Caii Plinii Secundi Historia naturalis ex recensione I. Harduini et recentiorum adnotationibus

발행: 1831년

분량: 649페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

571쪽

et contra scolopendram terrestrem vel marinam : item scorpiones: privatimque valet contra hominis morsum. Radix contra increscentia hulcera recens potentissima. Avida vero cicatricibus decorem assert. LVI. Item pulegio est nepetaeque societas. Dec taenim in aqua ad tertias discutiunt frigora, mulierumque menstruis prosunt. Et aestate sedant calores. Nepeta quoque vires Contra serpentes habet. Fumum ex ea nidoremque fugiunt, quam et substernere in

metu obdormituris utile est. Tusa aegilopiis imponitur, et capitis doloribus recens cum tertia parte panis temperata aceto illinitur. Succus eius instillatus naribus supinis, profluvium sanguinis sistit. Item radix, quae cum mirii semine in passo tepido gargarizata anginis medetur.

prodest succo, et simul virlvas eortigit. II. - Inflationi se de etiam, eie. Dalee. insationi a decorium. Meetia eis. ED. P. Vul M. Conuersas Milieet, ut di-elum est e. 5 . Ad innationes praeterea duritiamque vulvae egregie sacere sexibit Dios . l. e. II. Inereueraria Audeo . In quibus scili-eet caro supra modum exerescii. D.

LVI. Dis titina. Quae febrium horis

rorem antevertunt. H.

Frigora. Quae aeeos1ἰonum sebH-lium peineipila ἱnvadunt. D L. Mensimis , ele. tam vim pulegio vel ,oli Q. Serenus vindieat, e . xxxv r

folia e vita Hugae titiliter imponun. ων. Ε,t haee sortassis Dioseoridis να- λαμAθα. HAMB. In metu. In eo loeo obdormiiuris, in quo serpentes metuendae. Il. Clii m. in mera eo dorm. En . P. Tvia. Aiγcto, oeuli vilium est, quod in angulo oeuli, qui est ad nares, seri omnea lestanturi esseque lumen lem ahseeasum, qui in ea parte suppuret, et fistulae modo distillet. Nostri Haetiti Lermati ex ea re voearili Graeci αἰγixianae et τὰ αι- racntat, quae vox oeulum eaprinum soriat, a vitio Milieet et laba, quae eapris sere propria est et continua.

Vide Cela. VII. P. H.

Mectis. Qui et narium morbis me detur. si Theod. Pri,cianum audimus. Iariatis Nero speetaliter sie medeberta,

inquit ille, I. de narium morbis:

572쪽

LIBER XX

LVII. Cuminum silvestre est praetenue, quaternistitit quinis soliis veluti serratis. Sed et sativo magnus usus , in stomachi praecipue remediis. Discutit pituitas, et inflationes, tritum et cum pane Sumptum, Vel potum ex aqua vinoque: tormina quoque et intestinorum dolores. Verumtamen omne pallorem hibentibus gignit. Ita certe serunt Porcii Latronis clari inter magistros dicendi , adsectatorcs , similitudinem coloris studiis contracti imitatos: et paulo ante Iulium Vindicem adsertorem illum a Nerone libertatis, captatione testamenti sic lenocinatum. Narium sangui-LVi I. cimi m. Haec totidem verbis interpres Oribasii, XI, sol 302, post DIOM. III, 69. II.

Apud Diose. Ill6 68, ευπιομου hodie legitur, hoe est, ori gratum, sorte

num , c. 69, ad stomaehi imbeeilli. talem levandam in primis laudatur.

mutitit. Crassἰores humores aepituitosos. per alvum et urinas educit 1 eosdem a eap;ie evocat. II. P.Mitas. Vaporosos et erassos spiritus e pituita genitos. PINT. Et in lutiones. Haee dei neeps iis isdem verbis D se. tum de euminoaativo, tum de silvestri, IlI, 68 et 69. Iman. Gemina. Diosc l. e. Q. Serenus, e. xxvia, de ventris dolore mitigando in etiam ex ἐνmmis, tristim potare mintim ConDeniet, q-d iam nobis victimentia proba tine. H. Patiorem. Vnde euminum paltins Q. Sereno, e. xlv, et Persio, Sat. V. Exsangue eliminum, Iloratio. I, ep. 20. Et hoe pariter notat Diosc. liae. Q.

Porrii. M. Poreius latro, genere Hispanus, primus elari non in Is pro issessor, ut auctor est Quintilianus, X. s. Hune Seneca paler in Praes. Contratam egregie eommendat, ut egregiis deelamatoribus, sui Augusti Meeulum illustrarunt, praeripuisse gloriam videatur U. Itilium. Qui primus aduersus Ne ronem eonspiravit: natione Gallias . stirpe regia, ordinis senatorii. Vide Dion. lib. LXIH. p. 724. H. Adseriorem ilium. Is quum Gallias pro praetore regeret, a Nerone pri-inus omnium, qui exercitihus praeerant. defeeit. Suetonius in Ner. Dan Capturione testamenti. In ea platione testamenti quum eius testamentum .ae hereditatem Nero raptaret Helenocinatum fuisse, Neronis cupidiis tali ei voluptati obsequutum , ut eius amie;lia et benevolentia summos honorum gradus eo sequeretur. dum pallido eolore simularet adversa valetudine se premi, qua brevi periret. Dan Naritim sanguinem, eie. Diose. Ils.

573쪽

nem pastillis inditum vel ex aceto recens sistit: et oculorum epiphoris per se impositum, tumentibus cum melle prodest. Insantibus imponi in ventre satis est. Morbo regio in vino albo a balineis datur. xv. Aethiopicum maxime in posca, et in liginate cum melle. Africano paulatim urinae incontinentiam cohiberi putant. Sativum datur ad iocineris vitia tostum tritum in aceto: item ad vertiginem. Iis vero quos acrior urina mordeat, in dulci tritum vino. Ad vulvarum vitia in vino: praeterque impositis vellere

soliis: testium tumoribus, tostum, tritumque cum 3 melle , aut cum rosaceo et cera. Silvestro ad omnia eadem osticacius. Praeterea ad serpentes Cum oleo,

Eι octilo m. Ex Dios ride , restiis Iortim opiphoris, hoc est, instammationibus reponere Dalecampius omni ope nititur: voeemque lumentibus, quae mox sequitur, de heroia nescio qua flatu sa accipite qua in re vereor magnopere, ut suffragatores haboat medicae rei magistros. Nos qui nillil astutius meditamur, perlinacem omnium codicum eo sensionem sequuti de Ortilorum epiphoris, ae tumore accipimus: quum praesertim de testium tumore mox ex ipso eumino medietna praescribatur, quam proinde hoe loeo ante delibare , noti suti

perae pretium. II. menii s. oeulis. Quem morbum ita Seretius expressit, e. xivr Si tu .mor insuial, mos et gliseis in o. se

et ut alii libet habetii: Si rumor

Morho. Plin. Valee. lib. II, cap. 59, ad certium. II. Aethiopi m nivixime in misti illinitur. Aliter in no,iro exemplarii His rhiopi m n axime in posse et ira tigmate, ele. Scribor et in rei nisu.

In lignio te Vel, ut alii, in reli-gmale. ΕκMiγμx arteriaca compositio est, quae linctu absumitur, non vo . Tando, ut catapotia. .vulgo electuaria vocant. Tα taeis uatae . quae ori apposita sensim liquestitit, ae deinde degluiiuntur; a λεέχει, , hoe est, lin gendo. H. De linentiam. Αχι etaias. Nee de hae saeuitate Dioseorides quἰdquam prodidit, nee de euntino allicano.

D. LEC

vinci passo. DAL. In ὐino. Ore sumplum. D L.

alium , Dei indignationes, euminum cram melle et oleo tritam, et v sim

574쪽

NnlisCaSq ex vino, quantum apprehenderint tres

digiti. Propter colum quoque hibitur illiniturque, vel penicillis servens adprimitur fasciis. strangula

tiones vulvae 9 tu n in vino aperit, tribus drachmis in tribus cyathis vini. Auribus instillatur ad sonitus atque tinnitus cum sebo vitulino vel inelle. Suggillatis illinitur cum melle, et uva passa, ct aceto. Lentigini

nigrae ex a Cto.

LVIII. Est cumino simillimum, quod Graeci vOeant iamini. Quidam vero Aethiop cum cuminum id esse existimant. HippocPates regium appellat, videlicet, quia esticacius Aegyptio iudicavit. Plerique alte

Salu et Oom tionem, ole. singultui et stomacho fluctuantis humoris cois p a exsoluto consera. Diosc. Iror peti estiis fisens, eie. Noe est, I titeolis eoiicet piis ser eris cuminum imponitur, deinde fasciarum Ope ven tri adprimitur. H. Ati istis. Marcell. Empirie. eap. ix t

miniam si estre eon ritum, et succo liae immixtam, instri tim e arari. etitae , dolorem tini e Mentos qtioque inieritis soniantes rem Mer, vique omne Mititim polenter em lat. Η.

Longioni. Th. Pi Ise. lib. I, cap. 32:

lib. Xl, pag. 89, post Diose. lib. Ill, e. 70. Ammi vulgare a Dodonaeo pingitur, p 299, quo ossicinae passio.

Morides , lib. III, c. 68. B. Regium πρeuat. Quae regum imperio paret. Probabilius est sie dierum

per ἁsetoso iam , quod regἱa mensa dignum esset. Da M.

Eus est. In libris haerentis editis, quivi si aesti in Amrmo a . Mir. Quid poem i,iud rei est y ideireo eum ita iam Aethiopi in Hippocrates regium appellaverit, quoniam illud in Aegypto eiu elua iudiearii' Atirohaerent ista inter se satis apte 3 Ita MM. Reg. Colla. ete. stilia esse ius Aempto iti ineas ter nos ex indubitata Pinitani) eoniectura Aeg=μio re ponimus: eui po,t Aethiopicum D υ feriri des pariter Ill, 68, secundas

575쪽

rius nati Pae in totum putant, quoniam sit exilius et candidius. Similis autem et huic usus: namque et ρο-nibus Alexandrinis subiicitu P , et condimentis intera ponitur. Inflationes et tormina discutit. Urinas et menstrua ciet. Suggillata et octilorum epiphoras mitigat. Cum lini semine scorpionum ictus in vino potum drachmis duabus, privatimque CeraStarum, Cum pari Portione myrrhae. Colorem quoque bibentium similiter mutat in pallorem. Suisitum Cum uva passa et resina , vulvam purgat. Tradunt facilius concipere eas, quae odorentur id per coitum.

LIX. De cappari satis diximus inter peregrinos

frutices. Non utendum transmarinor innocentius Ita

licum est. Ferunt, eos qui quotidie id edunt, paralysi non periclitari , nec lienis doloribus. Radix eius vitiligines albas tollit, si trita in sole fricentur. Splenicis prodest in vino potus radicis cortex duabus

Colorem. Et potu, et illilia similiter

LIX mari. Lib. XII l , cap. 44. Ilaan. Non inenatim. Asrieano sei licet eo praesertim quod apud N .rmaridasnaseitur, vel quod ea Arahia ei ruiahro mari desertori nam id in ore pustulas excitat; et gingivas osse tenus exed Il, ete. Vide Dioscorid. lib. II. eap. 204 ; Galenum de Fae. simpl. med. lib. III, p. 485. H. Rrimae. Dioseorid. loe. eitat. Α ρους τε 1aυχούς αποσμηχει συυ οξιι λεῖα. m aceto trita lentiones uuas totiu. Sie etiam Galen. de Fae. simpl. med. i. Vis, p. 48 . u. lenae a. Mareeli. Empirieus, cap. xxiii. Psiti. Val. lib. II, e. 48r Coe

eies , ct saritis eris. Aliter Cet,us, lib. Iv , e. s. de lienis morbo i Miazis modis hiae rei eappari aptum eia. Iam

cum fotiribtis, avi ipsum eappari

576쪽

drachmis, dempto halineariam rasu: seruntque xxxv diebus per urinam et alvum totum lienem emitti. Bibitur in lumborum doloribtis, ac parat Vsi. Dentium

dolores sedat tritum ex aceto Semen decoctum , Vel manducata radix . Infunditur et aurium dolori decoctum oleo. Hulcera quae phagedaenas vocant, soliuet radix recens Cum melle sanant. Sic et strumas discutit radix: parotidas, vermiculosque cocta in aqua. Iocineris quoque malis medetur. Dant et ad taenias in aceto et melle. Oris ex hulcerationes in aceto decocta tollit: stomacho inutile esse inter auctores Convenit.

LX. Ligusticum aliqui panacem vocant stoma

eum melle eontritum imponise expedit. H. - Splenitas. Uie, ut alias semper, Cron. et a l. Utinericis. Eo. P. Dempto Mitae ram iasti. Ne sple- l ei med Ieamenti vim ab inloti silvis visceribus ad externas partes evocent, et sie prorsus impediani.

Ferunt. Diose rid. lne. eit. post dies xx. Galeri. loe. eii. spatium dierum nullum assignat. II.

XXXV die s. Quadraginta die.

Calen. s. e. p. 385. H. mleera. Dioseor. et Calen. ll. te.

Se et atriam . Calenus, ναὶ χοι - ράδας δια ooti, loc. eil. pag. si . Si . i Diose. loe. cit. Siruma, inquit Celsus, lib. V, e. 28, tumor est in qua subter eonereia quaedam ea pure et sanguine , quasi glandulae oriuntur. Latini etiam serosulas appellant, vulgo les evi estis. Celsus eas maxi me in eerviee ait oriri, sed in aliis ei iam partibus, inguinibus, lateis ribusque et mammis seminarum. II. Parotidas. Th. Prisc. lib. I, cap. 8 de parotidibus: C paris eorticem in

aqua elixa r et eum Mino commisces,

et eo vivisma facies. H. Vermietitos e. Aurium Milleel, de quibus dieium est proxime. B. Vet. ritimque Derna. ED. P. 5 cmoeho. Κανοστο uαχου et eaulem et smelum perinde esse , auctor est Dioscor; l. loe. cit. H. LX. Pianneem Mociam. Nec abs re , quia panaei Heracleotico, radice, caulo, vitibus simile est. Dios rid. Dati.

AK i. Vt dictum est lib. XIX, cap.

577쪽

cho utile est. Item convulsionibus et innationibus. Sunt et qui cunilam bubulam appellaverint, ut diximus , salso.

LXI. xvi. Cunilae practer saliva plura sunt in

medicina genera. Quae 'hubula appellatur, Semen pulegii habet, utile ad vulnera commanducatum impositumque, ut quinto post die solvatur. Et contra serpentes iii vino bibitur, ac txilum plagae imponitur. Vulnera ab iis iacta perfricantur. Item testudines cum serpentibus pragna tui ne hae se muniunt; quidamque in hoe usu panaceam vocant. Sedat et tumo ves, et virilium mala, sicca, vel soliis tritis; in omnitasti mire congruens ex vino.

ad hune diem, intitile, illi et ex sequentibus liquet. II. Ee instilion hus. Subintellige, utile

VII, lib. p. 263 , ἄρυσου ait esse, hoc

est . satus exstinguere. II. ιl et qui, ete. Crateuas ligusticum nomine cunilae bubulae voca a dum censuit, et salso, quoniam cunila bubula origanum silvestre est.

ym d initis. Lib. seil. mpr. cap. si . II uuLXI. Gniliae praeter, etc. Cunila saliva, satureia hortensis. Cunilamoniana, satureia silvestris. Cunila gallicana, origanum Neracleolieum. Cui ila bubula, origanum silvestre Cunilago, conyra. Crai evas ligu,li.

cum, quod et panacem dimini, salso etitillam bubulam vocavii supra lib. XIX, e. 8, cirea sinem. tiae sie dis In guendae sunt appellationes. Cum historia cunilae bubulae polyenemi deseriptionem auelor confundii, quam sustus deinde repetit, lib. XXVI, eap. 4 4. Cunila eapilata, XXXII, 0.

Qtine. Cunila haee bubula, ul; indieaximos, lib. VIII . cap. 4s , origanum silvestre est, quod ab alii, Herael ei panacis, ah aliis , quos inter Nieandor est , teste Diose ride. lib.

a Loh-lio pingitur, in Ubss. p. 263, a quo agrioriga non sive Ontiis maior voeatur. Vidimus in Noelo Regio. Est origanon vi istare Natibioli in Diose rideiti, lib. Is l. p. Is i. B.

578쪽

Graecis origanum Heracleoticum. Prodest oculis trita addito sale. Tussim quoque emendat, et iocinerum vitia. Laterum dolores cum sarina , oleo et aceto in sorbitionem temperata. Praecipue vero serpentium

LXIIL Tertium genus est eius, quae a Graecis

maScula, a nostris cunilago vocatur, odoris foedi , radicis lignosae, solio aspero. Vires eius vehementissimas in omnibus generibus earum tradunt. Manipulo quoque eius abiecto, omnes e tota domo blattas convenire ad eam. Privatim adversus scorpiones ex Poscapollere. Tribus soliis ex oleo peruncto homine, su-gari serpentes. LXIV. E contrario quae mollis vocatur, pilosioribus soliis ac ramis aculeatis, trita mellis odorem ha

tussim iubet. Apilleius, loe. cii. Ttissim denuo: Nersiam origanum C in manducet, etc. II. Praeeime. Diose. loe. eil. II. I Xlll. Tertiam. Haee eonvEa mnis seula est, de qua rursum dieellae siti. XXI, cap. 32. Eadem eonyEa maior Dios rid. lib. III. eap. 436, cuius leonem Lobelius exhihel in Aduv. e. 46; qualem nos in Horio Rogio vi dimus. Ua n. Odoris. Παρυοσμος. Dioscorid. locaeit. ΗARD. In omni s. Sive maseula aIi, sive semina; sive silvestris, sive saliva.

Mani do. Substratu, sussituque venetiaias fugare bestias, abigere ruinlices, pulices necare, tradit Dioseorid lib. III. eap. 4 36. H. Aia uas. Culiees abigit, putiees Deis eat. Diose. Da C. Triatis. Folia serpentium morsibus imponuntur utiliter, inquit Diose. loe.cit. II an. LXIV. E e uiario. Eadem conyra

579쪽

C. PLINII NAT. HIST.

bet, digitis Iae tu eius cohaerescentibus. Altera thuris, quam libanotidem appellamus. Medetur utraque contra serpentes ex vino vel aceto. Pulices etiam contritae cum aqua Sparaae ne uni.

LXV. Sativa quoque suos usus habet. Succus eius Cum rosa eo auriculas iuvat. Ipsa ad ictus bibitur. Fit ex ea montana , serpyllo similis, emcax contra serpentes. Urinam movet: purgat et a partu mulieres. Concoctionem mire adiuvat, et ad cibos aviditatem utraque , vel in cruditate ieiunis in potione aspersa. Luxatis quoque utilis. Contra vesparum et

similes ictus, ex farina hordeacea et posca , utilissima. Libanotidis alia genera suis dicentur locis.

semina Theophrast. Hist. lib. VI, eap. a. Con Ea minor, Diose ine. Ei . a L helio pieta a Drate in Aduv. Pag. 4 46. Visa a nobis in Horio Regio. H. Alre . Allera eon Ea , inquit, hoe est, maseula, thuris odorem habet quapropter es ipsa libanotis appellatur, quanquam id nomen et aliae plantae verius sortiuntur. Plinius ipse siti. XXI, eap. 32 a Folia feminaarnetiis odorem ha ne. Masculae radix a mi adiam tibiano is amellisι- , da a dirimus, hoe nimirum loeo. II. δὲ iam Ahanesidem ametiarimus. Nihil hortim Dio orides ita historia eritae eooyrae. Plinius inscientermiscet haee omnia. Da C. medetur. Disse. t Q. eit. II. Lees. Dios rid. I . eii. ut paulo a uina diximus. Democritus in Geop.

lib. XIII, cap. 4 , p. 380, ubi de

ματος ἐπιρραιυθμε-υ. H. LXV. Sisi . Nempe euntia r nam ut dietum est initio cap. 6 , caetera genera hae tenus, praeler sativam, deseripta sunt. Haee est quam θυμ- has aliqui, rectius alii etitillam nostram ei satureiam vocarent, ut di. almus lib. XlX, eap. 50. H. Fia et ex ea movilaravi. De uera eleotieri id Dio,eorides. D L. - Fl

ex eia monum. Satureia montana,

quae thymbra Dodonaei p. 287, ira a nobis in Iliario Begio. II. Urinam. Di e. l . eit. II. Lih vii Sa. Aliarum herbarum quibus est libanolidis nomen pariter indἱium. genera viresque suis locis di muri nempe lib. XXlv, e. 59. tibi rosmarinum tractabitur, qvod alio nomine libanoi;dem appellari dieiuna est superioro lib. eap. ultim. ac geneta quidem illius duo asserentur. II. -- Suis in nur Deis. De li- Latiotide iam tractavii lib. XlX, c, 2 ei ultim. D L.

580쪽

LXVI. xvii. Piperitis, quam et siliquastrum aΡ-

Pellavimus, contra morbos comitiales bibituri Castor et aliter demonstrabat, caule rubro et longo, densis

geniculis, soliis lauri, semine albo , tenui, gustu PLPeris, utilem gingivis, dentibus, oris suavitati, M

LXVII. Origanum quod in inpore cunilam a Gmulatur, ut dia imus , plura genera in medicina habet: Onitin vel prasion appellant, non dissimile hyssopo.

I rivatim eius usus contra rosiones stomachi in te-Pida aqua, et contra Cruditates: Contra araneos SCO

Pionesquo in vino albo: luxata et incussa in aceto, Et oleo, et Iana.

LXVI. Amovi imris. L. MX, cap. a. allud est quod piper Indieum appellant vulgo, quod quidem quadrigemino genere a Dodonaeo Pan in pilue, sub iacimine Capsiei p. 704, 705 , nempe oblongioribus , recurvis, latis, minimisque siliquis. Nostris, polore u Indie. H. Costis et aliter demonstragal. Vt intellig. anus alterum piperii idis genus. GALm. - MO . Allertim inistelligi vult pipeeitidis genus a Castore deseripium. H. Densis geni tis. Haee est lepidium. D L. LXVll. Origia m. v origaniam, ut diximus, plura genera in medicina habet: oniliti, quod sapore cunilam aemulatur, non dissimile hys. sopo, et quod prasion appellant. Privatim , etc. u Ex Dioscoride Plini prasion , quod e,t Meundum trago. rigani genus , confundit eum origani speciebus. Dan. - origia m. sive satureiam. H. - Θod in fiamre. Vet. apud Dal. quod avore, omisso m M. Eo. P.

,ii lib. XII. sol. 209. Galeno de Fae siti pl. med. lib. VII, p. 23 5, Ουιτις seribitur. Marcelt. Eviseris. c. x x p. 2 2, C ilia, quiam Graeci cinitimυ vitie. Id ei nomen inditum , quod ab asinis praeeipue expelatur: Schol. Nicand. Osirin λεγtι , οπερ oi u οι ἐσθὰυσι. IIptimo, a viridi soliorum eolore. Vidimus in Horici Begio. u. PH -tim. Plin. Val. lib. IV. pag. 36, de origano i m inuo albo tri

tum , et an poli e summum , scomio. niam et araneorum Denenis resistit remisi oles diaetilia e moratis atomiachi

ea initia eatidis dialtim imit. H. Contra vira/ιeas se mones e tainno auo. Dele dictionem eonfria exapographo nostro, De repetatur Inutiliter. PINT.

SEARCH

MENU NAVIGATION