Christophori Cellarii Orthographia latina ex vetustis monumentis hoc est nummis, marmoribus, tabulis, membranis veterumque grammaticorum placitis; nec non recentium ingeniorum curis excerpta, digesta novisque observationibus illustrata

발행: 1732년

분량: 124페이지

출처: archive.org

분류: 어학

41쪽

gg ORTHOGRAPHIA

MS Bodi & Aldus, dc vir exactissimus Utricus obis recht qui eastigatissimum ex MSS. Quintilianum

in lucem edidit. Au etiam in polluceo mutatum Θ Ω-cus Uarroni videtur lib. v. de LL. & Vossio in Elymol. qui aliunde derivant. Eadem ratio in pontio Vide idem Elymologicum . In ceteris manet, ut pos- ferre postliminium, postponere. At porrigere non a post,

ed a porro est secundum Festum in fragmento Farne- ' Tineem SVE Decedit , quae etiam subiecta mutationi est ante C , F , G , Μ R . Dicimus succedo , Sectam , succumbo Mccurro Juecutro , quae latis certa sunt λ aliter autem suscipio,quod non est , a stιs sues sum : nec dubitatur de F , ut sis io , IN O , si 'o , suffundo . Exempla ante G sunt sui redior: nisi quod veteri inscriptione apud Grut

maior est . Cicero praedicto loco : adiuncti verba priis litteram praepositio commutam i, pr subegit ,

Gruterus iam dicto loco , T A . Et Horatii II. oda xv I. summouet tirior . At

Iubentius dicit quisque ' - - , pcur non pariter etiam submovet, sui muror, sSunt haec in aliis libris . Uirg. ecl. ror Aeneid. I. vers. 69. submersarv II submouet Oceano. Ante P verritur inci

chom I 66. vuti M . Tacitus Annal. x eap. H.

repetit, sorte ut distinguatur a s ηιπι , quod s .

42쪽

, LATINA . 39

Ante F non in F conuertitur, & 'sineo , sustenro , sustulit ab sus sunt ό sed manet, ut subtero , subri,

eoo , si traho. Ante alias litteras etiam nianet L ,

ut subdo , subeo , sub lego, obnitor , subsequor , fi

Denique TRANS & T RA , praepositio , in

compositis etiam variat . Uelius Longus pag. PRANS, praepositio , non nullam habet observationem: nam interdum plena es , ut transtulit: interdiam minuitur , τι traiicit, traduxit: nee non ab aliis pleno ponitur ue ab aliis lenitatem intuentibus , minuitν , ut kneo, quod est transmisit S tramist: alii transposuit , alii tra posuit. Caesar ut plurimum seruauit integram :nee modo cum aliis dixit transferre, 3 ansfugcre , transgredi , transmittere , transportare , transuersus ,rrsnsuebere I verum etiam trans da saepissime,ut tamen etiam i ado aliquando dicat, & transduco, transiicio . Donatus in principium Phormionis: T ansdere veteres sonantius, quod nos lenius dicimus Tradero: νt Traiarum , nos translatum e contrario . Est etiam veteri inscriptione apud Manutium CVRPORIBUSI RALATIS. Dissiet Iior res in verbis ab S incipientibu S ,.stne in ea compositione trans an transcribendum , v. g. ante scando , θν ibo , scindo ὀ an plura sint , nescio . Delicatius auditur transcenaeo ,rranscribo : nec vero video , quid obstet, quominus plene dicamus transscendo , transferibo . Ante vocales non mutatur , ut transeo , transadigo .

a. piratio sue o iratio , ut malunt alii scribere de qua discrepantia supra dictum ; est figura siue signum H, de quo quaerunt grammatici, sitne littera necne. Prisci auus sub initium libri I. aspiratio- nis

43쪽

ORTHOGRAPHIA

n s magis es nota , quam sit littera. Et Interiemst nonnullis pag. 543. Baspirationis es noxa, o nihil aliud habet litterae, nil guram, oe quod in 'effuseri-bsi1ιν inter aliar litteras .Et antiquior Prisciano gram maticus Diomedes lib. 2. pag. 4I9. Η consonans mν-ra , proprie continens aspirationem , subiunctiva R Iiquidae consonantis ,recepta vulgo in nNmerum mutar&m;

omnibus vocalibus praeponitus , nulli subiungitur nisi consonantibus. Quod vero dixit, nulli vocali postponi , nee in H desinere vocalem ; videtur interiectionunt 'exemplis ab , vab consulari . Sed praevidit hoc Priscianus pag. 348. atque ita diluit: Iuaeritur: cur frerib , Ab post vocales ponatur aspiratio ; ου G o mus , quod socopa facta est extremae vocalis . cui praeponebatur aspiratio : nam perfecta Vaba , Aba sent . Quid ergo tandem Hst Io. Iovianus Pontanus lib. I. de Adspiratione probavit, Η nomen quidem & figuram litterae habere : carere autem potestate , quia ni

hil sit adspiratio nisi spiritur faturue densitay,aut crasesior quidam spiritur ; non aliter quam suspirium &anhelitus . Sonum enim distinctum , qui ad vocem

articulatam conserat, non facit: & nihilominus inter litteras adhuc tolerata est tam nomine quam fi gura

Originem a Graecorum habet fp ritu , quem asser mappellant grammatici. Priscianus lib. I. pag. Sω. H litteram non esse Uenrimurteae notam aspirat onas, quam Graecorum antiqui mi similiter , ος Larmi, suversu scribebans, nunc autem diuiserunt, oe aexteram eius partem supra litteram ponentes , Nilen noram θabent quam Remnius Palaemon exilem vocatiGrrmur τὸνo ad Virgilitim de aerentibus scribens, lenem noma nam sintsram autem, contrariam ἐIN, astrationis a sium.quam Grillius fatilem νocat. Marmora, quam ma xime etiam vetusta sunt,ut Arundelliana,& cetera ma

iusculis litteris signata, nulla signa spiritui: ha

44쪽

LATINA.

glhent , posteriores Graeci , quum minor scriptura in usum veni sie: , addiderunt illa cum accentibus ; non autem semicircellorum modo , sed cum angulis iis , quos H, sectum in transuersa lineoIa, utrimque facit r quas figuras primi, qui Graecos libros typis expressere , ut maior AIdus Manutius & aequales ,

aliquandiu retinuerunt.

Sed satis de quaestione, quae nostri non propria est instituti : de via adspirationis potius disputandum est . Uocalibus praeponi tam initio , quam media voce , supra , Diomede & Pi isciano auctoribus , dictum fuit. Res mani sella , ut , habeo , haereo , herba , b πον , hostes , smilia et & altero loco , ahenum , mibi , nibit, trabo , velo , reliqua. Ex primo ordine sunt quaedam ambigua , barena & arena ἱ inlucinor & al e no8 ; baue & ape ; bariolus & ariolio ; haruspex &ars rex ; holus & olui ; hordeum & o Zeum : de quibus parte altera dicturi sumus. Iam satis sit quaedana

Propria examinare .

HADRIANUS cum adspiratione in nummis est , & plurimis inscriptionibus : raro Α DR I Α-N U S , Griit. pag. Is 8 n. s. & Reines. Pag. 294. 3C4.3C8. 3I I. si bona fide tras scriptum est . Hammon , Iouis cognomen , & Ammon seribitur. Qui ab α λμως , arena ducunt , quod templum eius ire Libiae Marmaricae arenis stum fuit , adspirationem negligunt . At veteri inscriptione Grui. Pag. 2I. n. I. Io UI HAMMONI. Graeci antiquis monu mentis , quae carent spiritu , nihil iuuant, ut num

bris Graecis Diodori , Paulaisae , Suidae est A μμων , Ammon , aut ita ab interpretibus lectum est: nam &illorum quidam sine spirationis signo in prima malo re littera scripti sunt . Hannibal & Annibal in libris est ; & Liuius semper Annioa . Manutius autem , HannibaI cum a piratio.

45쪽

ne ex IIbpἰr aut ρει ἰς LatiAD e Graeeἰ enἰm ad pia rationem reiecerunt. Addit lapidis Florentini testimonium de Fabio Μaximo HANNIBALEM COERCUI T. Si Punicum hoc Nomen, ut pu tatur , ex tan est , quasi gratissus domi omnino ads piratio necessaria videtur. Hebνius seribimus & Eb aeνς : plures tamen minbraeus , quia Graecis libris est EIραδες cum aspero rnec vero certissimum , an in antiquissimis Graecorum eodieibus spiritus fuerit expresse appositus. origo, quia ab It incipit , littera incertae pronuntiationis, nihil adfert, quoniam hane litteram non uno modo a LXX. & Hieronymo in propriis expressam Douimus , nunc sine spiritu per A vel E , ut Amma Almon , Asem , Acbron sive Ehron : nune per G ut Gomorra , Gai quod Uulgatus Has reddit Ga is , GebaI: ad quem modum aeque Gebraeus , quam I braeus scribi possit. Usui sic potius , quam origini ere dendum est. Etrusci,dc Hetrusei ς Elmνω,& Hetrur a scriptumii . M Praestat modus prior , qui sine adspiratione aest, quem Manutius ex vetustis libris ac lapidibus Capitolinis approbauit . Et lapide in Volsenii apud GPaterum pag. 38s. PRAE T. ET RUR. XV. o R. in Triumphorum tabula P. 296.

ostio , dc Roma colonia ad Tiberis ostium . U trumque probatum , sed prius magis . Nummus Ne xonis , AUGUSTI PORT. OST. S. C. &alius Traiani P Ο R T. O S T. & Grut. pag.ἰ249. 7. COLONIA OSTI R. At pag. 434. IO. IN COLONIA HOSTIENSI: & pag. 732. a. ΗΟSΤIENSI. Notandus igitur CIuue

Tius Ital. Antiq. xxx. cap. m. pag. 874. Vbi προ- grammaticorum adspirationem huius vocabuli dixit idi a cunctis lapidibus eam abesse adseuerat .

46쪽

LATINA .

Admirationis mediae exemplum Ahala Romanum nomen : cui christianum Iobannes addimus , quod malimus sine adspiratione Ioanner scribi. Non enim ab Ebraeis , sed a Graecis vocabulum accepimus , qui

voealium adspirationem in media voce ignorant a quod cum alia , tum ma Si me casus & exitus es euin

cit, qui ex Graeco est. Quod si ab Ebraei Latini haberent , non Iobahmes , sed Ιοbanam ex Ian4

seribendum esset. Praeterea Christiani non ex ueteri testamento id nomen, ubi rarum erat, sed ex N Do , quo celebratissimum est , in suum usum adsum serunt: hic autem Graeca scriptura praeualet , quae si in ne adspiratione est οῦ Graecam, ut dignum est , imitatur Latina .

Est deinde usus adspirationis in iis , quae sunt ex Graecia , per scripta in sua patria , ut C bremer , Cbrnostomus , Achero σ, Eacebur: de quibus supra in litteris Graecis praedium fuit. Interdum abiiciunt β , quamuis χ Graeco rei pondeat : sicut in nummis Semis Proniae gentis Vrsin. pag. 23 I. 233. aliquoties

G R A C C U S legitur , quod alias Gracchus est ,

Plutarcho & aliis Graecis Γρακχο . . Praeterea , quia Graeci litteram ρ initialem spiritas onant, Latini etiam in Graecis voeibus 5 adiiciunt ad R in principio postum, ut Rhodus , νιeto : in media voce vero , quia Graeci adspirationem duplicato tantum p apponunt, non simplici etiam Latini invocabulis, ex Graecia petitis , gemellis νη adspirati nem , subiiciunt, vi PFrrbus , orrhen&m mare. Di xi , in Graecis vocabulit: nam , nisi manifesta origo Graeca est , non locum habet adspiratio , ut Arrettam, Etruriae oppidum , Arrius, familiae Roman ad nomen . Nee Emis licet scribere , quia quorumdam opinio oab ρ'ωμη , robur nomen derivantium , minimς ma nisesta aut probata est. Recte vero Bruttiorum urbstat Siculum fretum, qRia a Graecia condita, & ru

47쪽

Regium .

Itaque in quaestionem venit, an recte Rhenur , Rhsemi , Ebaeria o scribatur , quod Celtica potius & Germanica haee voeabula sunt, quam Graeca . Primum nomen , quod amnis est , constanter scribitur eum adspiratione RhenuΤ . In fragmine arcus Druso posti

Iegit Melissus apud Grue. pag. 236. AD DIU ORTI A RHENI. Nummis Neronis & Domitiani apud Tristanuni, RHENUS: quod nescio cutita factum . sit , nisi imitatione Graecorum , qui eius minis mentionem habuerunt. Alterum nomen Remorum est , Galliae Belgiete poa pnii , quod Cauaris libris quidem Rhemi seribitur Hadrianus autem Ualesius abiecit H, quod iure secisse mobis videtur , quia nullum huic genti rum Graecis fuit commercium . Incertum enim , an Caesar adspirationem addiderit , quae potest etiam a grammaticis di describentibus esse. Sed, inquis, si alia Gal-

Iiaei. praeter Abenum, ut Rhodanus , adspirari Latine . Longe autem disp.ir huius est ratio. Rhodanus enim Prouinciam Romanam perlabitur , in quaerae Massilia , antiqua Graeeorum ex Asia colonia , qum aeque sermonis patrii , vi moruin studiorumque Graecorum, fuit obseruantissima et a qua Graeca nomina sunt , Nicaea & alia: atque ita etiam vicini amnis scriptura : Remi autem abhinc longissime remoti

rant.

Pag. 439. g. de L. Munatio Planco , T R IV M P. EX RAETIS: & pag. 324. 3. RAI TORV . Et Tiberii nummo apud Golet. C O L. AUGUSTA RΛETORUM. Omnia haec sine adspi

48쪽

ratione, & cum diphthongo ; in quibus adquiese rem , & H quod Raetorum vocabulo adhaesit, exterminarem , nisi vir summus Ezechiel Spanhemius de Usu & Praest. Numism. pag. 243. manum iniiceret , Hadriani nummum laudans , in quo RHETICUS EXERCITUS expressum fit . Idem , an alius nummus sit, ignoro, qui in Occonis & Mediobarbi thesauro pag. I g. sic descriptus est: EXERCI-Τvs R AE T ICUS SC. Quapropter vereor squia cetera cuncta diphthongum habent, non E simplex ; ne fieri potuerit , ut a descriptore quodam vel typographo A in H mutaretur. Tutius ergo scribi mus Raeti , Raetia diphthongo , sineri, ut plurima

antiquitatis monumenta habent.

Tandem etiam de adspiratione eompositorum di spiciendum est , si Graeca vox , ab adspirata incipiens ante se aliud nomen vel praepositionem accipiat et

num . U. gr. exodus,an exhodus ἱ Panormur, an Pambo -

-us scribendum sit. Manutius orthograph. Pag. 3CF. E X HO D V S eum adspiratione,quia componitu Graeco οδος - nec aliteν libri veterer . Scio in quibus dam libris ita esse : an vero ratio id urgeat , quae da ea fuit, subdubito. Si enim Graeei in media voce adspirationem pronuntiarent , praeter illam quae Post duplex si est y sine dubio etiam illam seriberent cum δ, ἔξοδος : quod dum non fit , neque fieri debet a Pud .Latinos . Alia enim ratio simplicis est, alia compositi. Sic quoque se Panormur habet, Graecae πανοριχος , nomen urbis in Sicilia , quamquam Graecis etiam a P pellativum est . Scripserunt multi pei H. In nummo familiae Domitiae apud Ursin. p. Io 1. P ANHO R-MITANORUM. Gruterus pap. I74. num.

REI PUBLICAE PANHORMI . Ee

49쪽

efiNihilominus & sne adspiratione in aliis monumentis inuenimus . Harduimis nummum , a Piruta expositum , refert cum epigraphe P A NORMI Τ Α-NORUM: & Reinesius ela T. v. inscr. 64. PAN O R M U S , quamquam non certum est , siue vr- his nomen ibi , an viri. Verba haec sunt: Μ. Coi Itur M. L. Panormur agἐtat or nisi Panormitanus sorte legendum sit ; eiusdem tamen originis est, & orti, graphiam voeabuli demonstrat. Prioribus accederem , si1 πανορ δος Graeci scriberent, quemadmodum illo rum ρ'si' adiecta h post νη Graecorum imitamur : quum vero id recusetur a Graecis I non video , quae ratio no a vigeat ad adspirandunt in hoc vocabulo .

NUMERI ROMANI.

Quae Romanis numerorum figurae fuerint ; ortlIoagraphiae est explicare . Paullus Manutius figuras omnes deducit ex I, unitate : quae si geminetur ita , ut inferiores partes coniungantur , seri dicit fgnum V . -que t hoc sinuersum infra rectum statuatur , fieri X, decem : si simplex I semel dire te , iterum trans Mersim componatur, fieri L, qui nquaginta: cui si in summa parte aliam notam adieceris , ut fere in hocs , fieri notam , quae centum significet, quod Poste Tior sietas mutauerit in C , angulatam figuram in se mirotundam . Quingenta secerunt.addita ad trIs no-

eas quarta sic J ; unde primum ID , post D effectum est. Sed priore figura sJ duplicata fecerunt mille O J,

unde Iibrariorum arbitrio variae notae , quae mille lignificarent, factae sulit, sic , CID , aliae: ex CID tandem Μ derivatum , quo pro mille vulgus utitur , quum olim nota fuerit, non littera : quemadmodum pro II scribunt D , quod non nusquam etiam in au eiquis inscriptionibus videmus , di ipsis Capitolinis lapi-Disi igod by GOrale

50쪽

LATINA.

cura transscripti S-.

Nunc fingulos numeros , in quibus memorabilis est veterum orthographia , & a nostrorum temporum consuetudine recedens , perlustrabimus . Guaternarius in iis primus est , a cuius figura discessum est hodie nune enim sic IU. formamus ἱ antiqui fere semper , etiam restitutores litterarum, a ducentis ae retro annis , usque ad patrum memoriam aut avorum , sim

plicem figuram ita IIII. quadruplicabant. Num-xnus familiae Antoniae apud Ursin. pag. 14. LEG. IIII; Grur. Pag. 3O. n. 4. IIII Κ Λ L. A P R I L. & sie constanter alibi: etiam in compositis , XIIII. Glut Pag. I. n. 7. & 638. 2 ὴ XXIIII pag. 688. I r. Raro admodum inuenitur XIV , pag. 689. II 3 & XXIV. p.

Sena tur numerus est UΙ. ut UI. UIR , feni , sue sexui , Gruter. pag. 43I. . Saepius scribitur ΙImΙ. UIR, Grut. pag. 4 I. g. Pag. 426, 4, pag. 428, 429. Oc o potius VIII quam II X. signantur in vetustis mo Mumentis Uide fragmenta Kalendarii apud Grui. Pag. 34. Nouem plerumque si e scribuntur VIIII Grut. pag. 3 T. 6. A N N. VIIII. & 61 . ret. UIXIT

ANNIS IIII. M. VIIII. DI E B U S IIII , id est

mensibus non m . Decem oc o variant in figurarum eompositione .

Grue. pag. 3IT. 6. D. XVIII id est , ae Mus duodesI- sint i : quae serma etiam pag. I . 7. & 712. Irὴ & in Kalendariis antiquis est e in alio fragmento Kalendarii , quod supra nominauimus , est XIIX: & in uenummis Ursini pag. 3I. de Familiis, LEG. XIIX. ex Eu, P&Grut. pag. 6 m. s. ANNIS XIIX.

Vn euiginis in nummo Ursini iam Iaudato sunt Υ η . . .. . . .

Aquadraginta. η

SEARCH

MENU NAVIGATION