Regula pastoralis.

121쪽

dices surdo protinus adiis .nec coram oeco pones offendiculum. Surcio quippe maledicere est absentia non audienti derogare.Coram oeco vero offendiculi imponere est discreta quIdem rem ager etsed tamen ei qui lumen discretioistic habet scandali occasionem prebere. Finit capitulum xxiii csi xxxvi ammonitionibuS. Sequitur capitulum. Iul.de exhortatIS. De exhortatione multis adhibenda ut sic singuloruvirtutes

adiuuet:quatinus per hanc contraria virtutibus non eκσescant. CAULXXIIII. hoc sitiit que presul animarum in predicationis diuersitate custodiat ut sollicitius contu singulorum vulneribus medicamina apponat. Sediti magni sat stiadii ut exhortandis singulis seritiatur ad singula cla valde laboriolani sit 'nuquenq; de propriis sub dispelatione debite cosiderationis instruere loge tame laboriosius est auditores innuineris aediuersis passiossius laborantes uno eode* tempore voce unius 8 comunis exhortationis admonere. Ibi sippe tata arte vox te perada est: vicii diuersa sint auditoru vitiadi singulis inueniatur tamia:&tame sibimetipi non sint diuersa.ut inter pagiones medias uno quide dictu traseat:sed more gladii bicipitis tumores cogitationum carnalium ex diuerso late re incidat.quatinus aesti perbi predices humilitas: ut tametimidis non augeatur metus sic timidis infundatur auctoritas: ut tamen non crescat superbis effrenatio:sc ociosis aetorpentibus predicetur sollicitudo boni operis: vitamen inqetis immode1ate licetia non augeatur actionis. Sic inquietis imponatur nodus:vitamen ociosis non fiat torpor securus. Sic ab impatientibus extinguae ira ut tamen remissis ac lenibus non crescat negligentia.Sic lenes accedantur ad Telmut tamen iracudis non addatii incendium. Sic tenacibus infundatur tribuendi largitas:vitamen prodigis effusionis frena minime laxentur.Sic prodigis predicetur parcitas ut tamen tenacibus perituraria rerum custodia non augeatur.Sic incontinentibus laudetur coniugium: ut tame iam contine

122쪽

tes non reuocentur adduxi Im. Sic colatinetibiis laudetur virgiliitas corporis ut tamen incoiiiugibus despectato fiat fecunditas carnis. Sic predicada simi bona ne ex latere titheantur mala Sic laudanda sunt bona summa ne despiciatin ultima.Sic nutrienda sunt ultima ne du sufficere credi itur ne quattendatur ad summa.

De exhortatione que uni adhibenda est contrariis passioibus laboranti. CnPI.XXV. Τ grauis quidem predicatori labor est:in comunis predicationis voce ad occultos singulorii motus causas pvigilare. x palestrarum morea diuersi lateris arce severtere. multo tamen acriori labore fatigaturiqualido viris contrari 1s vitiis scruieti predicare,opellitur. Plerii pinim quis lete nimis cospersiois existit sed tametsi repente tristicia oborta immaniter deprimit. radii est itaq; predicatori quatinus sic tergatur tristicia que,euit ex tepore: ut no augeant leti cia que suppetit ex cypers6e.Et sic deniq; leticia fienes in cospersi I ut in no crescit tristicia que venit ex tepore. Iste grauatur usu immoderate precipitationa S,8c aliquando tamῆ ab eo quod festine agendum est eum vis prepedit subito nate formidinis.Ille grauae usu immoderate formidinis:&aliqn tamen in eo qd appetit temeritate impellis pcipitalitas Sic ita disto reprimae subito oborta formido vino crescatenutrita diu preci pilatio. Sic in illo repente oborta precipitatio ut tamen no coualescat impressae, spersione formido. inud aute mirus mentiti medici ita custodiui:dum medici corporii tanta discretiois arte se tepetat:wno corda sed coma medeturi Pleritq; cni debile corpus opprimit laguor immanis citi languori scilicet obuiari adiutoriis sortib' debet sed in corpus debile adiutoriit forte no sum net. Studet te qui mede' tin' sic si apexistete morbii subtrahat vi nequiupposita corporis debilitias crescat:ne fortasse languor cu vita deficiat.Τanta ergo adiutoriit discretione componat: ut uno eo

dec tempores langitori obvietes debilitati. Sic ergo medicina corpis indiui se adhibita semire diuisibiliter potest tueeni vera medicina est quando sic per eamvitio stiperexistentili ini

123쪽

succumtur: ut etiam supposite conspessioni semiantricii medicina mentis una eadet predicatiolae apposita: moru mora bis diuerso ordine obviare non valeatesque lato subtilior agitur quanto de inuisibilibus tractatur.

Quod aliquadolauiora vitia relinqueda sunt: ut grauiora subtrahantur. CfLPI.XX s Ed quia plerui dii duora vitioru languor irruit hoc leuius illud fortasse graiii' premiti ei nimira vitio recti'sub celeritate subueniet prid festine ad interitu editi iri Et si hoc a vicina morte restringi non potest nisi illud etia qd existit mirariu crescat.tolerandii est predicatori:vt per exhortatione sita artificioso moderamine nutatiae crescere quatinus possit aliud a vicina morte retinemQaddi agit mo morbii exaggerat: sed vulnerati sui cui medicamentu adhibet vi tam seruat ut exquire de salutis cogruu tepus inueniat. Sepe mina ciboria se igluvie millime teperas iam p pene superatus luxurie stimulis prenunqui hui'pugne metu temtiis dust per abstinentia restringere nitiei inanis glorie tetatione fatigatur.in quo nimini uniustiu nullaten' extingui' nisi aliud uitriae inle ergo pestis ardeti' insequeda est:nisi' periculosius premit daeoleradu naip est ut per virtute abstinetie intesim arrogatia cotra vivente cretalmehu pingluvie a vita fundit' luxuria extinguat. Hinc est .paulus cit infirmuadiutore suum perpederet aut praua adhuc velle agere:aut . visi de actione recta humane laudis retribuoe gaudere:ait Vis non timere potestate bonum faces habebis laudem ex illa. ip eni ideo bona agedasiit ut potestas hui'laudi nulla tia meae: aut vis hec glarie transitorie laudis sumae. Sed cit infirma mete ad latii robur ascedere no posse pelaret viae prauitate vitaret similis laude: pdicator egregisset admonendo aliqd obtulit:&aliqd tulit. coctaedoeni leuia subtraxit acriora.visa ad desereda citcta simul no assurgeret dii in dda suum vitia animus familiariter relinquieta quota vitio suo sine labore toleretur.

biod infirmis mentibus omnino non debent alta predi

124쪽

Cimdsi vero est diratori , auditoris sui aniniu vitra vires no trahat ne ut ita dica)dum plussi valet editur

metis corda rupatur Alta eteniri ite I debet multis audietiabus estini:& vix paucis aperiri. Hinc na ipsemetipsam veritas dicit. Iiisputas est fidelis dispelator re prudes quem Luce.vii. costituit dns sup familia sua videt illi in me tritici mensura Per mensura quippe tritici exprimae modus verbi ne inangusto cordi incapabile aliqd tribule extra fundae. Hinc paulus ait. 6 potui vobisloqui quasi spiritalibus:sed quasi car i. 6.iii.

nalibus quasi paruulis in xpo lac vobis potu deditio escam. Hinc in ses a secreto dei exiens coruscante cora populo facie velatilla nimiruturbis claritatis intime archana non indicat. Hinc reii diuina voce precipi viis qui cisternas e 4Yodi. itisi operire neglexetit: corruete in ea boue vel asino preci xxxiiii reddatiqa ad alta scientie fluenta peruenies: cu hec apiid bruta audientiu corda non contegit pene reus addicie si per ver ha eius in scandalusue munda siue immuda mens capiaturi Hinc ad beatu iob dicie. uis dedit gallo intellimitia Pre Iob. dicator eteni sanctus dum caliginoso hoc clamat in tempore: xxxviii. iasi gallus cantat i nocte:du dicit Hora est iam nos desomino xiii.

nosurgere. Et rursum.Evigilate iusti Mnolite peccare. Saluius aure fundioribus horis noctis altos edere cantus soletita vero matutinu iam te Sin mimo est:minutaS ac temet es ces format.ga nimiru qui recte predicat obscuris adhuc

cordi aperta clamat: nihil de occultis mysteriis indicat ut tunc subtiliora que de oelaiub' audianticu luci veritatis ap

propinquat, - ---

Deopere predicationis xvoce. CRPI .XA 111. Ed inter hec ad ea que iam superius diximus charitatis

studio retorquemur ut predicator quisqui plus actita'

vocibus insonetiae bene viue do vestigia sequacibus imprimat ut potius agedo .loquendo quo gradiae ostedati Qui'

regallus iste quem pro exprimenda boni predicatotis specie in locutione sua dominus assumiticum iam edere cantiis Parat prius alas excittit S semetipsum feriens vigilantiore re adit.Quia nimiru necesse est ut hi qui verba sancte predicauo

125쪽

nis monent: iussit dio bone actionis evigiletine in semet ipsi torpetes opere alios excitet voci: Urius se per sublimia facta excutiatat tunc ad bene utendit alios sollicitos reddat Urius cogitationii alis semetipsos feriat. cquid in se inutiliter torpet:sollicita iii uestigatione deprehendanti distriacta anima dii ersione corrigant: tuc demit aliorumvitam loquendo copoliant. Prius pumre ypria fletibus curent: iucque alioru punierida sunt denucient. Se ante verba exhortationis insonent: omne qd locuti uisunt operibus clament. Incipit quarta pars tractas qualiter predicator omnibus rite peractis ad semetipsum redeat. GLPI. XXI.X.

Ed quia sepe dii predicatio modis congruentibus ubertim funditur apud semetipsum de ostesione

sui occulta leticia loquelatis animii subleuat magna cura:necem est, timoris lacerati se mordeat ne qui alioru vulnera medendo ad salutem reuocat:ipe per negligentia sue salillis intumescat ne proximos iuuado se deserat. ne alios erigens cadat Nam quitiasda sepe magnitudo virtutis occisio perditionis fuit ut cum de confidentia virtuna inordinate securi sunt:naopinate per negligentia morianti ir. Virtus nanip ta vitii renititur:quada delectatioiae eius sibimetipsi animus blanditur. Fit pit bene agetis inesmetiam sue circiispectionis abiiciat: atq; insui confidentia secura requiescat cui iam torpenti seductor callistus omne dbene gessit enumerat eam* qtias pro ceteris prepollente in tumore cogitatiois exaltat. Vnde agitiir ut ante stulti iudicis ocillos fouea mentis sit memoria virtutis.quia reminisce

do quod gessit:du se apud se eo git:apud hi imilitatis auctore Me.XWiu radit. Hinc an ν superbientianime dicie. Cinio piulchrior ea descende&dormictim incircucisis Ac si aperte diceretur. Qitia ex virtutii decore te eleuas:ipsa tua pulchritudine impelleris ut cadas. Hinc sub hierusalem specie virtute superbi me.oc insanima re Obatur: cum ditae Perfecta erasi decore tuoque posuera super te dicit dias: habes fiducia in pulchritudine ilia formicata es in nomine tuo. Fiducia quippe sue pul

126쪽

chritudinis animus attollitur: cima de vi mitum meritis leta

apud se securitate gloriae. Sed per hanc eatide fiducia ad fornicatione ducitur.qilia intercepta mente cogitationes sue decipiunt:hanc maligni spiritus per innumera vitia seducendo corrupiunt.Notandii vero fidici fornicata es in nomie tuo.

quia cla respectu mens superni rectoris deserit laudem protinus priuata queriti& sibi arrogare incipit omne bonum qd ut largitori preconio seruiret accepit opinionis sue gloria dilatare desiderat: satagit ut mirabilis cunctis innotescat In suo ergo nomine fomicae quia legalis thori conubui deserens: corniptioni spiritui in laudis appetitu substernis. Hic dauid ait Tradidit in captiuitate virtute eotes: Dpulchritudine eo sal. lxxvii xu in mali inimicissit captiuitate eteni viri'aiulahritudo in man inimici tradictaeu decepte meti antiqu'hostis ex boni opis elatione dnatur. que in virtutis elatio quis plene non superat:victaq; tamen Delectoru animu sepe tentat.sed ii vitiatus destituit: destitutus ad formidine reuocae. Hinc et eurdauid iterii ait Ego dixi in abudasia mea no mouebor in Psal. xxixietemii.Sed a de condentia virtutis intumuit paulopost Opertulit adluxit. Auertisti facie tua a me: factu sima conturbatus. Ac si aperte dicat Forte me inter virtutes credidi: sed quante infirmitatis sim derelictus agnoui. Hinc ressum

qito p dicit . Iurauidi statui custodire iudicia iustici e tuerita sal. cxviii

quia eius vi tutio erat manere in custodia qua iurabat:debielitate sua Munus turbas inuenit. Vndes ad precis opem repenae se contulit: dices. Humiliatus sumis pquaiy ne viui Ibidem.

fica me semiadii verba tuum.Noniana vero superna moderatio prius per munerat uchat: infirmitatis memoria ad me tem reuocat: ne de acceptis virtutib' in tumescat. Unde Gechielypheta quoties ad contesanda celestia duci prius fili' hois uocatur.nc si hunc aperte dominus admoueat:dicens. Ne de his que vides elatione cor subleues,cautus perpende quid G.vtoim summa penetras: esse te holem recognoscaS. quatinus dum vitra te raperis ad temetipsum sollicit' infir mitatis tue freno reuoceris. unde neceta est: vrciam virtu- tu nobis copia blati die ad infirma sue mentis oculis redeat:

sesel salubriter deorsum pinat ne rectaque agit: sed lagere

127쪽

negligit aspici vidium cor ex memoria uafirmitatis atteriti artaplici humili Latis auctore robustius in virtute solidet Qui a Se plerui omnipotes deus idcirco rectorimetra quis ex magia parte perficit:imperfectas tamen ex parua aliqua parte derelinquitivi cum mi is virtutibus itilant imperfectionis sue tedio tabescant xi qua se de magnis erigdidit adhuc contra mi ma Inniteres laborat. sed quia extrema novalent vincere de precipuis actibus non audeant stiperbire.

Ecce bone vir: reprehesionis mee necessitate compulsus.dia monstrare qualis esse debeat pastor inuigilo pulchra depin ri homine pictor fedus alios ad perfecti nis littus dirigo: qui adhuc in delictoria fluctibusversor.Sed in huius quese vite naufragio orationis trie me tabula sustine ut quia podus proprissime deprimit: tui me meriti manus leueti Liber cure pastoralis Mati Gregoria pape:fimi feliciter. Scire voles si facta patrum: si ad cui minimorum Scandere:si christi duκ gregis esse cupis Perlege gregorii diti in volumina lector Semper habenda manu semper amanda tibi. Nec tanti monimenta viri despexeris vi q. Friictificam messem R dulcia mella leges. rates ergo dabis magnas sculptoribus illis Gregorii doctos qui poliere libros.

Pastorale diui Gregorii summa diligetis Emendatu in Sola aureo vici Sorbonici Parrhisiis Impressuis per udatricii geritig S agistru Berchioldii renbolt sociorii Finem habuit die.κviii.Iulii finito domini millesimo quadringentesimo nonagesimo octauo.

128쪽

Incipitiabilia capituloru libri pastoralis beati Gregorii pape Et primo rubiice prime partis. E impii venire ad magisteria audeat. Capitulu. . Ne locum regiminis subeat sui vivendo non pliciuntque meditando didicerunt Capiat. De pondere regiminis deni aduersa quei despicienda sunt: prosperatarnaidanda.cipi.iii. d plerunt occupatio regiminis soliditatem dissipet men

De his qui in regiminis culmine prodesse exeso virtutum possunt sed et ima sectando refugiunt. pl. oesbia podum iminisi humilitate rem ut tu vere sui humiles ta diuinis iudiciis no resistiit api.vi. nonuia predicationis officium nonulli laudabiliter appetunt:& ad hoc nonnulli laudabiliter coacti pertrahuntur

Capitulum.vii. . .

De his qui preesse concupisciit:& ad usu laeshidinis uistrumentum apostolici sermonis ampiunt, s. viii. d men,pesse volentiu plerum sibi ficta bonoru operum promissione blanditur. Num ualis quis ad regime venire debeat.Capi.X. Qualis qui s. ad regimen venire no debeat. pLXI Incipiunt rubrice secude partis.

Is qui ad regime ordinate peruenerit quale se in ipso regimine debeat exhibere.Capi.xii. t rector cogitatione si mundiis.xiu

virector sit emper opatione peipuus.Capi xiiii visit rector diiset' in silentio utilis in verbo. N.XV. Vt fit lector singulis passioneyxim' pre cunctis contemplatione suspensus.Ca .XUi. ut fit rector bene agentibus p humilitates ' contra delinquentiu vita per zelum iustine erectus.Capi. vii. t sit rector internoni cura in ex teriorum occurratione non minuel S:exteriorum prouidentia internoru sollicitudinem non relinquens. pitulum.xviii.

129쪽

Ne placere rector stio studio homibus appetat sed tamen ad

qii id placere debeat Intendat.CIPI XIX. maodsi e sollicite rector debeato plenil vitia virtutes se esse mentuitur.CApDXX. Iiodesse debet rectori disci etio correctioius dissimulationis: ratoris:&mansuetudinis.Capi.XXI. uantia rector sacre legis meditationibus esse debeat intentus. pi.xxia Incipiunt rubrice tertie partis. Quod aliter ammones sunt viri atq; aliter femine M. Capitillii xxus.contine in se.xxxvi.ammonitiones e decla

rationes earundem.

De κhortatione multis adhibenda ut sic fingulorii virtutes adiuuet:quatinus per hanc contraria virtutibus vitia no e crescant. pi.xxiiii. De exhortatibne que uni adhibenda est contrariis passionia Dus laboranti. Capi.xxv. O uod aliqliadoletitora vitia relinqtienda sunt ut Grauiora subtrahantiir. pi.xxvi. Quod inti mis,ino non debet alta predicari. .Yxvii. Ue opere predicatioAK voce. pl. xx viii. Incipit rubrica quarte partiS. Italiter predicator Oibus rite peractis ad semctipin redeatnte huc vel vitia vel predicatio extollant. pi.xxi