Paulli Rosarii Farrugia in Venerando melitensi seminario philosophiae, ac Sacrum scripturarum professoris De Genuinitate et Authentia Pentateuchi disputatio

11쪽

illud praeceptum: Qui percusserit servum suum vel ancillam virga, et mortui fuerint in manibus ejus, criminis reus eril. Sin autem uno die vel duobus supervixerit, non subjacebit poenae, quia pecunia illius est: '' prorsus enim Deo indiguum et ipse Caser persensit, V ari h0minem, acc0aequari pecuniae, ita ut posset de eo dominus pro lubito disponere. At minime advertit et ipse Colenso divinitalis doctor, heie Moysen totum in eo esse, ut certam judicibus

praescribat normam ad homicidium voluntarium domino. rum ab involontorio distinguendum; ubi enim mors fuerit immediate subsecuta, non injuria praesumeretur dominus iii servum animadvertena eam posilive intendisse; ubi vero aliter res se haberet, vel ideo domini S impunitus evaderet, quia nemo, nisi aliunde constet, recte promumitur, sese voluisse re sua, cujusmodi est pecunia, spoliare. Colenso vera hisce disti ullatilius oppressus ad severiorem Pentateuchi investigationem sese contulit; at miserabili lato, prout imale exorsus, sic pessime finem fecit: nam hisce superioribus annis quatuor edidit libros, in quibus disseminalis inic illuc rationalismi principiis, ac in medium prolatis,

quae sibi majoris momonti visae sunt, disti eiu talibus, landem concludit Pentateuchum longe esse Moygi aetati posteriorem, imo plura in illo occurrere veracitate historio

12쪽

Quum haec sint in causa Ros cum Divo AnguStino ea, quae reprehendit Contenso, Statuimus defendere, quantum vires Dominus praestare dignatur, et in eis ostendere contraveritatem Dei nihil valere hominum caecitatem. IIanc ergo opellam vobis habetote, juvenes dulcissimi, tres in paries seu libros divisam: quorum in primo adversarii principio: in secundo vero ipsius argumenta: in tertio tandem conclusiones, ad quas devenit, erilico subjicientur examini. Lit nam bene ac feliciter meus hie lab0r vertati Valete.

13쪽

LIBER PRIMUS.

GLensi Principia mus minusve raιionalismi labe infecta recensentur: Ae illud in Primis reconsutur, quo contendit quaedam esse in Pentateucho cae dirino opatu, quacitam vero eae scrim oris ingenio consignata :-Πstismodi uistincIio a Valentino ejusque sectatoribus Prolata csse OStenditur:-Falsitas hujus doctrinae ταν iis rationum momentis retegi ur.

l. PLANE compertum ex historia litteraria, innumeros quovis tempore Scripturas legisse: illus enim legerunt orthodoxi, legerunt haeretici, legerunt Schismatici, legerunt judaei, legerunt gentiles, ac ii etiam legerunt qui religionem quamcumque reVelatam aspernabantur: Sed n0n omne quemadmodum par erat, intellexisse; imo ips0rum plerisque lapidem et petram scandali illas suisse. Tales enim illas experti sunt haeretici, Schismatici, Judaei, gentiles, et quotquot exstiterunt cujuSeumque revelatae religionis owres, ita ut ' Celsus omnium nomine confidentissime assirmarit, nihil sibi tu christianorum bibliis occurrisse, quod non item, ae multo etiam plenius in philosophorum scriptis haude pererit.

14쪽

LIBER PRIMUS.

2. Verum nulla alia tam sinistri exitus cauSm, atque origo assignari potest quam, quod hi omnes, sepoSilo aut in toto, aut in parte ecclesiae magisterio, ejusque authentica praedicatione neglecta, illulis omnino manibus Scripturas tractarent, atque in illis eam fidem quaererent, quam deinde ad salutem profiterentur. Quod Augustinus relatis verbis: ' Alienati sunt peccatores a vulva, ornaverunt a Venire, locuti sunt tulsa: praeclarissime significavit inquienS: is ideo ergo erraverunt ii venire, quia locuti sunt sulsu P Aupolius ideo locuti sunt sulsu, quia erraverunt a venire ' in Venire quippe ecclebiae veritas manet. Quisquis ut, huc

enire EccleSiae Sepurulus fuerit, necesse est falsa limuntur: ii cccsbe eSi, inquam, salsa loquatur, qtu aut concipi noluit, aut quem cunceptum mater excussit. Nec utitur res se habere potest: hi enim omnes unicae Subjecti, ac persuasiuni innixi, quae pro uniuscujusque assectione in varia, sibique contraria neccessario sertur, ancipites circuscripturarum culi 0nem, earumdemque tu tegritalem, Sensumque d0gmulicum haereant Opuriel. 5. l Ioc modo sese gesserunt λ veteres haeretici, qui pros iu lubidine e librorum sacrorum oensu illos expunxerunt libros, qui S cerchrosis suis cum murilis adversuri posse deprehendebant. lloe clium Sesu gerunt prolestanim, quinum suum sibi cunstituunt tu numero librorum canonicorum deliniendo; imo novis iubliorum studiis excitatis, ac rati0nalisino in dies perici chescente, clium libri S, qu0S Prot anonicos habent, vel uliquum horum partum ex Scripturae cci u

4. Et Sanc. hac ii Sa nostra uelatu Colenso haec de Penta-

15쪽

leuchu, quem omnes protoeanonicis adnumerant, habet: ' Pentateuchus, lanasiuain totus ii peetus, nullo modo a Moyse, Vel quocumque ullo, qui propria experientia res narratas occeperat, fuit conScriptus: itemque narratio movim, uti commu uiter eam vorant, a quovis mi Seripta, licet plura,

illi toto corde credo, de Deo, deque ejus voluntate nobis adaperiat; lamen nullo pacto pro historice vera habenda. Vnuec eadem alibi repetens profitetur, A nullam reperire distkiulialem in miraculis, Deique revelationibus Pentateucho consignatis tota mentis adhaeSione eredendis; sed prorsus illi esse in ii sibile, narrationibus, quae absurditatibus undique Maleut, reeritS uSSentire oculis.

Pariem igitur historicum Adversarius ninter, utpote quae humani ingenii imbecillitatis praeseserat nolam, repudiat;

puriem vero Pentaleuchi, quae non immerito doctrinalis nudit, divino assutu mi eriptam SuSeipit ac Veneratur.

Quam disti ueti inem vel adeo tuetur, ut illas Christi in ' Novo Testamento de Peniale hi genuini late lestificaliones non ad

16쪽

4 LIBER I. latum Pentateuchum duxerit ' extetuleiulas, sed ad loca illa partialia coarctandaS. 5. Jam vero hujusmodi in libros sacrae seripturae distiu-etio haud fuit proprio marte ab adversario invecta; sed ex vetustissimorum haereticorum scriptis excerpta. Primis enim Ecclesiae saeculis Valentinus gnosticorum facile princeps apud Tertullianum: - 'Quaedam legis, et Prophetarum probabat, quaedam improbabat. lIunc secuti sunt Marcionitae, de quibus idem Tertullianus scribit: - ' Ista linere. sis non recipit quasdam Scripturas, et Si quas recipit, non recipit integras; adjectionibus et detractionibus ad dispositionem instituti sui intervertit. Εamdem distinctionem

saeculis insequentib : is instaurarunt '' Erminus, Episcopius,Grotius, Clericus, et hae nostra aetate instaurat C0lenso, negantes divinam inspirationem ad historias prolendi, ac proinde illas tamquam salsaS quandoque traducentes.

At hi omnes propria sapientia obeaecati haud advertunt, quod jam de Valentini doctriun ' Tertullianus animad

Verlerat, uniVereae Scripturae Summam cladem hoe ipso moliri: ac proinde non injuria inter prosatius religi0nis illusores, prouti ac V ille, reeinseri, eoru uique cumincula inter sabulas amandari. G. Et faue: disti uetis illa, quam commentus est Culenso in Perila leuchum, partem historicam inter, quam reprobat,

17쪽

CAPUT I. get doctrinalem, quam toto corde veneratur, totius Pentateuchi partibus sidem derogat. illam derogat l. quia tam intimis compagibus, aretaque necessitudiue Dei revelationes, miracula, et sacta historica in Pentateucho relata inter se colligantur, ut laetu omnino

sit impossibile distingui discernique, quid ex Deo, quid ex

homine provenit; quid auctor ex revelatione divina, quid c0ntra ex spiritu humano, et ingenio proserat. Quocirca passim suctuaret et legentium et audientium siles, dum ignoraret, quonam Spiritu, hominis an Dei, illa, quam praeoculis liabet, Pentateuchi pars fuerit eonscripta. Et re quidem vera: Moyses anno peregrinationis quadragesimo' narrat, Se ea omnia, quae praeceperat illi Dominus, coram universo populo promulgasse: quae inter praecipuum obti-ueut locum illac Dei revelationis, illaque miracula, quibus populum prae ceteris Sibi uee tum dignatus est tueri. Ai ' colenso sutili innixus motho hanc promulgationem aggreditur, illamque iamquam salsam, imo tamquam impossibilem traducit. Hine nescio qua contendere possit, se lota mentis adliaesione Dei reVelationes, Deique miraeula

in Pentateucho relata SuScipere, ae Unerari.

Illam derogat 2. quia homines ita amatura sunt comparati, ut, quem Semel mendacem, Vel salsiloquentem experti sunt, etiam dum vera dicit fidein habere Iletraetent. Quom habitum sequelitibus essert Aristoteles. Mendax hoc lueratur, ut eum Vera dixerit, ei non credatura et Cicero: t'

Ubi quis semel pejerarit, ei credi postea, elanasi per plures

18쪽

LIBER I. Deus iuret, non convenit. Ubi igitur aliquid salsi in Pontateuchi narrationibus deprehenderemus, non injuria totus Pentateuchus in salsi suspicionem vocaretur. Illam derogat 5. quia posita Dei revelatione homo obstringitur, et quidem obligatione morali, Milieet ellii ea, assensum eidem praestare ratum, certum ac plenum, prouti exigit summa nctoritas Dei revelantis ; at ita a natura sumus eomparati, ut 33Sensum nostrum necommodare nequeamus Veritatibus, quae non sint evidentes evidentia Saltem externa, quae refunditur in evidentiam signorum. Ubi igitur signa, quae veritates xevelatas comitantur, nullam cVidentiam, imo salsitates, absurditatesque praeseserant, nullum asSensum, vel saltem incertum ac dubium iisdem praestare iube

mur.

Illam derogat tandem 4. quia omnem divinam assislentiam e Scripturis eliminat. Deus enim '' lux est, et tene brae in eo non sunt ullae: insuper nulla lucis cum tenebris consociulio singi povst, dicente Apostolo: '' quae societas luci ad tenebras Deus igitur cum mendacio, cum absurditatibus, cum iἔnorantiae tenebris revelationem suam haud consociare iκleSt. Si igitur aliquid absurdi, aut humanae imbecilli utis Signum sacris in scripturis deprehendi p0sset: hoc ipso t0ta Scripturarum dignitas prorsus dilabatur, oportet. 7. IIinc laetιm est, ut Christus, Apostoli, omnesque scriptores sive Iudaei, Sive Christiani toti in eo essent, ut

summam coneliarent universae Scripturae auctoritatem, nihilque prorsus intentatum relinquerent, quo omnem ignorantiae, aut Alsitatis speciem ex ipsa removerent.

19쪽

έξηρettR invoc: tota Scriptura eSt divinitus inspirata, et utili. ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad erudiendum in justitia: ut perfectus sit homo Dei ad omne opus bonum instructus'. Nulla igitur seripturae pars inveniri p0leSi, quae inspiratione caret; ac proinde nullam ejus partem ni Spiritui Saneto injurii esse velimus,rejicere poeSumus. Hac mente atque hoc consilio 2. Josephus doetissimus penes ludaeos scriptor . summam libris in canone Esdrino relatis auctoritatem, ac fidem conciliare enititur. Ait enim: '' Infiniti libri non sunt apud nos discordantes, et Sibimet repugnantes, Sed solummodo viginti duo habentes temporis totius deScriptionem, quorum juste fides admittitur. Horum quinque Sunt M0se , qui nativitatus continent, ei humanae generalionis traditionem usque ad ejus mortem ec.'

20쪽

mi, gentilesque ab his, quae salienisi ias revolabant. Sic ausi nus Mar-: Igi ur cum veri nihil ex mane disci possit, ut qui vobis idonead0cumenta mutuis dissensionibustii videtur, ut ad majores nostros

illo antiquiores vestris suere, nec te excogitatum nos docuerunt: nec suas invicem opiniones eVertere co- eontentionis et partium studio scien- eamque nos docue. unt.' Et alibi: Suur facile cognoScitur multo omnibus

externis historiis antiquiorem esse Moysis historiam, quam divino astlatu littoris hebraeorum commendavit.' uinc concludit: - Jam igitur tempuS eSt, o Graeci, ut...divi Syrophelorum legatis historias.'uac mente etiam atque lioe consilio 4. autumarunt, Script0reS Meros velut passiva I,rursus instrumenta extitisse in eorum Scripturis muscribend s. Sic Athenagoras gentiles urgebal: os autem eorum, quae perspicimuS et eredimus,

testes habemus Propholas. qui divino spiritu a illati de Deo aerebus d vivis pronuntiarunt. Atque id quidem ipsi quoque

confirmabilis, qui prudentia ch pietate iii Verum numen celeros superatis, alienum esse a ruti ono, ut Dei spiritui, qui Prophetarum ora, tamquam instrumenta pulsavii,