De dysphagia commentatio pathologica

41쪽

doglutitionis laesio supervenientes spasmo), moxi continua. Subveniunt,aVia es pirationis impeditast symptomata, tussis, dyspnoea et laesae digostioni signaci alvi obstri ictio , latus, ructum torquentur istae oroti iii genti fame, done macta in ita labefacta-ltur, uti ebris lenta accedui, atropitica demum imorte terminata. Cum ero deest oesophagi stri cetur et sublata tantum est naturalis oesopia agi actio, delabuntur interdum iroque vi gravitatis cibi aes potus cum strepitu quodam, alias oro inorent olicet ope mechanica in volatriculum sunt detrudendi. Qua re laedantur itidem Jaymisi catio et chylismi catio; attamen diu ita potest vita continuari. Ubi vero cito homines aggreditiiv dysphagia, omnis oesophagi capacitas illico plerumque abolitur, iit quidem, ut intra paucarum dierum spatium famae pereant aegroti, nisi medico auxilio aut tolla itur morbus aut curatione palliativa vita protraha-itur tristissima.

f. II.

Aetiologia.

Prae ceteris onae temperatae aptae videntur ad gignondas dysphagias certe Paro extra illam obse 'Vatae esse vidcutur et quamquam Arabes illam ΠΟ- Verunt speciem, quae a luXatione vertebrarum collit Producitur tameniae climatis influxus vix origi noui lyraebuisse videtur. Sed posse quoque in zonat lo trida inorbum nostrum, certe symΡathicum , oriri,

42쪽

inium nervosus observata est ysphagi in Grati ci , Italia, Lusitania, Gallia rarius, jum frequenti iis occurrit in Helvetia et Germania, inprimi ho roati . copiosissime Vero grassatur in Belgia, ita quidem ut DE HAENIUS Opuso quae d. ined. p. I. p. 116. dicat semirum, quantopere in Me urbe sc. Haga comitum impodita deglutitio saeviat. - Sue

pius quoque dysphagi in Britannia tracandinavia

occurrit. Sed quaenam caussae sunt, cur inprimis in soptemtrionalibus regionibus, mari vicinis morbus proca eari soluat Ponendus illas conso in soli o biuris humiditato, quae primo sensibilitatem, dein fibra muscularis Vigorem et domum omne systema lymphaticum laedens , achexiam gigni scrophulo sam, quae in ejusmodi regionibus fero heredita via, ut plurimum ansam dysphagiae praebet. Hujus rei testes, exceptis aliis, inprimis GEUΝsIUM et WΑΤΗENIUM indicare possum, qui quidem, inter decem dysphagias, novem e glandularum, inprimis thyrooideae adaucto volumine et induratione origi nem duxisse affirmant. Alia quoque ratione; sed Tonsotiori magis ac indirecta, praedisponit illa soli iac loris conditio ita quidem, ut Vitae incolarum cultum, inprimis ero ictum atque potum compo 1. nat ac moderetur Alimenta enim in jusmodi ter

xis usitata sunt, ac inodammodo ess debent, lata iitiora, salina, aromatica, acria, in universum irri ttantia, neque minus potulenta sive spirituosa, ama taea, aromatica, sis calida ut inde elaxantia, uti

43쪽

llodoctum cosseae ac infusum theae. De utrorun tu noxis verba faciam Hsra, de dysphagiae cytis- iis occasionalibus Pauca locuturus.

Constituuntur habitu corporis et animi, seaeu, uetate, vitae conditione , Iam de singulis Quam, cum ad coryoris constitutionem , fere suo quaequomodo ad morbum nostrum praedisponit rae celeris scrophulosam diathesin homines dysphaglao,,bnoxios reddere,' Paullo ante demonstravimus.

Plothorica constitutio inclinat ad vasorum vitia, itaque aneu smata et pulmonum vitia gignens, dysi inagiis sympathicis ansam praebet. Constitutio nervosa, sensibilis , ypochondriaca et hysterica,

quacum habitum gracilem, molliorem, teneriorem, sive sidciorem, rigidionem conjunctum observamus, spostica e ac paralyticae morbi speciei obnoxia vide tur Habitus autem Venosus, trabitarius haemor- rhoides, Venae Portae morbos, Cardialgiam, vomia tum cruentum demum arthritidem Procreans, nouanitius, ob sublatum liberum sanguinis circuitum caussa reperitur lethora ac turgescentiae organo

rrum deglutitionis quas quidem induratio facillimo

mequitur. Metemam cachexin variae praetor arthri-tticam et scrophulosam, quarum memoriam supra

injecimus, etiam syphilitica, corbutices, scabiosa, ςancrosa et aliae copiam gignundae dyspla agiae fa ciunt Quodi ad animi attinet naturam de ea Pauca dicam, quil puriustu. cum corporis constitutione ax-

44쪽

- doctissime conjuncta esse soleat, ita quidem, ut indo-Ies antini phlegmatica et torpida constitutioni scropitulosae, sanguine pluinoricae, cholerica vor et melancholica nemos ac actra bilario labitu libenter sese ass6cie et plus minusve ad dysphagiam in clauet 'Animi ero pathemata non huc; sed ad occasionales spectant caussas. Sed de sexu, qui in psimis morbo afficitur, pauca monenda videntur. VA GEUNs N AHUY et LEUI AN plures morbo assectas observaru ut O Uminas, quam mares;

quare , prior alter illorum medicorum foemininum praesertim QSum dysphagiae esse ob noxi tui colaton lexurit. Contra MAUCΠΑΗΤUs putat, .n1arus huic mi Vb Ρraecipue subjectos esse. Comparatio plurimorum scriptorum me docuit vi xiltim sex suo saepius OΓb laborasse, foemineo. Notandum tamen est, luximos antiqui aevi scrip- tofo nullam serius secisse mentionem, nequo magis cogitur potest, Iures Observationes in virisitis filii tus litteris fuisse mandatas , Quibus quidem perpensis non possum, riuii in DI EULAND1aboam sententiam, dicentis utrumque sexum dysphagiae ortui ritis puri, suo tamen quisque modo, favore posse. In specie ad inflammationes indaurationes, intumesCentras, dilatationes, eX- crescentias Oesophagi, ad vasorum et octoris viatia, ad Omnis genexis organicas deformitates masculion magi inclinat corpus ad Ohaxationum, Spasmum, ad tumores oesophagi, ad la tigis vitia oeantvelim magis quod cotorum caussas occasio-

45쪽

- 31 nales saepilas admittit. Aetatem quamcumque dysphagi aggreditur, Praecipue Vero annos post quadrigesimum. Quod quidem facito indu expli ccari posse judico, quod fit ara muscularis Elate provectiori rigidior, itaque ad cujusvis generis in

durationes nec tori ad paralysin pronior redditur. Eimul circulatio sanguinis aut retardati, aut in medita, facile' organicis conformationibus alisam praebet. eque Vero juniores, imo infantes a morbo immunes relinqui, testatur inprimis 1CH

sententiam; quae Per so probabilis neutiquam videbatur, vel propterea, quoniam in infantili aetata si scrophulosa diathesis praevalere consuevit. Jam

quod quidem maSime interdum a dysphtigiam praedisponit. Aut omnia huc spectat inutilis illa,1r allucinatorum, qui Vol gladios per oesophagum 1 ventriculum detrudunt, Vel vitrum, Inpides,

darbones audentes et.' 4 . a. devorant. Extinctis

iere malae dius artis, in India adhuc vigintis, pud

nostrates vestigiis, Galli nostris diebus imitati sunt tuosdamIndas in Europam advenas. Qui alitiquiori jbus exemplis edoceri cupiverit, huic SCHURIGII com iendo bylologiam P. 22 sqq. ubi de cultrivoris, gladiivoris, vitrivoris, lapidivoris, ignivoris, Vene- alvoris, et cunctivoris erudita illius temporis o liuo citato gitur. Nolo ero ea repetere, quae: ion directo ad gignendum morbum; sed magis ad onstitutionein ei faventem ulli caci reΡeriuntur.

46쪽

3 - S d time suo omnino tu spectant desectus am cor poris motus, cibi farinosi, butyracui, oleostadipost saliui potus calidi, relaxantes sum

Nicotianae suctus et Q. S. L. f. i

Quantum ad tondam dysphagiam asse iit in

primis potus illi, quosi calidi, quos sub de ruct L fabarum Cossea ac infuso foliorum Thuaei cognititos lia emud Omnes omnino scriptores unanimitet confirmant , Cons. 'NARR de fermento vitali niti tritio Lond. 1695. et GEUΝsIUS in tractatu, qui ni alpo notae osseam, Oleoso rancidam atque aqua limarina illinitam inprimis accusat. . Eiusmodi nim ipotulenta IaXitatem inferunt muscularibus sibi is hdiluunt egregios illos glandularum lymphaticorum humores et inde assimilationem quam maxime dedit bilitant. ilia vero etiam atione agunt infeliciteri haec. Potillenta, more Omnium ingestorum, dumi nimis calidi hauriuntur aedunt enim subtilenili: oesuphagi tumc' monternam, at quidem, i sub ijecta nervea nudetu et facillimo malo afficiaturus Simili modo vim suam exserunt spirituosa, acria, raromatica, deradendo mucum atque irritando tu li, nicas es'phogi internas. Nocent ver etiam indi 1 voci spirituosa, ortae ac Asorum majorum neu I xysmata provocaritia, quae saepius dysphagi a caussas infra considerabimus. uam Aescisius de

ane uosm pros . . testatur, de Centum sponte Or Aroauaticos, acres ad occationales a elegavi.

47쪽

- 35 tis, quinquaginta in gulosis et bibosis se vidisse. Potationibus vox gelidis, in calidioribus regioni

bus praesertim usitatis, contrahuntur vasa minima

stagnationes inde, ac indurationes producuntuΡ' ΙΡritat similiter fumus Nicotianae suctus, inpi imi tibi ' mala multorum consuetudiu deglutituΡHoc loco praeterire neque pium ΕΝ Τ1M votum placuerit is, qui Politiae medicae praepositi estitis' jubere, ut populus non solum de noxa II 6 'rituosorum et ciborum nimis calidorum sithu' menda; sed etiam de signis crudelis ac subdolihimus morbi, morte Ierumque prae fame tot minata, certior fiat, ne, sin Prima morbi vosti a apparuerint, auxilii tempus praetermittat. Ali caussarum seriem praebent Orpora peregrina uso phago illapsa, . . ossa, spinae isCium, num lini, acus annuli boli justo majores, nuclei anii des et sexcenta alia, quorum enumerationem invoniamus in ORDE NAVI illesibus d corporibus xltraneis intra oesophagum haerentibus arisiis j63

48쪽

ad volo intercedit inter cerebrum et organa deglutitionis sympathia. Scimus verbi P. terror aut ira commistis bolum in faucibus et gula haerero quasi ac saepius inde redire. Porro exanthemata quatidam facito ad oesophagum repelluntur exempla scabiei ita suppressae LEULANDUS in hs I., orysipelatis GEUNSIUS Obs X., Chloasmatis P. FRANKius epit. lib. IV. p. u. phtarum STROEMIus, ut alio taceam, retulerunt. Aliae quoque secretio--mam haemorrhoidum, menstruorum fonticulorum suppressiones dysphagiis oriundis occasionem prae

buerunt.

Iam ad caussarum accedo congeriem, quam, quomodo vocem, dubius haereo. Proximae quidem caussa dicuntur ab UENERS DORFF1, sed vix vite sunt enim tantum caussae dysphagiae proximae, quae vel in strictura, Vel repletione, vel compressione osophagi conspicitur, caussae remotiores; neque vero praedisponenteS, nam per se morbi O cales sunt, neque occasionale ; nam non extra

corpus aegroti posita sunt. Interim vocandae mihi videntur

A. organicae. B dynamicae.

Illas in partium fabrica positas, ita divido:

50쪽

solaritoma et carcinoma. 0 excrescentia cartilaginea.

Appendita 1 hydatidos.

vertebrarum.