Caii Plinii Secundi Historia naturalis ex recensione I. Harduini et recentiorum adnotationibus

발행: 1831년

분량: 649페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

601쪽

cant, alii paration , solio lini, albo, capite magnitu-

linis sa hae. Colligitur uva florente. Siccatur in umbra. Semen potum purgat alvum, dimidio acetabulo in inviso. Cuiuscumque autem papaveris caput viride vel siccum, illitum epiphoras oculorum lenit. Opium ex vino meraculo si protinus detur, scorpionum ictibus resistit. Aliqui hoc tantum nigro tribuunt, si capita eius vel soli a terantur.

cant, non multum saliva esticacior; cuius memorabi-Ies usus traduntur. Sagittarum venena, et serpentium haemorrhoidum et presterum restingui: pro cibo sum-

in ea ulla sum no rotundo, in qus ruelua ervi magnitudine, eos rε varius : sos albus. Di . - Magnis i. nis. Capite inquIi Diose. I. e. in ea, eum ine orbiculato, in qu semen ervi

hocic. Est autem faba, quemadmo dum ervum , plane rotunda, ut dixtis

hoe i eo, tum in Indice huius libri.

Editi, eae et pontidaea, quam Peption. Ilippoerales tamen pepliora vocat. inquit Oribaa. XII, p. 2ι ι . M. Quam peplin υ inia Temere Plinius silvestrem Portulaeam eiusdem generis ae naturae eum sativa, nisi quod spoule provenit, eonstitidit eum poplio herba diversissima, ideo tantum , quod peplion agrestem portulaeam nonnulli voraverunt. Quidam legunt relephion, quoniam sedum iertium aere ei huleerans Di se rides, et agrestem portulaeam nominari seri. hal , et telephium. Dati. - mmoebia Poplis. ED. P. Non mtitium sagioa os aetor. Quod sane mirum i qironiam in reliquis sere herbarum generibus, vis eiuraei, sit. vestribus esti Saliva certe, sive hor ensis. ae domestica , quae α,δραχνη

Dio, ridi II, 450, ut disimus lib. XIII. 46. vulgatissima est, Ie Poti' Her. ia potirpier Mee. Silvestris an gusti solia, visa a nobis in horto Begio, a Dodonaeo pingitur pag. 650. De ea Diose. in Noibis. αγρia... oi di τηλεριου, Ρωμαιοι πορ-

602쪽

pta, et plagis imposita, extrahi. Item hyoscyami,

pota e passo expresso succo . Quum ipsa non eSt, se

men eius simili effectu prodest. Resistit et aquarum vitiis, capitis dolori hulceribusque , in vino tu sa et imposita. Reliqua hulce Pa commanducata cum melle sanat. Sic et insantium cerebro imponitur, umbilico-aque prociduo. In epiphoris vero omnium, fronti temporibusque cum polenta. Sed ipsis oculis , e lacte et melle. Eadem, si procidant oculi, soliis tritis cunicorticibus sabae. Pustulis cum polenta et sale et aceto. IIulcera oris tumoremque gingivarum Commanducata cruda sedat: item dentium dolores. Tonsillarum hulcera . Succus decoctae. Quidam adiecere paulum myrrhae : nam et mobiles dentes stabilit commanducata. Cruditates sedat, vocemque firmat, et sitim arcet.

m. Ad haemorrhois, dipiadisque

morsus, portulaeam pariter commenis dat Diose. in Theriae. eap. 30. Est autem prester serpentis Renvs N Natisimile . de quo Lueanus tib IX ,

Proeidant oetiti, ele. f;e ea MSS.IIard. eotis. Ch. praeident prodestfM. Cr. et al. En P. - Si. Subintellige, itine imponitia , ex anteeedentibus. oeulorum procidentia, morbus estuveae lunieae prociduae, ab erosione aut ruptura eorneae. Celsus VI, 6: Nonnum iam, inquIt, ingens in mis

Cingionrtim. Quin si ex gingiois Ungtiis exit, inquit Celsus IV . 4 ,

portulaeam mandueasse satis est. H. Dentium. Stuporem . inquit Diose. l. e. αiμωδιαυ, et Galen. de Fae. simpl. med. Iv , 43 , post Arist. a. 4 . probi. 38. Mare. Empir. e. XIa et Portia ea assidue erimmian calvi, stridorem dentiam tollit. II. CO diati Ia. Cruditotes. Chim. mandiae M. otidia. ΕD. P. Ea sitim. Auctor Coopon. XII. 42r

603쪽

6 ora

, Cervicis dolores , cum galla , et lini semine, et melle,

pari mensura sedat. Mammarum vitia, Cum melle, aut Cimolia creta. Salutaris est suspiriosis, semine Quin melle hausto. Stomachum in acetariis Sumpta corro horat. Ardentibus febribus imponitur cum polenta. Et alias manducata refrigerat etiam intestina . Vomitiones sistit. Dysente viae et vomicis estur ex aceto, vel bibitur cum cumino. TeneSmis autem Cocta, et

. Comitialibus cibo vel potu prodest. Purgationibus mulierum, acetabuli mensura in sapa. Podagris calidis, cum sale illita , et sacro igni. Succus eius potus renes iuvat, aC vesicas. Ventris animalia pellit. Ad vulnerum dolores ex oleo cum polenta imponitur. Nervorum duritias emollit. Metrodorus qui tatali ντῶν ὐζοτομουμένων scripsit, purgationibus a partu dandam censuit. Venerem inhibet, Venet isque somnia. Praetorii viri pater est, Hispaniae princeps, quem scio propter impatibiles uvae morbos, radicem eius filo suspensam e collo gerere, praeterquam in bali- Deis : ita liberatum incommodo omni. Quin etiam inveni apud auctores, caput illi lum ea distillationem

anno toto non Sentire. Oculos tamen hebetare putatur.

A denti s. In febribus etiam poluprodesse seribit I iose. loe. eit. Ini post latri veniri et hypochondriis, aestuantes iuvare plurimum in chri. a heetieis. Galen. de Fae . simpl. med. VI, 359. naan. Immniltir etim potenta. Ventri et hypochondriis. Diosc. Et alias. Sie etiam Dirae. II, 50.

Ptimarioni f. profluuio mulierum sistendo, commendat Galeotis, l. e. H. Veneris. Diosc. l. e. r μιιθας στρογ , terrim Itinati iam. H.

Praetorii. Lieinii Caecinae, de quo superius , cap. 76. II. .

604쪽

LXXXII. Coriandrum inter silvcstria non inveni

tur. Praecipuum tamen esse constat Aegyptium. Valet Contra Serpentium genus unum, quod amphisbaenas Vocant, polum impositumque: sanat et alia vulnei a. Epinyctidas, pustulas, tritum. Sic et omnes tumores collectionesque cum melle, aut uva paSSa. Panos vero

ex aceto tritum. Seminis grana tria in tertianis devorari iubent aliqui ante accessionem: vel plura illini fronti . Sunt qui et ante solis ortum cervicalibus stiliatici essicacite P putent. Vis magna ad refrigerandos

ardores viridi. Hulcera quoque, quae Serpunt, Sannicum melle vel uva passa: item testes, ambusta, Carbunculos , aures : cum lacte mulieris epiphoras ocu-

LXXXII. Corian Atim. Non est, inquit, siluestris eortandi; forma dis par a sativo, nee sunt vires diversae. Alias enim et sminie sua provenit in pratis, eampestribusque loeis. Et Ni- eandoe in Ther. pag. 63, adversus serpentea et Morpiones, laudat in inprimis ναρrro, o aviaς νορέcio, montani eoriandri semen. Nieandri Sebol. sativum a silvestri qMihusdam notis secernite sed nemine ipsi, quod quidem sciam. suffragante. Nostris ae isque, ae Latinis, eoriandre. Pingitur a Dodonaeo. pag. 300. HARD . - Cinriandrum soti m Pentad. Hi n.

Infer silMestria non inoenitis. Salu arillim, non sponte, nascitur. Nuper tamen silvestre reperium in Hispania.

inretiris. Diose. III, 7 . sanar;

lias ait, eorἱandro, eum melle et uva pagis. imposilo. Ita an

Sie. Plin. Vas. iisdem verbis, VI, 4. de testium privatim rumoribus,

pius ex Dioseoriae , etiam ignea Mineros coriandro sanari, eum pane aut poletita. At eo nomine reprehend. Dio,eotidem a Caleno de Pse. simpl. med. VII, pag. 74, honus medicusneseivit. Id igitur a Plinio caute praetermissum. Baan. Qtiae serpunt. Herpeias et ignes saeros sanat cum pane aut polenta item testes inflammalos. Dioscorid. Da M.

Ciam. Plin. Val. l. e. et I 4r

605쪽

lorum: ventris et intestinorum fluxiones semen ex aqua potum. Bibitur et in choleris cum ruta. Pellit animalia interaneorum, cum mali punici succo et oleo Semen potum. Xenocrates tradit rem miram, si vera est: menstrua contineri uno die, si unum granum

biberint seminae: biduo, si duo: et totidem diebus,

quot grana sumpserint. Marcus Varro. Coriandro subtrito Cum aceto, Carnem incorruptam aestate fier

vari putat. LXXXIII. Atriplex et silvestre, et sativum est. Pythagoras , tamquam saceret hydropicos, morbosque regios, et pallorem, concoqueretur dissicillime: ac ne

in hortis quidem iuxta id nasci quidquam, nisi languidum, culpavit. Addide e Dionysius et Diocles, plurimos gigni ex eo morbos: nec nisi mutata saepe aqua Coquendum: stomacho contrarium esse, lentigines et

Pa Pulas gignere. Miror, quare dissiculter in Italia id nasci tradiderit Solon Smyrnaeus. Hippocrates vulva-

dolorem inerorum messi merittio quod

insitivi d Me. Si dolor aestim Heruυ hemora se Diolentus caligo in taeris inest. nee siritia eruum Ante . sed mianee sit. Malum orret igitur sic etirare r atri Teis sitiesuis semen, et helias . simul trita ae repose a latiums ins duo. Haee vulvarum vi. ita, quam salso Daleeam pius, et me dicus tamen, inflammationein uterirtim intingese et statim sanae. Habet eadem Mare. Emp. e. m. IIa D. Venu ia. Plin. Valer. ad verbum, Iv. 4 HA D.

606쪽

rum vitiis id insundit cum beta. Lycus Neapolitanus

contra cantharidas hibendum dedit. Panos, furunculos incipientes, duritias omnes, vel cocto, vel Crudo titiliter illini putavit. Item ignem sacrum, Cum melle, aceto nitroque: similiter podagras. Vngues scabros detrahere dicitur sine huic re. Sunt qui et morbo regio dent semen Eius cum melle , arterias et tunsillas nitro addito perfricent, alvum moveant: Cocto vel Per se, vel cum malva aut lenticula, Concitantes vomitiones. Silvestri capillos tingunt, et ad supra scri-Ρta utuntur.

LXXXIV. xxi E contrario in magnis laudibus

malva est utraqtie, et sativa, et Silvestris. Duo genera earum amplitudine solii discernuntur. Maiorem Graecimal opem vocant in sativis. Alteram ab emolliendo ventre dictam putant mala chen. Ε silvcstribus, cui grando solium et radices albae, althaea vocatur, ab

interpretalus sit, ex Dippoerale liquet, cui similia Plinius refert. II. Panos. Baee deineeps verbis ii dem Plin. Val. lv. 7; Galen. de Fae. simpl. med. VI, p. 6 . H. Lem. Plin. Val. l. e. de atrἰplieer

Vnmos. Plin. Val. I. e. Η.S e. Vt Dioseor. II. 44s; GaIe. Pus Ioeo mox etiato. H. Serimis Sie ex NSS Bard. Vet. et Chim. diaeri Geb et Al. ED. P. LXXXIV. Mae a. Saliua, quae et hortensis appellatur, fore simplicI, in Εyaletensi hortor eadem malua maior uni ulla. apud Matthiolum , p. 45 . A eolore sortim roseo n atris dieitur, rose cratis emer, vel

molliendo. Unde Martialis Epige. III,

891 Viere Melticis. et mes ima Memma,tu Nam se em diariam, Phoebe. eantis Miri. Folle dielum in Uespasianum , qui erat vultu velutἱ nitentis, inquit Met. in eius vita, eap. 20. Schola Salerni anar Dixistime

607쪽

6Oέ C. PLINI l NAT. HIST. excellentia effectus: a quibusdam plis tolycia. Omne λ solum, in quo serantur , pinguius iaciunt. ΙΙuic con

tra omnes aculeatos ictus esticax vis , praecipue seor- Pionum , veSparum, Similiumque, et muris aranei. Quin et trita cum oleo qualibet earum peruncti ante, vel habentes eas, non seriuntur. Folium impositum scorpionibus torporem affert. Valent et contra venena:

ris adversatur, Nee visam a se althaeam prodit. H. At haea se altiae, ah eoeli rata offectust a quihusdam aristatilia . Sie Cron. et al. ante Isard. E vel. eod. seri r aethraea Dociarti r qui Miamplis oli his. Porro althraeam vocatam esse alio Domine plistolochiam Plinius supra ostendit hoe ipso libro, eap. 4 , his xerbis: Pirinneae simile Hlisetim , quoὰ molochen agriam Do. eant; aliqui Histoloehiam. Molochen

autem idem esse et Dioscor. III, et Theophr. IX, auctores sunt. Hermo latis tamen aristat hiaeam vocem, ut nos putamus, adulleritiam et eom-ratiniitiam, in Corollario in Dioseor. agnoscit pro vera ei legitima a Plinio

αλθεω , medeor, Cum, sano. H.

Plis obesa. Ilithirro υχια, sorte quod instar lyeii medieamenta prae beat plurimi esseeius. Alii si freti. χια malunt: quo nomine et altera nomἱnatur herba. XXV, 54 in Reg. 3, 2. Coib. 2 . Ch m. PLInitati. In

Quin . Habet eadem Nieander in Ther. pag. 7. Descripsit ab eodem etiam Diose. II, 444. II.

Misee earum, ete. Nempe sit. vestrium. II.

contra Phatim υ ena. in neg. 2:el contria mirim Mnena. ut legi videatur Dporiere: Valent et eone a me a oram innena. Est enim prester e serpentium genere, quarum de venetiis in praesenti agitur. Vel certe: Viadem et eonira μώmmathii υenena, i

608쪽

LIBER XX

aculeos omnes extrahunt illitae crudae cum nitro: Potae vero decoctae cum radice sua, leporis marini Venena restinguunt, et, ut quidam dicunt, si vomatur. De eisdem mira et alia traduntur. Sed maxime,

si quotidie quis succi ex qualibet earum sorbeat cyathum dimidium , omnibus morbis cariturum. Hulcera manantia in capite sanant in urina putrefactae, liche nas et hulcera oris cum melle. Radix decocta, sursu- res capitis et dentium mobilitates. Eius, quae unum caulem habet radice circa dentem qui doleat pungunt, donec desinat dolor. Eadem strumas et parotidas Panosque, addita hominis saliva, purgat citra vulnus. Semen in vino nigro potum a pituita et nauseis liberat. Radix mammarum vitiis occurrit, adalligata in 4 lana nigra. Tussim in Iacte cocta, et sorbitionis modo Sumpta, quinis diebus emendat. Stomacho inutiles Sextius Niger dicit. Olympias Thebana, abortivas esse

hoe est, cerussae r nam eonira cerus issam e tam , valere malvae cum raia

dicibus deeoelum auelor est Diosc. II, Eυπορ. cap. 463 , pag. 425 - η ιμ-Hοιου δὲ ποθArac...-ς αρέη uae v ταις ρicatc. HARD. Potae. Plin. Val. Ill. 54. Avieentiatii. II. lib. IV, pag. 20s , semen alis lupae laudat, eonira venenum leporta marini. Alibi iuvare ait et malvae eaul ἰeulos, ei althaeae solia reten, elixata. Caules cum radice, Dioscor. Ευστ. li, 456, p. 423. II. D tit. Hos sequutus Aelius, serm. RMI, cap. 53, de iis qui leporis ma. xini venena sentiunt: nia, inquit,

Ino asinintim recens mutitiam etina

Eitis. Plin. Val. Iv, 5: Radi, tinitia catilis, ἰnquit, admota denti, petiit Bodorem. IIaee malva maior uni uti Naithiosi, de qua superius dictu in

Ttissim. Malvam in cibo eommen-aat pariter ad iussim Celsus, IV, 4.

Matius. Et qui se, lium transeribit

609쪽

cum adipe anseris: aliqui purgavi seminas, soliis ea

rum manus plenae mensura in oleo et vino sumptis. utique constat parturientes soliis substratis celerius solvi: Protinus a partu revocandum, ne vulva sequatur. Dant et succum bibendum parturientibus ieiunis, in vino decoctae hemina. Quin et semen ad alligant brachio, genitale non Continentium: ad que eae Veneri nascuntur, ut semen unicaulis aspersum genitali semina Dum aviditates augere ad infinitum Xenocrates tradat: itemque tres radices iuxta adalligatas, tenesmo

et dysentericis utilissime insundi: item sedis vitiis, , vel si laveantur. Melancholicis quoque succus datur cyathis ternis tepidus: et insanientibus, quaternis. Decoctae comitialibus heminae succi . II is et calculosis, et in statione, et torminibus, aut opisthotonico Iaborantibus, tepidus illinitur. Et sacris ignibus, et ambustis , decocta in Oleu in solia imponuntur: et ad

vulnerum impetus cruda cum pane. Succus decoctae nerviS prodest, et vesicae, Et intestinorum rosionibus.

Genitale. Seminis prosluvἱci labri. Tantium. Genitale pro semine aceipi monuimus c. 53. ILSemen. Nalvae maioris unicaulis. de qua di elum est superius. Plin. Vas. IV, 5, de radice malvae unius cauistis i Eisdem femori adligalia stimiavi

Venerem. IIA D.

Lem. Diose. II, 4 44. H. Ee. Althaeis hane vim Diosci ai- tribuit, III, 463; quam et ad haee morborum genera esseaciorem esse reliquis, Plinius ipse mox tradit. Erysipelatis sanandis malvam idem commendat, II, 4 14. II. Ee a Maiis. Plia. val. III, 36: Ambutis annandis: Matiae foliis ea aqua decocyti tar, et f---- com fra. Diose. item, II. l44. Theodor. Prise. I, 47r Deia, ione ca-liuiae , Nel ignis .... Moloartim fotia

610쪽

Vulvas et cibo et infusione emollit in oleo: succus decoctae pori meatus suaves iacit. Althaeae in omni- 6bus supra dictis efficacior radix: praecipue convulsis ruptisque. Cocta in aqua alvum sistit. Ex vino albo Strumas, et parotidas, et mammarum inflammationes, et panos in vino soli a decocta et illita tollunt. Eadem arida in lacte decocta, quamlibet perniciosae tussicitissime medentur. Hippocrates vulneratis, sitientibusque desectu sanguinis, radicis decoctae succum bibendum dedit: et ipsam vulneribus cum melle et resina: item contusis, luxatis, tumentibus, et muSCulis, nervis , articulis imposuit: et asthmaticis aQ dysentericis in vino bibendum dedit. Mirum, aquam

Permerum. Urinae eredo meatum In. telligiti nam vestrae utiles maluae caules esse prodidit Diose. l. e. tia καυλοὶ νυστει ωρεtiunt. II. Ehre . . . . esilaiaetor. Plin. valer.

Instammat. MM. inflationes, quod sere idem xaleti quum ex inflatione inflammatio sere eo sequi soleal Th. Prise. in Cynaeeiis, sive lib. III, 4:Μamillas eram tensione rumentes seldolentes, si mritim mirerihus quum maxime ,enire consti is, quas ex eo etiam graris dolor inquietae ete.

Et mox, Si indignatio ilia his minime pomerii Prohaeri. et laetis Λ r gratio maximum te Morem Iocis ineraserit , eie. H. Et panos. Ita Galen. de Fae. simpl. med. VI, p. 470r IIerreterii φυμάτρου δυσπέπτων, patios disseiles concoquit,aice discutit. II. Defectu sa Mianis. Alrophia videli.

Nerias. Ad nervos artieulosque vulneratos althaeae radieem Galenus ecimmendat, κατα γsiri, Isi, P. H. Ei miama ieis. MSS. Reg. et Coth. . Imposuit, in supra: vasticis , ha=lericis . Eie. De dyseu tericis subscri-hunt Ditiae. Ill. 463 , et Galenus de Fae. simpl. nied. VI, 5, pag. 370.

H. D.

SEARCH

MENU NAVIGATION