장음표시 사용
21쪽
debeat, diversa, immo et contraria directione obvium : si is praeterea ipsa sua natura in coagulum proclivis sit; inde sanguinis motum Vehementer imminui evidens est, atque ita imminui, ut quod semel perditum fuit, nisi nova vis accesserit a corde diversa, id in totum Periisse censendum sit. Non hic cordis contractio qUantumVis enormiS, non repetiti ejusdem ictus juvant; non redditus Vapor lymphaque tenuis ; non musculi , quorum non PerpetUUm mianus est; non pulmonum denique actio, qua sanguis quidem agitatus Urgeri, circuitus vero ejusdem vix adjuvari videtur. Vis requiritur a corde diversa,atque illi unice negotio destinata, ut ressidat sanguini id omne quicquid virium fuerit, quod eundem amisisse oportebat,dum per arterias VenaS Uemoveretur, frictioni, anastomossibus, Plicis, vasorum attractioni, fui denique ipsius in coagulum proclivitati obnoXius. Haec nisi adsit, redire quidem in dextrum cordis atrium poterit sanguis, ast non ita, ut integra quam habebat, motus quantitate redeat;
non ita ut tantum sanguinis vena cava cordi
Teddat omni pulsu, quantum arteria aorta inde modo eduXerat. Haec tandem nisi adsit, si unquam in cor poris humani historia mathematico rigore aliquid demonstrari queat, id saltem certum cst, repetitis illis impedimentis sanguinis tandem in Vassis motum, si non omnino tolli, saltem vehementer imminui.
Quae hucusque protuli, ea etsi aliquam sorte novitatis speciem prae se gerere videantur, I OVa tamen non sunt. Cordis contractionem sbiam ad bsolvendum sanguinis per arterias venasquo iter
22쪽
impater a esse: aliasque adesse Vires cordis auxiliatrices, id quidem jam a centum retro annis adeo nota opinio est, ut eorum qui de vi arteriarum contractili serio cogitarunt s) eamque vi cordis vel aequalem, vel et majorem esse scripserunt, Ρhyssio
logorum nubes CXistat. Contra eos insurgit, eosque longa argumentorum serie, CXPerimentorum quoque subsidiis , eruditionis quoqUe ea qUa ante Ceteros omnes sere totius Europae medicos insignis erat, abundantia refutasse sibi visus est magnus illo Physiologiae arbiter, ALBERTUS HALLE RUS 6. Secutus in partem laboris alter ille, qui nunc post HALLERUM inter omnes fere Physiologos summo loco eminet,et immenso CXPerimentorum numero dissicillimis in animalium historia momentis eam lucem attulit, quam nec numerosissimi illi magni HALLERI labo-Ies tanquam asseri e Potuerunt, LAZARUS SPALLANZANI , HALLERI AN O theoremati suo ipsius testimonio novum pondus adjecit; ingenue prosensus est, se su is observationibus tam Clare ut mani- hus palpari queat, edoceri, quod cor unicum et foliam , nec ab ulla alia causa adjutum, liniversa
locis, luci lentis sane verbis declaravit. Elem. J VII. l. 442. LDenique cirtemarum cis itractilis Omnino cor non a Ijuvat, et restituit 1 nice eas ires Corins, quae paullo prius hin Hilatanesis arteriis impen-
De sunt. Unus dubius locus est pag. 27 a. His i aes in ris,
cirteria an inlata iam monis te ncontrahi et subiciere, non e re
ι De celeberriuii II ALLERI proslantentia sua argumentis infrλ
23쪽
17san uitiis massi e movens adstrui debeat : idque cuicunque , etiam rigoiosissimo Philosopho, por-iua ieri posse , explestis Verbis declaravit su). Itaqueliaud minimi momenti opus snscepisse me sentio,
cum non moranto magnorum Viroriam diactoritate,
vini illam arteriarum vitalem denuo in medium proferam iamvis multum diVersam ab illa, quam praeterito; tam temporum Physiologi sibi finxisse vi dentur. Eo adhuc dilhcilius eXamen erit, cum in tanta rerum viden larum subtilitate Anatome plane non, vivolum animalium sectiones ViX praelu ceant; at re summa hic circumspectione opus sit, si veritatem unice sectaturi, ab hypothesibus ab stinere velimus. Ita itae Primum omnium Oa remo visse oportet levioris momenti CXPerimenta, quibus vim arteriarum vitalem Plures demonstrasse video, cluneque si attentius conSidera Veris, Omnino non vis vitalis, verum V lgares Clasticitatis effectus vidis :inde ad dubia illa transeundum est PeriCula cpiae ab elai licitate aliisque causis aeque ac a Vi vitali pro venire poterant, et in quibus dissi Cile fuerit, alter utram earum ab altera distinxisse : incle recensenda et ad amullim Poncteranda erunt ea argumenta, Ui bus adeo extra omnem dubitationis aleam ponitur vis vitalis , Ut contrariae Opinioni nulliam omnino
praesidium supersit. Ouod si factum scierit, facito quoque erit, legibias eandem certis subjicere, cinaturam aCCuratius determinare.
Ad primam adeo classem tuto reserre poteIis Cae perimenta omnia, qtane post mortem Ue
24쪽
animalium in arteriarum tunicis ae que succedunt,
et in quibus adeo nihil esse potest , quod ultra
vulgares clasticitatis effectus ascendat; ita ut in ea rundem eXplicatione vi vitali plane supersectore postimus. Huc adeo refero, quod arteria, in me
dio dissecta , ab utraque Parte se retrahat su) ci
tum n suum apertum serUet; Cadem Compressa,
sibi que relicta, resiliat sponte et in Priorem amplitudinem sese restituat: digitis distenta, iis remit tentibus , cum impetu se contrahat ) : inflata at que Pertusa, aerem inter duo vincula interceptum cum impetu expellat sy) . Eodem cluoque illas arteriorem ContraCtioneS res ero , quae fusius is causticis venenis, oleo Vitrioli sive spiritu nitri fumante semper sequuntur; haec enim sive non semper suo cedunt, sive sa) post mortem aeque succedunt, ubi omnem vis vitalis suspicionem ductum abiisse coi tum est : Praeterea easdem in venis longe seliciusquam in arteritus succedere, vidit HALLE RUS su), suas tamen vi vitali longe inferiore gaudere, Cum exaequabili sanguinis in eisdem velocitate, tiam CX plenario contractionum atque dilatationum alterna
vi a tro. In Modena I 773. locus citatus extat in II. Pro . XC. Librum nunquam a Die Vi-ium, eri aliorum allegationibus12OVi.
Iiamtur , quo t Meriores sunt. lneyue plurimam cellulosam totam circumposit in habent.
25쪽
rum desecto, Concludere licet. Facile autem Cavere potes, ne in errorem incidas, dummodo Ille per
penderis, quid sit elasticitas. Elasticum illud equi dem dixero, quod ubi quamcunque figurae muta tionem passum est, simulac sibi relinquitur, non solum in pristinum statum sese vindicet sponte,
verum etiam transeat ad oppositas partes , inde d nuo redeat ad priores, atque ita tamdiu et cat et redeat, doneC omnis ' elasticitatis mensura, quae ipsi propria erat, in totum eXhausta sit. HaeC Vulgaris chordae musicae, haec eburnei globi elasticitas est: hoc idem in tubis vitreis locum habere videtur, quae dum ferro percutiuntur, tintinnant, Unde intelligitur, eas eundo et redeundo illas ipsas osci lationes es Cere, quae ad cXcitandas aeris Undas Te- quiruntur. Nunc equidem facile credidero, tantum elasticitatis gradum a molli, flexili, madida semper arteria CXpectari non posse: neque equidem ullum novi in tota rerum natura Corpus ste Xile, quod si in tubum cs formatum fuerit, di stentum sibi ine remissum tales faceret oscillatio nes: Cum et ipsa elastica resina Ca0utchoui, il-Jud tantum faciat, ut distenta , sibique remissa sese contrahat, ad priorem redeat figia Tam, HCique eo peracto multum oscillare videatur. QuiC- i iii id id sit, illud tamen certum est, arteriam, si
elastica iis ci possit, ubi dilatationem passa est, sesei ipsam in contractionem vindicare debere, dilatationi aequalem. Quod si sit, evidens est, quum Partim musculari illa tunica opus habuisset natura, si illud tantum eicere voluisset, ut distenta ab unda san guinis arteria sponte sua in 1ystolen transeat atqucti eas Vires cordis restituat, qua o Paulo prius in dila itanda arteria impensae erant. Utinam falsiim hoc de Ii arteriarum vitali praejudicium immortalis II AI
26쪽
yra I b) non excidisset calamo i Si contractionem
dilatationi ae qualem facias, non est cur a vi vitali essectum derives, qui omni elasticitati communis est. Si vim vitalem arteriis inesse velis, nec sic istiit contractionem dilatatione majorem facias, quod
nisi esset, elastica quidem foret arteria, sed absque vi vitali. XIV.
Ad alteram classem illa esXperimenta retulisse milii liceat, in colarum e plicatione dubii haeremus Omnino, niam ab elasticitate, nunc a vi vitali, an vero ab alia quadam causa derivanda sint. Intertiaec Primiam omnino locum tenet illud, quod de vinculis arteriae injectis semper observari asse aeunt : Partem fias, Cordi PIOPiorem , quae Cis viri
culum est, vehementer iiitumesCore, quae VCro trans vincialiam est, a Corde remotior, detumescere, ina- Diri , Pertusam nullum sanguinem fundere, at liae Coclem Prors US Vachiam reperiri. Iste qui leni oXPerimenti successus omnino non inter recentiorum
inventa pertinet: Observaverat idem jam magnus lillo circulationis parens HABU EIUS sc) : et antel
27쪽
tandem experimentorum serie illustris HALLE Rus q); idem quoque et ego in vivis cuniculis ali quoties obsci avi, neque, cum illud a longo retro tempore a tantis viris adeo Constantei relatum esses legerem, operae Pretium fore arbitratus sum , id inter mea CXPerimenta reserIC. NUΠC iae UO ego , neque quivis alius virium Vitalium amicus alienus erit, Partem CXPerimenti in ean em conferre. Verum poterat et ab aliis Causis idem oriri : a corde nimirum, et ab elo licitate. Ab ela licitate: cum arteria differata, etiato non a CCedente Cordi S Coim tractione , propria sua elasticitate in systolen transeat semper. 21 corde : etenim vinculo licet arteriae in jecto , propterea non tollitur aCCepta jam ejus undae Velocitas, cpiae jani vinculum superaverat: haec adeo, cum illaesa prorsus et intaCta remanent, sufficere posse videretur aliis, qua sanguinis illa unda ulterius Progredi, atque reliquam arteriae partem emensa , in Venas usque transire Possit. Accedit, quod a sola vi vitali illa arteriae inanitio omnino non possit derivari , Clam nunquam tanta sit ejusdem contractio, Ut omni cavitate intus
28쪽
abolita , sanguis omnis inde se expelli patiatur.
Praeterea si ex hoC CXperimento Vim arteriariam vitalem demoristrare velis , Candem quoque Venis Propriam esse oporteret: illud enim in venis aeque
succedere , a praestantissimis viris HARVEIO r),
U ALLERO g) denique, relatum accepimus. Itaque hoc eXperimento, me saltem judiCe, non necessario sequitur , vim vitalem arteriis inesse. Quae supersunt adhuc ejusdem Clanis argu-tit menta, Cum levioris momenti sint, ideo tangeret Potius, quam perlustrare animus est. Ligatam ar- lteriam Aortam Ct super Vinculum pertusam , san-li
guinem inquiete cordis valide ejicere, id quidem li)l iv Uigvis eventus erit, de quo iterum certi nihil asterii
29쪽
pol si , neque desiniri, an ille clasticitati, an vi itali debeatur. Bis ligatam arteriam h) inter vin-
uia i Inguinem fundere, itidem elasticitatis effectus itoterat esse. Quod extremae vivi hominis debilitati pallor superveniat, adeo Pie sanguinem CXminimis vasis cor versus rediisse oporteat st), id quidem a diminuto in universiam motus CirCula torii impetu, indeque oriundo frigore provenire poterat, pio et Vegetabilia omnia et alia Piacvis mere inorgani Ca Corpora Constringuntur. Arteriis versus osseam naturam declinantibus, sanguinem in venis qui lcm colligi, collectum vero stagnare, Propterea Ploci tun C AUXiliatrix arteriarum Contractio agere desinat su) , istud cluidem non perpetuum prOVectioris aetatis vitium est, atque si esset, poterat quoque non ab ossea arteriarum natura, sed a diminuta illo ipso tempore cordis irritabilitato derivari. Nem s in arteriarum tunicis hinc inde dispersos passim reperiri, legitur: ast num in illis maneant, atque ita distribuantur, ut inde arteriis sive sensus sive motus ACCOdCre queat, dubito valde, cum nullum unquam 1 actum sit CXPerimentiam, Unde Constaret, sensit, ili tatis aut irritabilitatis sy) arterias ciuicquam habere. De muscularibus Carundem sibris inserius dicemus. XVI. Ad ea nunc tertiae classiis numerosa phaenomena
30쪽
accedo , quibus nihil plane eX universa de motu fluidorum Se s lictoriam scientia lucis adfui et
quaeque omnino locum obtinere non possent , ni si in universi, arteriarum systemate vis vitalis yes cieret. Seae Corundem huCusque repori. I. Rei: duam sui Dinis celeritatem in minimis Mosculis, longe in igniorem in majoribus venarum trura Cis, sanguinis venosi reditum in Cor, eamque redetantis Vim, ut tantundem sanguinis quovis Pulsu eX Utraque vena Cava in deXtrum cordis sinum essundi queat, quantiam Coclem Pulsu ex ventriculo posteriori in Aortam eXpellitur: Cum adeo sanguinis Circuitum, qui absque virium vitalium subsidio , a corde di Verso, plane obtinere non pesset. II. Γeliquorum cor poris no stri humorum , secretoriorum nempe, eam a sanguine separationem , cluae tum in Cerebro , t tam in laePate, tum in rene, tum in testiculis Peragitur , reliquis Pie organis secretoriis: motumque dein Coriandem ad destinata ICCCptacula ; quod utrumque humani certe ingenii Ultimos limites trans Cenderet, nisi in minimis Coriam Organoriam Anfra ctibus, vi cordis, post tot impetiimenta viX non in tottam CXtinctae, Vis Vasorum Contractit is atque vitalis accederet. III. Ium derivationis quae laesis aliquo in loco , vel tantum debilitatis vasorum Pa-1ietibus , efficit, ut ab omni parte , et secundrina
Commianes Circesitus leges et Contra easdem, sanguis insigni cum Velocitate eo Constriat,iat Otiam Contra ponderis vim in rimam sese praeciPitet; quae