Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

41쪽

Versatur ergo Medicina clinica circa morbos particulares, prout in natura securrunt: hique ejus objeetum sunt. Medicina cli. ni ea diagno ii, prognosi, & therapia speciali constat. In morbis patricularibus Medicina clinica omnium primo definit, ad quam spectent

oblatus morbus pertineat. Formas aecidentales morborum, seu Varietates in una eademque specie morbi infinitas videbimus. Dissicultas autem maXima est, quod itie formae ae-eidentales, seu hae Varietates medicum saepe decipiant, ut is putet tot esse diversas spa- ei es, quo Oi mas sulit autem sormae ejusdem morbi tot, quot aegri eo morbo tenentur. Exemplum petitur a febre e. g. bHiosa. Necessitas Medicinae clinicae addiscendae ex eo ellicet, quod longe aliud sit ni orbuina Ger avio per causas suas graphice & technologice descriptum intelligere & memoria tenere, ' Eliud eren ima morbum non a Merhasio , sed ab aegro, saepe Vocabulis impro priis, causis omissis, ignoratis, falsiis assignatis ita dignoscere, ut cum alio non con. fundatur.

Miror, qui fieri possit, ut aliquis hae

42쪽

3 optandum esset, ut post auditum collegium practicum in majori nos comio adhue diutius videndis aegris per varias anni partes& variis annis, operam darent. Testes apeliato illos, qui tanto studio, & tam indefesso compluribus jam annis, omnibus in hoc no-soeomio exercitationibus interfuerunt. Ρuia latisne hominem fieri: egregium belliducem posse, qui exereitum, arma nunquam viderit , nunquam praefuerit militibus ducendis,

qui milites solum pictos viderit

Hoc anno, Deo dante , potissimas medicinae clinicae partes pertractabimus. Hinc explicationes anatomicae, physiologicae omittentur , utpote aliunde notae. Hinc & auctorum opinionibus recensendis non immorabimur, ut quae Onerant potius, quam ornant. Sed ud tempus lueremur, solummodo dicemus, quid in quovis morbo sit autfaciendum , aut omittendum; solummodo id, quod est practicum.

Multum mecum ipse & saepe numero disputavi, quae demum ratio sit, cur in numeroso plerumque candidatorum coetu tam pauci reperiantur, qui gravissimo muneri, ad quod

43쪽

3Iquod sese aecingunt, qui spei conceptae parentum , patronorum, carae patriae tam raro ex voto respondeant, quive in generis humani non tam solatium, quam perniciem nati non sint, non sint illius, qua aluntur, terrae pondus saltem inutile. Cogitanti mihi multa se praebuere per hosce annos Observatal decimus enim nune annus labitur, ex quo institutiones praeuicas ordiebar) multa inquam se mihi obtulere, quae tandem hoc dubium exemerant, quae vejustam indignationem cordato cuidam movebunt.

Sinite, Auditores optimi, ea impedimenta studii potissimum clinici, eas Vobis rationes eXponere, ob quas tam pauci eos sibi fructus referrent, quos & referre, si mallent, possent, & ego, ut referrent, eminenti quodam modo & vehementer I Optarem. Primum studiium clinici impedimentum ob servavi defectum illum ingentem scientiarum, quas auxiliatrices , & propedeuti eas apellant, dum logices physicesque , dum mathematum prorsus ignari, & sanctissimarum harum disciplinarum osores potius ad eam artem gravist simgm condiscendam properant, quam sine limatissimo judicio, sine exercitatione assidua,

44쪽

32 oculata , sine profunda meditati ove nunquam, auspicato eXerelleri S. Atque ita male instriicti, invitis Musis omnibus, invitis manibus Divi Hippocratis, ejus ipsius artis praecepta tam Oscitanter, tam perfunctorie, & velut aliud agendo , tanta eum iuvitate ut nune est adolescentium genus nugatorium) audiunt, ut absoluto studiorum curriculo non 'praeceptiones adaequatas, non quoddam praeeeptionum bonarum syste. ma, sed discerpta tantum & avulsa, aut male colicerentia seientiae membra teneant.

obstupui plane date hoe candori meo. meo in vos studis, ' ignoscite vera fatentUobstupui plane multoties, dum frigidissimum illud frigus contemplarer, quo detenti non meas cum de meis tenuiter seiatiam) sed ipsius naturae, Magistrae semper Optimae, prae

Alterum est, quod profectus insigniores imprimis impedit; nolunt nempe suas vires in paueis aegris periclitari, nolimi adcurate&pensiculatim, Patienterque unius tantum alteriusve aegri morbum excutere, scrutari, &limatas sibi, atque vere practicas ideas comparare; neque, cum adeo peregrini sint, &plane li0ssaites in Ρeripato, id faeile polsunt. Hine

45쪽

Hinc fit, ut vagis, inanibus, sine lege modo. que propositis quaestiunculis mox, sibi quandam vagam, & prout sors dedit, notionem morbi sigunt, nullis niXam fundamentis, &aegrum fortuitae & discriminis plenae mediacationi subjiciant. Sunt, quibus animus juveniliter prurit. mox ubi theorethicas praeceptiones deserue-TUDt , aegros quam plurimos videndi. Nil reperiunt hi in pauculis illis aegris, quos schola praeli ea offert ; nil visu contemplatuque dignum magnis hisce ingeniis suppeditat curita haec nostra suppelleX, & exiguus aegrorum numerus. At, dum spretis his nostris rivulis illa sumina adeunt, suam inde sitim expletu.ri, en, non refectos, ut sperabant, sed plane oppressos. Sed missa imagine errorem hune frequentissime commiti solitum a medicinae candidatis curatius CXpendamus.

Nempe in ca non pauci opinione versantur , prodesse, si, deserto hoe nostro exiguo

rososque ibidem aegros, atque ingentem morbidorum morborumque colluviem spefient. Hi obiter aegrotansium lectulos percursitant,& dum morborum numerosorum plurima no. mina audiunt, remediorum ingentem copiam

46쪽

& varietatem, formularo inque farraginem sibi compilarunt, pessime opinantur, se A ipsos morbos nosse, cum eorundem solum nomina norint, & cum plurimos viderint, Omnino sibi persuadent, se & plurima vidisse. Vidi, dum in paucis aegris sese exercere negligunt, pessimam inde negligentiam nasci, non facile posthaee corrigendam. Aliud est candidatorum genus, quod no-Va, rara, inaudita, quod ve morborum monstra solum arbitratur suum attentionem mereri; quid enim emolumenti, quid bonae frugis ex collegio practico comparabunt cita enim ipsi ratiocinantur qui nihil viderint, nisi morbos illos quotidianos, nil nisi febres aeutas, varias equidem, sed quae in vulgus notae sunt, cum pleraeque mortes inde

sint.

Doleo plane multos esse , qui ita opinantur, qui sibi salso persuadent, omnia esse in vulgatissimis his morbis vulgata quoque Apiana, omnia jam esse in apricum deducta, ut hallucinari nemo alius queat. Deum immortalem, quam multa adhuc vel in obviis morbis, qui medicorum industriam exercens quotidie , quam multa, inquam, adhuedum in hac plena scientiarum luce, obscura, ambigua,

inae

47쪽

inexplieabilial quam multa, ubi eκ peditio. res medendi methodi adhue desideranturi Hi dum insolitis inhiant, de consueta aspernantur , perversam hanc agendi rationem gravissime plerumque Iuunt ; ignorant cipe

vel simplicis catarrhi curationem , & dum illi raras solum aegritudines vasto sublimique ingenio dignas reputant, quotidianis nos interim morbis, mortisque in praedam cedimur. Aliud est genus hominum, quod arcana solum, quod remedia specifica, quod formulas conquirit, ut habeat pro cujusvis morbi nomine unam alteramve formulam. His armis instructi, sed scientia formandarum indi .cationum destituti, eunt in universum mundum & remediis, & sui pleni. Rident hi curtam hane nostram supelleltilem remediorum, nostram in medendo simplicitatem, nostram in ea remediorum heroicorum, specificorum luxurie potius, quam ubertate, ignorantiam. Vellem hos, qui ita sentiunt , eniXe rogatos, ut non nostra remedia pauca syne atque obvia 3 sed nostram methodum condiscant. Impedimentum ulterioris profectus clinici aliud quoque reperi, Proesidentiam nempe illam, ubi sibi falso impununt, cuncta se scire, ridicule superbientes de curta scientia-

48쪽

rum penu, miserabiliter ani bitiosi. Hoc genus. hominum levidense sibi vim praecludit ad scientias condiscendas. Respiciunt nunquam, utut fors essent a n tura nou male instructi nomina rerum, res ipsas, non tenent : blatte-rones, ardetiones . . FEciam hoc 3nno , ut hos non verbis, quod frustra saepe est factitatum, sed facto ipso convincam, non nisi contentione magna vel obvias aegritudines scrutandas esse. Haec habui potiora prosectus clinici im pedimenta recensenda, sed quae vestra non

erunt, cum frequens hic veller conventus atque haee tanta animorum vestrorulla conten.

tio abunde demonstret, quam praeclare de studii dignitate sentiatis.

PROOEMIUM ANNO 1785, 3. OCT.

LINaUA VERNACULA HABITUM.