mutata: quae argumentum efficit pollentissimis. Mihi vero videtur I lis hunc esse dialecticu N: non valere nisi in numeris per se.in caeteris aut e saccides. Pr pterea hic aut non valet authaccides habet vim: qua

ratione sit ut hic syllogimus non sit hic positus ut vallidus :sed ut indicaret hanc positionem de contrarietate

opinionii, etiam conuenire rationibus mathematicis.

Verum perspicatim est nihil interesse, CrstafrinationEι am uniuersalem ponamus. Erit enim tunc universalis nea gesto contraria omnlam: namque quae asserit omne quod est bonum bonum esseCea erit contraria, quae nuIllum bontim bonum esse asserit, ea na φ opinio quae bonum bonum esse arbi. trutars uniuersaliter fumatur: eadem erit illa qus aserit

quodlibet bonum esse bonum. At hae nihil ab illa differt: quae asserit omne bonum esse bonuri . similis est o de non

bono ratio.

Dum Aristoteles disputauit de contrarietate opinio einum usus est enuntiationibus indefinitis, ut illa. bonuin bonum.& illa. bonum non est bonum. Propterea

aliquis posset arbitrari quae dixit non e se intelligenda

nisi delubcontrariis quae sunt aut particulares aut indes nitae. Propterea docet nunc uti illis ad oppositi nem &cotraria de contradictoria. Contradictoriam quidem si altera vlis altera particularis sumatur.hae. n. erunt cotradictoriae. bonum quoddam in bonu, & nullum bonum est bonum .si indefinita asiirmativa particulariter & negatiua ut iter intelligaturi vel econtra indes nita negativa particulariter de alii aliua ust sumatur. Cotraria vero si ambae udi sumamuravi oc b

num est bonum:& nullum bonu est bonum :& propterea verbum illud enantia: iq; pro opposita lium psit. Animadueritone dignum ci, licet indefinita possit accipi,& particulariter ta uniuerialiter pro qualitate materiae, ut in materia continpenti particular. ter. in mat ria autem necessaria vla. indefinita tamen negatiua ut

dicit Alexi sed magis vergit ad ullam negatione. alii Gma uua

64쪽

mativa vero ad particularem amrmatione:&propterea hae duae. bonum est bonum:& bonum non est bonum, vim habent contradidioriam & no contrariarii:& hoc inquit. Verum perspicuu est nihil interesse: di si

assismationem ipsam uniuersalem ponamus. erit enim supple tunc uris negatio illi contraria: Sc dixit hoc,quia hactenus assirmatio no particulariter & negatione uniuersaliter accepit:& ita ut contradictorias sumpsit. nucaute docet illas sumi vi contrarias, & hoe exponit dicens:opinion inaq; quae asserit,oe quod est bonii bonum esse:ca erit cotraria:quae nullum bonu Omne bonum asserit: cuius causam inquit. Ea naq; opinio quae honin bomim esse arbitratum si ust sumat : eadem erit

illi quae asserit quicquid est bonum vel quodlibet bonum esse bonu. Ad haec nihil ab illa differt: quae asserit omne bonu esse bonu. Addit, similis est ratio & de non bono:qa pol etia sumi v D:δε ita vult hactenus esse lumptas eiusmodi enuntiationes ut coiradictorias: quia i definita amrmativa particulariter, negativa autem v Irusus est .nunc aut docuit illas sumi vi contraria, si ambae uniueri aliter sumantur: hTc quo ad dubitationem.

Ex his colligi pol ea distinctio quae dices primo prio--- rummparticularium enuntiationii: quaedam est talisper naturam ut homo est albus: quia aliquis homo est albus ut scitha: Sc aliquis homo no est albus vi xttiiops quaedam talis psit: ut aliquis homo est animat:non. n.

aliquis homo est alal,quia aliquis homo est ais: & ali quis homo no est aIalista quia Ois homo est sal. Simia ---- I. Iis ratio cst de negatione . Amplius & uniuersalium: ' quaedam est uniuersalis per naturarii ut homo est aiah haec enim est uniuerialis siue addatur signia uniuersales ueno.quaedani potest: ut omnis homo est albus: lixeis a L uniuersalis est politione de non natura. Similis diuisio

estici potest inmodalibus . nam quaedam est politione possibilis,nuaedam natura possibilis: & in caeteris sist. Verum de his in libro priorum abundius dicemus.

- te mire si in opinione ita res sese habet cir essimationes

negationes quo fiunt in voce signa sunt earum quae sunt προ in anima: patet G alfirmationi contrariam quidem esse rara

negationem: quae uniuersaliter de eodem ex in ut huic. omane bonam est bonum: aut oli homo est bonus, hane, nullum bonum est bonum taut nullas homo est bonus. contradictoriae uero oppositam: hunc non omne bonum est bonum. uel non

omnis homo est bonus. Patet i siper fieri non posse ut vere uera contraria sit me opinio siue oratio, contrarie sit quiddcirca opiosita sint. ipsa autem uera cireu idem esse posunt: non autem contraria mal eidem inesse possunt. Hactenus soluit secundam quaestionem de contra fietate opinionum. Nunc ex solutione huius rediit ad solivione primae quaestionis. Fuit enim prima quaestio. Vtru amrmationi magis opposita sit negatio an affir-- matio contrarii: ut illi, bonum est nu. sit magis opposita haec,bonum non est bonum: vel illa, bonum est malum. Soluit nunc:&hae solutione secudpdocet duo in solutione primae qonis. quoru primum est assirmationi esse oppositam negatione & non assimationem contrarii. Secundum est affirmationi verae no esse opposita negatione veram vela firmatione cotrarii vera per illam viem. vero nihil verorum oppositu esse pota Inquit. Qu3re si in opinione ita res sese haben.&assirmationes atq; negationes quae sunt in voce:sgna sunt earu quae sunt in ala. Opiniones. n.in ala sunt assirmationes vel negationes. enuntiationes vero illaru signa

sunt. Si in qua ita est in opinionibus quae sunt mentales emulationes: patet & amrmationi contraria quide esse

eam negationcmqim vis de eode existit: quod exemplo indieat& inquit:vt hic,omne bonum est bonum: aut omnis homo est bonus. hanc. nullum bonu est bonum: aut nullus homo est bonus. Et hoc si utamur indefinitis vla contradictoriae vero oppositam hanc. n 6 omne bonum est bonum vel non omnis homo est bonus:& hoc si utamur indefinitis uniuersaliter& partiueulariter. Haec de primo. Deinde cocludit secundum di inquit. Patet insuper fieri no posse: ut verae vera contraria sit: liue opinio.hoc in liue in anima sit siue ora- tio ioccst sue in voce siti accepit. n. verbum illud antiphasin pro oratione & no pro contradictione. Probat hoc sic, contraria sunt oppositat vera non sunt opposita:igitur vera non sunt contraria. De ratione tagit m

iorem. d.c5tra ipsi quidem circa opposita sunt:& supple oppositae,haec est maior. Deinde tangit minorem di inquit. Ipla autem vera circa idem esse possiunt: & no opposita circa opposita. Addit repetitione maioris dicens.non autem ut dictu est contraria inesse possunt eidem. Repete conci usione, videlicet, igitur vero nutilum verum est contrarium: &sic patet solutio primae

qua ilionis:& coclusio libri. Theophrastus ut graeci it 'narrant aduersus Aristotelem opinatur cotrarietalcmege maiore oppositione ipsa contradictione. Vtitur autem definitione contrarietatis. nam dicitur ipsa c5tr rietas maxima distati a. distantia aut oppositio est quῖ-dam igitur contrarietas ipsa erit maxima oppositio. Potest idem pro Theophrasto confrmari: nam comtradictio potest saluari in minima oppositione vi in relativis. Igitur sui natura no est maxima. Ad rationem vero Aristo soluit Theophrastias. non . n. contrarietat εad contradictione reducit: sed econtra potius: si quide ad maius semper iplum minus reducas. Sed quicquid

sit de positione Theophrasti. Positio Aristotelis est verissima: nam Omne minus coe ad magis commune: &omne per accidens ad per se reducitur. At demonstrauit Aristoteles cotrarietatem esse minus communem:

esse a oppositionem sere per accides ac compositam: quo ad illud quod habet de contradictione: ideo ad rationem.Theophrasti dici potest contrarietate isse maximam differentiam: non autem maximam oppositi

nem. Confirmatio quoq; nulla est, quia & si contradiactio potest saluari in minima oppositione:etia ipsa potest siluari in maxima:& propterea per conli matione ipsam nihil demitur ab opinione Aristotelis: unde de Arithoteles primo posteriorum describit cotradictionem esse oppositionem cuius per se non est medium

inuenire.in caeteris vero medium per accidens non inuenitum quatenus reducuntur ad contradictione, haec pro Aristotele dicerem. Quaerunt hic iuniores utrum mut---

verum possit esse oppositum vero:&videtur se. na 2 'haec sunt contraria: nullum cotinuum est diuisibile inins nitum:& omne cotinuum est diuisibile infinitum,

S tamen ambo sunt vera. Primum enim verum est secundum rationem physicam. Secundum autem fm rationem mathematicam. Secundo ex nihilo nihil strest verum ratione physica. Ex nihilo autem aliquid fit ratione theologica est verum:& sunt contradictoria. Esculanus bicasserit verum vero non opponi tribus Ni rationibus. Primo: quia aequationi intellectus nulla aequatio est opposita,verum autem ipsum aequatio est intellectus. Scrudo: quia in relationibus non est contrarietas

SEARCH

MENU NAVIGATION