Elementa Geographiae generalis triplici sectione exposita, : I. Praeliminaris naturam et constitutionem, itemque studii istius fata monstrat. II. Doctrinalis affectiones ejus demonstrat, & III. Artificialis objecti repraesentationem commonstrat. Cum

발행: 1712년

분량: 561페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

431쪽

l caderet sub ipsum Meridianum,quo minu, illum videre queamuS. 161. Quod si quis nunc velit examen sus xxam lipere Globi cuiusdam vel dicto modo parati, parati a.

et alius cis facile cognoscet, inchoandum id euἰi'

isse, I a circulorum maiorum diuisiones, an aec rite se habeat,praesertim in Meridiano M orizontes II pergendum erit ad circulo-um Globo impretarum debitam distantiam; sci quod III. maximum est dispiciendum, uxta Longitudinis .Latitudinis circulos,an

honuenlanti se habeat loco, superficiei Globoae inseriptae lineae, itemq; totae Regiones Amaria an iustam habeant amplitudinem, non, at comuniter fieri solet,pictoru more de pictu, ed Geometrica sic ratione paratam, hec ne tu cognoscendum est , an integer Globus in alueo suo rite existat γ Etenim Meridianus 4icstae crenae pedunculi, ita debet insistere utrius ago grad. existant supra Horizontis extrernitatem:vbi Mnotandum, quod illud Meridiani latus,cui numerus graduum insistit,r spicere debeat Horizontis partem Orientalem. V. An Meridiano Globus rite inditus sit dispiciendum est , ita et in medio Mericliani initium obseruetur per num. . numerationis graduum versus Polosci huic , obseruato initio adplicetur stylus, ut simul Aequatorem

tangat ubi nunc semper Aequator sub styta

432쪽

manebit in circumrotatione Globi, tunc latige digna est haec ordinatio. Denique VI

examinandum est,utrum,ceu debet,Meridiani

medium supra horizontem existat, ita: axit inundanus siue Polus ad locu alique eleuetui dein dispiciatur, quot gradus ab Aequatorii parte australi numerentur qui, si addunt ui gradibus Eleuationis, efficere debent so hisi addis alterius Quadrantis gradusso, redii numerus o graduum, quod est dimidiure

Meridiani. Globorum a6 . Ex quibus omnibus tamen per siq*mm0d patet , quod monendum videtur ante,quamis.)ζ' ad ipso Globorum utus egregios veniamus, quod, tui egregium sit artificium in se mul. taque habens commoda, etiam multa secum serat incommoda. Sic etiam licet LGlobo. 1 figura conuenientissima est terrae superficiei, eiusque faciem apprime refert, I situs locorum dum respectu rotius, dum etiam inuicem,& distantiae facile possunt cognosci,&quae sunt alia habet tamenin incommoda, sic enim I.ipsa figura impedit,quo minus com mode secum duci possit in itineribus, ubi singulares habet usus, quos ex parte tamen supplent plani Globi Quod si vero in figura ni-nori formetur aliquis Globus , ut omnino prostant nonnulli , tunc II nouum redit in- εommodum sic quod non multa loca illi adscribi

433쪽

s tibi possint specialia;Regiones vero, Insulis,l ortus Promontoria , fluuii etiam notatu ligniores vel contrahi iusto nimium vel pentiaus omitti debent. Quod si vero maior quilam efformetui Globus ad instar illorum,quosupra memoraui,vel ut Strabo voluit, cuius illameter sit decem pedum, ut capiat vel meliocrem rerum particularius deleriptionem, quanquam hic Obliuilaendum non sit, no-tros artifices esse illis antiquis,&debere longe elico res; tamen & multa secum ferent in Onimoda , uti grauitatis illud maximum, tua fit , Globus de loco difficulter nobilis tempestatum iniuriae maneat exposi-

us, vel examinatus curatius iuxta n. 162, non

implius dicto examini respondeat quoad cir tulorum .diuisionum istarum conuenien

tiam.

164. Nec ideo ingius ei dispicien Globi o- dum est circa Globos, quinam optimi sint primi lxu- liquidem id ex ipsa hactenus indicata fabrica mriusdemque requisitis patet, terea tamen praeter ea, tuae dicta sunt, dicendum onmino est quod illi globi, caeteris paribus, debeant esse optimi, qui sunt recentissimi vel ideo, quia iuxta integram fere Sectionem imam abunde monstraui, habuisse totam Geographiam suas aetates suaque per istas varia augmen

434쪽

ta. Quod si nunc e g. solam Longitudi num, ac Latitudinum doctrinam considera mus, statim patescit , quantus inter praeseri tem antiquam illam dissetentiae , inui; φtiamnum non omnia in hac expedita sunt ideo fit, ut eum diebus augeri queat ac debeat istud Geographiae, quod tamen praecipuuta

est, caput.

Vsu, 16s. me,sibus tandem Globorum variis,mMn. nunc dicendum restat, libet tamen ordine in recensendis praecipuis procedere quia Pyxidis Nauti caesiue Amusii facta est mentio, quod Globis ad h. beri debet: Ideo breuibus de ista iuxta num. 63 d

cendum est. Nimirum ut Horizon quatuor mutidi plagas refert ita Septentrionalis& Meridionalis inter istas Cardinales dicuntulpraecipuae num. 1, vel ideo , quod istae duae ob Solis Lucum Meridionalem, Meridianamque siclineam optime cominonstrantem λ ιm. 7 , vel ob Polaris Stellae per noctesserenas praesentiam , quam facili me cognoscuntur, vel quia Acus magnetica versus S ptentrionem num. 2 tu cum aliqua Declinatione num ' tendit. Vt reliquas dignoscendi Plagas media hei reticeam, sciendum est ex ipsa Definitione Plagarum num. 6squod si una cognita sit, etiam reliquas latere

435쪽

ion posse. Sit enim quis cum facie ex gr. ltersus Meridiem directa in suo Horizonte vi-libili constitutus, tunc a tergo habebit Septen-j rionem, dextra Occidentem, in sinistra Orientem c. non autem solum pyxis ista ad ognoscendas plagas Cardinales faciet, sed:tiam ventos designatos habet,cum interme Iuliis ceu vocantur, plagis, quarum 32 Vulgo numerantur, scituq , necessariae sunt & utiles.

Et seruntur aurem quatuor istis nominibus Germanicis ut Plaga eptentrionalis dicatu NORDMeridionalis SV DCrientalis OSTOccidentalis EsTHinc tot intermediae facile cognόscuntur, notatis tantum illis duabus Nord Sud, quas

praecipuas, ut ideo in pronuntiatione praecipuum iocum obtineant, interquatuor Cardinales vocavi, ut illa quae

436쪽

Et sellatis octo notae erunt plagae, ex qui bus quatuor sunt intermediae. Reliquae a. men intermediae ita habentur, ut illa, quae

s dicatur

437쪽

ebi nunc acus magnetica Septentrionalem vel 'aulo declinantem, quae ideo perni N. 92, 9 torrigenda est, monstrat, tunc facile haben- ur reliquae.166 His praemissis sequuntur utilitates Prob. I. raecipuae globorum &Eleuatio Pol habetu sil0 uiuia Globo,ubi Poluscum Meridiano in tantum 6' lauatur ab Horizonte, inquantum est iussum

c permissum.

acr. Et quidem in illo loco, via versetur . luis,Globus ad mundi situm componitur, id Globumst, ut Globus respiciat mundi plagas&Cardi si v sales ita Globus collocetur in Mensa, ς' i it RQ quocunque ita, ut superfiete, Hoti ' ξφ' ontis maneat parallela cum isto plano 1

ἰlobus conuertatur donec cum linea meri-iana conueniat, quae si adest, euentus exspe . tandus erit certior; in minus, fidendum estrui magneticae infra Horigontem positae,

et aliis modo , quibus in necessitatis castitimur, ut sunt vialera Saptentrionalia tempo- noctiirno, umbra corporum nostrorum ho- iam Meridiana num at seqq. templa. rumque turres Polus cum Meridia-o eleuetur pro loci in quo quis vetiatur Lati-idine nota si Globus cum inscriptis pla- is respondebit omnino mundi plagis, ac sii in entro uniuersi quis constitutus esset is .in.

438쪽

Vbi in nunc locum suum quis vel alium,quo. ad Longitudinem non notabiliter discrepan. tem ad Meridianum ducet, tunc Sphaeraestus per omnia respondebit vero situ terrae Quod si nunc ue Globus coelestis est tunc facile potest loci situs cognosci qualis ille mspectu siderum ipsi Orientium & Occiden tium semper latentium, Occiderarium non. nuhquam: ita itemque cognoscit Orsunt vent&alia. III. 168. Possunt haec omnia ad eundent Ogno modum intelligi de aliis locis, modo data sicis sit situs is cogno citur,quomodo hic vel illa locus si respectu cius sibi huicem, quomodo regio tota domas eo cli insuperficie terrestri cohaereant, crius quadplagam vergant, e quae sim alia.

IV. 69. Quae de triplici Sphaera dimiuin

Triplicem num 6 est unice ab obseruationis loco se te rae G Zenith in re pectu ad Horizontem. Hintriplex Sphaerarum dispositio habetur. Nimirum 1 dispositi , seu Sphaera Rectas imatur, quando nempe demittuntur duo Poli ad Horizontem, hinc eae, quae nun I recensitae sunt, occurrunt affectiones, quae ipsa quasi legutur Globi dispositione 1 Sphaera parallela habetur , ubi Pol in tantu erigurtur, ut utrinque ab Horizonte distentio gradus, cum hocci Aequator parallelus sit , tandei

sitionem in aeuire.

439쪽

.ndem . quotiescunque paulisper ab hac vhi-ia recedit dispotitione Polus toties mutaturi tantum quoque Zenith s. obseruationis lo-as ab Aequatore, qui est semper aequalis sile-ationi poli per m. 8 g&per consequentiam a ius libet loci dat Sphaera sic habetur obli-ua quia iii haec varia est pro varia Poli siue eniti ab illius declinatione seu eleuatione. et o Sciri etiam in despctest in quonam 'clipticae gradu sol haereat per singulosania Locum

i euoluatur i. in Horizonte dies,cui in mar- R ine mox num 2s 8 respondet gradus Zodiaci

u Eclipticae, quonam signo de Eclipticae radu sol existat. Qui locus si 1 ad Eclipticam ἰlobi psam refertur ubi itidem signa cum alis gradibus prostant Tunc l. videte insimul st, quomodo incola siti sunt ad hunc vel 1lam diem respectu solis ascendit enim decendit sol iuxta Eclipticamnum. 6 . per diem nius fere gradus spatium II. Sol quibus tera incolis sin verticalisi a reliquorum verti in quantum distet. lndem I mirum non st, quomodo fiat, ut tempestates in his vel stis terrae partibus magis incertae per annumic variabiles obsiementur, quam in aliis Ete-

aina sol vel potius regio illa , in qua sol soletiscendere Hescendere, id est, continuo verari, insimul tanquam fons origo omnium Ventorum tempestatumque n. i a seqq. est,ubi Ddri etiam

440쪽

etiam in respectu illorum locorum, qui remotiores sunt , venti tempestates etian minus sentiuntur variabitets, id quod experientia testatur, itemque proficiscentium relationes docent, quod circa Aequatorem habitantes fixas quali semper experiantur tempestatum periodo , quas ideo praescire certo possunt, suaque secundum istas disponere negotia non aliter, ac nos solemus secundum anni vicissitudines Ridiculum tamen IV vel exinde est , illos , qui tempestates praedigere conantur, regulas suas, si unquam talis-naod identur, vel potius istis hariolantibus verbis imponunt credulis homuncionibus se tales dissicisse ab antiquis Aegyptiorum Phi- losophis vel ab illis mutuo accepisse cum tamen certo certius sit Aegyptios proximiores esse Aequatori, quam quidem nos; quod si nunc illi magis fixas tempestatum periodos sciuerunt, non aeque ios scire posse, tam certo saltem , quam illi futuras tempestates sciuerunt, reputandi sumus. hoc quidem ob solam regionum nostrarum respectu Solis positionem. VI. 1 i. Vt ut vero per Omnes ita dies anni Anno bis inueniatur sol, sciendum tamen est , quod uehit. lo nn bisse tili pro ' Februarii assumi debeat

eum soli prin us dies Martii, pro primo Martii ι io. cundus& c. Nec dissidendum insimul est,quod Solis

SEARCH

MENU NAVIGATION