장음표시 사용
451쪽
ses, ii postmeridianum tempus est, vel versis ortum si antemeridianum sentitur tempus, cpotest autem id tempus mediante umbra facile sentirio donec radii Solis ad acum nullam umbram vel in hanc, vel in illam plagam pro-ilatant. 4. Firmato sic Globo quadrans dictus
verticalis applicetur loco Solis,index monstrabit horam gradus in verticali quadrante Versus Horizontem inclinato dabit altitudinem Solis. ipsa quadrantis extremitas Agim ut L. a86. Ad eundem modum quoque potuit XXI. se per Azim ut hum tellarum nocturno tem Per tellas
Fore quocunque inueniri Azimuchum &ὶ 2 62
ra quaevis ex data stellae altitudine, ut is dehie MIAE mullio dato tum altitudo stellae, tum fio quod ra desiderata quaevis. Jerum quia heic usus bus est cuia Globorum in genere monstrare non vacataeis mi Πῆς
illius terrestris tantum ideo hic talia tantum
nominaue uinciat. Habet amen Geographiae cturnas. cultor omnino interdum necesse ut tempus
noctianum sciatis inueniat per stellas , id quod vel per stellarum ortum aut Occasum expeditur, vel etiam commodius Maccuratius per accessium stellae notabilioris tum in meridie, tum in Septentrione existentis transitum per Meridianum. licet equidem in Secl. H. iam solutum inuenitur hoc ipsum problema per Trigoaometriam sphaericam modis variis,
452쪽
vt ramen sciat Beneuolus Lector, quod certo certius sit antea diruim Globuni exprimere omnino summam Numinis diuini Machinam, dum problemata vel accuratissimis methodis inuenta non disconueniant illis, quae per artificiosum Terrae Globum expediuntur, libet in praesenti hoc ipsum in Globo commonitrares nimirum applicato Globo saepius dicto modo ad locum, in quo quis vivit,loeoque Solis adducto Meridiano, horaeque rimae admoto indice mox stella adiungitur Horizonti ortivo oocciduo, & Meridiano adhintum, tunc monstrabit index conuenientem ad diem propositum noctis horam desideratam. Q. E. F. XXII 18 . Nec parum refert scire quibus Sol uno 'R Ri eodemque tempore sit verticalis, id hoc modo uti eo ' monstratu : I. Ex die dato inuenitur locusdemque Solis vel per antea monstrata problemata, vel rem pQx quod satius est per Ephemerides: Hic et lo-6 νςxyiς δ eus creta signatus monstrabit in circumrota-k - aiione Globi omnes incolas, quibus sub vertice Sol est per omnem anni partem.
XXIII, 88 Vbi torro quilibet in terra inco-d isti iri a addiscere poterit, quot graduum sol ipsi a
solis vel vertice distet Cum enim notus sit Solis locustice cuius per iam dicta, distantia loci ab Aequatoreui in i-ς aequalissi num. 8 .8s Eleuationi Poli tunc 3 quot
453쪽
t quot gradus habet locus datus proeleuati ne Poli, tot inde ab Aequatore versus Polum in Meridiano numerentur ad locum usque in quo degit incola: tiod si nunc in locus datus incolae ducitur ad Meridianum,& tot gradus dictae distantiae loci ab Aequatore, quot Sol infra Aequatorem deprehenditur, addantur, vel quot graduum supra Aequatorem existat, subtrahantur , habebitur deiiderata Solis
distantia a vertice cuiusuis in rerra viventis Q. E. F.
289 Per eundem quoque modum inue XXIV.
nitur, quinam Labeant in terra idem Clima, Edi
eundemque parallelusu, ubi nimirum, si da us eundoni locus est, circumrotatur Globus tunc illi, qui parallelum eundem Meridiani gradum seruant, eundem, eandem habebunt paralleluna,& per num. 1 8 succem uera ψ-- diuersum ortu is occasum, ast vero eandem g 'in's
nandam pro cuiuslibet habitatoris distantia ab Aequatore, vel quod idem est, eleuatione Polirationem iam supra intuiti sumus.19o. Hinc data unius loci hora etiam at XXV.
terius cuiusdam dati hora inuenitur hoc mo Quaenam do: Locus adducitur ad Merid1 uium, cuius vi in data est hora, indexque i horarius applieetur Α--ἔβ iV horae datae 3 volvatur Globus, donec alter locus datus veniat ad Meridianum, ubi mox index monstrabit horam desideratam. Ee
454쪽
XXVI. Sic semper data nobis hora uens
E d/x id possumus, quota fit aliis in locis quibuscun im. 'φςi ueliora & vice versa, si quando desiderinare meam horam, ex gr. qua hoc Vel illud coeli phae nomenon apparuerit, aut hoc vel illud 'rae clarum facinus in terra gestum sit, quota adaucnie hora fuerit, tunc ex nuda inversione istiupraesentis problematis habetur resolutio. XXVII. 1. Porro quaenam loca ad meam ho Qu-ς ψς rarii quamcunque habeant meridiem, medianeasu, ne nocteii . Ortus: occasus horam aliamve illii diei commonstratur: t. Locus datus in quo eximedia stimus vel alius quiuis applicetur Meridiano δn ei lex datae lorae in circino horario 2. Glis habe bus Vertatur , donec inae monstret noranti meti imam meridiei, ita loea, quae sub Meridiandiem semicirculo ab uno Polo ad alterum subiectsunt, eandem meridiem ad datum tempus ha bent. Quod si nunc porro pro lubitu voluitu Globus, tunc semper monstrat index horaruquam ad datum tempus habent reliqua locsub Meridiano existentia. XXV II im Possunt insuper diuersarum naticV num horae prout dies numerant diuerssim drianis no inuenirii ad nostras reduci quam acile pestrae inue Globum sic enim Babylonii olim,& nonnulni rei l/m hodienum populi numerationem horarui
T XX l ab ortu laus inchoant,' sic usque a
455쪽
sequentis dis ortum continuanta Inuem-tur autem hora sequenti modo : I. Eleuato globo pro debita Latitudine 2 Olis locus adplicatur meridiano, index ad II mat circuli horam refertur Circumuoluto sic glo bo donec inde monstret horam datam Firmato globo scinde redigitur ad hor. XII; hoc facto s. globus denuo voluitur ab cicis casu in ortum, donec blis locus adpareat in Horizonte Orientali; . numerantur in horario circulo illae horae a XII versus ortum ad Indicem usque, quae sunt horae quaesitae Babylonicae. 29 Potest sic vice versa ex data hora Ba XXIX. bylonica numerationis nostrae hora, quae iux D.xWborata Astronomos vel a media die, vel a media 'vi'R
nocte acinianorum more incipit, miremta ortu solis
ratione sequenti: i. In Polo pro nostri loci numerara, 'atreleuato locus solis notetur in Ecliptica ho inuenire rizontique Orientali applicetur. 1. Indexho. st Ono rarius ad horam XII redig tur mox s. volva catru Globus, donec in cuculo horario mota nae nu-stret datam horam ab ortu hoc peracto, merationis inde ad horam XII applicetur, moueatur h0 L Globus, donec locus solis reductus sit ad semicirculum Meridiani, quem tralatire.tendit, . numerantur horae a XI ad indicem in eam plagam in quam circumrotatio Globi est facta; sic tandem , hora nostrae numerationis ameridie vel etiam media nocte habet uia Eeci zys,
456쪽
XXX us Ad intelligendos quoque scriptores
Ex data: Graecos facit, ut illorum horas intell: gamus h. n ' penitius non modo , sed etiam heic in Globo iuης RV cum uostri, conferre dilaamus. Numerabant Wς ' 'se' autem , lora more nonnullorum ni aliῖ,
i L Bohemia, Polonia&c ab occasu uno solis ad
thenien sequentem. Ad igitur istas inueniendas e semisi Giin eundum nostrae numerationis horas hoc X- -mα dilui modo i Eleuato debito modo PO-
oa6eu, solis in Eeliptica Meridian adplica
tur et indice ad horam XIl collocato, Globus voluitur , donec index datam horam mon. strct moxo firmat si Globo de reducitur ad ii, quo iacto Globus versus ortum tamdiu voluitur, donec locus solis in Horizonte occidentali existat, ubi . numerantur horae a XII usque ad indicem secundum motus plagam, quae sunt horae desideratae numerationis Italicae. XXXI. 196 Sic vice versa data hora Graeca vel Darabor Italica inde ab occasu Solis numerata nostrat Gyὴςς VH numerationis hora inuenitur ita, ut I eleua DRliς , ,' polo; doei Latitudine locus Solis nisi ' cliptica applicetur Meridiano Iudice ac metationis horam XI collocato volvatur Globus et lui QI m. occasum, donec index monstret horam Graecam vel Italicam datam. Dein 3 firmari Globo index teducitur ad XII, hoc peracto Solis locus voluiiut ad eius Meridiam lamicu
457쪽
micirculum, quem iam transii ita denique . horae inter indicem timam interceptae versus ortum numeratae sunt ipsa horae a meridie vel media nocte quidem l undum nostram numerandi rationem. 1s . Potu: Iset quoque hei annecti, quo XXXII. Norimbergensium modo, quidem iecula Notimbet
dum eorum Horologium maius reducantur horae nostiae ad illud, csic illius ad nostras, nisi constet, quod cum horologium istud ab um , a
ortu solis usque ad occasum horas numeret nostras
cum Bab lonaeis, Mab occasu Solis inde s an odiis. que ad sequentem ortum cum Italicis fere: non ideo dissicilis sit utrinque instituere reducendi modum in quidem vel more Babylonicarum vel Italicarum hactentis recensitarum horarum ad nostram numerationem reducendi.
2 8. Equidem aequales fuerunt hactenus XXXIII. consideratae horae, quas Graeci ἰσημερινας ζ' vocant, e sunt quibus totum χῖ -ον sub f alia
diuiditur in partes ad sensum aequales, si holas in is supra monitum dantur autem Dinaequales, aequales quas Vocant MMρικιας , quibus diei naturalis inueniret. tempus in I , noctis in totidem partes diuiditur, Hicuntur inaequales istae horae vel ideo, quod diurnae cuiu insequentibus suis nocturnis collatae, aut cum aliis diuerso rurn Ee 3 inae-
458쪽
inaequalium dierum nunquam sement eandem magnitudinem,ted crescentibus diebus aut decrescentibus etiam horarum quantitas vel cres cat, ves decrescat necessaria quadam vicillitu idine, qu dies&nodies augentur, mi Duuntur,
iliis tantum exceptis diebus aequinoctialibus, ubi Sol constitutus in Aequatore iuxta rigore Mathematicum, ea, quae Aequatqris Detinitio docet debet necessario horas Scaequales 3 1naequatis eiusdem estacere quati. titatis. Sunt aute: variae gentes, quibus istas in aequales placuerunt horae , quas inter Iudaei sunt, unde nomen est horarum Iudaicarum, quae, horae antiquae ' vo- Cantur, non ob aliam causam , quam quod
vereres Astrologi iisdem si sint in sermandis planetarum iudiciis , hines planetariae audistin passim Vt autem&istarum horarum inaequalium . quibus ad euitandas maiores
confusiones caremus hodie, ad cognoscenda veterum scripta quantitatem inueniamus vel
globi subsidio nunc commonstrandum esset: quia vero id dissiculter in isto sol uitur pto.
blema,ideo sequens tenetur regulat Horae datae diei vel etiam noctis aequales multiplicantur in minuta perio, quod prouenit additis
459쪽
minutis, si adsunt, diuidatur perra,&quod exlista diuisione remanet iterum multiplicetur perio in minuta secunda, ulterius , quae denique diuisa producunt horas inaequales ad amlibet diem datam. Ex gr. desideret quis cire horae cuiusdam aequalis magnitudinem
in loco ubi dies horarum 8 4 21 est: Tunc si multiplicatur per God prouenit Ro,hisque ad ditis r min. est suma so,quae diuisa per Ur linquit risin. cum resii duo a hoc, multipli catum perio dat 31o, his xdditis supra datis r. min. est summa 14r , quae diuisa denuo per E dacii. Σda cum residuo ro, id quod si ulterius multiplicetur perso, latico.&diuiditur denique per et, dat sin tia ut ideo in dicto loco hora inaequali accipiat pro aequali hora
licio. Hoc igitur modo possunt tacite omnium dierumi noctium artificialium horae inaequales haberia
Et sic praecIara alia potuissent hei xxxiri addi problamata partim etiam supra allegata Longitu- pluribus explicari, ut sunt de stellis semper a. lentibus Lalii onspicuis in his vel illis ter his i. dirae locis, vivi de Luna, quibuscunque illa, inuenite. quotiescunquu sub Horiae ante est, terrae incolis appareat ad quodvis teniporis momentum, quibus sit verticalis, quibus hanc illam-E ue al-
460쪽
ue altitudinem monstret, ortum Moccasunt &c Verum properandum nunc est ad finem, sub quem tamen praetereundum,ut ut facilius quidquam aeque non est, quomodo Longitudo loci cuius lanam globo exstantis habeatur nimirum , locus ducitur ad Meridianum&inde a primo Meridiano numerentur gradus Aequatoris, qui simul Meridianum eundem trans t. ok sic Longitudinem desideratam iuxta eundem Globum monstrat. De caetero, quam hei confusionem creaverit varia primi Meridiarii accepti , iam supra indicarum flair. Porro si ab Aequatorem de in Meridiano dici: ad locum usque datum numerentur gradus, illi dabunt Laritudinem loci. 3oo. Cum vero ob exiguitatem Globi ' ςx tanquam ineuitabile incommodum num. 263lianum pauca admodum in Globis delineari possint primum loca, vel inter praecipua ideo necesse est, vi locum, qui quae non prostant in Globo loca illuc refe-
Rnxur ita tar pra citatis Longitudi- , alii. num latitudinum euoluatur locus datus, redigere. in Longitudo a primo inde Meridiano inu.
ineretur in Aequatore, insimul 1 ponatur infra Meridianum 1 sic firmato Globo euoluatur Latitudo velut alias ex ratione distinum. iocatur Eleuatio Poli, quae inde ab Aequatore debrio modo numeretur in Meri