Caii Plinii Secundi Historia naturalis ex recensione I. Harduini et recentiorum adnotationibus

발행: 1831년

분량: 649페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

191쪽

quasdam terras diligenter colero, sicut in Sicilia, tradunt: itaque decipi advenas. VIII. Quonam igitur modo utilissime colenta P agri 3 Ex oraculo scilicet, malis bonis. Sed defendi aequum est abavos, qui Praeceptis suis prospexere vitae. Nam quum dicerent malis, intelligere voluere vilissimos. Summum providentiae illorum suit, Ut quam minimum esset impendii. Praecipiebant enim ista, qui triumphali denas argonti libras in supellectile crimini dabant: qui, mortuo villico, relinquere victorias, et reverti in sua rura postulabant: quorum Praedia colenda suscipiebat respublica: exercitusque ducebant, senatu illis villic ante. Inde illa reliqua oracula : Ne

Virgilio observavimus, lih. IV, vers. 28. II. .

vitios evictis nimius Mese, tili in Sestia. Adde eiusdem Theophrasti hi,tosiam , de Caias. lib. III, cap. 25, de eotolio illo Corinthio ita Syracusani astri euilura aherranter quam Plinius et antea retulit. lib. XVII, e. 3, et nune iterum indieat, quum subiungit, iraque d. xipi -υerans. I l. VIII. Colerimm Broti ex AlS. Reg. η, est Iti . Em P. t Iriumphisi. lloe est, triumphali viro. Quem Pli ius tioiei hoe loeo indieabimus lib. XXX lis, cap. 50. Signat hoe tempus egregi versiculo

i is tamen i iamina eximen e l. ll. - triti phratis denas. Ita hetie MNS. Beg. 3 et 2 , et editio princeps. Frustra in reeetitiorisiis emendatum triumphisti. Id a rensoribus erimitii datum Cornelio Ruiitici bis eonsuli et diei iura laneio, anno v. C. 478.

Qtii moratio. Atilium Regulum intelligit , qui maritimo ae terrestri praelio Raeti, Carthaginiensium viri-hus, postea vietus ah iis et in aetecapitis, anno V. C. duodequingentesimo. Vatit. Nax. lib. Iv, cap. 4 .nuin. 6r Eiusdem nontinis et sutigianis A uitii Regiatis, primi Ptiniet heui

moxitium esse, Occiasionemque micitim

192쪽

triam agricolam esse , quisquis emeret, quod praestare ei sun dus posset. Malum patrem sumilias, quisquis in tot diu faceret, quod noctu posset, nisi intempestate Caeli. Peiorem, qui profestis diebus ageret, quod seriatis deberet. Pessim iam, qui sereno die sub lecto potius operaretur, quam in agro.

Nequeo milii temperare , quo minus tantam CX e In- 3plum antiqui talis asseram , ex quo intelligi possit, apud populum etiam de culturis agendi morem fuisse, ' itialiterque dessendi soliti sint illi viri. C. Furius Cre-

sinus e servitute lihecutus, quum in parvo admodum agello largiores multo fructus perciperet, quam ex amplissimis vicinitas; in invidia magna erat, ceu fruges alienas pelliceret veneficiis. Quamobrem a Sp. Albino curuli die dicta, metuens damnationem, quumbo, Ad vers. lib. XXX, c. 38. Η. Ilere lium, parvum est praedium, quod heleditate ob enit. ED. P.

Quod feriatis. Vt Virgilius cecinit

Georg. l, v. 268: a Quippe etiam sesiis quaedam exercere diebus Fas et iura sinianir rixog deduore nulla Belligio vetuit, segeti praetendere saepem, Insidias avitius moliri, iticeiadere vepres. Balaniumque greges fluxio mersare salubri .s uQuamqtiam potiti fleea, inquit Columella, negant gelem seriis sepiri deberet velatitquoque lanarum eausa laxari cives, nisi propter medicinam ... Fer is autem ritus mulorum etiam illa permittit: ne pinsere, saces incidere, candelas setiare, etc. u Et Caio, eap

ai e ii Per serias verti fossas veteres

tergeri, viam publicatra muniri, vepres recidi, hortum fodiri, ele a a M. Porcius Cato, inquit Columella l. c. antilis, equis, asinis titillas esse serias

dixit, e.. a Il. Cresistis. MSS. Cresimias. Apud Gruterum , p. 35, Gemina Meundi Iegitur. Habet aliquid bule narrationi persimile Plinitis, de Bemmici Palaemone, lib. Xlv, e. s. Ad hane gen

t in Furiam nummus per linei argenteus e Museo nostro, et apud Pati

num, P. VI, D. 3, in quo lani hi

stoniis imago est, cum epigraphe , M. Fun . L. F. . Tropaeum portis

civitatis impositum: hine aq illa legionaria . inde Roma stans galeata,

sini ira basiam get Ii, si e sceptrum dextra serotiatia iiDpotiti tropaeo.

Betro, ROMA. Itide, PIILI, pro ruit t. Non est hie Furius cogitomine Philus. Ceile si Domen his litteris de ignaretur, Phiatas esset, noti Phitas: vet sol scribi solet, pro Sergitis, eleaeiora similiter omnia. At hie senis totilia est: M. Furias Lueti Flitis

Ihilippis Legionem Impostiti, praesi diariam sei licet, post praesium Philippense, alitii V. C. 732. II. . Auitio. Sp. Postumio Athino, aedili tum curuli. In hae narratione,

193쪽

in suffragium tribus oporteret ire, instrumentum rusticum omne in sorum attulit, et adduxit lamiliam validam, atque ut ait Piso bene curatam a . vestitam, serramenta egregie facta, graves ligones, vomeresponderosos, boves saturos. Postea dixit: Veneficia mea, Quirites, haec sunt: nec posSum vobis ostendere, aut in forum adducere lucubrationes meas, vigiliasque, et sudores. Omnium sententiis absolutus ita quo est. Profecto, Opera , non in Pen Sa, Cultura Constat. Et ideo maiores fertilissimum in agro oculum domini esse dixerunt. Reliqua praecepta reddentur suis locis, quae propria generum singulorum erunt. Interim Communia, quae succurrunt, non omittemus. Et in primis Catonis humanissimum utilissimumque : Id agendum, ut diligant vicini. Causas reddit ille: nos existimamus nulli esse dubias. Inter prima idem cavet, ne familiae malae sint. Nihil sero faciendum in agri cultura omnes

Censent, iterumque Suo quaeque tempore Acienda. Ex tertio praecepto, praetermissa frustra revocari. De terra cariosa exsecratio Catonis abunde indicata

quum prius legeretue, saliam salidum, reposuimus, Iamitiam Draridum i ad moniti dielo Catonis, quod ex lib. de Be Bust. e. 5 desumptum Noster proxime laudat, Ne familiae mole

ait. II. O tam domini. vide quae in eam dem sententiam attulimus e. 6. extra is

δεσποτου παρουσι M. II. Id agendum. Cato, c. ivr meitiis honus esto, e r. II. Causau riadit. . . ne familiae, ete.

Ita libri haeterius vulgati, eum Beg. 4 eod. sorte propter illud Catonis,

e. ivr Vieinis bonus esto: Familiam no siDeris pereare, nimirum in Dicinos. Si eo silenter Dieinitas indesit, Dellius tiara Derides, veras facilitis Ioeasis. Operarios faellitis e ni eos Si noδη- eabis, operis, itimensis , materia M. Atini. Ete. in Beg. 2 eod. haud minus sorte sἱncere, Ne familitio moloiit. propter istud .iusdem seriptoris,

Q. v et Famitiae male ne sit, μοι id lene alaeae, ne esurivi, ele. Nihil soro. Cato, e. V: inera omnia mature conflatas se . nam res malica sic est, si tinam rem sero feceris, omnia Opem sero Deies. His adde

quae ex Columella disim tia lib. XVl I.

e. 39. II. . De tefra, ele. Eam Lugdunenses

194쪽

est. Quanquam Praedicere non cessat is : Quidquid per asellum fieri potest, vilissime constat. Filix biennio moritur , si frondem agere non patiaris. Id essiacacissime Contingit, germinunt is r in is baculo decus sis. Succus enim ex ipsa defluens, necat radices. Aiunt

et circa solstitium avulsas non renasci, nee arundine Se Ctas, aut exaratas vomeri arundine imposita. Similiter

et arundinem exarari filice vomeri imposita praecipiunt. Iuncosus ager verti pala debet, at in saxoso bidentibus. Fruieta igni optime tolluntur. Humidio- rem agrum sossis concidi atque siccari, utilissimum est: lassas autem cretosis locis apertas relinqui: in solutiore terra sepibus firmari, ne procidant: aut supinis lateribus procumbere : quasdam Occaecari, et in alias dirigi maiores patentioresque: si sit oecasio, silice vel glarea sterni. Ora autem earum hinis utrum-

agricolae voeani rore Potitiieme, .utias; pediculorum: quoniam dum palis et ligotiibus eolitur, intimis venis velut quamdam eariem putrium lignorum ostendit. pedientorum lenis itimque soldiluis, ne eolluviei s mi.

m H dis ea lib. XVII, e. 3. II. Ita L nio. columella, II, 2. N. Similiter. Arundinis eum suee odia el ἀυτιπαθειαν altero vide exemplo firmata, lib. XXIV. e. 10. Hahel haeeutioque Dioseorides, lib. IV. e. 487.

Begg. 3, 2. et editione priueipe,

lib. ll, e. 2, et Theophe. de Caias. lih. V, e. 7. DAL. Atia avinia. a Decli es fossas, inquit Columella, Deo citato, et ad imum solum coarctatas, imbricibus supinis similes sacere eonveniet: nam quarum reeia sunt latera, eeletileraquis vitiantur, et superioris soli lapsibus replentur, ete. a II. Quasdiam oceaeeiari. Oblegi nempe, in subterranei miniculi modum. Η. Ora autem earum linis i. r. IVidistisset. ιι m. In pri Deipici atque exitu si

195쪽

que lapidibus statuminari, et alio superintegi. Silvaeox stirpandae rationem Democritus prodidit, lupini

. IX. vii. Et quoniam praeparatus est ager, natura nunc indicabitur frugum. Sunt autem duo prima eurum genera. Frumenta, ut triticum, hordeum: et legumina, ut soba, cicer. Dis Ierentia vero notior quam ut indicavi deceat. . X. Frumenti ipsius totidem genera, per tempora satu divisa. Ili herna, quae Circa Vergiliariam occasu in

sata terra per hiemem nutriuntur, Ut triticum, sar, hordeum. Aestiva, quae' aestate ante Vergiliarum exortum seruntur, Ut milium, Panielim, Sesama,hoi minum, irio, Italiae dumtaxat ritu. Alioqui in

Graecia et Asia omnia Vergiliarum Occusu seruntur.

sae , hina saxa pilarum v lee eonstituantur, et iisdem singula superim ponaratur, more ponticulorum: ut eiu dem construelici r; paria sti,titient, ne praecludatur humoris illapsus, atque exitus. Colum. loe. eil. II. IX. Stine utilem duo. At, h;see veris his ad eum locum Ex hordi o Ut rum civile, ete. Exhibol Omilia Theri.

phrastus, II ist. lib. Vlli, cap. 3, 2, et quidem eap. Aύο δἐ γέ- τα

Vergiliarum neemiam. De quo di. eetur cap. 59 , de exoriu , cap 66. Columellam et vita lium sequitur. I, enim de Re litist. lib. II, cap. 8 P eri nostro puctue, inquit, ti.

retina . inque ritiam triticum, non ante

s inare, ut m oeetaeriae Vergili ner ad ipsum timueris sie edisse ita At si triticeam in in sena , robustaque sarra, Exercebis humum, solisque iti,tahis aristis: Ante tibi Eoae Ailati. idos abbcondaritur. Absentidiantur ratitem alte. o et Irigesimo ia e po,e viti/n-mniale M inoctium , ut Od fere consi- ei ur notio utindas orichris: propter od intiligi d. het trietes satio illi csex ce utur4riaginta, ah Oeensti Vergi. iuria n . qui se ante diem sa 1 uendia,no thris, ad utimiae temporia. Il.

Vere lis solio a tam te quomst, Me uicia , ptires Aecipitini sti ir et milio Dente tinnuia curia. Vide Seneeam, epist 87. DAL. In Graeeiti. in Boeotia, ut dicetur eas. 56. M.

196쪽

Quaedam autem utroque tempore in Italia. Ex his quaedam et tertio, Veris scilicet. Aliqui verna, milium , panicum, lentem , cicer, alicam appellant. Sementiva autem, triticum , hordeum, sabam, napum, rapam. Et in tritici genere pars aliqua pabuli est quadrupedum causa sati, ut sarrago; et in leguminibus, ut vicia. At commune quadrupedum hominumque usui , lupinum. Legumina omnia singulas habent radices, praeter subam , easque surculosas , quia non in multa divi-

Ex his nediam. Vt milium . ita Virgilio, Georg. I, vers. 245r Vero

His actio . . . Et mitio Menia annua curia. NARD.

Alien i. Frumentum, e quo sit aliear nempe siliginem. Quidam legunt Arineam , quidam Ali striam , ex Columella lib. II, cap. 8. D L. - istetim omeliane. Et genus esse ei ilai altea hie xidetur, ut ait Calen. de Alito. sae. tom. VI, cap. 8, pag. 3 4, του γευους των πυρώυ Aeti, ὀχουὁρος, ele. Nempe allecim P Iinius, itim hoe loeo, lum lib. XXII, eat'. 6s , pro ea fruge accipii, ex qua sorbitio, seu pula eiusdem Dominis concinnatur. Ei a Catone pariter sie idoliar accipi, e. Lxxvi r Piacentam aio Deitos furitiae siligiti e libensar. . . furitiae librias ar et aliaue pri-mne iuras II. Alieam in tiquam insura. Bito, ele. Ei eap le rursum 85. II. Semerui . Theoplirast. IIist. lib. VIII, cap. 4 , Π Απορα μευ οἴν

Loedetim, sin , eie. Unde intelligas, qaiae semetitiva proprie appellentur.

lia drogeo, ut dixi miis superi re li-hro, cap. 35, de oeymo. Festus r

Fur go appetiatiar id quod ex pluri- s satis pnhiat eausa diatur iumentis. Colum. lib. II, eap. r pHominem in jesrihili stereorarissimo loco . . . serere con enit. Ea sti optimia, qtium cantherini hordei decem modiis Age - orierit . . . Frigoruus qtatim Miapa dia deseretine, O MMs , ouererisque pee ιἷtis Optime desecta pr-- ιι γυ-. Fit ox sarre, hordeo, trilleo, vieia, ele. Vide eap. 4 . u. Legumina omnia. Legumina omnla singulari nituntur radice, eamque radicem lignosam habent, quia non in multos superne ramos ea legumina dividuntur, nee numeroso caule et ramulo se attollunt, praeter satiam. Frumenta vero a diverso mullis radicatitur labris, sed quae ramos minime miliant. Uaee Plinii . haee Theophra si mens, Ilist. lib. V IlI, cap. 4:

197쪽

duntur: allissimas autem Cicer. Frumenta multis ra

dicantur si bris, sine ramis. Erumpit a primo satu hordeum die septimo : legumina quarto, vel quum tardissime , septimo : suba a xv ad xx; Iegumina in Aegypto tertio die. Ex hordeo alterum Caput grani in radicem exit, alterum in herbam , quae et' prio Pnoret. Radicem crassior pars grani fundit, tenuio Psorem. Caeteris seminibus eadem Pars, et radicem, et florem. , Frumenta hieme in herba sunt: verno tempore sa-stigantur in stipulam , quae sunt hiberni generis : at milium et panicum in culinum geniculatum et Concu-

vum , sesama vero in serula Ceum. Omnium satorum

Ductus, aut spicis continetur, ut tritici, hordei;

Ilistor. lib. vlli, e. 4. Vide et Visis Tonem de Be Busi. I, 45. II. M a XV ad XX Thoophrasi Fuἷia, inquit, qui Mam in Ioeis die

Eae hord o. Theophras . III st. lib. VIII, eap. 2. II Allertim in her. hiam, quae et Priar foret. Pars altera grani hordearet, quae superior est, prior, herbam emittit, ex qua flos emteali pars altera, inferior, exit in radicem. Ex notis ἱneditis Cl. Ce-

Frabia, eae craque leguminia non eodem modo emitti me sed eadem ex parte νndicem stiri ititit. et catilem

lib. Vnt, cap. 3. II.

198쪽

muniturque vallo aristarum quadruplici: aut includitur siliquis, ut leguminum: aut vasculiS, Ut SeSamao, ac papaveris. Milium, et panicum tantum pro indiviso, et parvis avibus expositum est. inde sensa quippe

membrunis continentiar. Panicum a paniculis dictum, Cacumine languide nutante, paulatim extenuato Culino paene in surculum, Praeden Si S acervatur granis,

Cum longissima pedali obba. Milii comite granum 3

Complexae fimbriato capillo cUrvantur. Sunt et pa-onico genera: mammOSa. e Pano parvi S racemata pani Culis, Et cacumine ge inino. Quin et colore distingui liar; candido, nigro, ruso, etiam purpureo. Ppnis multifarie et e milio fit, e Panico rarus. Sed nullum

Quadrupliei. Vet. quadrisi. . Alii

Fiant m n pani tis. Gratii minuit genus, milii inflar: tio,ir s Ptiuis. I. h. do Ianuar Puniciam, a panis

plane modo vocat. II. - Brot. phola. En. P. Fimiriolo eopitio. Iti,tae erinium simbriarumque, solutae videri posis,itit II ApD. Mammosa e Piano. Turneb. et Cliint. stitit e para. mammosa generiae ratio. - Mammosa. 5ie distinxit ex MM. IIard. ED. P. - Nammosum panici genus est , inquit, cui patius inest raeemostis, exiguisque Eou latis

paniculis. Panicum est illud salivum D.ilὰeampii iti Ilist. Plani. pag. 36, et id in viilpari Clti,ii, p. 24 5. Il. Et e milio Id. Nilii initie in pulte

usus, qualis ot m auctore Festo,utium Pula miliaeea ' a melle , forma

199쪽

frumentum ponderosius est, aut quod coquendo magis crescat: LX pondo Panis e modio reducunt, modiumque pultis ex tribus sextariis madidis. Milium intra hos decem annos ex india in Italiam invectum

est, nigrum colore, amplum grano, arundineum Culmo.

Adolescit ad pedes altitudine septem, praegrandibus culmis: lobas vocant: omnium frugum fertilissimum. Ex uno grano terni seatarii gignuntur. Seri debet ino humidis.

Fruuenta quaedam in tertio genu spicam incipiunt

concipere, quaedam in quarto, sed etiamnum occullarii. Genicula autem sunt tritico quaterna, sarri sena, hordeo octona. Sed non ante supra dictum geniculo Num numerum conceptus est spicae : qui ut spem sui

fecit,.quatuor aut quinque tardissime diebus florer incipiunt; totidemque aut paulo pluribus deflorescunt. Hordea vero quum tardissime septem. Varro

oppetiareturr eram Iarie non fiatidienda , inquit Columalia, Il, 9. In panisleio raro. Sed .ia olim ustis, teste etiam Columella, II, 9: Paviis, inquit, e milio se, qui antevtiam refrigeseat, sine fastidio mirae alati

mi. NA D. Martis. Cron. et a l. raritis. ED. P.

Sed istitium sitim tam ponder sitis. Nam Plinius milium quoque frumenii genus saeti, ut ex quo tum panem rustica plebs eonseerei. quum hodie in ptilia sit eius uvis , in patii scio

Militim in/ris hos. De milio indieo eximiae magnitudinis, euiniique amnis diti. i. vide Philostrat. de vita Aprillonii lib. IlI, eap. a. pag. 332. HOesumtim voeari apud populares suos auetor est Maliger Exerciti. 292, p. s69. Quidam maluiti esse . le Lia .' Iride. H - notitis So hum Pυθgam m aeo. L. Gramin. Iuss. ED. P. Logos Ooearit. Ita rass. cimnes. Reetius lamoti plosas dixeris, ea laudulci proxime Theophrasti loeci , qui leguminibus, χεδροποῖς χορου , miliaeeis Ουη v assignat. II. timenta quaedam. IIabet haee et Tlieophe. Η sitiri lib. Vlli, cap. a s Columella lib. II, cap. 42. Genua purro , sive genicula, sunt veluti nodiet articuli. quihu, herbaeei caules et stipulae distinguuntur. II. Qui ut sirem. Qui cotieepius scili-

200쪽

quater novenis diebus fruges absol, i tradit, et mense

nono meti.

Fabae in folia exeunt, ac deinde caulem emittunt, ηnullis distinctum internodiis. Reliqua legumina su P- Culosa sunt. LX lus Pana OSa, Cicer, ervum, lens. Quorumdam caules sparguntur in terram, si non habeant id miniculum, ut pisorum. Quod si non habuere, de . teriora sunt. Leguminum unicaulis faba sola, unus et lupinis: caeteris ramosus Praetenui surculo: omnibus vero fistulosus. Folium quaedam ab radice mit

tiant, quaedam a cacumine. Frumentum vero, et

soloi tenui Ea quo solere eo in

Ilis dis laetum. Nullis eerte ge- hietilis intersepium , glabrum , in

I titiis di, inerum internodiis. Si

excirium ramulo iam species, ea tan

tum parte, qua prodeunt, geniculum revera eo spicitiae , i 3 quod ali Themphrastus r si vero nodum voeam ras aratieulum, qui omrii ex parte eaulem ambit . el internodia soparai, in fabae caule nullus est. Itaque quamvis gemnieulatus is sit, nullis lamen internodiis di,iinguitur. Quidam legant ,

mutiis dis invium. Da L. Reliquia... surculosa sunt. Noe est, plures e sua eadiee paules emittunt i τα μευ πολυχαυ α. Theophr. l. e. llARD. Ex his ramosa. Πολυκλαδα, quo mcatilis in plures se suadii ramulos. H. - ciere, emum, ele. Ne saepius ea Aem repetantur, suum euique legum;num generi nomen a Beeentioribus itiditum assgemus, quum de Uno quoque singulatim Noster, ut solet, iraeiabiti Eo. P. Oguminum tini tilia. De sabagraeea loquitur . seu latina: et enim quam nos fabam vulgo dἱeimus .eaulem non usum ex singulari radiea erumpere, ut lanteum lupino, experientia e mmonstrat. II. - Leg iis ritim, etc. Quum sit non exigua disserentia inter ramosum et surculosum ui monstrant verba. quao statim ante praeeossemnii dixit enim, να- vi te mitia aureiama atini. Ex his ramosti eiere, emum, lens ; qua ratione eonsistet haee sententia Z meis teris ramosus praetentii star se a videntur enim verba inter se pugnare.

Nimirum inverti debent, ut arbitror . dictiones, legendumque , tantis et L pinis praetentii sincias, eae eris ramo atis. Pini. Theophr. Histor. lib. VIII, eap. 2. Da Lec Ramostis. Caeleris, inquἱ . eaulis in ramos spargitur, ligno praetenui, aed eodem instar sistulae contavo.

Frumentum. Prius legebatur mentum .el hordeum utrumquer ubi aetcirquet miruin in modnm Daleeam pius, ut quodnam sit hordeum utrum ' Ie, explanet. Nos sinceram haneleelionem ope eod. Coib. 3, et Par.

SEARCH

MENU NAVIGATION