장음표시 사용
141쪽
sed et ex illius lactis qui eum subornavit, quae ille secerit volo vobis
explicare quod vero initio dixi orationiS, Stendam, eo a Sem et- ipsis accuSari. II. Actioni meae, in qua ista testimonia dicta Sunt, Xceptionem opposuit Phormio, de non danda miri actione, quod ego Secum Controversiam transegissem. Id autem ego mendacium S Se Seio, et Coarguam, cum in eos testes egero qui illa dixerunt iste ero hoc dicere non potest. Quod si veram esse creditis transactionem, sic iste salsi testimonii vel maxime convincetur, et commentiti teStamenti fuisse testis. Quis enim ita est amens ut coram testibus transigat quo rata sibi sit transactio pactiones autem et te Stamenta et reliqua, de quibus transegit, obsignata contra se acere Sinat 'Proinde contraria est omnibus dictis testium exceptio Contraria
item, quam vobis modo recitavi locationem, testamento illi nihil denique actum est quod vel probabile vel simplex vel ipsum sibi consentaneum sit; sed hoc pacto commentitia et conficta ea esse omnia reperiuntur.
12. Verum igitur esse testimonium, neque istum ipsum, neque alium ejus patronum ostendere posse existimo sed talem quandam defensionem esse meditatum audio, se provocationis Sse reum, non testimonii, et ad duo sibi esse respondendum, non ad omnia Capita accuSationis, primum an conditionem eam hormio mihi tulerit necne, deinde, utrum eam ego non acceperim. Ea enim si simpliciter pro testimonio amrmasse dicet caeter illum in provocatione POSuisse, quae Verane an salsa sint, Sua nihil interesse. I3 Adversus igitur eam orationem et impudentiam, optimum est Paucis vos praemoneri, ne decipiamini. Primum igitur, cum dicere instituerit, se non omnium esse reum, Cogitate, lege Propterea Cautum esse ut testimonium tabulis inscriberetur, ne quicquam scriptis vel addi vel detrahi posset. Tum igitur ea deleri jubere debuit, quae se nunc dixisse negat, non nunc, Postquam inSunt,
impudenter mentiri. Deinde illud etiam perpendite, nunquid me arrepta tabella quidquam adscribere pateremini. Non utique Proinde nec isti ut deleat quicquam e scriptis permittendum est: quis enim unquam salsi testimonii convincetur, si et testabitur quae volet, et quorum libitum erit rationem reddet Sed non ita haec vel distincta lege sunt, vel audienda vobis : sed illud simplex et rectum est, quid scriptum est quid testatus es haec
esse vera ostende. a litem ita contestatus es, vera sum testatus, testatus ea quae sunt in tabula
scripta, non illud, vel illud, in tabula. Ut autem haec ita se habere constet, cape ipsam litis contestationem. Recita. N
142쪽
Apollodorus Pasionis F. Acharnensis reum fecit Steplianum Meneclis F. Acharnen- Sem salsi testimonii, nauicta talentum. Falsum in me testimonium dixit Stephanus, dicendis iis quae in tabula scripta sunt verum dixi testimonium, dicendis iis quae in tabula scripta sunt.
Haec ita ipse rescripsit, quae vos meminisse debetis, neque plu habere fidei fraudulentis istius verbis quae nunc affert, quam legibu Set iis quia ipse in litis contestatione OSUit. Id. Audio porro eos, de iis etiam rebus ob quas ab initio actionem
institui, dicturos et criminaturos, calumniam eam fuiSSe. Ego ero, quo Pacto locationem concinnarit, ut sortem mense obtineret, diXiet recensui vobis : de caeteris vero non potero simul dicere et Storum Convincere testimonium, neque enim aquae mihi Satis St.
Atque adeo ne vos quidem eos illis de rebus agentes jure audituros, inde scietis, si cogitabitis vobiscum, neque nunc difficile eSSed quibus non accusatus sit verba facere, neque salsi testimoniis recitatis, absolvi neutrum autem horum esse justum quisquam di-Xerit, sed id potius, quod ego nunc postulo. Idque audite et On- Siderate. Ego peto, quae mihi argumetita eripuerunt, quo minUS ad probanda crimina dici possent, ea nunc uti ne quaerant Sed quibus testimoniis eripuerunt, ea testimonia uti vera S Se Stendant. Quod Si cum causam egero, te Stimonia ut Coarguam Petent, a Vero quum persequor, de criminibus ab imito propositis dicere me jubebunt, neque justa neque vobis utilia dicent. Jurastis
enim vos iis de rebus pronunciaturos, non qua reu POStulet, Sed de eis quae in actione contineantur: eam vero neceSSe StoeCU-
Satori oratione explicari, qua ego istum salsi testimonii reum seci. Ν igitur hoc omisso ea dicat, de quibus non sit judicium : neque
vos permittite, si forte iste frontem perhicuerit. 15. Arbitror autem eum, omni usta defensione destitutum, etiam ad hoc venturum, absurde me facere, eXCeptione victum, qui testamenti testes persequar quod illius temporis judices magis propter transactionis, quam propter testamenti testes, hormionem absol-
Verint. Ego vero, Athenienses, scire omne VOS XiStimo, Olere VOS rem geStam non minus Spectare, quam propter eam tacta eX-ceptiones. De rebus igitur ipsis isti salso in me testimonio dicto, mea de actione verba infirma reddiderunt. Sed his omissis ineptum St, Cum omnes pro testimonio mentiti sint, quis eorum maXime nocuerit, declarare et non potius singulos se vera dixisse ostendere. Neque enim, Si alium atrociora commisisse demonstrarit, eum absolvi decet sed si ipse vera se dixisse declararit.
I 6. Propter quod igitur, Athenienses, Stephanus exitio in primis dignus est, id ex me audite. Iniquum est, opprimere quemquam
143쪽
salso testimonio sed multo iniquius et gravius vindicandum, id si fiat in cognatos. on enim scriptas tantummodo leges tali homo, Sed ipsius etiam naturae conjunctionem, evertit. Id quod istum seci SS Ostendetur. Rus enim mater, soceri mei soror est proinde uXO mea ei est consobrina, et liber ejus et mei sunt sobrini. Nun quid putatis istum, si quid propter inopiam contra ossicium facere cognatas suas videret, id quod multi jam fecerunt, dote data eas et Oeaturum, qui, ne se sua recuperarent, salsa testari voluit, et pluris secit Phormionis divitias, quam cognationis necessitudinem Sed ut haec a me vere dici constet, cape Diniae testimonium, et lege: cita Diniam.
Dinias Theomneti . Athmonensis estatur se filiam suam Apollodoro Iegitimam uxorem dedisseri neque unquam affuisse, aut animadvertisse, Apollodorum de omnibus controversiis cum Phormione transegisse.
Est ne similis isti Dinias, Iudices, qui pro filia, et filiae liberis, et
me genero, propter cognationem nec vera in istum testari vulta Sed non ita Stephanus, qui non dubitavit in nos mentiri pro testimonio, neque Ut neminem alium, at matrem suam erubuit, dum Cognatos maternos in extremam conjiceret paupertatem.
17. Quod auto lacinus indignissimum pertuli, et quod me in agenda Causa vehementi Asimo commovit Judices, id vobis explicabo. Nam et istius improbitatem magis perspicietis, et ego deploratis apud vos plerisque injuriis quasi onere quodam levatus videbor. estimonium, quod me habere putabam, et quo cauSa mea maxime nitebatur, in echino non reperiebam. Tum igitur eo malo attonitus non aliud habebam, quam ut putarem magistratum facta mihi injuria echinum movisse : nunc, ut postea comperi, apud ipsum arbitrum, Stephanum id Sustulisse reperio, cum ego, ut testicuidam jusjurandum deferrem, surreXissem. Et haec a me vere dici ut constet, primum vobis testabuntur hi qui istis affuerunt quique viderunt: neque enim eos juraturo eSSe puto. Sin ea fuerint impudentia ut facturi sint, provocatio Obi legetur, per quam et eorum pedurium palam deprehendetis, et istum surripuisse testimonium aeque cognoscetis. At quiSquiS, Athenienses, alienorum furem appellari se non recusavit, a quo vobis abhorrere facinorovidebitur Recita testimonmm, deinde provocationem hanc.
Testantur se amicos et familiares esse Phormionis; et assuisse apud arbitrum Tisiam, cum arbitrium in causa Apollodori contra Pliormionem seret scireque e StephR- Dum surripuisse id testimonium, quod eum surripuisse queritur Apollo torus.
144쪽
Νο Obscurum fuit Judices, eos hoc tacturos cupideque duraturos. Ut igitur e vestigio peduri convincantur, cape hoc teStimonium, et provocationem lege.
Testantur se affuisse, cum Apollodorus Stephanum provocavit vi puerum pedisse- quum in quaestionem daret de tabilia subtractione, et paratum fuisse Apollodorun ad conscribendas quaestionis conditione : haec autem postulante Apollodoro, noluisse StePhanum puerum tradere, sed respondisse Apollodoro, si quam sibi actam injuriam quereretur, experiri licere judicio.
Quis igitur in tali crimine Judices, causa fretus, quaeStionem non admisisset 8 Proinde fugiendo quaestionem furti hujus convincitur. Eum igitur salsi testimonii dicti moveri putatis infamia, qui non recusavit quo minus fur existimaretur Rogatus ab aliquo salsum testimonium non dicet, qui jubente nemine ultro fuit improbus ZQuanquam igitur, Athenienses, horum scelerum omnium jure poena daret, multo tamen justius propter caetera Supplici a vobis
I 8. Id vita ejus, quam vixit, inspecta considerate. Ste, Cum Aristolochus mensarius secunda fortuna veheretur, pari greSSu Cum illo incedebat illi prorsus obnoxius, et hoc multi vestrum qui hic adestis norunt. Postquam autem ille periit, et Ortunis eversus est, dissipatis ejus opibus non minima ex parte ab isto et istius generis hominibus, ejus filio, cui multum negotii lacessebatur, nunquam affuit aut opem tulit, sed polexis, Solon, et quivis alii potius ei praesto Sunt Phormionem rursus adspexit, et ei ex Atheniensibus omnibus delecto actus est familiaris pro eo legatus Byzantium
profectus est, cum illi naves ejus detinerent causam egit adversus Chalcedonios me palam adeo salso testimonio circumvenit. Qui igitur felicium assentator est, atque eorundem mutata fortuna proditor quum reliquorum civium multi boni viri sint, cum nemine vel exsequo agit, talibus autem ultro Se Subjicit; qui neque an Ognatum aliquem injuria sit affecturus, neque an apud alios insamiam subiturus sit, illis lactis, cogitat, neque, nisi ut avaritiam suam expleat, quicquam pensi habet- nonne Sidio proSequendii est, ut totius humanae naturae hosti. Ego quidem sequum id esse censeo. Ea igitur ita probrosa, Athenienses, eo ut munera publica detrectet et suas facultates occultet facere instituit, quo clandestinos per mensam quae Stu faciat, quo neque aedilitia neque navalia munera obeat, neque ullo in loco fungatur ossicio idque eum perfecisse ex eo constat, quod Cum tantas habeat Opes, ut filiae centum minas doti dederit nullum vel minimum munus eum vos obire vidistis.
145쪽
At quanto praecarius fuerit liberalitatem et studium in rempub.
Suum Ostendere cum Opus est, quam adulationibus et salsis testimoniis dicendis esse deditum Sed nihil est quod iste lucri causa
non cupide susciperet. Enimvero, Athenienses, in opulentia improbis multo gravius irascendum est, quam in paupertate. His enim rerum necessariarum penuria nonnihil apud sequos aestimatores veniae parit: qui vero, ut iste, in re lauta ultro sunt improbi, nullam justam excusationem afferre possunt, sed Sordibus et avaritia et petulantia et suis conspirationibus plus tribuendo quam legibus, eo adduci videntur. Vobis autem nihil horum prodest, illud vobis expedit, hominem inopem, affectum injuria, poenas de divite posse sumere. Id quod tum fiet, si eos qui ex avaritia tam aperte sunt improbi punieritis.19. Neque vero vultum istius, et incessum praeter pariete S, ad Severitatem compositum, modestiae quisquam Sse argumenta, Sed
potius inhumanitatis putare debet. Quisquis enim, cui nullae res adverSae acciderunt, cui necessaria non desunt, tamen hoc habitu Vitam ast eum ego perspexisse et meditatum esse secum illud existimo, ad eos qui simpliciter, ut natura sert, incedunt et hilares Sunt, CCedere aliquem audere, et rogare, et postulare aliquid, nihil Veritum Da fictis autem et torvis vel primo congressu abhorrere. Ille igitur habitus nihil aliud est quam tegumentum morum, nam ingenii feritatem et acerbitatem declarat Argumento illud est: num ulli, in tanta multitudine Atheniensium, quum res tibi sint longe quam pro merito tuo secundiores, unquam quicquam largitus
es num ulli quicquam contulisti num ulli benefecisti' eminem proserre poteris. At foenerando, et aliorum clade ac necessitates in tuis fortunis numerando, patruum Niciam paternis sedibus ejecisti socrui tuae ea unde vivebat eripuisti Archedemi filium, quantum in te fuit, extorrem egisti: nemo unquam tam acerbe vel judicatum non solventem tractavit, ut tu eos qui usuram tibi debent. Quem igitur videtis omnibus in rebus ita ferum et impurum, eum vos in ipso facinore et injuria deprehensum non punietis 3 Indigna, Athenienses, et non sequa facietis. 20. Etiam Phormionis, qui istum subornavit Athenienses, facinora odium et indignationem merentur, Si praesertim ejus impudentiam et ingratum animum spectetis Arbitror enim Scire omne VOS, Cum Benali esSet, Si eum a coquo aut aliquo alio opifice emi contigisset, eum domini artem edoctum a bonis istis suturum suisse quam
remotissimum postquam autem eum pater noster mensarius emit,
et literis erudiit, et artem docuit, ejusque fidei magnam pecuniam credidit, felix factus est, fortunam, qua ad nos venit, CCaSiOnem naetu omnis ejus qua nunc fruitur felicitatis. Proinde indignum est, proli divum hominumque fidem, et plus quam indignum,
146쪽
eos, qui e Barbaro Graecum e mancipio nobilem secerunt, qui tot selicitatibus ornarunt, ab eo negligi extrema inopia conflictantes, cum rem habeat et divitias : et ea esse impudentia, ut, quam Ortunam a nobis accepit, de ea impertiri nobis non audeat. At non dubitavit ducere dominam, et eam habere in matrimonio, quae Umrecens mancipium tum cum emptus fuit initiarat nec dotem sibi quinque talenta Scribere, Xcepta, quam mater habuit, quaque ipse potitu est, magna pecunia. Quid enim eum putatis in testamentum inscripsisse, et caetera quae habet, Archippsu lego' nostras autem filias, quae domi propter egeStatem Coelibe Consenescent, negligit. Quod si iste pauper esset, nOS Vero locupletes, et
mihi, ut multa homini possunt, aliquid accidisset, istius filii fas
filias sibi dari postularent, servo nati heriles avunculi enim eis sunt propterea quod matrem iste meam duXit. Postquam autem nos in Opes sumus, non adjuvabit eas ut elocentur: sed recenset et computat, quantum ego pecuniae habeam. Nam quod omnium iniquiSsimum est, ejus qua nos fraudavit pecuniae, nullam in hunc usque diem rationem reddere voluit, sed exceptiones Opponit de non danda nobis actione quae autem e patrimonii partitione accepi, ea Computat. Ac in caeteros quidem servos a dominis inquiri videatis: iste contra in dominum servus inquirit, ea re cilicet improbum et
prodigum esse me StenSUTUS.2l. Ego vero Athenienses, quod ad faciei habitum, et celeritatem
incessus, et magnitudinem vocis attinet, non in iis me numero quinaturam propitiam habuerunt quibus enim rebus sine mea utilitate quibusdam sum molestus, eae mihi Saepenumero incommodant, sed quod ad eos sumptus omnes attinet qui ad meipsum pertinent, multo rugalius isto, et aliis ejusdem generis, vivere me ConStabit. 22. Quae vero in rempubi et in VOS conserenda Sunt, quam plendidissime possum, et ita ut vos conscii estis, administro. Neque enim hoc ignoro, vobis qui cives nati Stis satis es Se bire munera, ut leges jubent nobis autem adscitis et velut adoptatis Sie obeunda munera Sunt, ut vobis referre gratiam videamur. Ne igitur ea exprobra, propter quae laudem mereor Sed quemnam, Phormio, civium, ut tu, conduxi ad libidinem l Ostendito. Quem civitate, quae tibi liberalitate populi contigit, et libertate civili spoliavi, ut tu eum,
quem probro affecisti Cujus uxorem ego corrupi, ut tu, Praeter alias mulinS, eam etiam, cui monumentum iste diis invisus, prope dominae tumulum, exstruxit, amplius duobus talentis insumptis ' neque animadvertit, aedificium illud tam magnificum, non Sepulcri, sed injuriae, qua illa propter istum maritum affecerat, sore monimentum. Tamen istis lacinoribus, et talibus petulantiae tuae testimoniis Ostentatis, alterius vitam exagitare audeS Interdiu tu modestus es, noctu autem ea designas, quae capitalia Sunt.
147쪽
23. Improbus iste, improbus est, Athenienses, jam inde ex eo tempore quo ad templum Castoris et Pollucis sonii et injurius. Cujus rei signum illud est quod, Si justus suiSSet, Pauper Sset, administrata domini pecunia nunc, cum tam ingentem pecuniam in potestate habuerit, ut tantum inde clam sit suffuratuS, quantum nunc possidet, ea non debere, sed accepta ex patrimonio habere se existimat. Age per deos immortales, si ut surem arripuissem, in
ipso furto deprehensum, facultatibus quas habes, si fieri Dssit, tibi
impositis, atque ita a te postulassem, si negares ea te Surripui SSe, ut eo referres Unde accepisses, ad quemnam eas referre S Neque enim illas tuus tibi pater tradidit, nec reperisti, neque iis alibi usquam acceptis ad nos venisti barbarus enim emptus es. Et tu, quem publice intersectum oportebat propter acinora, Corpore On- Servato, et civitate nostra pecunia tibi comparata, et eo dignitatis evectus ut liberos qui dominorum tuorum fratres e Ssent procreareS, exceptionem opposuisti non convenire nobis actionem in eam pecuniam quam a te peteremus Tu nobis conviciatus est Tu in patrem nostrum inquisivisti, quis fuerit Quae quis est, Athenienses, qui sequo serre animo potuisset Ego enim, tametsi me vobis omnibus aliis submissiore animo esse oportet, isto tamen esse elatiore Oportere censeo et Si istum nemini Cedere oporteret, mihi tamen eum cedere Oporteret. Simus enim ita sane nos, ut tu nos oratione tua fingis, servitutem tute servisti. 24. Fortassis autem et hoc eorum aliquis diXerit, fratrem meum Pasiclem nihil de eo queri in his rebus. Ego ero AthenienSes, et de Pasicle,- vobis deprecatus ne aegre feratis et petita venia, si eo
processerim iracundiae, ut Servorum meorum Contumeliis irritatus,
ea reticere nequeam, quae hactenus etiam aliis dicentibus audire me dissimulavi- dicam et tacenda loquar. Ego uterinum esse mihi fratrem Pasiclem existimo, germanus an sit haud scio. Atque adeo vereor ne Pasicles delictorum hormionis in nos principium fuerit. Cum enim servo adsit despecto fratre, et eos colat a suspiciat, a quibus eum coli conveniebat, quam ea res justam habet suspicio-tiem Aufer igitur e medio Pasiclem, et tuus sane filius potius quam
dominus nominetur, meus autem adverSarius hoc enim mavult, quam frater SSe.
25. Ego vero eum valere jubeo; et quos mihi pater tradidit adjutores et amicos, ad eos venio, ad VOS Judices. Oro, supplico et obtestor, ne patiamini ut ego et filiae propter inopiam meis servis et illius assentatoribus derisui simus. Meus vobis pater mille clypeos dedit, et saepe vobis utilem peram navavit, et, quinque triremibus ultro donatis et suis sumptibus completis, navalia munera obiit. Et haec non eo commemoro, quod vos nobis debere gratiam existimem nos enim debemus vobis: Sed ne per ignorantiam ve-
148쪽
stram aliquid his indignum mihi accidat, quod ne vobis quidem
honestum suerit. 26. Cum autem multa mihi dicenda essent, de injuriis et contumeliis quibus sum Oneratus, temporis excludi me angustiis video. Ut igitur maxime vos omnes existimem Cognituros summas quibus nos affecti sumus injurias, dicam. Si secum unusquisque VeStrum cogitet, quem domi famulum reliquerit, ac deinde fingat se ab eo talia perpessum esse, qualia nos ab istO-neque enim id spectandum est, Syrusne an Manes, aut quisnam Sit eorum quilibet iste autem hormio sit res est eadem, servi et isti sunt, servus et iste fuit, vos autem domini, dominus et ego sui . Quas igitur poenas
unu Squisque vestrum sumendas existimaret, eas et mihi nunc Sumendas existimate et eum qui me salso testimonio spoliavit, ad conservandas leges et jusjurandum quo adacti sedetis, ulciscimini; et exemplum in eo statuit caeteris, recordantes eorum omnium quae nobis audivistis, et caventes sicubi vos seducere instituerint, et singulatim eis occurrentes si se non omnia testatos esse dixerint. Cur
igitur in tabella scriptum est cur igitur tum non delebas ' quae igitur illa est apud praetores litis contestati, Si alius si s u i s s edixit sub tutela ex testamento, alius gessi S Se tutelam, alius habere testamentum quale in quo quid seriptum est haec quaeritote . am quae isti testati sunt, ea nemo e Caeteris suo testimonio confirniavit. Sin lamentabuntur,
eum qui malum accepit miserabiliorem iis qui poenas daturi sunt putatote. Quae si acietis, et me juvabitis, et nimiam istorum Ssentationem coercebitis, et ipsi ea quae juri urandi religi postulat decernetis.
149쪽
ARGUMEΝTUM ORATIONIS IN SΤEPHANUM TESTEM
I hac oratione et quaedam e superioribus firmius muniuntur, et alia nova inseruntur, ut, an et testamentum sit contra Ieges factum
1. ON defuturam esse Stephano de sensionem de testimonio, aesore ut verbis vos circumduceret, se non omnia in tabella perscripta dixisse asserendo, vosque decipiendo, et ipse sere suspicabar, Judices. Nam et vafer est, et qui Phormioni scriptas orationes et consilia suggerant multi sunt simul etiam probabile est eos qui mentiri pro testimonio instituant, etiam mendaciorum defensionem statim meditari. 2. Quod autem in tam prolixa ratione nusquam vobis testes produxit, se usquam ipsum affuisse patri meo id testamentum sa- cienti, ut scire posset exemplum ejus testamenti id esse, quod pater
meus secerit, aut apertas vidisse tabulas, quas pater pro testamento reliquerit, hae quaeso VOS ut una mecum memoriae mandetis. Verum quando testatu e St, Xemplum esse testamenti Pasionis ea quae tabulis inscripta fuerint, Cum ostendere non possit vel testamentum fecisse patrem noStrum, Vel Se interfuisse testamentum
faciente patre et vidisse, nonne aperte convincitur salsi testimonii l3. Quod si provocationem esse dicit, non testimonium, haud vera praedicat quicquid enim in judicium asserunt in mutua provocatione adversarii, per teStimonium asserunt. Neque enim vobis liquere posset, verane SSent an salsa, quae utrique dicerent, nisi quis etiam testes adhiberet iis vero adhibitis, illis credentes ut qui reddendis rationibus obnoXii sint, tum ex his quae a reis tum ex his quae a testibus dicuntur, ea Statuitis et decernitis quae vobis justa
esse videantur. 4. Argumentis autem ostendam et testimonium esse, non provo
150쪽
Provocatio, sicut sacta non est. Testantur se affuisse
apud arbitrum istam, cum provocaret Phormio Apollodorum ut aperiret tabulas, quas e X hibebat Amphias Cephisophontis amnis, Apollodo-TUm autem ea aperire noluisse. Si sic testificatieSSent, vera esse testificati viderentur. E, e mi lim autem esse te Stamenti Pasionis ea quae tabulis quas Phormio exhibuerit inscripta fuerint testari, Cum nec assuerint ei testamentum sacienti, neque sciant an testamentum fecerit, nonne vobis videtur manifestae esse impudentiae l5. At si dicit se Phormione assirmante credere a Vera SSe, ejusdem viri est et credere illi ea assirmanti, et parere dicere jubenti testimonium. Leges autem non ita loquuntur, Me d Tu enorit aliquis, et quibus gerendis interfuerit, ea era tria i jubent atque tabulis inscribere, ut ne adimere liceat quicquam, nec addere iis quae scripta fuerint rimVero e vivente auditam testari non sinunt, sed e defuncto de rebus item quibus interesse non O- tueris et quae peregre gestae sunt, dictum aliena fide testimonium inscribendum est tabulis, et eadem actione et ipsum testimonium et aliena
fido dictum testimonium in judicium adducendi m es t cim iaci, ut, si in se receperit is qui dixit ipse testimonium, ille obnoxius sit falsi testimonii, sin in se non receperit, ii qui aliena fid testimonium dixerunt. Sed Stephanus, Cum neque
Sciat an pater noster testamentum reliquerit, neque unquam adhibitus fuerit cum pater noster testamentum saceret, sed e Phormione audierit, rem auditam est testatus eamque salsam et contra legem. Quae ut vera esse constet, ipsa vobis lex recitabitur.
Rem auditam e mortuo testari liceat testimonium item alleua fide dicere, de roextra Atticam gesta et cui interesse non Potueris.
6. Ostendam autem Vobis eum etiam Contra aliam legem esse testificatum, ut sciatis Phormionem, ut qui magnarum injuriarum defensionem non haberet, provocationis praeteXtu et Specie esse uSum, reipsa vero ipsum sibi dixisse testimonium, subornatis istis, per quos et judices decepti sunt, quasi illi vera testificarentur et ego relicta a patre pecunia sum spoliatus, nec poenas de factis mihi injuriis possum sumere. Ipsum enim sibi esse testem leges sinunt neminem, nec in publicis, ne in privatis causis, nee in rationibus
referendis Phormio vero ipse sibi testis fuit, cum isti dicant se ex illo audita testificatos esse haec. Ut autem O rem certo cognoscatis, ipsam mihi legem recita.