장음표시 사용
151쪽
men nu inscriptura locus aperi infinuat 'ua occasione Moactum ' uitas oradibus se momentis ' suo pondere rationumρ Cur ipsius cogitationes in eam partem devolutae non ni,quae altera thcsos parte a nobis ponim ' Et quid si fuissent devolutae: quid ex ofuisset sicuturum incommodi cum ea non minus Pon ti biorum merita Abu rtat, atque ea, quam ipse aluit. Vam timc quidemissime Socini nomen nondum auditum fuit. 'uisset capri expendas, o ea dijudicra, Vi ego supplici, moritus sm,qui utramque stententiam natuWsum sinciliares ragante initio etiam te, postea si satis gravi de causa refragante. Silentium ego abs te stipula sum se tui Ddtepraesiturum recepisti. Intererat enim i feri ne in invidiam traheretur di quisitio, pronis admodum plerisque inpartem deteriorem. Itaque adhuc perso, ct idem caveo, si storque, nec Lm tuam laxo: sed moneo, ideris, ne facilitas tua is obseqμium mihi nox a sint. Et tamen ut omittam, quod ad me aliena manusiri pi)infusiurrarunt mihi quidem sum a se resoUon m tuam ad priorem meam vi iam, quam qui legit, truncata meas que epis-ia parte legat necesse est. Bonis autem illis viris, qui a
curiose requirunt in res inras, urgexique insectionem rerum
ob signatarum, habes quo resonis, Facere ipsospraeter of cium te fide data prohiberi, nihil, is nihilpublice insectionem prodessedisse Plura alia suggere tibi prudentia tua. uod menstruaem satium mihi praefigis, ignosce verum ingenue dicenti, id mihi sidetur parum se liberaleo contra tumsapere mercatorumsolutionem ad certum diem exigentium. Ego autem ni
hil debeo tibi, ni si quod a socru o iudici tum fulsemper,
sum adhuc in Domino. Lugd. But. 3I. t ar Anno 16O9
152쪽
RESPONSIO. 1 Ristitiam mihi attulit epistola tua, cum quia ostendit quantopere commotus sis Socini scriptis, tum etiam quia innuis periculum tibi imminere. Illud est gravissimum. Nam&pnescia
tis vitae statum turbat, Maserna pervertit.
Putas Lutherum casu quodam ad istam opinionem devenisse: sed erras. Ipsie enim Lutherus passim scribit, se primum vi facrarum literarum deinde aut horitate ugustim VSernari istuc devenisse. Addis illam nullo perspicuo sacrae scripturae testimonio insinuari. Sed lege caput A. Esaiar. Inquire quid facrificia veteris testamenti adumbrarint. Expende totum novum testamentum passim ibique docere Christum dedisse animam suam redemtionis praetium pro nobis. Deum proposuisse Christum ut siet placamen per fidem insanguine ipsius ad declarandam suam iustitiam. Nos justificatos esse ipsius sanguine. Reconciliatos esse Deo per mortem ipsius. Nos constitui jussos per obediciatiam ipsius. Ipsius an mai-nem nos mundare ab omnibus peccatis. Et non dices, opinor nostram sententiam, qua dicimus nos aliena justitia, nempe Christi tu stilicari, nullo perspicuo testimonio sacrarum Scripturarum insi nuari. His adde fidem esse hypostasin rerum sperandarum hoc est, facere ut nobis existant res sperancla. Non dices, opinor, fidem esse ipsiam rem sperandam nempeiustitiam Christi qua coram Deo duiu constituimur. , Infeliciter conatus es hanc sententiam cum blasphemiis Socini concilia e Non enim magis haec cum illa, quam tenebrae cum luce, mendacium cum veritate conciliari potest. Socinus enim docet nos ob
153쪽
nos ob actum fidei, hoc est, ob opus nostrum justificari. Scripturaver,docet nos ob actum Christi, hoc est, ob solutionem preth, ob redemtionem a Christo praestitam absolui, vel ob obedientiam a Christo praestitam, justos constitui.
Deinde Socinus habet solutionem lytria Christo pro nobis faciam, hoc est, satisfactionem pro peccatis nostris a Christo praesit tam pro fabula imo pro blasphemia, neque ullum alium Servatorem agnoscit, quam Xemplarem. Tu quidem hoc nondum facis:
sed cum dicis justificare est,universale 'uhos fidei; fidem nostram haberi a Deo pro perfecta legis justitia, nosque propter unum fidei actum perfecte justos constitui apud Deum iudica ipse,quanto intervallo absis a Serveti , Socini, Ostorodi blasphem s. Tuas theses ego initio probavi, fateor, sed non intellectas.
Et si enim varia de vobis audiveram tamen nunquam potui mihi persuadere damnatam Serveti, Socini haeresin subistis latere. Neque unquam credere volui quicquid alij dicerent, vos cum Seructo, ωSocino sentire. Et ut uno verbo omnia dicam, nunquam credidissem haec vera esse, nisi tuas literas legissem,& tuam ipsius manum vidissem. Nam quicquid alii dicerent, ad me perscriberent, putabam calumniam esse, qua Harminium te ex inconsiderato elogravabant. Quin nonnunquam excusavi ted arminium, dixique tuas theses commode explicari posse. Addidi illos, qui mecum de vobis loquebantur, transgredi metam charitatis, non intelligere illos vestram sententiam, male facere, quod his narrandis vos aliorum odij exponerent. Rogaui etiam ut haec silerent, judicia sua suspenderent, dum vos plenius vestram sententiam declararetis ut
manifestum sit me tuas theses male intellectas,d in alienum sensum dum vestro honori velificari volebam a me detortas approbasse Serveti cro&Socini haeresin probasse nunquam. Cum mea responsio adsocinum quae parata fuit, priusquam tu ad me scriberes prodibit, videbis ipse, me verum scribere, xin sentcntia Vanil mutasse. Hunc judicii errorem praesertim cum ex sincero erga VOS amore,& benevolentia profectus sit non debes mihi tam saepe exprobrare. Malo ego bene sentiendo, omnia in bonam partem interpretando impingere quam fratres sinistris opinionibus gravando, illa, quae ambigue dicta sunt exasperando aberrare. Caeterum indiane molesteque sero te Socini libro esse seductum. Est enim in
154쪽
toto isto libro nihil sol lum Suspende, quaeso, judicium tulim,
dum meam responsionem legas. Qujs enim scit an Deus te mea opera in lucem reducere velit od ad periculum, cuius memi'nisti his verbis: Uuid ego seipplici merum sumta Res tota et mihi incognita. Nam non scio, quid illic geratur. Nemo enim de ea re quicquam ad me perscripsit. Quia vero hoc loco sunt res tuae, praestabo tibi adhuc silentium. Hoc habe pro certo me tuum nomen nemini nominasse, neque tuas literas illi mortalium ostendisse. Meas resiponsiones, quia prolixiores erant, dedi alijs describendas: sed ita ut nemo ex me intellexerit, illas ad te spectare istinc venerunt juvenes, significarunt mihi, se illic intellexisse de meis ad te scriptis literis, sotuerunt etiam ex illis quaedam recitare. Sed ego ad illos nihil dixi, ex quo potuerunt colligere, me illorum narrationi fidem adhibere. An alijs dixerint ignor, Non dubito tamen quin fecerint, loc videor mihi ex tuis literis colligere posse. Puto igitur totam hanc rem niti fictionibus S divinationibus Vt ut sit nemo tibi hoc tempore ex tuis ad me scriptis literis molestiam parabit. Precor Deum, ut tibi veritatem suam patefacere velit. Vale vir praestantissime Frau. ANNO I 6 O 0. 0. Iulij.
QVidergo dilecte in Christo rater, post tot tot que iura
tam siriptionem nondum tibi in mentem venire potuit, ut aequo trutina examine sententiam meam expenderes Leo vero lectione istarum literarum, quas nunc tauerim de manibus depono, ita sensi me commoveri, ut parum abfuerit, quin easproti-- confiderim. Video me abs te haberi o deserato Iam sicis et conclamatum de Indicas me Socini semientiam amplecti. Somnia etiam aliquidae supplicis. Deniquη
155쪽
ad rassandum entium amris te nescio qua sam mei m. miseratione potius, qΗam de data commoveri ' Profecta ob υ- pes cum ista lego. Haeccine in virum Christam sacrosancta
Theologia doctorem cadere t AEddo etiam amicum atrem'
uid cogitem piane nescio. Profect necesse es aut omnia apud vos lemurum, decisorem plena esse, vel te egregie Sabinum, qui quod velis somnies. Vidratum adfers, homo admini mum apicem epistoia superiori mea ' Omnis, senis, inquam, quaenam res Lutherum moverit, ictam sententiam concipere 'quando idoctum ' qua occastione ' quibus momentis 'quo Scripturae colore ' cur ipsus cogitationes in alterum 'artem devoluta non sint Et quid in eam partem fuissent devoluta, quae poterior theseos meae parte proponitur, quid ex eo incomodi stacuturumsuisset ' Cum neque pauci neque ignobiles Theologi sententiam istam sicutismi, o nemo unquam oppugnarit, nedum ut
damnare aggressussit. 2 m quae t quidem scribis de merito Chrsi, sciui iampridem, im se probo, neque oppugnari l carbitror, nis ab eo qui Christianum nomen omne evertere in Liuat Caterum quid te pro epos 'Plane idetur mihi id rei quod in proverbio est:Faber cadit,cum ferias fullone : tu enimais, quod aio. n autem oppugnas id, quod tantopere infectaris. rus dabit mihi irrepere in mentem iliam tuam, o quam his uncialibus literis depictam quaesionem vides, eam animo tuo
insculpere, opse resonsionem ingenuam atque liberalem ex
uum Deus infidere suo Chrsum nobis ferat, mulsanguis est lytron non m nosiquepurgat ab omnibus peccati nos s. idemque a nobis exigat dem quam dicit imputari nobis iniustitiam ciuidnam EDdst descredentis imputature missiliam ' Respondes quid tibi oris es aut cordis tam diar uas aut
tergiversaris' uid fusiciones fletis ' Midsectra ct ori
tentu exclusio ommingenio liberali examine, omnique chria
156쪽
stiana charitate ma miris Auid diducissisponitam mi dividi quaestionem, o jwem confessam fletis me negare, par tem dubia ubierfugis Non hic quantur an Christas satisfecerit pro peccatis nobis 8 V, an verus Deussit, verus homo, O utrumque unus ocimosa corde credo, ore con-s teor. Ille enim nos purgavit 1 Ioan. I. . lauit nos Apo I. I. inlinosa.Pet. a. I. Apoc. F.9. I. . Act.2Ο.as. Et quidem pretio . Cor. 6.aO. 7. 23. Non auri vel argenti, sed sanguinis sui pretiosissimi .Pet. I. 18. Itaque perrepotast haema Actor aO.as. Ipse est Lum s Matth .ao.a8. Marc o 3. Ille nos elytros Luc ai. Titia .r . Sanguine suo Ephes. I. 7. Col. 1. I . Apoc. 3. 9. Ipse est Do mos pio peccatis nostris I Ioan .a .a.& .ao hilas ona om. 3 23. Sacerdos cicio hila Iesaibas amartias tuu iis Hebr.2.17. Hac ego omnia agnoseo, quid est ei modi, ne- essemusta Autis in aliarercpono. Proinde non est auod me doceas ut de Sociniani nominis asser ne insidiam mihi scias. Sedhoc quaeratur umisiatius habeant in est, cum Deus nobis si parte talem dederit Christum, qui ea praestitit malam destris, idemque a nobis exigat em, eamque ex nos parrepraestare velit, pronuntietque se eam imputaturum novis iniustitiam: uidnam Lud fides credentis imputatur ipsi a eo iniustitiam Satisne etiam clare hoc dixi
ligne emphatice Vtinam non calamo es atramento hic utar sed
ipse Solii radio quo deus omis oculos Eos tuos perfrin amsemel ius nondum conglaciarunt, videas quiri, quidnam iLDabit, quo de agitur. Evigilatandem, mi ater, e registere
excute tam Egum, qui te alienis actum praeiudici, re π: μυ-
rem Expende, quid quaeratur alias vel quam sensium vel
157쪽
de fidere has est. Di sem es inquemo tu est optimus quisque, cui id divinitus concessum, quam accurati me simhaiis. Tames hactenus illa mihi lectus non est, metirique crignims, ex epistiolis tuis, Pam ex propria insectione . hians Lnui enim consult) ut bona consilentia possem declinare invidiam, quam tu mihi nonsemelfecisti. Valereuerende vir Domineo uter honorande a tuo qui te amato aestimat Anno mo .
RESPONSIO. SD P. Quas tu dilecte in Christo frater a Quintilis dedisti, il-
las ego I O. Septemb. accepi. Haec est causa, quare tam tarde respondeam. Te illa in quibus a nobis dissentis, ex Socino hausisse credo, existimo etiam me hoc satis evidenter in prioribus meis litteris ostendisse. Quaedam enim loca descripsit ex Socino, cum quibus ista congruunt, ut qui ista leget, sine errore iudicare possit, quod illo magistro usus sis. Quod periculi memini in postremis meis literis, propterea ra-ἐtum est, quod tu tale quid in tuis penultimis posueras. Verba tua haec sunt. Quid ego ρlic' meritiosin ' Alioquin ego plane ignarus sum istarum rerum, quae istic geruntur. Quid Lutherum moverit ut illam sententiam amplacteretur,non mihi necesse fuit dicere. Non enim Lutheri authoritate tuemur lententiam nostram. Et tamen ostendi causam, quare a monachali doctrina desciverit Lutherus, hanc, quae vera est, amplexus est. Tu hic Lutheri sententiam de fide justificante, quam omnes e clesia nostra sequuntur, palam re)icis. Facit idem Harminius, cum
docet fidei actum hoc est,credere imputari ad justitiam, idque pro- is prio
158쪽
prio sensu, non metonymicd. Et tamen arminius una cum N iurant, e neminem nosse in toto Belgio, qui in recepta doctrina aliquid mutare velit, quemadmodum ego in prima epistola ostendi. An qui ipsum caput doctrinae, quod est de nostri cistam Deo iussificatione convellere conatur in recepta doctrina nihil mutare cu'pit' Qui hoc legunt possunt expendere , quid illud sibi velit quod de concordia cum omnibus ecclesiis ineunda tantopere aetatis. Nam qui primarium doctrinae nostrae caput convellit, is neque cum
vet cana Gallicam Belgicam contessiones sequuntur, aeque cum ecclesia Anglicanis, Scoticisinam hae omnes hac in re consentiunt)concordiam iacem colere potest. Dic igitur quaenam sint illa ecclesiae quarum amicitiam tantopere expetitiso vel cum quibus d
- , ' non sint Samosatenicae mam praeter has nullus co tu est, qui hac in re idem vobiscum sentit. Intolerabile visum est quod scribis,nullum Scriptum locum aperte ruinuare eam siententiam, quam Lutherus amplexus est. Protuli
itaque qu dam scriptum te Donia. . ita di ' '
Dices te haec eadem nobiscum docere. Ore se xvoces re insadoces contrarium. Noli hic tumultuari, sed sedato animo reminis-
ndes. Verba tua haec sunt. Fraeterea cum universiis assectio pli d
'sti care est universale pathos dei Ergo iusti care si totum in e se extra sidem non repe
iij ' ψ ς' bis, at scio Minorem ipse posuisti.
159쪽
Ouod est totum in de , o mira dem non reperitur, hoe non est in singuine ct obedientia Christi. Hsi care est tolum in de is extra idom non reperitur. κ . iustifcare non est in sanguineo obedientia Christi.
Huius maiorem sat scio, non negabis. Minor est conclusio prata cedentis Syllogismi. Et conclusionem igitur hanc concedere de hes. Sed si iustificare non est in sanguine, neque in obedientia Chri si mala facit Paulus, cum nos eius sanguine ustificari, eius obe dientia ustos constitui asserit Concilia haec mi frater. Si facere ne cui certo autem scio te facere non posse tum summo ure scri here possum, te haec ore quidem mecum aritimare, re ipsi vero eadem negare. Nisi forte haec duo loca de exemplari quadam)uillhcatione cum Socino explicare veliS.
Vide, Scriptura dicit sanguinem sive obedientiam Christi esse LIam rem, qui coram Deo justificamur Rom-3 9 omne Rom. S.I0. Unim obedient 4 et tis fidem nostram esse illam rem, qua coram Deo ustificamur. Aut
igitur dicendum tibi erit, Scripturam juxta Socinum de exemplari iustificatione intelligendam esse, cum dicit, nos eius sanguine ulii' sicari in unius obedientia justos constitui. Aut esse duas res, hoc est, duas diversas justitias, easque integras perfectas, unam in Christo, alteram in nobis inhaerentem, quibus coram Deo ullincamur. Expende hanc responsionem diligenter, quod si facies, pudebit te tuae, qua in hac polirema epistola usu es, pervicallae. Quod dicis non paucos neque ignobiles Theologos hanc tuam sententiam sequi, adimirationem adfert. Ego sane non scio quinatPsint illi non pauci, non ignobiles Theologi Nisi serte Aballandus de quo est apud Bernardum epist. 9o. Et nostro tu Lelius, Taustus Socini Ostoroduc Entedinus sint illi non paucid non ignobiles Theoligi. Si hi non sunt qui nam illi sint ut discam illos cognoscere.
attulerit mihi aliquid utilitatis commodi .Quod scribi neminem oppugnare doctrinam istam, ostendis te inscriptis do
si orum non admodum esse exercii xum
ervetum Ain epistolis ad Lelium, Socinum Vrsinu in Catechetidi Osinaianu in Chrillianismo Paraeus palsim in commenta-
160쪽
S rhetoricationes quas addis, anter viginti quinque annos estiselam, potuissent illae me commovere in sine dubio commoviuent. Nunc haec dies aliam vitam affert, alios mores postulat Deinde quid attinet affectusis morbos animorum nostrorum
kreii ' 'βς- 'in' Au vero ut illos noctii inseDicis parum abfuisse quin meam epistolam conscinderes. Sed
hoc tibi per me licet. Postquam enim ad tuas manus pervenerunt, audica ipsie, quid quis inde colligere possit. Ego certe tuas literas
genter custodio, dabo optetam , ne vel Tima illatam
Tandem ad rem accedis, 'uaeris quidnam illud sit Fides cre- ΣΠ rao ad Justitiam De hac re egi literis Vtepenu mis, ostendi fidem in hac propositione non accipi proprie, sed
rationeS, qu bu probaui eam proprid accipi non posse. Et simul docul eam relative, vel naetonymice accipi debere Ad resiponsiones meas nihil regeris ad argumenta mea nil respondes tamen mones imo paene insultans tirges ne ut respon-
Politionem fidas credentis immiratur ei credentia id iustiti 1 in
Probat tota schola Monachalis, quemadmodum niminum, Valentinianum, alios videre potes. Eundem obustmo tensam Omnes , quemadmodum ex Socini libro de Ch isti, Servatore. ex Ostorodi apologia constat. Sed mandet an probamus. Dic nunc quaeso, an illam inicilla a sensu Monaehr
an Socmiano an nostro an vero peculiati et O. , id eo
Vnum ex his quatuor tibi dkendum est. Quia non acquiesci meis responsionibus, probationibusque satis os udu e ,α hac propositione non accipere sensu nostro. Sed neque cum Monachis sientis. In penultima enim epistola tua remis illorum in m Verba tua haec sunt. Or-- Lutheri)eos irim j 2 tem deo M onsem Hura thseos e a nobis exponitur ' Et quiά