장음표시 사용
421쪽
taliter ita forma rotunda , ouali, aut quadrata, tin adhuc aliter in cordis humani fornaa, vel quoad partes totum istud repraesentatur, quae denuo generalium, specialium veniunt nomine.
a16. Vt igitur iusto ordine procedamus, Globorun. libet in praesenti capite de Globis agere. Sunt diuisio. autem globi quoad ignaturam diuersi vel enim ex metallo quouis , quorum superfi- ei stylo mediante insculpuntur puncta, i ineae, circuli locaq; singula notabiliora,parantur vel alii ex materia alia compacti gypsoque obducti, qui Charta mediante, cui antea
figurae ratione infra dicenda,in primuntur,exornantiu Quod illos attinet globos, pretiosi admodum sunt de non nisi summis personis digni Sic de magno quodam globo ita constructo , utrem legitur in Historiis Indiae; quem TYCHO olim parauit ex ligno, supra memoraui 6 pedu in diametro quem tamen in geniosissimus ille Bb EI GELIO confectus,
Regique Daniae dedicatusam cI Ia LxxxxvImultum & ingenio Marte superat quia planetarum rerumque aliarum ocularem expressionem monstrat. χIT. Quia autem egregium istud huma Primi Gnum inuentu nulli bi magis, quam ex eius stru- ὸς βctura cognoscitur, Vlus eius, nunquam i-ti bii, imme laudati, felicius non addiscuntur, quam ex ipso diate in Cc modo,
422쪽
Mibu, tu modo,quo usi sunt in ipsa structura artifices; id-
figurae, eo sequentem in modum parantur .illi,quibus Miavxὸ immediate inscribuntur dicta puncta,lineae,cii lauti, Locorii, Regionumque integrorum superficiei terrestris tracauum figurae ac nomina: a. Assumantur in globo vel ex metallo, ligno' , vel gypso ' antea probe parato ac levigato, duo puncta pro lubitu, quae Polos nominare liceat Mundi per num. 6o ex hisa ducatur ad scamnum quasi tornatoris iusta mensura per Globi medium circulus
maior. s. Aequator num. 62. Porro
3 in istis duobus locis itidem liberis, capiatur denuo Globus in scamno dicto,
ducatur quasi per crucem alius circulus Meridianus numer To , quem Primum vocare liceat num 8ι. Cum autem
iam ipso facto quilibet istorum circulorum diuisus sit in quatuor parte' necessse nunc . est, ut quaelibet istarum pars quarta diui datur denuo in nouem partes aequales seu denas per quas circuli per mundi centruinducuntur maiores, qui Vice- Meridiani siue circuli Longitudinis, quia ad istos, nu- merantur Longitudines, vocantur. Dein I. quaelibet pars decima ex novenariis, cui&numeri adscribuntur,subdiuidatur in partes
Vti antea laudatus maior eigelianus.' ille Tychonicus aere obductus.
η Noster et Gies a notabilis magnitudini de quo supra.
423쪽
minores decem, quas gradus Vocant numeisi, o fiat autem diuidendi initium a dicta aliqua intersectione d continuetur versus
uir Aequatore ducantur paralleli ad ductu in Meridiani, quorum itidemio esse
debent, quia vero Globus propter multitudine iti istorum ciarbaretur,tantum perdecimurn saltim quemvis Meridiani gradum varias ducitur dicuntur autem Paralleli se circuli Latitudinis, quia in istis numeranis tur Latitudin . . Si denuo scamno tornatorio adplicetur ita Globus, ut in Meridiano Polus uterque re-
moueatur a 3 per num. 6 4 nouis Polis, in quibus nunc ad scamnum tornatorium circumaguntur pro nouo formando mculo qui itidem ab Aequatore rece- udere debet tot gradibus utrinque 3 3o, illumque bis tintersecare tunc iste circulus Ecliptica dicitur ob causam num. 6ς maxime vero quia iuxta illam Sol incedit motu proprio eiusque Poli dicuntur ideo Eclipticae Poli.
8. Illud spitium, quod utrinque ab Ecliptica
424쪽
mo illius semper gradu adscribitur unum
ex duodecim signis coelestibus i. c. nominatis. Nec non addendis . illi, tanquam maiori circulo minores, quio ab Ecliptica utrinque a 3 recedunt, &dicunturTropicia coelestbus signis, unus quidem Cancri versus Polum septentrionalem alter Tropicus Capricorni versus Meridiem. Globum a 238.Vt veroGlobus quoad praecipuos cir- futuris culos paratus, ab aliis liberior periculis ma- periculis neat, comparetur librum isti , alueus cum pedamento aliquo , quod habeat Pyxidem nauticam,quae vulgoCom lpassus, Vitruvio Amulium vocatur eius ope Globus ad mundi plagas num. 71, dirigitur lineaque meridiana habetur,n. 92.
Quod si vero huic pedamento aflixa non est pyxis , tunc alia ad partem Austrinam sub Meridiano collocari potest ad dirigendum Globum verius quatuor mundi pia l
ii. In Medio pedamenti sit pedunculus ligneus crena incisscis, ut in eo Meridianus&totus Globi attolli commodius ac deprimi
Ia. Altae summitati adhaereat circulus vel ligneus vel aeneus, qui Horizon vocatur.
425쪽
Est autem Horizon primo in graci. more circui cuiusdam divisus ulterius ipsi inscribuntur duodecim Zodiaci signa, itemque perpetuum, uti vocatur, in isto Calandarium , in forma circuli, qui tamen in s partes, quo scit dies habet annus vulgaris, ita diuisum, ut ab V principio usque ad a principium numerentur
, ab hoc usque ad principium 2D2 93j, a principio G ad 3 principium , c ab hoc denique usque ad principium V 89
partes isthae partes tanquam dies consideratae in menses annici distribuuntur, ut inde cognoscatur gradus Eclipti eae per totum annum, in quo Sol existat. i3. Quia etiam Horizontis punctum Medium verticaleZenit hvi pedale Nadir,.6 vocatur ideo illi adplicatur Quadrans flexilis ex orichalco circuli cuiusdam maximi, alias Altitudinis quadrans dictus, inque suos sograd. diuisus in verticali Circulo seu Meridiano mobilis , ut pro necessitate nunc cochlea mediante firmetur, nunc ad usus
His aliis oue probe seruatis ad ma Locorum msel se debent inscriptio. i . Catalogi , quos supra recitaui ex parte, Longitudines Latitudinesque praecipuorum in terra locorum exhibentes, mox
426쪽
ὐs dictus Quadrans applicetur Globo pr. inscribendis superficie globosae tum Borealibus tum Australibus locis. Debent autem ita inscribi, ut altera quadrantis extremitas in Aequatore cuiuslibet loci Longitudinem exhibeatri se enim gradus quadrancis ab Aequatore aestimatus, quique Latitudini cuiuslibet loci respondet, nox monstrabit in quonam Globi puncto locus notabilior debeat existere. Vbi nunc loca praecipua hoc modo adn tata sunt in Globo, tutic recurrendum est
16 ad illa remedia, quae supra de Topographiis Chorographiis praedixi, ocheloo-m ttenda non sunt, ut habeantur loca praecipuis illis circuni iacentia, itemque ut totae regiones, regna, fluuiorum decursus, viae
regiae imo maria ingentia cum suis signis nominibus adnotentur. Vbi etiam 27. omittendi non sunt plagarum indices in mari,quarua praecipuas Rhomborum ductus docent. Equidem hoc loco non vacat recensere illos circulos, qui commodius ac verius fixi formantur in Globo,
in quibus laudabile omnino ibi curioso reliquit artificium B. ElGELIus quare saltim 18 probe dispiciendum est , t Meridianus,
tanquam externus circulus aeneus ut plurimum,cum circulis aliis sit rite in suos gra dus diuisus
427쪽
is. Meridiano tandem imponatur circulus horarius in i utrinque horas, S sica , rite diuisus, quas index Poli axi mundano immobilis adhaerens, indicare debet. 16Ο Cum vero eiusmodi Globi pretiosi globoto, nimium raro conficiantur, necesse est, pernum. 216 ut de aliis Charta obductis maximeque usitatis, dicam. Ita tamen,Vt primo term Fabii ea fiat de Charta quomodo illa Schematismis ubi I de suis debeat exornari,& postmodum de debi Chartae sita eius adglutinatione. Vbi vero ante omni ζης modus iste non tam accuratus dicendu est, CHE M. quam quidem praecedens : Interim suos lia XXI. bet itidem usus haud contemnendos, quidenuo non melius cognoscuntur addiscunturque, quam per ipsam structuram,' quidem
i. quia libera est futuri Globi magnitudo, as
sumatur linea diametralis, qua mediante, Periphetia iuxta Archimedaeam proportionem viij ad xx, ita arbitrariae magnitudinis diameter, ad peripheriana, habetur. Debet itaque diameter secundum scalamquandam aestimari. 1. Ducatur linea AB recet duplicata , quae Aequatorem referat in plano satis amplo,& diuidatur in i partes aequales via, D, E, F, Gic istarum quaevis in o partes minores , ut ideo tota summae sit 36o eius modi partium, quas gradus Vocamus.
428쪽
3. Per medium cuiusuis partis trigesimal sducatur perpendicularis occulta per lineam AB, tantae ex parte istius lineae AB Longitudinis, ut A a, Ch D c, o D, F ea res partes duodecimales aequet. . Ducantur arcus, ubi si a Aa Meridianum primum vocare velis, reliqui omnes ducendi, erunt Vice Meridiani utina a b C b, c D c d Ed, e Fe Est autem arcuum istorum semidiameter ipsa linea AB, vel inuenitur per tritissimum Problema Geometricum: datis tribus punctis non in directum positis inuenire centrum prouenient itaque, arcubus utrinque ductis, I 2 eiusmodi partium ex utraque parte pyrami tales areae. Ad eundem modum . per lineae AB partes decimas itidem ducantur arcus ad cuspides pyrami talium arearum per citar Euci elementum, qui etiam Vice. Meridianorum nomine veniunt.
s. Ab Aequatore 3 grad. o min. formantur lineae duplicatae cum isto parallelae ex
omnes duodecim areas pyrami tales ducen ldae utrinque pro circulis Tropicis. Et, sicuti Vice Meridiani dicti, suas admittere debent diuisiones ad Polos usque a, b, c, d, e,f, g, h, i, k l, nar . Ita utrinque ab istis Poli per easdem areas ducantur lineae parallelae 3 4 grad. re
429쪽
inotae pro circulis Polaribus. Et .ex C&ὶ punctis Aequa iis ducantur paulis longiores perpendicularesocculta ad quas datis denuo tribus punctis Aram inuentia tur arcus ex puncto X ex puncto Y pro linea curua Eclipticae duplicata,quae in suas partes 36 diuiditur, viduodecim signis coelestibus ornatur. Quia vero sic Latitudinis longitudinis circuli prostant in Charta, nihil super est, quam ut excitatis Longitudinum vi Latitudinum Catalogis loca superficiei terrestris notabiliora , vel urbes ti regiones integrae c. secundum istas Longitudine .Latitudines probe consignentur eo, quo supra dictum est,
161. Parata hic quoad omnes necessa I echa ias partes charta seu mappa aeri incidantur ae probe et artificiosas Calcographi manus istae deli ra μ' ieatioues ut eiusmodi charta vel millies m tibiis. ressa cum schematismis suis futuris Glo- us adplicari queat. Quotiescunque igitur . parandus erit Globus , tunc semper eandem retineant magnitudinom respectu chartae semel paratae , ante bibliopegarum more probe glutine planatae. Mox x. parandus venit ipse Globus ex gypto ad conuenientem magnitudinem, vel ex alia materia ab interitu magis libera intra matri cem ornatoris quasi probe complanata,
430쪽
donee Aista charta cum areis fis pyrami-dalibus probe coeant in duobus utrinque punctis per quae s. stylus ferreus rectilineus Axis mundi vel terrestris dictus, ducitur, quem ideo Minmundanum vocanta huic
adplicatur minor quidam circulus utrinque in duodecim duissus horas, inde horarius dictus quia stylo nrmiter affixus index cu in Globi integri circumrotarione intimare debet horas. s. Meridianus, Horizon, ut in praecedentis brica globorum notetur quia vero ita
praesertim ob Horizontis variarum rerum
incisionem Globi nimium pretiosi essent futuri ideo tutius aere exprimitur Hori-Σon semel chartae , quae deinceps facile ligneo circulo Alueum Globi repraesentanti, adplicari potest. Vbi tamen ulterius quoad adplicationem Meridianti Horizontis notandum est, ut ob istius notabilem spissitudinem, quam habere debet c&tanto quidem maiorem, maiuSquelpatium globosae superficiei tegentem, quanto ponderosior est Globus ipse futurus, Horizon ab extrema summitate circuli reputetur Meridiano Axis Mundi lateri adplicetur dextro quia alias u ista per Meridiani medium transire , tunc Mediam coeli, vel locus terrestris praeci fi