De medicinae in emendationem generis humani ethicam atque politicam auctoritate : dissertatio inauguralis philosophico-medica ...

11쪽

iabulario scientiae sunt deponendae, ut aut ejus progressus historice testentur, vel otiam discipulis suturis amussi sint atque adli Ortamento. Quibus

vel omissis, vel perditis demonstrationibus, res ia-men a viro gestae librique scripti satis efficacitatem eius illustrarent, et veram. potissimum Prosessi Oilem continere ut. Ned alia conditio est tironis. viii enim illius epilogus, hujus prologues est; ille nos in tempus praeteritum, hic in futurum remittit; alier rationem reddit rerum gestarum, alter Promissa dat gerendarum. Debet adhuc et vult agere tiro,

nec quisquam ei vitio vertere liotest, quod in ineundo, et praesertim iam dissicili gravique quam . medici est, curriculo de ossiciis ei suibus suturis has sibi proponat quaestiones: quid debeo 2 quid

volo 2 Non ejus solum interest haec quaerere, Sed totius generis humani, cui opem aliquando laturus est. Hae quaesii Ones accuratius ConSideratae, Perpensae, intellectae, illustratae saciisque confirmatae necessc est tironi diploma sint, quo tanquam sui uri temporis portas Sibi aperiai, syngraphus, quo in collegarum societatem inducatur, liturae commvndaliciae apud' Omnes, quorum salus aliquando ci curanda erit. Debei igitur haec professio vadimonium CSNe rerum gerendarum, stimulus liospiti in Apollini, Sacris, solamen auxilio irius aliquando caret uibus, Nyngrapha cum Posicro lenis Oro facio. Cui nam ejusmodi professio levis aut superliua vi l cri

12쪽

Potest, cum specimen det, medicum tironem diligentur Staium suum perpendisse, Ossicia accurate Considerasse, severe Sibi sines proposuisse 2 uuaro Spero, sore ut equidem etiam non audacior nec arrogantior erisiimer, eum memet ipsis viri illius excellentissimi verbis, ubi ait: MFrothoit des Den-kens, Frothoit dor Wis sens clia si, - das istilus hoclisio Palladium, und musta es bleibeii, wenn r Helior Lommen wOllen, is ad suscipiendum hunc laborem excitatum, et Singulari quodam respectu memorabilis illius Cartesiani, quod quasi symbolum huic libello praescripsi, ad haec probabilia quaedam in generis humani utilitatem periiο-

rum virorum Specialioni Proponenda, commotum esse sateor. Sanaro negrotos medici est, ad sanitato inducere et corpus et animum, cum homo ei curandus sit, qui inter daemonem bestiamque medium tenet, biformis est ex Spiritu et materia, - in quo

comptium quasi a Nihilo ad Deum, ut Xo ung illo

dicit. Corpora Suna Saliosque animos reddere, in quibus lota est salus homilium Postia, hoc modicinae munus, artis Vero Salutaris. Neque autem 'praesenti solum tempori ossicium ejus et studium dedicatum esse, sed iii sempiternum manere delici. Iin Hii soland uber IIomo oopalliis. Uerlin 1331.

13쪽

Idcirco futuris quoque rebus modico impendenda cura, atque in nascente jam et crescente homine, in ' infanti, beatioris v eraeque saluit propioris posterorum soriis fundamenium est jaciendum. MDie Kind- heit War mir voti Jeher ein so gelistbier und Eu

E ducare igitur medici est, corpus congruQnier animo, animum corpori, ei utrumque liberare ab impedimentis atque Obstaculis, quae invicem sibi objiciunt. Spiritus et materia mutuis inter se vinculis a medico stabilienda ei servanda sunt in ea aequalitate, quam conjunctione eorum natura ΝΡeCini. Ob eam lito rem celeberrimi Omnes atque muneris dignitatem intelligentes medici iis, quae eteogitaverunt et egerunt, eonfirmare videntur, se iueo consentire, ut 'non in dynamicis modo ci uiochu-

14쪽

aticis remediis, sed psychicis citaui, 'aut potius iii se ipso, in diciis ot 1aciis, vis et auctoritas ΡOIia-

iur a medico necesse sit. Ipse Optimum SemPer remedium esse debet. Cujus rei exemplum Tu ipse, Vir Illustrissimel venerandum semper ei imitandum

mihi edidisti. uuid mirum uippe ipso. Tu illo

Praeclarissimo viro magistro et duce uSus es, quem collegae Nestorem ei arbitrum veretitur, omne genus humanum educatorem atque illustratorem existimat, equidem exemplar et imaginem optimi medici Veneror, quum ipsius nostri Ilus elandii scripta Primo me ossicia modicique sines docuerint ac recta de arto mea imbuerint sententia. Profecto Sane, quod Suscipio conamen, haud sacile est, oX eaque causa vituperare me sortasNe nonnulli velint, qui educationem emendationemque generis humani. iam inexperiis viribus persequi au-Sus Sim, qualem quantumque laborem non nisi cX- perius jam et gravissimus vir Subire possit. Verumtamen ex desiderio salieni et voluntate melioris rei excusationis aliquid in me spero redundaturum. Neque enim gravitalis quaestionis ignarus, nec Scri- bendi materiae inops, hoc mihi Proposui argumentum; - e contrario - resiani adhuc innumerabiles res in medicina et reliqua scientia naturali, uiramque enim Porro ut inseparabilem complectar), deie-gendac et illustrandae; nunquam autem Provinciam uarium defecerunt iuvestigationes ac perscruiuilone,,

15쪽

quarum sines, quo spectent tendahique, nemo eX-quirit. Itaque materiarum iuri,a et colluvio ingenium obruitur, nec eX opprimenii uiole einergere potest. At Iliora exanimis nil prodest; animus modo cernitur, neque in iis, quae Volvuntur solum animo, Sed in animo ipso evolvio, in agendo cernuniui viriuies.

17쪽

nsitivonii milii de artis modicae vi atquc ΡΟ-ientia, quantum ad universi generis humani mores atque insiliuia emendanda valeat, hoc opusculo disserere, ea Sane n Lectore, quo melius totius quaestionis sontes atque decursum PersΡicere queat, venia ante omnia petenda mihi Videtur, ut, quantopere nostra potissimum tempora ad omnem rerum humanarum iam privatarum quam Publicarum prο- gressum atque Persectionem hujusmodi emendatione egeant, exponam. Deinde Vero, quatenus rei proposilao auxilia ac remedia eX arte medica, physica nempe, ut videtur, ratione, Peli Possini, eXplicem.

Visum est igitur, nostrorum hominum comoris atique animi naturam et consormationem societatisque Staium et rationem - praeteritorum etiam icmΡΟ-rum, quae Omnium Origines Continent, respectu habito, - ita breviter adumbrare, ut non solum, quid

i uerti ei quid sit, intelligi possit, sed etiam qui

bus rationibus et causis; his demum peractis

18쪽

eam viam munire licebit, eaque conesilia periractare, quibus ad communem suluiom' Omnia perduci et ad summa rationis praecepta consorinari queant. Nam homo quidem, quum Primum eX summi Creatoris manu prodiisset, tanqiuam insans, nescius quid esset inier ipsum et universam,' qua Se contineri sentiebat, naturam discriminis, quum Simplicissima vivendi agendique ratione cum ea conjungeretur et ianquam in unum abiret, natura usuΝ nutrice,

natura duce atque magistra, nihil agebat, nihil sentiebat, nihil cupiebat, nisi quod eX naturae lege es-

set. Sero aries didicit. Quid enim aliud ageret,

quam ut urgenie corporis necessitate sensuumve

desiderio, speluncam deversorium haberet, ni borum fructu famem propelleret, Sitim sonte levarei, contra coeli injurias soliis vel cortice corpus tegeret IIis contentus atque beatus, mOX adeptus cognitionem atque intellectum, altiora desiderabat; quae natura docuisset, emendare, quae ParuSSei, DXOrnare, qua illa duxisset, acrius viam intendere gestiebat. Itaque ad necessitatem uillitas, ad utilitatem Ornatus accessit. Multo plura etiam Sociata vita mutavit, deflexii, addidit; summam generis humani in servi-iuiem atque in dominaiionem distinxii, regna atque urbes coiulidii, si riuuae negotiorumque diversitate varias hominum conditioncs ct Orclines ellucii. Hodquidquid ex hac parto lucri erat, corpori detractum suit, ut quo mo is mente atque animo ni rei cui ci

19쪽

pollereni, eo magis corpore debilitareniux aiquo impedirentur; qtiae natura sirina uique sortia esse voluisset, arie infirma atque oXilia ova lerent. Mox luxuria invasit et mollities; innumeram commodi Α-ium atque voluptatum iiiiiiiiiii linem attulit, dum

morborum semina injecit. Indo subtilior facia organisatio materiarumque extrinsecus affluentium contagioni magis magisque obnoxia, quidquid exanimali natura vitaeque genuina illa, rudi atque inculia conditione, virium atque roboris retinuerat, sensim perdidit. Neque iamen defuit providentiae aeternae clementia, quae naturae Praeceptorum obli- iis mentisque interno quodam impulsu atque impetu proreptis, legis divinae veraeque religionis

luco viam illustraret. Sed misera superstitio, errores idololatriae, caerimoniarum moles sanalicique furores, dum nova caligine hanc salutis hominum tanquam facem obruunt, genus humanum non ΝOluin a justa illa et media, qua naturam matrem nique ducem recuΡerareni, Semita prohibuerunt, sed adeo etiam obcoocaverunt, ut naturae vinculorum impatientes, ea intenderent atque molirentur, quae neque humano intellectu complecti neque humana

facultate assequi possent. Itaque sucium est, ut animus longo superior esset ei nulla sere cXceptione dominus. corpuA tanquam servituto OPPreSSum Ian-

20쪽

gueret atque consceretur; ut, quae natura pari ai-que aequabili ratione et temperamenio moderari voluisset, perniciosam iniquo certamine contentionem in commune uiriusque partis detrimenium exercerent. Neque hoc negare. ausim, nova quaedam Plio Sica momenta accedere, et quasi per uniVersam rerum naturam disrundi, quibus commota ei consormata Omnis iam coelesiis quam terrestris vis et ratio ad homines usque contingat eorumque indolem, mores, vivendique modum immutet. Ita terrae mo- ius civitatumque conversiones, populorum migrationes, dein allata ex terris recenter inveniis nova rerum quas ibi natura procreasset, copia, Scientiarum denique atque artium mirisca incrementa et grave in hominum mores atque ingenia consormanda momentum, eam viam munivisse videbantur, qua ad

divinitatis quandam similitudinem genus humanum

eniteretur. Propter eas autem, quaS diximus, causas ita evenit, ut - si dualismi quandam liceat

Speciem exprimere - duos Parenies nacii, solum Patrem colerent, matrem negligerent, veram atque Sinceram humanae naturae rationem ei conditionem sunditus everiorent. Hunc igitur ad modum nostra iemPOra comparata mente agitari, a naturae mediocritate abhorrere, nervorum actione et irritatione

Plus justo vigore, vivondi elemonia subtilia magis et ienera, quam sirma et solida habere, inde, ProΡ-ier nimiam quandam vitae concitationem et Atiniu-