장음표시 사용
21쪽
los, totius systematis nervorum remissione et collapsu adeo debilitari, ut inertio auctor egregius, in nervorum ΡeSiem temΡOxa nostra incidisse, dixerit δ). Itaque nervosarum assectionum morborumque si equentia et varietate, Vel ultro occurrentium, vel ad alia quaeque morborum genera accedentium homines nostros vexari neceSSe est. Namque quod pristinis saeculis suit et per medium usque, quod dicunt, aeviun, hominum genus musculis et robore excellebat; lotam aetatem musculo ei irritabilitate conlineri sero aique sustineri diceres.
Hinc equestris sortitudo, bellici honores et arma juris discrimen. Riiterilium und Faustroch0. At nos ira acias nervo et sensibilitato desinitur;
in spasmos, tabem, byΡοchondi iam ci hysteriam proclivis, quam Sit sensuA in mentem atque animum
Praepotens, Saepius ium molliore quadam et Ianguidiore, tum tensiore et acutiore animi assectione Seniimonialitat und Schwarmeret,) testatur. Quantuin vero vel levissima quaeque et subtilissima agentia physica jam in homines nostros valeant, quae de magnetismo, quem dicunt, animali cognita habemus, insigne exemplum cXSitierunt. Itaque inier primos illustrissimus IIui olandius noster verum vidit, qui ante hos viginti annos, eum de hi-Νioria valetudinis generis humani dissereret, totam
22쪽
Italic aetatis saciem, nervorum, nimiam tensionem, vitamque Omnem novis et alienis incitamentis sollicitatam ita Ostendit, ut, quae dixisset, Sequentium temporum oXPerientia unice confirmarentur. Ei
dern aucti vom gemelnon Manne Ι). Atque ista nervorum violenta agitatione non corΡOra Solum, Sed etiam mentem atque animum laborare, sacile intelligitur. Cum enim tenerrima quaeque organisationis et ad animae conincium Proxime accedentia, vivendi provinciis maximo si1ngerentur: aliter seri non potuit, quam ut materiae Praesidio et si mamonio sensim desiliuius animus
atque mente ad altiora provocatus, a corporis sui damonio et ratione tolum se averteret, ei, robore exstincto, ingenii vim ad epius externaruinquo COH-iogionum patiens magis quam Obniisndo contra AAens, Omnem sore corpori Ν actionem quasi novo Nei Νuum cogitationumque acΝiu Submergeret, ac
23쪽
iinagitiatione Politis ei cupidine regeretur, quam ratione uteretur ei judicio. uiiunquam, si totius vilao justam atque sapientem coercitricem et moderatricem rationem habuissent, ne corpori quidem de- 'suissent, ex ipsa illa mentis praepotentia et quasi principatu, addita valetudinis ac salutis incremonia, et ad naturae salubritatem ei regulam rectius compositus Vivendi modus atque habitus. Nod propter nervorum nimis sacilem et crebram commotionem atque sensibilitatem animi permotionibus adeo regi sese PasSi Suni, atque eo inconstantiae, mollitiae et enervatae subtilitatis prolapsi, ni non solum novi ei innumeri animi passionum turbines in corporis detrimenium concierentur, sed 'ei psychicas assectiones, quas quotidiana vitae consuetudo experiri solita esset, non sitio valetudinis damno subirent. uid divina humanaque miscero et Perturbare, novarum rerum spe et cupidine incitari, corporis et animi dissidio et contentione hue illuc jactari, novos assidue desiderare sentiendi ei volupiniuin stimulos, negligere Praesentia, vetustato Comprobata contemnere, Singularia quaeque atque
inaudita capiare et sociari, - nonne Saeculo nostro
serme innata sunt, et ianquam inius in ingeniis insita Inde ambitioue osserri et Plurimum sibi quisque
arrogare; se unum vera possidere et tanquam in beatae ecclosiae sinu esse sibi videri; hic ad super
24쪽
naturae cognitio aut systematum vinculis adstricia, aut syncretismo indigesta et horrida; ingenia ac mores sive ad os enatam libidinem laxi et propensi, sive tristi et asceiica paene austeritate torpentes; undique periculum, ne a rationis atque intelligentiae luco et liberiale in opinionum turbam ei colluviem aetas nostra sive in mysteriorum tenebras demergatur. Q uid mirum igitur, si ista morum et ingeniorum perversitas ei inconstantia ad Publicam usque rerum gerendarum ei politicam rationem pertineat Idem sane error, eadem molestia, eadem intemperantia et perturbatio. Alteri obedientiam plane abjicere; suae tantum voluntati parere; nulli legi obsequi; effrenata licentia ingredi; alienum jugum excutere ei suin cupiditatibus obnoxii esse. Illic juris cum polentia, absolutismi cum consiliuilone, illiberalismi cum liberalismo dimicatio. Lbi ideturbae et Vertigo, nusquam constantia ac firma quaedam ratio, undique Vorago et ruinae imminentes. Ultra ismo denique saeculum nostrum insignitur; cujuscunque eXiremi imaginem in eo cXpressam videmus; ad summa quaeque capeSSenda in summorum aloam itur; mediam Viam nemo curat, nec quaerit noc ingreditur. Ingenium ac corpus iniur
o Spero sere, ut venia mihi detur verba passim HSurpanti, Iatino quidem sermoni 1ψnus Con Sentanea, sed ob recentiorem ipsarum nos Ioniam originem h Mid evitanda. i
25쪽
se dissi lenii nunc materia principatu potiri, et Ρο-
tonita omnia sibi Subigore conatur; nunc animus penes se solum merito Versari dominationem contendit ei naturali juri omnia cedri e jubet. Quae perversi judicii signa et in physica vitae ratione
apparent. Quum enim ingenii cultura nonnisi eorporis viribus interiuniis redimatur, et vis quidem animalis, nec natura tamen animalis eXstinguaium, ambiguae quaedam singuntur formae, quae nec corporis nec animi naturam Plane exhibentes, cuicuit quo calamitati obnoxiae sunt, exitiique semiuibris nuciis gravidaiae brevi in praeceps deseruntur uuibus vero ingenium Summum videtur, praestari iis amuni nc religiosissime coIendum, ii maximo singulare quoddain et sublime appetunt. Hoc stir dium et certamina inde prosecta in scientiarum quo, quo nostri aevi s)siemalibus occurrunt. Alii enim systemati cuidam solii experientia nixo, et experi mentis quidem atque analogia confirmato, sed ab omni contemplatione Prorsus abhorrenti summainaucioriialem Parare Omni ope annituntur; alii quaecunque rata sunt et valent subtilissimila spernunt hypothesibus Oi syllogismis et ad suarum Opinionum normam adaptare cupiunt. iuid mirum, quod illi opus exstruunt o materiis undiquo collatiκ nec
3 genu vigore nec rationis vinculo contonium ideoque firmitate prorsus destitutum. Hi autem, qui
ab omni oculorum consuetuditio mentem Sevo n-
26쪽
tes, contemplationibus modo atque theoria 'systema suum sulciuni, nunquam ad vertialem et essectum adducuntur, cum inania sibi somnia sinxerint. Viin universitate scientiarum, ita quoque inter SIligu-
las disciplinas vehementissimum obvium est certamen. In theologis enim rationalismum prostentibus iisque, qui Pro Supranaturalismo verba laciunt, vix ulla relinquitur concordiae spes; historici juris, cujus principia e medii aevi historia deducuntur, adsectatores cum juris naturae defensoribus consti-gunt; ei in medicina homoeopathiae et antagonismo addicii diversissimas sequuntur medendi rationes.
Quid 2 quod inter se ipsae disciplinae de principatu
luctantur. Praecipue autem inter Politicon, philosophiam et theologiam hoc exsint certamen. Huc
praeclare illud dicium pertinet Illustrissimi ab Eschen in ny or R). Ait enim: Ddic droi Woli rusto, ridie soli Jahriausent en aus dem Schnuplaiκo doris Veli thro nolle Hechselii, sinit Politisi, Philoso-isphie und Religion. Die Pollitu grei si ii umiliolbarisin das Diodoro Vol fleben Pin, Religion in das h5Mhere, Philosophie aber i si dos Vermitieinde voti Μbeiden, indem sic cinersetis stir deii Siaat und dio
27쪽
riauch dio Pollith dor Philosophie, Dud dio Philo
mentis expressa saeculi nostri imago, - cujus natura ei causis diligentius cXΡloratis, unum quod-dani fundamonium ei principium subesse cognovimus, unde iota illa extremarum partium diversitus communi ac mutuo nexu ita cohaereat, ut Meque
corporum physicae affectiones sine ullo Privatae ei publicae rationis doli intento, Deque ulla mentiri e qualibet causa periurbatio siue corporis damno
28쪽
esse Possit. His igitur peractis id operae reliquum
erit, ut, quibus vitiis omnis vitae consorinatio Iabo ret, Singulatim percenseamus. Itaque de Perversa educalione praecipue dicendum videtur, quae omnium maxime cum aliud quodque corruptionis genus, ium corporis praesertim vitiosam consiliuiionem essecti. Dum enim a naturae simplicitate abhorret, dum artificia sectatur et ornamenta, dum ad coelestem paene praestantiam et pulchritudinem molles et teneros animos praesormare studui, viri bus inertes et delicatos reddidit, tenues et infirmos quam sortes ei validos esse maluit, Omnia ad corporis perniciem comparavit. Quippe doctrinae quodam errore decepit ei, quid homo ad universam rerum naturam pertinerei, salso interpretati, quantum
ei cum animalium natura commune essei, Parum
plerumque curaverunt, qui ad educandi artem sive Scribendo, sive opera accedet cui, dummodo ad divinam quandam speciem humana ingenia esstigeroni. Egregie igitur auctor praestantissimus his sere verbis usus est δ): DEi Zieliuiig isi nichis anderes, ales
29쪽
nnii l Fremdling. - Docti soli or duresi sein Ver-Μhalion in diesei Woli cler Euhulisit gen nichi ui1-nwerili Herdon; und of isi bei der Ergioliung durch- Baiis alis dies es Lebon Zu solion, und das Icind vor-Mκuboretien, nicht Iiiir das BOSe, SOndern, WaS un- Mendlicli schwerer Isi, aucti das Gute Eu erirageu,ridas heissi: es soli nictit uber Gebutir empsinden, ,,und Alles init Vernulist gente en lernen. cIiaque ultra corporis facultat in tensis ei enixis puerilibuκ ingeniis nervorum graves affectiones, deinde morbi, - et animi aegritudines concitantur, ut corpore simul ei animo degenerante, mente aeque ac moribus depravati, neque cognoscendo neque agendo humanae conditionis logo atque Omcios ungi didicerini. Atque hac quidem ex parte Ρublicae saluti nondum satis prospectum esse ab iis, Penes quos Summa rerum administrandarum et Publicae valetudinis conservandae cura P Ostia, Sane dolendum; quum id salieni inter Omnes consisti, quorum de hac re sanum sit judicium, brevi fore, ut absque universae Publicae, quae nunc temΡOris est, educationis severa emendatione Omnis humani generis salus nique ratio stare nequeat. Quid enim aries prosunt, quibus depravata natura Per Ρraesentium temporum perniciem in suturam saeculi destructionem et ruinam abripiatur 2 Neque id ex divinae providentiae eonsilio suit, cum hominem e cordore atque animo constare vellet, ut inier
30쪽
uirumque ambiguus atque incerius, eorum dissidio et contentione impeditus haereret ut fluctuaret, Sed
ut ex intima eorum et conjunctissima communione Periecius atque absolutus 'Oalesceret. Itaque aui- malum . Vim ei naturam meniis cognatione et Socio-tate extolli et tanquam nobilitari, non supprimi et exstingui oportuit, sed iamen ita regi ei temperari,
ut ne corpori nimium concedoretur, Non Suumque, cupiditatibus et oblectameniis inservieris vita mei . iis adjumenio et divinae rationis insita luce careret. Pari opera, aequo dure utramque humanae naturae partem instructam atque Praeditam natura .
voluit δ).Λn, quod a tenero ungui scholis inierosse pueri coguntur, et Ieciliando et scriptitando occupati inter umbratica et praematura Atudia degere, eo quidquam juvamur Nunquam salubre, quod praematuro