장음표시 사용
121쪽
II petiam meas ad illa responsiones diligenter expendere, atque exa-nunare velis.
Si ea, quae cribo, vera, si Scripturis sacris convenientia, si fidei &pietati fouenda idonei, si conscientiis expergefaciendis utilia sunt, habes quod sequaris, non me absit, sed veritatem sed Deum. Lubbertus. At vero haec omnia sunt falsa, cum Scriptiuis sacris pugnantia, Gdem & pietatem evertentia, ipsosque homines in hypocritas transformantia non postlim igitur sequi. Nam si illa sequerer non veritatem, sed mendacium neque Deum, sed Socinum, Servetum,' chlorodum sequerer Ego autem Vt me vel tellus optem prius ima dehiscat, quam admittam ut tam triste scand luna mea culpa in ecclesiam introducatur. Te rogo, ut vel meas reri onsiones refutare, vel veritati cedere velis. Bertius. Ego,ut cum sapiente loquar, paratus sum non tantum secus demonstrati cedere de via fascesque submittere, sed etiam a dia si opus fuerit anairem polloonger philoonoseon protimaut ad thriari , VOritas bonum est publicum. Lubbertus, Fac re ipsa quod verbis promittis, Merit inter nos consensus. Bertius. Vale. Datum Lugd. Bat incoli. Theah. Illustrium Batavia o dinum. 6. idus Iulias Αφ. 6O8. Lubbertus. Tu etiam vale. Precor ex animo, ut meas rationes recte expendere, Sin viam redire possis. Fran. A. I 6O8. idibus Iul. Pr
Rri desectuna naricularsi latiniit apud me usque ad 6. l. Aug.
122쪽
Eddita mihi Hierisu et esseram tua , ad dissertationem ' meum de usi catione , resonseo quam tamcndum per sic
castanes alias, tum per morbum exocusis, tum propter prolixita' rem nondum perlegi faciam tamen se cum cura .sDem volet. Nam n quidem me habet commentarius mem rerum Pelagianarum Imprimis autem gratias tibi ago obsu ceptum mea casiaborem istum d quisitis , Oscriptionis Variaque omnia, qu a me sci in te possunt defero libens admodum ac olims: praestitu in quandocumque o ubicumque id e vig occasio. ἐν
sum autem, o bone, ex eorum numero, qui mentias si simodi temere iactitant, magis ad acuminis alitum aut arcuti Mentationem, quam ad rixodomaen en Christo titheias eoque animos quorundam parum adhuc fultos quassint ' Sed siquid nas ait ei modi, id placide inier iros doctos ct graves, ta pios di utiendum esse semper iudica adeo vero quod inciderim i te, quem rei a vi eo non esse ab hoc labore alienum metantum rogo, ut verum ex vero inime , hoc si ex se, neque praeiudicia aborum sim in adelm condemnationem valerem stem hoc sane argumento video nil aeque in invidiam trahi, quasi quod Ocinus at quid habere dicatur suo i, qui hoc ponunt protinus audiant Solinomate . liqui, mi ter multum ab hac siententia Socinus recedit neque es hoc entias auiu a bris,se tantum me menais me negat sanctum est δε--dam
123쪽
randam trinitatem negat proinde errenam deitatem si, per sinsequens duas in Chryso naturas: proinde meritum quoque passsim o ut factionis eius propeccatis nostris suo tit iustis duo, sit actio Dei remittentis peccata ob dem in Chrissum ' Quid autem ' C meum, qui Deo pro peccati no is seri fecit, qui iram eius placavit ' ciui nos pretio sui sanquini redemit, Visu ut se mortis merito peccata nostra ' Cuius sanguis es lilytron, Hasemos, ama agma propeccati nostris megat Socimus: Ego vero renue asprmo. eque vero eadem quoque ensententia Harminii cum mea. Ego enimver) victus id posui, quod et ideo suum quoque ab Hai minio Se cum plerosque doctores nos os licet aliud agentes, sepe hoc ipsum, quodposui dicant sentirem eam viam ingressos, q/M Cateches Ura expressa es neque possem aui talem ab illarum sententia secedere: statui cum Agis hoc quoque, studui epartes inter se pro mea virili componere. Tres ergo habes a ersus te sententia disserent s. nam Socini impiam, quae tuli dem in Christum esse ηρ- ram iussi iam excluso omni eius merito distis Octione Secundam Harmini j ice meritum Christi recludit hoc modo.dui credit in Chrisum pros natrem, passum, morIuum,sivultum,
citatum, veritam ingloriam, cyc ei de gratu imputatur inrisitium. Tenia mea es, pia i statuit quidem quodponis Hai mdnius sidorisiud, quod Catechesii nostra, se recepta doctorum
nostrorum sententia af rmatur. Iam vero ex hac serioris e communi, Agam esse Harminii pugnare, non est eximere hoc scrupulum ex animo sita obtundere. Non tollit, inquan controversam, qui ex posteriori sententia lorem oppugnat Eodem im arti cis set expriori verti poturior. merea, quae-mnque adversus me dicunor, hoc modo nihil valebunt ad eras Harminium Age enim id negabit, quod pro consesso a me
psista tumen. uocircaficiendum mihi tidetur, ut qalpinio- theseos meae partem velit subnectere, non eam committat
124쪽
cum posteriore,sed directe id agat, ostendatque non justificari credentem proprie side in Christum. Fidem proprie injustitiam non reputari. Deum non spectare in justifica tione fidem nostram, sed meritum Christi ampliusque δε- claret, quotiscunque scriptura dicit dem a Deo reputari in is- sitiam, necessario per vocem fidei tutelligendum sic Christum ipsum, aut justitiam obedientiamque eius fide apprehensam,non autem fidem apprehendentem. 3f-cto necesse es ruat hestis illa de iustificatione. 'uodsυer. idnθη fui, necesse est perpetu peccari paraba 'en 'archae 2 onpossum autem celare te, mi Frater est Domine honorande indicari a ubis, idem cum Harminio sentire D. Paraeum in comment. pi Pauli ad Rom. In quo cum alias udiose omnia consierisetur θconquirat, quibus Socinum oppugnare tosiit, locum de ium c tione ita tractat, ut nilproferat adversus eum Velim omnino ideas, quaescribit sed ego nunc aliorsum vocor. Tu non defines ita rogo contendoque adnos quam spis me litteras dare
mihi semper grata futurae sunt. Haec scripse subii ui ides.
L A PETRI BERTII. CVm canicularibus finitis ex Thies in gano, quo me post tradi
ias priores litteras receperam, domuin redirem; inveni isti. tuas, quae mihi sane gratissimae fuerunt. Ad illas nunc respondeo
125쪽
Non accusavi te, quod ingenii Meruditionis ostentanda causa ista jactites. Et qui possim id diceres Est enim in illis nulla vera scientia theologica, sed errores multi. Neque dixi tuam thesin Soh Rein ut tibi ex Sociniani nominis infamia invidiam concitarem. Scio non tam considerandum esse, qui dicat, quam quid dicatur ut tamen politicis merito suspecta sunt, quae ab hoste veniunt tuo Danaos 2 do frentes ita nobis summo iure suspecta esse debent, quae ab haereticis proficiscuntur. Hoc autem tempore vix sunt perniciosiores haeretici,quam Servetus Socimus. Cum igitur videamus vos hanc impiamis damnatam doctrinam ab illis mutuari quis nobis vitio vertet, quod illam ad normam Dei. verbi examinamus, quodque illam a Scriptura discrepantem dissentientemque aspernainuri execramus Socinus multo plura habet, quae etiam tanquam impia blasphema dogmata abominamur. Fateor. Interea non negabit hanc opinionem, qua dicitis m haberi a Deo pro perstola legisjustitia. Et qua Harmimm dicit, nos perfidei si ilum to credere proprio sensiι, non metonymice mesectum unificari. Ruaque dicit, iustiamsise obedu ntiam Christi nobis non imputriri, neque posse imputa/i. Non, inquam, negabis hanc opinionem ex Socino desumtam esse. Nos certe hoc ipsum in prima epistola tam clare ostendimus, ut non putemus quenquam sore tam indigum pudoris sui, ut hoc negare ausit. Vt autem execrabilis haeresis est dicere Christum non esse aeternum Deum ita aeque maledicta opinio est, quae statuit fidem esse perfectam legis justitiam item quae statuit nos ultificari per fidei actum, id est, to credere proprio sensu& non metonymice intellectum. Dicere vero to justificare esse universale pathos fidei. Justitiam sive obedientiam Christi nobis non imputari, dico esse blasphemam aer quaterque execrabilem haeresin Provoco ad omnes orthodoxas ecclesias. me illarum judicio submitto. Dicis justificationem Socino e se actionem Dei mitten-
iis peccatu obsidem in Christum. At hoc ipsum est illud, quod tu scrubis. Verba tua haec sunt:
Si fides credentis imputatur ei in i iam: des autem in opus credentis,necesse est opus credentis reputari sc iniustitiam, quicquid contra asserri positi.
126쪽
commemora C poseolus, de iusti cantur Consequens est eosdem qualitate inhaerente ius catos esse.
Dicis te agnoscere latisfactionem Christi hanc non agnoscere Socinum Fateor atque hac in parte diversa est tua sententia a seia' tentia Socini Verum cum probas fidem proprie dictam haberi a Deo pro perfecta legis iustitia, inter caetera dicis, o justifcare esse,'i' versis pathosfidei. Hoc uno deliruis omnia, quae ante dixisti. Nam si ociuilificare est universale pathos fidei tum justificare non colu venit obedientiae, sanguini, morti aut sacrificio Christi, id est, non convenit satisfactioni aut jultitiae Christi. Ipse non negabis nequo Obedientiam, neque sanguinem, neque mortem, neque sacrificiuna Christi habere vim justificandi, si to justificare est universale fidei Repete illa, quae ego in prima epistola de hac rescripsi, exqcure totam quam tantopere jacta apodietticam, atque experire an hoc argumentum soluere possis. Harminim tecum docet fidem haberi a Deo pro persecta legis justitia. Ipse Harminim hoc satis clare confitetur in epistola adlegatum principis Palatini. Verba eius haec sunt Ipsum fidei actum, id est,to credere dico imputari ad justitiam, proprio ensu nem meron mice. Sed hoc fieri non potest nisi fides habeatur pro persecta legis justi'tia. Hac igitur in parte consentitis. In altera parte scribis vos dis' sentire at hoc recte. Nam tu adhuc agnoscis obedientiam sivejustitiam Christi nobis imputari. Hoc vero negat arminim in epi
stola ad . . Verba eius haec sunt. Dico sedem nobis imputari adjustitiam propter Chrasdum Jostitiam im in qua enunciatione fide est objectum imputationis Christiti ero ct obedientia e , est causa justificationstat aratoriasive meratoria. Christiti cum obedientia ua objectum e inde nostrae, non objectum iusificationis, seu imputationis dimina, qui si Deus nobis Christum tu que iustitiam imputre ad iustitiam , piod fieri nequit. Vide, aperte dicit, ' ti m Christi nobis ab iustitiam imputari non posse. Iam recole quae ego in responsione ad primam tuam epistolam scripsi xjudica ipse an arminis opinio de fide justificante e latum pilum differat a blasphemia, damnata haeresi Serveti, Socini, Ostorodi Quod a minim scribit Christi obedientiam se causam impe irator m seu meratoriam usificationis nostri , vix intelligi potest nisi lucem adserat Ollorodus, qui scribit in disputatione contra Georgium Tradet sol et so ob thaberiuoi
127쪽
vcm merito Christo detraho quoniam tale meritum neque cognossi neque nosto tamen non defraho eam Fugim ct morti Christi sed tribuo ζψm illis , quateni sangui ct mors Christi in nobis issiciant emam, pro per qua GDem nos iustificet, nempefiuem. Haec est, quicquid simul
tisd dissimuletis, piissima vestra opinio. Vultis enim una cum Ostorodo Christum nil meritum esse nobis sed quicquid meritus est, meritum esse fidei utic. fides propter merit tim obedientiam Christi habeatur pro persccta legis jussitia, qua nos coram Deo ju-
si sicamur. Hanc rem ita se habere, ut ex Harminis eliceremus, rogauimus
illum in Lesentia multorum fratrum Hagae Comitiani, ut ostenderet quidnam in Catechesi consessione nostra desideraret: ut intellegeremus in verbisne an in rebus, istae, quas ostendi cupiebamus,
controversiis sita efficiat; S despiceremus, tolerari possent, nec ne ZAddidimus nos laboraturos esse si tantum in modis loquendi dissideremus, ut ipsi latisfaceremus sin autem in ipsis dogmatis controversiae sitae essent, nos itidem laboraturos esse, ut ipsi satisfaceremus sin minus nos daturos esse operam, ut certis conditionibus inter seicidae quiete iacifice agere possent: si ncque hoc obtinere possemus, nos velle nos ipsi jurejurando obstringere, quod extra illii lcOcnaculum, in quo eramus congregati, proferre nollemus, quicquid nobis dicturus & revelaturus esset Ad hanc tam equam petitionem nil aliud responsi tulimus,quam illum non teneri ncque velle sese nisi in Synodo patefacere. Nos regessimus illum duplici jure teneri sese declarare quid in doctrina desideraret. Primum quia Christiani esset ibinde quia doctor est Theulogiae. Uma Christianio. Petrus enim vult omnes Christianos semper paratos est e, ad reddendam rationem istius spei, quae in illis est, I. Petrio. s. cuia Doctor Theologis. Doctoris enim Theologiae esse, quemlibet, qui addiscendum paratus est, veritatem O-Lere nos autem cupere illam ab ipso discere. Haec imilia dicebamus. Sed his omnibus nihil aliud extorquere potuimus, dami neque teneri neque velle.
128쪽
Ia Tandem diximus nos ex hac tergiversiatione nihil aliud colligerς posse, quam eum hoc agere, ut solus paratus accedat ad Synoduis, caeteri imparati sed illum non debere tam abjecte sentire de sui symmystis. Docere enim hanc actionem praeparatoriam, ad quam ille cum paratus venisset, caeteri imparata, quam parum praesidis si in hac occultatione Articuli enim propositi, etsi illis solis noti,
caeteris omnibus ignoti fuissent cita tamen per Dei gratiam esse ex plicatos, tit Ecclesia ex illorum explicatione multum commodi percipere possit. Debere illum, ex hac collatione, de futura, quae in Sy nod instituenda est indicium facere. Sed his omnibus nil promo vimus, neque quicquam aliud exprimere potuimus, quam eum non teneri neque velle sese nisi in Synodo paleiacere. Hanc tergi versationem caeteri fratres, neque excusare, neque in bonam par'tem accipere potuerunt. An ille per illam auxerit suam authoritatem, ipse viderit.
Porro licet tam anxie oraremus ut nobis suam sciatentiam patefaceret tamen eam prorsus non ignorabam tis. Multa enim ex ipsius scriptis, ex thesibus, ex epistolis de hac re ad amicos scriptis, ix apstius auditoribus, qui frequenter ad nos veniunt, cognoveramus.
Neque ille hoc ignorabat. Quin cum intelligeret has haereses a sosparsas innotescere, videret se tandem volentem nolentem cinactum iri, de illis rationem reddete, incidebat in cordolium coque
Tu recole quod scribis tres esse opiniones contra me. Vnam SO- cini Alteram armini'. Tertiam tuam: easque inter sedissentientcsque discrepantes. Iam vero sententiam, quam ego tueor est ecclesiae nostrae, ut in responsione ad primam epistolam copiose ostendi: Hic voco omnes pastores, qui sunt non solum in foederata Belgica, sed etiam in Helvetia, Sabaudia, Palatinatu, Gallia, Anglia, Scotia, testes atque iudides Tres igitur sunt discrepantes opiniones contra ecclesiam nostram, etiam te judice ac tesse . Atque ex his duae
sunt illorum qui profitentur se esse administros verbi in laedeataBcl-gica Vna c. Harmini , qui est Doctor Prosessor Theologiae in Academia Leb densi Altera tua, qui es Prosessor & Praeses Collegii Hollandici, quod est in eadem Academia. Cum hac tua confessione & cum re ipsa conser jusjurandum quQHarminii de jurant, se nulliina administrum ver
bi quo nomine sic qimiae censeri volunt noscere in toto hoc Bel
129쪽
gio, qui aliquid in tecepta doctrina in mutare veli Conser, inquam,h nc tuam ingenuam confessionem cum illo jurejurando, udica ipsie, an non Harminis perinde faciat ac si quis ignem in)iciat indassem Anastero lamensem, eamque exurat, se plateas Omnes ursitans clamet Quiescite quiescite cives, nolite vos commovcre, neque ad classem accurrite, nihil enim incommodi illa uim se in classem vestram. Putas non tollere controversiam,qui per posteriorem lententiam oppuana priorem. Sed ego non potui tuam sententiam commodius oppugnare, quam ex illis, quae ipse posuisti. Hoc modo disputat Socrates ut apud Plationem videre possumus. Ipse Acilioteles, ut scis nos docet respondentem redarguere per propriam confessionem. His inti opinionem oppugnare, mihi hoc tempore propositum non fuit. Tu conscripsissi dissertationem de fide stimeante, eamque ad me misisti, ut vel approbarem si vexa esset, ch prob rem si falsa esset. Visa est autem mihi es falsa oppugnavi
igitur eam : sed oppugnavi eam maxime ex illis, quae ipse posuisti, ut ne vel unum quidem verbum ad illorum defensionem contra me afferas. Provoco igitur ad Profestares organi, qui unt Leycae an hac in re quicquam admiserim quod pugnat cum praeceptis militutisque instrumenti distinguendi verum a falso. Cum dicis eodem artificio ex priori everti posse pollariorem, flendis ipse has duas, quas ponis opiniones, sirim consistere non posse. Nam si simul constare possent, una per alteram everti non posset Deinde est falsum quod dicis. Posterior enim sententia, qua dicis Chrisii justitiam nobis imputari, habet Deum authorem&est vera Haec prior, qua dicis, fidem haberi a Deo pro perlecta legis justitia habet Servetum, Socinum istorodum authorem,
ut ego in responsione ad primam epistolam si isticiςWJς ς'
est falsa Per illam iuitur haec, non per hanc illa everti potest. LXtra
con Iersiam enim pono, falsitatem posse everti per veritatem; contra Adhaec unIi tuae theseos partem
sed addidi etiam alias rationes, quae in tua hς si
non sunt Harum vi eandem tuae theseos partem pugnam, neque tu vel unum verbum affers contra ea, quae
di epistola desumsi, neque etiam ad ea mi ego tam l*m,
thesinoue tuam ad tuam opinionem destruendam, adduXi. 'rare
. rubo ct is, alteram tuae ih costar: ,
130쪽
prorsus eversam esse. Tua opinio, quam dico A inicei non est V
dicare potest, qui libros Socini R tuam hanc epistolam vel semciperlegit, 'anc cum illis mediocri diligentia adhibita contulit. Cum dicis me directe debuisse ostendere non justificari credet 'tem proprie fide in Christum, proevaricaris. Non enim quassio est an Credens)ustificetur proprie fide in Christum. Sed disputamu an de proprie sic dicta imputetur nobis in justitiam Θ vel quod idem eii, an justificemur fide proprie sic dicta, hoc est, an per ops
nostrum, sive per qualitatem nobis inhaerentem justificemur. Equi dem inter nos controversia non est, quomodo verbum justificare accipiatur; sed omnis controversia in eo consistit, An fide proprie, onvero improprie accipiatur, cum illιjussificari incimur. Tu dicis illam pro prie accipi: Ego contra contendo illam accipi in propne, Videli x metonymice, vel etiam correlativel, ut in prima pistola copiose o 1tentium est. Dicis me petere principium, cum te ex illis, quae inscpoluilii, oppugno, cum unam tuae ilicscos partem per alteram
Ueliruo Serione id dicis' Atqui ego pono illa, quae tu ipse ponis, quae approba quae defendis, qVae aiiruis, ter haec ipsa everto illa in quibus a nobis illentis. ali ne hoc ponere illud, quod est in principio' quidem rogandus es, ut cum Aristotelis ruanusi recuditur, hunc novum modum petendi illud, quod est ii, principio, addere velis Hactenus putavimus illos tantum petere prin-
ignotum est vel denique qui falsum per illud, quod aeque falsum '' ' VI RE ponunt contra adversarium,
quod pie adversarius ante posuit, quod probavit, Quod adstruxit, quod defendit qui, inquam, hoc ponit contra adversarium . illum accusare propterea quod erret in eo quod est parito en archae, nus intolerabile visum est. Doctissimo S integerrimo viro Davidi Paneo seciunt iri unam, qui hanc opinionem, sive sermini, sive tuam illi affingunt. Equidem locis a te allegatis ne unum Quidem