장음표시 사용
131쪽
nii una elim creuione Magistri Mercati . qui Consules decidunt pectotali thr de plano,&sine scriptis, vique ad quantitatem ducatorum lex , oc de eorum grauaminibus etiam ex noti seripto appellatur ad Gubernatorem loci, qui debet esse Doctor approbatus. & creatur a Baron: habet etiam hete simplex iurisdictio, modicam coercionem,
siue castigationem; de qua aput Dinan let. NagistratibM, F de ruri rumnaudi c. declarantes inibi pariter, in quibus consistella modica coertio , quae omnes iurisdictiones sunt communicatae Baronibus in Regno. sed insurgit circa hoc non modica dissicultas, dato scilicet casu, quod sit alicui l co , puta Vniuersitati, vel alteri cuique demandata potestas in demanium, di in studum, ut in aliquo casu iusdicere valeat , virium iurisdictio illa sit concessa priuaties, quoad Baronem inuestitum de omnimoda iurisdictione , an vero cumulati uectata.
s Exemplum patere praeceteris poterit , eirca concernentia Baiulationis ossieti albteri, ut pura Universitati, vel alteri cui cumque concessae, an scilichi praefati eoncessionaris habeant exercit tu illius priuatiue,quod ad Barones,an vero cumulatiuε.
Quaestionem viam late disputauit Dom.
tam, in quo pro, & contra arguendo vide tur concludere, quod adiencta iuris dispositione dicatur cumulative concedi, actencta
vero consuetudine contendit dici conces.sam priuative quoad Barones, & affert ibi multas instantias,& praecipia, quia cim , ut plurimum in concessione Baiulationis fauore Universitatis decernatur laeta concessio, ut soluat certum quid Baroni , pro iuribus eiusdem non potest dici facta concessio cumulatiue, quoad ipsos, sed priuati-uE, alias vel irretur concessio in damnum notabile Universitatis concessionariae , de Baro diceretur Iocupletari cum alterius
iactura, & subdit ipse idem de Marinis inibi in calce sic decisum fruore uniuersitatis concessionariae per Regiam Cameram Su-
s Dissicultas in eo solo vertitur notabili ter, quid scilicet per inuestituram, & concessionem factam Universitati de Baiulatione in studum sacra simpliciter absque expressione facultatis,& cicuum, in quibus,&de quibus cognoscere possit sit dem datum e Io Et quia materia issine in Regno assidua, & frequens est, dc eonfodi, ut plurimum per Doctores nostros Regnicolar
videntur termini, de gradus cogn itionis ad Baiulationem spectantes Opere praetiunia
proinde duxi aliquantulum supH pretientis
articuli resolutione insistere, de immorari. In pi imis examinandum erit pro intellectu infra dicendorum,quid Baiulationis of-ii scium vere contineat, de quid ipsius nomine comprehendatur, ad cuius iuvestigationem suppono circa eam duo tempora.
Primum tempus est aciencio iure Constitutionis Regni, de sic tam ante ipsaru promulgationem,quam etiam post. Secundum tempus erit post communicationem facta Baronibus omnimodae iurisduhionis, de sic non tantum ciuilis, de mixti imperii,verum
etiam meri imper ij, de gladii potestatis , quod tempus initium sumpsit ab Alphonio Primo, qui primus cepit investire Barones de dicto mero imperio, de gladij potestate,
ut testatur Antidi .m constit. Regni, O quaad decas in primo notab. de post eum adnotarunt carauitasnper ritu se sub nutver. . D. g. conss. in I. C. de panis Heatibaered.
Primo tempore Baiulatio idem contis nebat , quod mixtum Imperium, de sic a
Baiulum spectabat cognitio causarum ciui, lium omnium, tam scilicet realium, quam personalium,exceptis, quae superseudis, dcrebus, seudalibus mouebatur , dc poterat etiam Batulus cognoscere super minimis furtis, ic super offensis alijs 'vibuscumquς de quibus inquisiti non patiebatur, Ut in
ii Baiulatio isthaec, veI residebat paenes D. Regem in Ciuitatibus, terris,oppidis, ath ue demantalibus ipsius D. Regis, vel erat translata in Barones possidentes ipsas Ciuitates, terras,oppida, de loca ex quo io ibio tempore non communicabatur inni
si sola ciuilis iurisdictio, di criminali, residebat paenes eundem D. Regem,exercebaturque per Iustitiarios in Regno ius dicentes nomine ipsius D. Regis in criminalibus, ut insta mox subiiciam , sicuti hiscita, adhuc temporibus apparent vestigia dictarum praeteritarum concessionum itia.
multis locis Regni, in quibus seperata se icernitur iurisdictio paenes duos ι Quoruat unus est Dominus ciuilis iurisdictionis, alter vero criminalis, de patet praesertim in multis locis, in quibu4 lj lesiae, Ecclesiasticaeque personae, ac praelati habent iuris dictionem ciuilem, alter vero habet crimi'nalem , de unusquisque seperatim cognor scit, circa sitam, de sic qWandoque Baronibus dicta eriminalis iurasilictio concedebatur non in Dudum, dc dominium , sed ad Iempuo eorum, sciticet vita duranta dum
132쪽
taxat, & voeabantur Barones taliter de ea investiti Capitanei Regd, ut aput carastuta
I 3 Prorsus autem, ut quae obliuioni longinquita, temporis tradidit in memoriam renouentur, praemicto, quod antiquitus in Regno actentis Constitur. Regni dispos . &posseam etiam eromulgatas taliter iurisdictionem, exercitiumue eiusdem demenda.
16 Primo enim loco deputebatur iustitiarius infra Regnum, & se per Prouincias :nam unaqusque Prouincia suam habebat Iustitiarium a D. Rege deputatus, quino
minebatur simpliciter Iustitiarius aὰ disserantiam Iustitiarii Ciuitatis Neapolis i
Mmis, qui appellabatur Magister iustitiarius,ex eo quia ipse praeminebat super omnes alios infra Regnum , & adipium tanquam Superiorem subordinabantur omnes
alij Iusiitiarii de Regno. is Huiuste Magistri iustitiarii viget,adhde
hodie nomen, osscium, di aut horitas, ocis teste,Frrem de subseudis lib. I In explicatione seeundi Ulai, Regni , pagina mibias. substrum. I. dc patet etiam ex pluribus Regni Constiti mox infra allegandis obtinet su-Premam authoritatem .&habet in Regno
toto iurisdictionem in ciuilibus, de eriminalibus causis,item cognoscit de laudatibus non quaternatis, Rursus cognoscit de Baronia, fit de Comitatu: Cognoscit insuper de omnibus appellationibus etiam si appellaretur a Delegato Regis in toto Re-xo, di habet sub eiu, iurisdustione omnes 'rincipes, Duces, Marchiones, Comites, ει Barones Regni, cognoscitque de crimine laeta Maiestatis, prout haec omnia camta , de disposita patent disertis verbis in , cons. igni statuimus ali suὸ eoncordamsib.
in vol. I. Const. Reyti , habetque praeceteris prae eminentiam , ut si ipse reperiatur in i
aliquo loco Regni, cum suis Iudicibus pro administratione iustitiae, quilibet Regionum iustitiarius iuuenctus flere debet tanquam minor Iumen per luminare maius superueniens obseuratum : fit licet quoad cognitionem hodiernis temporibus sit ei aliquid derogatum praecipueque circa cognitionem causarum laudatium, quae spectant ad Regiam Cameram, oc ad s. R. C. hixta distributionem causarum per Rra. Fragm.6I. de osse. ProeM. Caesar. hoc nihil ad propositum nostrum , ει hoc quo ad Magistrum iustitiarium obiter tamen. 36 Iustitiarius item infra Regnum deputabatur unus in qualibet Prouinciar na quaelibet Prouincia suum habebat, prout nunc
ςtiam liabet iustitiarium, de pertinebat ad
eum cognitis austrum eriminalium tantiim non vero ciuilium , ex quo potestas
cognoscendi in civilibus residebat, di pertinebat ad Baiulum, qui cognoscebat etiam de aliquibus sapientibus quoddamodo criminalitatem, ut infra subi jciam, de ad dicium iustitiarium Regionis spectabat cognitio de latrociniis, de magnis furtis, fraetura domorum, insultu excogitato,incendiis, incisionibus arborum fructiferorum. de vitium,vi militibus illata, duellis, crimi- ι ne Maiestatis, Armismolitis, siue deporta tione armorum, defensa imposita, & comtempta, siue de spreta defensa, di generaim est de omnibus delictis, pro quibus Paen . mortis, vel mutilationis membri veniebat impon a,tenebatur item inmartiri consitum, & auxilium Magistris Camerarijs, Baiulis, caeterises ossicialibus si per eos re qui siti extiterint, id prout ad iurisdictione pertinebat, prout in Conta. Regni iusiliarios Regionum in principio: Cognoscebat vulterius causas ciuiles, non tamen regulariter, sed in defectum Batulorum, de Camerariorum, habentium solam ciuilem
iurisdictionem, de pariter de laudis planis
de tabula, non quaternatis, ut in Constit. Regni δε μιανη non , On niram,icuti cognitor laudoi um planorum,oc de tabula
vocabatur adhuc Praeses Prouinciae, ut in Constit. Regni Prasides Provisuiarum, in qua videtur confii iusi cognitio spectans iustitiarium, cum cognitione, &i mistione spectante ad Praesides Prouinciarii,
circa cognitionem studorum non quaverinnatorum, sic rerum laudatium, quae a Curia tenentur, ut in d. Constit. de videtur 6
nonomict uterque accipi,quodidem sit iustitiarius Regionis, quod Praeses Prouinciae, de licet quoad iustitiarium praefatum multa videantur innovata , ac etiam aut adempta, aut aucta respective, cx quo i
stitiarius Prouinciae Hidruntinae, oc Baress insufflat spiritum vitae instantiae peremptae ex rationibus recitatis per Dom. Reg. sit. rubrisper Pragm.de insat.perempt. non restatur. Iul num. 19. qui cognoscit etiam de studis quaternatis, & dat Balium Regijs laudatarijs, seu Baronibus , ut
tata , quod duplici de causa id Regiis audientijs partitum amrmat, quod inmenvidetur aliis iustitiarijs denegat I. II Unum est tamen, quo ad utrumque,tam
scilicet Magistrum iustitiarium, quam Iu
133쪽
Ritrarium Regionis perpetuum, quod sci- ieet nullus ex iis halinat potest item substituendi sibi alterum siuε Vica tum in locum filum, ut in Const. Regni ossicia quae personis.18. Quo fictum est etiam ne possit iustiti rius Regionis .siue Praeses Prouinciae diste-dere a Prouincia sibi decreta absque Regis, & in Regno Proregis licentia alias capitali paena veniret puniendiis,ut in terniinis, Giet area. de fr3o. per totam, ubi d clarat quae sit haec capitalis paena. 19 Secundo loco deputebatur Cameraritis, alias Masister Camerarius, qui eligebatur per Regiones suorumlibet Pressi de unum, sic per Prouincias , ut in Conil. Regni Camerarii, de ad ipsim spectabat deputare
Baiulationes, quas tamen vendere non po terat, sed tenebatur eas commictere iurisfidelibus, di electae opinionis,' pru/entioribus, generosoribus, de ditioribus, prout Iocorum conditio ministrabat, id quod essent de demanio Regis.
2o Tenebatur Camerarius per loca unum tantum Baiulum constituere non vero elures,le in paruis Cillitatibus, de municibus in quibus Batulus unus, Iudex,de Notarius
erant necessari; non poterant esse de ipsorum locorum aliquo municepes,vel oriundus pro iustitia ministranda.
2I Non poterant iudi navocare de uno loco ad alium litigan s,sed per Vices,te te rora, in quolibet ipsorum locorum sedere,
inibique iustitiam administrare tenebatur , et tenebatur insuper perlustrare Processus
Batulorum per singulas ciuitates, de loco itaquenti discussione supplere , de emendare desectus ipsorum aliaque perageret , de quibus in Cotistit Magistri Camerarii. 22 Cognoscebat Rursus de quaestionibus omnibus inter Piscum, de Pi ivatum moue- distam scilicet personalibus , quam realibus, quae tamen non essent de laudis,vel de Rebus Dudalibus, in quibus non poterant cognoficere, sed debebam adiungi Iustitia-rit,utili Const.qu iliones omnes iuxta so
formam inibi traditam, te sic habebat iurisdictionem ordinariam in causis ciuilibus totius Prouinciae in terris demanti praeiar quam in laudatibus ut silpra . 13 Est bene vertim quod iurisdictioneni
istam habebat habitu tantiim non vero in actu, de sic nec priuatiue, nec cumulati
clim Baiulis , de quo ad Batulos spectabat iurisdictio in causis ciuilibus, de Camera
rius non nisi inquatuor casibus poterat actu exercere iurisdictionem Quorum Primus erat quando suerat requisitus a Baiulo vi procederet, Sc iustitiam faceret generaliter, de specialiter inter pruatos litigan-
tes. Secundus erat quando suerat Baiulus negligens in Iustitiam ministrando, vel inelias defectum.Tertius quando agebatur de
causa inter Batulos vel inter ipsin, de priuatas pers uas, aut Cabellotos sit iurisdisectionis,de quartus si appellaretur a sententia Batulorummam tunc cognoscere pote rat de ciuila appellationis, ut per
Unde propterea a sententia Baiuli appellabatur ad Camerarium de ac amerario ad
Quando autEm dieatur negligens Baiulus ad finem ut ab ipso auocare possit causa de procedi per iustitiarium notat
sit. I sitiarq ibidemque etiam Fotieraur. I I 8.dicentes tune dici negligentes ad hunc essectum auocandi causam ab inb, quando Iustitiarius iecerit prouisiones, ut infra duos menses causam expediret, dc non expedierit nec terminauerit.
2s Spectabat etiam ad ipsum Camerarium
ordinatio, te impositio assisiae in rebus venalibus per singulas Ciuitates, ει loea ciunconsilio tamen Batulorum aliorum fideliude loco pro vi opportunam iudicabat, aequos ipse Cameramis eligebat, ut in Const. Magistros Camerarios. 26 Camerarius iste, alias Magister Camerarius in Da Regnum appellabatur etiam
quandoque secretus, vi in Conuiuitione
praesenti lege, per quem videtve supprinuossicium secreti, de quaestoris,de Uni um, de abdicatum ossicio Magistri Cainerarii, ut in Constit.praedicta,&COiistit. q.Doh nae de secretis explicat, de quibus cogit stere poterunt dicti Secreti, de quaeliores quae ad ipsorum ossicium pertinebant, ubi gl.rein silue tamen explicat, quare dicebamur Uohanae de secretis, de quaestorumagistris. 27 Poterat insuper Camerarius fidelibus Regis fideicommictere, vel locare, sicuti magis cognoscebat expediens,de utile Re gio Pisto, Dohanas, tam terrae,quam M ris,item Forestagia, Plastatica, Ρassagia,edalia quaecumque iitra sive vetera siue noua Regiae Curiae spectantia , ut ind. nitit. Magistri Camerari; in fine.13 Constituebatur Camerarius iste a D.Rege in qualibet prouincia unus aut pere taleam sita per Gabellas gabellandos sci. licet, hoc est locando ad mercedem conuectuninuctus, de iura spectantia,d: Dediai tes Fisco ad certum tempus in ea Piouincia,aut in credentiam,hoc modo,ut scilicet ipse Camerarius exigeret iura Spectantia ad Regiam Cameram , si qerant in Pr uincia una cum Credemerio deputat oper
134쪽
Regia m Curiam, & se iacere quintermim de exactis, deliberatis cum lcautelis nece Glariis,& ita Colligitur in Constit. officiolupericulosa ubi notat
io Habebat etiam Camerarius potestatem creandi non tantum Batulos, verum etiam Iudicem vel assessorein paeli s Batulum sicuti habebat de te ac etiam Notarium, fict. in constit. Regm Iustit. nu. I 3. 6 haec quoad Magistraim Camerarium, &differentia Magistri Camerarii Hodierni in Prouinetis, cuius ossicium est solum percipere pro
uenctus, ex compositionibus, vel contumaciales prouenetus.
3o-Tertio loco deputebatur Baiulus, qui ut dictum est supra habebat cognitionem causarum Omnium tam realium , quam perso-tialium, xeptis studalibus, & habebat mixtum imperium,ad ipsumque spectabat cognitio de minimis furiis, ac de delictis alijs quibuscumque pro quibus non veniebat imponenda paena Corporis afflictiva, aut mutilatio membrorum aut in Consiit. Regni locorum Baiuli. si Bitulus iste vel creabatur a Barone in terris suis. vel a D. Rege iii demantalibus locis,tali enim decoriabatur illulo ossicialis electus pro administratione Iustitiae, ante quam illisset Communicatum merum imperium Baronibus, de tam in terris Baronum, quam in terris Deman ij, qni postmodum ex viai Om utriuique dicebatur Capi- Ianeus , eo quod ut dictum est supra Capitaneus' dicebatur Barci, cui impartiebatur
merum imperium siue ad vitam , sitie ad tempus , ut adnotauit caritila super 49Jub num . . de dictum est similiter supra quando eligebatur in Terris Dema iiij aut deputabatur is a D. Rege aut a magistro inerario,tam in exta leuiu , qua initi credetitiam ut in dicta Constit iocorum Baiuli, ibi locorum Baiuli, qui a Magistris Camerariis.&ia Curia nostra quandoque incredetitiam, vel extat eum Baiulationem
recipia o in intelligendo in extat eum a Q. Io D. Rege siue eius Regia Curia non vero quando creabatur a Magistro Camerario ab eo enim non poterat creari in extat eum, qticiniam non erat per milium Magistris Camerariis vendere Baiulationem, ted tenebatur eam iuris fidelibus, & eiectae opinio oes Coinmictere, ut in Consi Magistii Camerarii: I .ides serniensis super dictae . Constitutione dicit quod vendita Baiulatione ingenere Baiulus emptor administrat Iullitiam adducit Constitutionem ad
ossicim Batulorum, S subdit quod transit in Baiulla iubamum Iustitiae cu Universi
32 In terris aut cm Baronis eligebatur Baiulus ab ipso Barone ut dicit idem Andreas de I semia in d. Constit. ossiciorum, & post eum Afrct .nu. io. de habebat iurisdictione in exercitio siue in actu , Baro etiam i . exercitio,de in actu, ex quo eo tempore noerat prohibitum Baroni exercere iurisdictionem de per se, sed erat ad sui lil, itum. , vel ipse exercere , vel alteri iurisdictioilem demandare ad istar Episcopi,qui potest ius dicere de per se,di per Via arium, per eum elisendum, de est ei arbitrarium velit ne Vicarium deputare: quod respectu Baro nis fallit hodie, non potest enim Baro hoc in tempore iustitiam de per se administrare
sed tenetur eam alteri demandare ut supra diximus
33 Differentia autem inter utrumque Prima erat, quia Baiulus Curiae administrabat in beneficium Curiae, vel Camerar ij conducentis iura Baiulationis , de prouenctus aluque iurisdictionis fructus spe ctabat , aucad Magistri im Camerarium qui coduxisset Baiulationem in exta leum, aut ad Regiam Curiam quando in credentiam suisset Camerarius concessus, aut Baiulatio, si Baiulus vero Baronis in beneficium ipsius Barcinis inuestiti de civili tui isdictione , de
3 Secunda digerentia erat, quia a Baiulo Regiae Curiae appellabatur ad Magistrum
Camerarium, de a Magistro Camerario ad Regiam Curiam, non vero ad tultitiarium, ut in Constit. c Eciorum clica finem,quan do vero appellabatur a Baiulo Baronis appellabatur ad Baront m Ciuitatis, siue C stri, vel oppidi, ira Barone postmodum non ad Camerarium, sed ad iustitiarium a
Prouinciae, Assi A. in d. Consit. scioὲ um,num. I . vers patre ergo,ea rationei qui ι - 1litiarius est Iudex militantium virorunca .
bene verti in poterat appellari ad M. C V. omissis med js, ut renci Afra Iambi Persicio q ro, de fuit de mente uernia ibi. 3y Ad utrumque tam scilicet Balium Curi ,quam B. ironis vultra cognitionem causarum ciuilium Omnium, tam realium, qua personalium, seudalibus exceptis,fic cognitione mixti impet ij, ut supra inculcatum est, spectabat. 36 Primo capere fit rem non tamen Pro eo cognoscendo, sed ut duceret illum aes iustiotiatium, de capere etiam ipsorum recepta tores , adeout post quam illos caepisset non posset relaxare ad tex.in Const. Baiulus se furem, poteratque etiam capere Omne 5 tna
lentiores in saganti crimine deprehensos
utrumque receptatores, εἰ forbati ditias , ad illos etiam tradendcs tui: ltrario seruata forma Constit cum circa. Secun-
135쪽
amerarius Ordinare,& imponere allisiam
rerum venalium pei si ligulas Ciuitates, &loca, ut per Constitui Magiit mri Cait aera i ios, qia intelligendum est in Ciuita libris,& Deis dema iiii: tiam secus iii Cillitatibus,&locis Baronis, in quibus solus Batullis Ba ronis cimi consillio aliorum providorun virorum imponere poterat,& in terris Ecclesiae Baiulus eorundem clam consilio pariter probatorum virorum , ut sentit r.ex-pi esse Asiti ict. in laudo Lato inter Ptinetia pem Bitiniani,& eoninacia datarium perpetuum Monasser3j Sancti Eliae de terra Cartioni , ιla quo: put DoM. R demit si per
38. ex quo confirmari potest , quod alias post Seu . in s.co. m1 imponendiu istam rcgulariter spectare ad Baronem. 38 Tertio poterat Baiulus ad qDalrelam tamen fidelium Regis procedere per firm- mariae caui: coquiti nem contra Gabello. tos ,& participes, contra Platearios , Rai legerios , dc Portula nos exi entesconiatra debitum ad restitutionem indebite exa citim, vi in Consiit. aut horitatem. 39 Qii arto poterat Baiulus habere paenes sementuras, pondei a , ω amisias pei se ipsum scriptas, & per Iudices s uos quolibet mense, incumbereque clan summa vigilantiata. ne trasgressores diu grasseremur per eius negligetitiam, v t in Constit. ad ossicium
o Quinto ad Baiulum spectabat exigere, Et irrei nisibiliter extorquere pgnas assisarum coni cmpias sirper diistis ponderibus , &inens uiis a venditoribus eorum, ut in dict. Constit. in pranc p. ε
i Sexto spectabat etiam ad Baiulum ex Lgere paenas a locatoribus operarum , qui postmodum denegauerant eas prestaretis , aἰias tenebatur de proprio erga fiscum,tam in praesenti, quam praecedenti in casu , si eas in totum, vel in partem dimisisset, dict. Constitutio etiam in princi p. 42 Septimo, ad eundem Baiulum spectabat exigere paenas bannorum ab eo etiam de consilio iudicum, aliorumque Regis fidelium, non tamen vultra unicam promulgadorum, quas paritEr remictere, poterat auto mictere 4. conliit.&ex hoc credo , quod in oleuit praxis , de qua testatur Nouar. de
consentiuntque Regni colae omnes ne sci Iicet possit ossicialis idiota e menare b annum absque consilio ordinarij Consillioris,fiuh Iudicis, & asse sibi is .
M octauo Baiulus a Magistris Camerar sis
electus in terris demanii ooterat abstringi etiam per capturam personae ad exercen-τdum Baiulatus o ssicium, ad quod erat electus, ut in Constit. λ Iagistri Camerari, ei rea
4 Nono poterat Baiulus indicere Paenam contra coram se litigantes, qui forsitan irreuerenter ad ipsem, vel ad inuicem insolenter, verba proferrent, dummodo tamen dicta paena non ex ederet quantitatem unius Augustalis per singulas vices, ut in d. Constit. ad ostium Salalorum in As Decimo, ratione mixti imperir poterat Baiulus dare tutores pupillis, accuratores ad lites,confirmare tutores testamentarios, aliaque eo similia peragere ad mixtum imperium spectantia, actenista forma Constit. Regni Nagdiri iustitiara, , te Constit. Miu-
Multa alia poterat Baiulus , dc ad ossi- 'cium, iurisdictionemque spectabat,quae Cu mulantur ab Afflicto in dicto laudo desu. 'per mencio nato, & per Domo multam de
28 per tot. I Moreser reo milhci seiens, diim ab eo exeipi poterunt, inter qliae en etiam praecipuum, ut posset recipere cautionem
damni infecti , qui quidem DOm. Misitus ex xd.nmN. 8. ad finem commentari; examinat
quaestionem illam , quam ipse idem Doni. Multus assiemat inibi per centum annos
ventilatam nunquam vero decisam , an
scilicet paena exilii reseruata habentibus. eriminalem iurisdictionem intelligatur de
paena si melicis exilii, an vero de ceporta tione, ει dieit fuisse decisu in per S.C. iunctis aulis, exilium facere habentis criminalem iurisdictionem esse intelligendum, S com- prehendere tantum ea sum, pro quo vellit imponenda paena deportationis, in caeteris . vero casibus, in quibus venit imponenda paena relegationis, vel simplicis exilia spe- et auisse, S spectare ad ciuilem iurisdictionem, ut per eundem ibidem num. 6 I.
ARGUMENTUM. Prosequitur materia,de qua supra cle iure nouissimo terminata, & quomodo
concipiatur. 1 π Vrisdictio modica remansa aput Patulum L hodie uis temporibus, . quo initium nup
136쪽
Regiam Curiam, &se facere quinternum de exactis ,&liberatis cum cautelis nece sesar ijs,& ita Colligitur in Constit. officiorupericulosa ubi notat Abstict. in diuis text.
is Habebat etiam Camerarius potestatem creandi non tantum Batulos, verum etiam Iudie em vel assessorem paenti Baiulum sicuti habebat de te ac etiam Notarium, .Afflict .in conssu.'gm Iustit. nu. II. Se haec quoad Magistrum Camerarium, &differentia Magistri Camerarii Hodierni in Prouinciis, cuius ossicium est solum percipere pro uenctus, ex compositionibus, vel contumaciales prouenctus. 3o-Tertio loco deputebatur Baiulus, qui ut dictum est supra habebat cognitionem causarum omnium tam realium , quam pers natium, xeptis fetidalibus, & habebat mixtum imperium,ad ipsumque spectabat cognitio de minimis furtis, ae de delictis alijssuibuscumque pro quibus non veniebat imponenda paena Corporis asilie tua, aut nimii latio membrorum aut in Constit. Regni locorum Baiuli. si/Bitulus iste vel creabatur a Barone in terris suis, vel a D. Rege iii demaniatibus Iocis itali enim decorabatur iitulo ossicialis electus pro administratione Iustitiae, ante quam illisset Communicatum merum im--rium Baronibus, id tam in terris Baronum, quam in terris Dem ij, qni postmodum ex unione utriusque dicebatur Capitaneus, eo quod ut dictum est supra Capitaneuc dicebatui Baro, cui impartiebatur merum imperium siue ad vitam , sitie ad
tempus , ut adnotauit Caνauita Dper Ritu dab iram s. ω dictum est similiter lupi a uando eligebatur in Turris De manis aut epulabatur is a D. Rege aut a magistro Camerario,tam in exta leum , quam in credentiam ut in dicta Constit iocorum Baiuli, ibi locorum Baiuli, quia Magistris Camerariis.&iii Curia nostra quandoque incredetitiam, vel exta leum Baiulationenti. recipi aut & intelligendo in extat eum a solo D. Rege siue eius Regia Curia non vero quando creabatur a Magistro Cameratio ab eo enim non poterat creari in exta leum, quoniam non erat permillum Magistris Camerariis vendere Baiulatioilem, sed tenebatur eam iuris fidelibus, di eiectae opinionis Commictere, ut in Cotist Magistri Camerarii: V. de iserniensis super dictae Constitutione dieit quod vendita Baiulatione ingenere Baiulus emptor administrat Iuliit iam adducit Conllinari nem ad
ossici' Batulorum, de subdit quod transit in Baiulum bancum Iustitiae cu uniuersi
32 In terris autem Baronis ellaebatur Baiulus ab ipso Barone ut dicit idem Andreas de Isernia ind.Constit.ossiciorum, de post eum Astrict .nu. t o. et habebat iurisdictione in exercitio siue in actu , Baro etiam tria exercitio,ie in actu, ex quo eo tempore no ἰerat prohibitum Baroni exercere iurisdictionem de per se, sed erat ad sui libitu nata, vel ipse exercere , vel alteri iurisdictioilem demandare ad istar Episcopi, qui potest ius dicere de per se, dc per Viaarium, per eum. eligendum, de est ei arbitrarium velit ne Vicarium deputare: quod respectu Bar nis fallit hodie, non potest enim Baro hoc in tempore iustitiam de per se administrare
sed tenetur eam a teri demandare ut supra diximus. 33 Differentia autem inter utriamque pri ma erat, quia Baiulus Curiae administrabat
in beneficium Curiae, vel Camerarii conducentis iura Baiulationis , de prouenctus aliique iurisdictionis f udius spectabat, aut ad Magistrii in Camerarium qui coduxisset Baiulationem in exta leum, aut ad Regiam Curiam quando in credentiam fui flet C merarius concessus, aut Baiulatiq, s Baiulus vero Baronis in beneficium ipsus Ba-xonis inuestiti de civili iurisdictione , de
3 Secunda disserentia erat, quia a Baiulo Regiae Curiae appellabatur ad Magi situm Camerarium, de a Magistro Camerario ad
Regiam Curiam, non vero ad iustitialium, ut in Constit. Eciorum circa fnem,quando vero appellabatur a Baiulo Baronis appellabatur ad Baroni in Ciuitatis, siue C sit, vel oppidi, SI a Barone postmodum
non ad Camerarium, sed ad iustitiarium . Prouinciae, d.consit. osscio; via,num. IO. Ῥers patet ergo,ea ratione, quia iu-nitiarius est Iudex militantium virorum . .
bene verum poterat appellari ad M. C V. Omissis mediis, vitenti Vtrictanibi vors mit de mente uernia ιλ. 37 Ad utrumque tam lcilicEt Balium Curi , quam B ironis vultra cognitionem causarum ciuilium omnium, tam realium, qua Personalium, seudalibus exceptis,oc cognitione mixti imper ij, ut supra inculcatum est, spectabat. 36 Primo capere fit rem non tamen Pro eo cognoscendo, sed ut duceret illum aci iustitiarium, de capere etiam ipsorum recepta tores, ad eout post quam illos caepisset non posset relaxare ad rea .in conss. Bami se furem, poteratque etiam capere omne, malefactores in saganti crimine deprehensos
utrumque receptatores, de sol baiiditos , ad illos etiam tradendcs tui titiario icruat in Livia Constat clim circa . Secun-
137쪽
'Setandode eorum consilio , aliorumve pariter fidelium loci tenebatur Mal illo Camerarius ordisrare,& imponere assistam rerum venalium per singulas Ciuitates, &loca, ut per Constitui. Magistros Camerarios, quod inteli igendum in in Ciuitatibus,&Heu demanti: nam secus in Ciuitatibus,&loci, Baronis,in quibus lolus Batulus Baroni, cum consilio aliorumprovidorum virorum imponere poterat,& in terris Ecclesiae Baiulus eorundem cum consilio pariter probatorum virorum , visentisqexpresse Ainict. iii Iaudo Lato inter Ptineia rem Bis niani,& commendatarium perpetuum Monasteru Sancti Eliae de terra Car-honi , de quo aput nom. REI. Rouit.sipet Tragm.2δε iuri annum non rnrι .sub num. 38. ex quo confirmari potest , quod alias post Armam Sen.m sing.6o. ius imponendi assisam regulariter spectare ad Baronem. 38 Tertio poterat Baiulus ad quaerelam ta men fidelium Regis procedere per summariae cautacogniti inem contra Gabello. tos, ta partici , contra Platearios Pallegerios, & Portulanos exigentes con ira debitum ad restitutionem indebit ε exa ctum, ut in Constit. authoritatem. Quarto poterat Baiulus habere parnes semensuras, pondera, & assistas per se ipsem scriptas, & per Iudices suos quolibet inen se, incumbereque cum stamina vigilantia ne tras gresdres dila grasserentur per eius negligentiam, ut in Constit. ad ossicium
O ininto ad Baiulum spinabat exigere,&irremisibiliter extorquere pqnas assisiariim contemptas super dictis ponderibus , demensuris a venditoribus eorum, ut in die . Constit.in princip. t i Sexto spectabat etiam ad Baiulum ex Mgere paenas a locatoribus operarum , qui postmodum denegauerant eas prestare ,
alias tenebatur de proprio erga fiscum,tam in praesenti, quam praecedenti in casu , si eas in totum, vel in partem dimisisset, dicti Constitutio etiam in princip. 42 Septimo, ad eundem Baiulum spectabat
exigere paenas bannorumab eo etiam de is consilio iudicum, aliorumque Regis fidelium, non tamen vultra unicam promulga dorum,quas pariter remictere, poterat automictere d. constit. α ex hoc credo , quod inolevit praxis, de qua testatur Nouar. de
Consentiumque Regnicolae omnes ne scilicet possit ossicialis idiota ei amare b an num absque consilio ordinarij Consultoris, fiuE Iudicis, & assessoris.
I Octauo Baiulus a Magistris Camerariis
electus in terris demani; ooterat abstringi etiam per capturam persenae ad exercendum Baiulatus ossicium, ad quod erat ele .ctus, ut in Constit. Magictri camerarii circa
η Nono poterat Baiulus indicere paenam contra coram se litigantes, qui sorsitan irreuerenter ad ipsum, vel ad inuicem inso-
lenter, verba proferrent, dummodo tamen dicta paena non ex ederet quantitatem avnius Augiis alis per singulas vices, ut in is d. Constit. ad ostium Batulorum in fine.
47 Decimo, ratione mixti tinperii poterat
Baiulus dare tutores pupillis, ac curatores ad lites,confirmare tutores testamentarios,
aliaque cosmilia peragere ad mixtum imperium spectantia, adheneta forma Constit. Regni magiri iustitiaris, Se Constit. Baiu- i
q6 Multa alia poterat Baiulus , de ad ossi- tcium, iurisdictionemque spectabat,quae cum mulantur ab Afflicto in dicio laudo desual per mentionato, & per Dom uitam de
verbo ad verbum relato in d. pragm. 2. num.
18 per tot. Ide, referre omicho sciens, dum ab eo excipi poterunt, inter quae en etiam x praecipuum, ut posset recipere cauzionem damni infecti , qui quidem muv. ivtus ex xd.num. FS. ad finem commentar13 examinat quaestionem illam , quam ipse idem Doru. Rouitus assirmat inibi per centum annOS ventilatam nunquam vero decisam , a scilicet paena exilii reseruata habentibus criminalem iurisdictionem intelligatur de paena smylicis exilii, ait vero de seportatione, di dicit fuisse decisu in per S.C.iunctis aulis, cxillum facere habentis criminalem iurisdictionetia esse intelligendum, de com- prehendere tantum ea sum , pro quo venit imponenda paena deportationis, in caeteris vero casibus, in quibus venit imponenda is paena relegationis , vel simplicis exilii spe- -
stauisse, S spectare ad ciuilem iurisdictionem, ut per euiidem ibidem nurn. 6 I.
ARGUMENTUM. Prosequitur materia,do qua supra de iure
nouissimo telinitiata, dc quomodo concipiatur.
serat, fuit docilιs indagationis aput auth. x 'gia camera Summaria citat detinentes Baiidatιonem, νι doceant de διtalo .
138쪽
Baιulitionis, de qua inreliua ur . Salalationis i mrisdictionem modernam novi cognoverunt Doctorei. Baiulus modernus non potes imponere ρα- nam πutira unum augustale. 6 Baiulas nostri temporis non cognoscit deis quo cornoscebat Baiulus antiquitus.7 Baiulatio horid constitati nouum Tribunal, iurisdictionem. 8 Baiulationis nova erectio nullum assert Paroni praeiadicium .s Princeps, an possit praeiudicare vagallis in-feudatis circa cocernantia iurifrictionem. I O Princeps faciendo de non delicto detιctum applicandosia panam nemini praeiudicat, etiam.se concessisset iuris ictionem Baronibus per viam contractus, num. II.
et 2 Fiscus potest locare Dobanas, O vectigalia concessa ex graria Earonibus.13 lx potuit nouum Tribanal Baiulationis erigere penitus abolito primo. I Paena damnum dantibus natia frat flabilita liquitas. II Prataica cista damnum dantes iure consit. ugni, qua erat, num. 16. IT. 18 Paenam damnum distιbus, qua tu Medio-
Is Patara damnum dantibus, quae in ciuitate
ii Batulus, an possit deferre arma. ii BaiulorAm distinctio, quae. M Baiulatio ciuιιatis Neapolis de quibus cognoscit. - Baiulatio consistit circa panam exigendam
rus Baiurationis iurisictio concessa Universitaties pro damnis datis.14 Baiuli iurisdictio es priuatiuὸ ad Baronem,
x8 Baiulario hodierna es penitus istincta ab
χρ Baiulationis naturalia, qua. 3o Baiulatioηis accidentalia qua, ct eorum exempla, v m. I.32.33. σ 3q.
31 Baiulationis iurisdictio in Cathalonia, quam remis ad .
stitutionibus disposita patet, locus modo siuperest , ut videamus quid hodiernia temporibus post praefatas Regni Constitutiones circ. Baiulationes diiuniri valeat , acie incto iam, quod primae, quoad nomen saltim, siuε propter inuestituram, de unionem de illis, cum mero imperio iactam, si-
ις Mιιςt in desuetudinem abiere, ita ut non sit amplius hodie in v fir iurisdictio, de ossicium Magistri Camerari; , nee deputatio praefatorum Batulorum pro administranda iustitia in Ciuitatibus, & in respicientibus
mixtum imperium tanquam ea translatam
ossiciales deputari solitos , siue a Regia Curia in locis demantalibus, siue a Baron, bus , vel solam iurisdictionem ciuilem, sies eum utramque re elatu habentibus, qui ossiciales abrogarunt sibi ipsis nomen Capitanei, si Gubernatoris Ciuitatum terrarum, de locorum, quod nomen spectabat liquitus, vidi mim est iupra,ad solos B Iones in vita, vel ad tempus deputatos pro I eIerciuo criminalis iurisdictionis:de fateor me totas Res ni constitutiones, capituI , dc pragmaticas diligenti stimE percunctanst, nec quicquam certi inueniri potuisse in , ex quo palam , di in aperto colligi valeat origo, dc initium huius modicae iurisdicti' nis residentis hodie paenes Batulos in Ciuitatibus, locis, de terris Regni, oc quare Baiulatio praedicta non cedere debeat, de habeat in beneficium Baronum de iurisdictione generali inuestitorum , sed resideat ea paenes Regiam Curiam in demantum ,
di exercitium, exceptaque ad eo reperiatur vς i estiamur de ea, alit Barones seperarim, aut uniuersias, aut etiam Privatus
aliquis, ut colligi patet in multis Regii i licis, in quibus ab altero ex praefatis dicta Besulatio , ex concessione D. Regis, sita eiusdem Regi ae Curiae possidetur, adeoque id perpetuum, ut soleat quandCque,de mal toties Regia Camera Summaris citare PQNsidentes ad docendam de titulo, prout δε- seruat etiam respectu Poriolaniae, de iurisse dictionis siciae, quaestini similiter , constituuntue seperatum Tribunal in dominio Domini Regis, nec ex alio nisi, quia Praefata non trauscunt in Barones, nisi facta de eis specialis mentio in investituris, ac translatio, in tantum, quod ut colligi patet , ex traditis per Capyc. in sua inuestitura fetidali
In uestitura facta cum dicta clausilia Baiu lationis non comprehendit istam Baiulatio nem, de qua in Pragm. I. de coιio Battiti, sed Baiulationem cominente iii iurisdictionem ciuilem, de mixtam,seruata torma Constri. Regni, quod est notandum cum casus obue
Quinimo comperi; non tantum multos miserrime laborantes, verum toto, quod aiunt, caelo ab eri amo circa dictae Baiuritionis iviis dictione in , dc exercitium iniet quos Capblocus , vat tametsi in tract
de Ecet , sed quaec*minea ἔ:sia Baiulatio
139쪽
inultas eartas reuolui ad sciendam suam .distinctam, & discretam naturam, viditamen Franch. Dei asserentem noria
posse certam doctrinam tradi , sed quod sit actendenda loci consiletudo ad sciendum, quae contineat , quaeve si lita sint sub Baiulationis cognitione includi de comprehendi : cum quaelibet terra diuersimodE haruintelligat , te se inibi videatur veth dissinire , quod Baiulationis iurisdictio comperat
circa cognitionem damnorum datorum.&paenas exigendi, attamen videtur confundere postmodum ea quae antiquitas spectabant ad Baiulum ex disposit. Constitui.
Alii dixerunt eam exequandam cum Pri-meua , S antiqua Baiulatione, de qua in pluribus Regni Constitutionibus fit mentio, & quod propterea valeat Baiul de omnibus cognoscere, de quibus in ciuilibus cognoscebat antiquitus Batulus , quod
quantum a veritate aberrant, patet ex supra positis, & ox disserentiis intervicam. que intercedentibus. Et Primo, quia Baiulus hisce nostristem. poribus non potest imponere paenam euis tra unum Augustale, ut ex d. Pragm. I. de o c.Laist. Baiulus vero antiquitus, usque
adunciam, ut in Consiit. oscium Baias. 6 Secundo , quia Baiulus antiquitus cognoscebat de omnibus causis ciuilibus , ac de quacumque summa, ut in sepra relatis
Constit. Baiulus vero nostri temporis non nisi usque ad certam limitatam summam , vel unius Augustalis, vel duorum, uti
Certa itaque, & indubitata resolutio est, quod Baiulatio isthse, actene a dispositione
dictae Regiae Pragm. constituit vere , ferealiter nouum Tribunal, siue cognitione seperatam, specieque distinctam, tam ab antiqua Baiulatione, quam etiam a iurisdictione Baronum, fuitque ipsius uti noui iurisdictionis generis facta noua Tribunalis erectio, & institutio a serenissimis Aragonensibus Regibus olim huiuSRegni, non enim erat ea per prius cognita, nec in via
habita,qui peculiare hoc Tribunal ad priprium ipsbrum, siue Regiae Curiae utilitatem, commodumque erexerunt, ut colligi
patet ex dicta Regia Pragmatica Regis Ferdinandi Primi,qus est prima de V .Baiuli, in qua licet specifice non ponatur erectio,& adinvendito eiusmodi iurisdictionis, ct cognitionis, ponitur tamen in ea exactionis nouiter adinvenetae ius, & explicantur in ea casus , de quibus cognoscere Baiulus
valeat, pra scribitur etiam in ea modus procedendi , & designatur forma libri Baiuli
consignandi ad euitandas fraudes, multaque etiam plura statuuntur in ea pro honoregimine eiusdem, ut late in ea.
illatum praeiudicium , nec facta derogatio iuribus Baronum inuestitorum de iurisdictione generaliter, & indefinite, ex quo tametsi videatur disceptatum inter Doctos res, an possit Princeps praeiudicare vagallis inlaudatis, siue Baronibus circa concernentia iurisdictionem, de qua ipsi fuerunt inuestiti, super qua videatur princi ealiter distinguere, aut agatur de paenis ordinarijsvassaliorum: item secundo,an Princeξs augeat , vel commutet paenam alias de iure a praefixam, & tertio, an faciat de non delicto delictum: attamen concludunt commiseniter praesertim hoc in tertio casu ,ut possit Princeps reseruare sibi paenam , & quod non sit de quo conqueri te alarius valeat, dum nihil est ei ablatum, sed est conditum tantummodo speciali lege, quod ipse no habebat, ut dicebat in terminis,Dom. gms
de patet a de in terminis, ex pluribus Regiis Pragmat. emanatis subtililaode anno na, circa reuelationem frumenti, controia uentionem in praetij, venditionem vectoribus ad minutum, alijsque ius similibus, in
quibus quia patet imposita paena super delicto, quod non erat delictum perprius,tradit Dom. de Froth.decisine, Cognouisse semper de illis Regia Camera,tametsi alitεr contendere videatur Thesaurus filius in adct .ad decis I genitoris, & in consito aedito pro vaffallis Patriae Pedemontanae, sic in simili contra eos, qui aut noα. fecerint debita assignamenta Regiae Curiae, aut partitarijseiiisdem ,&debitoribus omnibus, Uniuerstatum Regni, di factis,
ab eis pecuniam firmerent , vel aliterim mutarent contra formam Regiae Piagmati v lt. D. Belirant de Gueuara pro interim
Viceregis Regni , Ob discellum Coinitis Ognatiae Vicelegis ad bellum Vibitelli, &Portolongoni sui Gei mani poli Iedatos infames popularium iubleuationes de admin. Universan praetei missis, nam in dispositione eiusmodae Regiae Pragmat. Baro nihil Praetendere potest pro exactione. ictae paenae, taquam a non delicto delicto facto peruenientis, & reseruatae Regiae Curiae, de inpaena imposita contra refutantes monetas currente, per alteram Regiam Pragmati
to tum hoe tacere posse Principem, quando fuit de non delicto delictum, applicando scilicet sibi paenam in eo eatu, & oranudi P 1 cate
140쪽
'. arefrudatariis , vertim etiam. vi possit ex eausa per linem,& proclamati generalia limitare, auringere,&aretare concessionem illis factam. Sub ampliat hoc Fouer e eensibis verbori de summissionis cuique foro nivn.29. etiam si Princeps per viam contractus concessis set iurisdictionem laudatariis, sue Baroni
bus , comprobat Casso. in Consuetud. Burg. tit. γοηd. laseo. ν.8. mum. s. de foro compet .num-9. Thestiis. M.'uafloren b. av. 8.num.1O. ubi alios etiam coaceruat, ct iantorum Sola ad deerat.Sabaudaιt de foro eo eri decreto subditos nostror, glos. I. u-. II .induens non laedi ex hoc ius seudatariorum, ex ouo lex est uniuersalis super toto Principis dominio, non vero particularis
in odium aliquorum per colas, quas inibi
Conferunt quae doctissime more suo cumulat eruditissimus Dominus consiliarius
biis Dolianarum,& rerum vectigalibus Fisti, de inquit, ouod potest, & iolet Fascus Ioeare simul Donanas, & vectigalia, quae
ex gratia possident Barones in Regno , ac quod talis sit obseruantia B egiae Camerae virtute priuilegii, L -u C. de πendit.tur fiscat. colligendo ex eis , quod potest Rex per legem generalem, de proclamata,limitare, aristare, & restringere concessionem.
vasallis studatarijs laetam, ut supra, quod& plenius ipse idem ampliat dict. eap. II.
Et ita ex his patet potuisse Dom.Regem instituere nouum iurisdictioni, , 'itemque causariimra paenarum genus,ac Tribunal, Menamque indicere in casu, in quo de iure nulla erat paena cauta, eamque tibi appropriare.
Quod ut plenius pateat in terminis huiusce Baiulationis uappono nullam anti. quam siue de iure ciuili, siue de iure Regni
ruisse contra damnum dante cautam, nee indictam pRnam. 14 Nam quoad ius ciuile non erat ex eo quo damno dato per animalia, nec erga animalia, nee erga eorum Dominos aliquid paenae cautum, nisi sola emendatio damni, aut actione depasc.pecorib. de qua in I.qui servandararan, νβ1aGaDeiss depraescript inb. aut actione legit Aequiliae , aut tandem
actione de pauperie si sine Domini ammisesione fuisset facta depastio , per ea quin
tradit glos in ι. quiserxandarum, s. Mai. it erbo de pasta, .ccsc sola emeda damni fumrat cauta, non vero paena aliqua pro animali damnum dante , nec erga Dominum aut malium , nee erga animal ipsiundam, num inseren3.
I 3 Quo vero pertinet ad ius Constitatem
cauebatur meas, quod si animal alienum damnum dedisset in vineis, vel segetibus, vel fructibus, vel in possessionibus,suisset in tali casu lieitum Domino illius possessionis, in 'qua damnum illatum extitisset eapere dicta animalia damnum interemia, ct exi/bere ea,&assignare Iustitiarici Prouincia adhoe 't faceret sibi emendare damnum. datum a J mino animalium, scuti cauere patet in Constitui. Regni peruenit subris de furt.edi latrocibi, ods quis ix LM-ribus, vel vineis, o posse rubia suis damnosa animatia cuiuslibet interceperis, non liceat ipsa aput se retinere, sed tantum cape re, de Iustitiari)s nostris assignare, ut de illato damno, quod probare poterit, iussi-tiam consequatur.
6 Etquia dispendiosum satis Domino pos sessionis damnum passo diudicatum fust, ut scilicet pro modico damno haberet circubre Prouineiam pro reperiendo Iustitiario, ω expendere per hospitia, maximε in casu, quo Iustitiarius esset in partibus remotis , S longinguis suae Prouinciae, ruit propterea limitata, & declarata dicta Constitutio per aliam incipit animalia in vineis, qua ι ultum fuit sus rere Domino possessio. ni , si animalia in vineis, reperto ad damnificandum,& confestim,& sine interuallo capta assignaret Baiulis loci, vel Dominia adhoc ut per eos fieret emenda de damno dato per dicta animalia, de hoc citra etiam ius communis dispositionem,quo non licebat Domino possessionis pecus alienum in agro sto deprehelisum ilicludere, ut in ια.
quavis ad i.-qvit. 7 moniam vero essiciebantur proptere, procliuiores homines ad damnum inisi dum , aut saltim ad non cauendum, ne eoruin animalia damnum inferrent , ex eo , quia nulla aduersus eos, aut eorum anim lia erat stantia plena,placuit propterea Serenissimis Dominis Regibus cauere danis norum illationem iub paelia, adhoc, ut sal tim paeoς metu arcerentur a crimine, iuxta illud Horatij roderunt peccare mali formidine pame. Et pro illius exequutione, di exactione nouum erexerunt Tribusti,de quo in dict.
38 Nee fuit id nouum in hoc nostro Regno: cum etiam in aliis dominiis, ditionibus , O Regnis paena contra damnificantes cauta patet, prout praesertim in ditione Mediolanensi vigore statutoriam ipsius, de quibus invol. 2. de plurib. eapιiario in quo-rnm cap.363. O 368 fit mentio de ossiciali damnorum dator um ,& de Notario, siuEActuario ipsius in cap. 363. agitur de pinnis Cautu