장음표시 사용
141쪽
eautis contra damnum dantem , dedistinguuntur in eo, quoad paenarum incursum,& exactionein Bestiae Grossae a minutis , in ab equenti cap. 366. agitur de damno dato Per per bnam non vero per animal ia , &slatia itur similitEr in eo cerea rina circi in- eisionem , & extirpationem plantarum ar tum fructiferarum infructiferarii iii, Rursus in eap. 36 . incommunia terrarum teneantur habere Campaniosae etiam de iuramento ipserum Campaniorum , quod capitulum videtur habere eondexitaten ,
elim Constit. Regni nostri incipit, eum per partes Apuleae loquente de Forasseriis, qui
idem quoad effectum , tametsi non quoad nomen videmur, quod Campet ij, de sunt ii Custodes, sive Guardiani territoriorum ad finem intuentes damnum inferentes. Insu Pereap.378. ubi praeceteris an credatur iuramento damnum passi , super quibus , de aliis quamp luribus capitulis in materia is multa cumulauit Horatius Carpanus e rundumque Paraphrastes. Is MuIta etiam annotatione digna in materia damnorum datorum, eorum Paenae , camperijs eligendis, eorum ossicio, aliorum plurium ad praefata conducentium habentur aput expositores statutorum Ciuitatis Parmae, pagι- mihi IPS. ad finem
usque tractatus, de consequenter ad ipsa . . Ita passim pariter in quocumque Dominio, te ditione cauta patet pam. Unde hasere propterea dicti Serenissimi DOm.Reges constituere nouum cognitionis, ae iuriiuictionis genus, illudque sibi ipsis appropia
M Quod vero modo Baiulationis istius os-ficium cos stat circa solam materiam damnorum datorum vultra dicta RV. Pragm. I. de osc.Baiuli, ex qua patet, quid obseruandum, tam circa electionem Baiuli, cum etiam eiica agenda, de Obseruanda pertulos a Regia Curia nominandos , de eligendo, in materia damnorum,dc paenarum exigendarum a damnum inferentibus , comprobat inter regnicolas. 2I Anna Senior in pro resolutione illitas quaestionis, an scilicet Bahilus pos, sit deferre arma, inquit quod non, ex eo , quia eius iurisdictio versatur tantum extra terram in cognitione damnorum datorii . 22 Domi s Rhens Rοιιωπι qmsuper Pragm. I .de ostic. Baiiai,facit distinctionem Baiul Orum in Regno,distinguens eos in tria genera , εἰ quoad Batulos seruata sorma Tragm. I.deo la. BMuli, dicit habere eos iurisdictionem cognoscendi de damnis datistant uiri , de in prima eorum distinctione innuit quod alii liabent iurisdictioilem restri. eiam loluna ad certum genus causarum, ut
ins a lammam unitas unciae t tum , ae ad Iummum duarum unciarum. 23 Ioannes Dominicas Tago 'us , quisuper
2 .refert de Triburiali Baiulationis ciuia talis Neapolis, de inquit, quod seruata a forma dict. MIMPragmat cognoscit de damnis datis in Campis, oc de causis minimis infra summam carolanorum triginta cis
de quod Gubernatur illud a Micio, cunia Actuario, de qui ue Iudicibus pedaneis datis a quinque sedilibus ciuitatis, de quod quodlit et sedile ereat unum Iudicem,& ab ea appellatur ad Curiam , ses Tribunal stelae. 'capibuneus qui super Pragmat. 8. de Paramb sub xv n. a 3. inquit vere Baiulationis
iurisdutionem eompetere, circa cognitionem damnorum, de paenas exigendi adamnum dantibus, ac quod ex consuetudine potius, quam de natura includat ius scandagii, ius platearum, Gabellae, de inhanae, pomderum, de mensurarum. xs Dominus vgetra de marinit, quotid. re soluti cat.1 1 3. nuns. I. inquit, quod iurisdictio Baiulationis, quam hiant in Regno feth omnes Vniuersitates ex Regia Con-eestione est pro damnis datis tantum, ac pro
cognitione certarum causarum ciuilium parui momenti. 16 Ioamies Baptista Thoro , qui is compend. deris guttar. Icin verbo habent e
gnitionem, innuit, quod Baiuli habent eo-gnitionem ad damnum priuati ad Capit eum regionis, de vulterius inibi, quod Baiuli Universitatis Regni habent talem cognitionem cognoscensi de damni, datis ,
ut in Pragm. I. de ossis Batuli.
27 Nouarias , qui in collere. I . ad rubr. giae Pragmat. de oscis Baiuli, inquit, quod --eium Baiuli versatur, circa cognitionen damnoriim,de rinas a damna dantibus exigendi, de quod habeant i tale ius priuatiuis ad Capitaneum loci ordinarij. 18 His modo sic breuiter peroratis, dc r
censitis patet, quam longe a veritate distet confundentes Batulationem istam,cum an-ttiqua Baiulatione, de qua in plurib. Regni Constitui. supra recensitis: Unde propterea ad euas pleniorem cognitionem, ut innotcscat quid vere pertineat ad Batulos nostri temporis distinguendum moneo, na turalia, de accidentalia issius ossicii.is Naturalia ipsus sunt cognoscere tantummodo de damnis datis, de de causis eiu Iibus infra Augustalem, vel ut plurimum infra duos Augustales, quorum cognitionem appellant Dinanodicam, siue simplicem iurisdictionem, ius vigore cognos quis de causa minimis, de in quibus non
142쪽
eare Rudata risis, vertim etiam. vi possit ex causa per legem,& proclamata generalia lii nitare, astringere ,& arctare concessionem illis factam. Sub ampliat hoc Folier e eensib.in verbori & fiammiuionis cuique foro num.19. etiam si Princeps per viam contractus concessi se set iurisdictionem laudata rijs, siue Baroni.
bus , comprobat Cassan. in consuetud. Burg. tit. quond. is segn. y.8. num. F. Bossas deforo compet .numq9. Thesaur. M.qu foren Iib. 2 cap. 78.num .LO. ubi alios etiam coaceruat,& Antoniiu Sola ad decret. Sabandaιt e foro eo ei. decreto subitos nostros, glos. I. num.
II .induens non laedi ex hoc ius seudatariorum , ex ouo lex est uniuersalis luper toto Principis uominio, non vero particularis in odium aliquorum per colas, quas inibi
Conferunt quae doci sit me more suo cumulat eruditi stimus Dominus consiliarius
Arias de a Iesa praeceptor meus variar. resoLI 2 lib. 2. p. II.xium.2o. ubi agit de locationibus Dolianarum,& rerum vecti alibus Fisci, & inquit, ouod potest, & iolet Fiscus Ioeare simul Donanas, & vectigalia, quae ex gratia possident Barones in Regno , ac quod talis si obseruantia Regiae Camerae
virtute priuilegii, l. unicae, C. de πendu.tur.
fiscar. colligendo ex eis, quod potest Rex per legem generalem, & proclamata,limitare,aristare,& restringere concessionem
vassallis studatarijs factam, ut sepra, quod& plenius ipse idem ampliat dict. cap. IT.
Et ita ex his patet potuisse Dom.Regem
instituere nouum iurisdictioni, , itemque causarum,& paenarum genus,ac Tribunal, namque indicere in casu, in quo de iure nulla erat paena cauta,eamque sibi appropriare.
13 Quod ut plenilis pateat in terminis huiusce Baiulationis suppono nullam anti. quam siue de iure ciuili, siue de iure Regni
ruisse contra damnum dante cautam, nec indictam p nam. I Nim quoad ius ciuile non erat ex eo qu damno dato per animalia, nee erSa anima Iia , nec erga eorum Dominos aliquid paenae cautum, nisi sola emendatio damni, aut actione de pasc. corib. de qua in I.quiser uandarum, νMaiis negase praescript verb. aut actione legis Aequitiae , aut tandemia
actione de pauperie si sine Domini ammissione fuisset sacra depastio , per ea quae tradit Ilas in I. quiseruandarum, s. misi. it verbo de pasta, tisic sola emeda damni tu
rat cauta, non vero paena aliqua pro animali damnum dante , nec erga Dominum animalium , nec erga animal ipsum dam, num inserens.
Is Quo vero pertinet ad ius Constit .Regni
cauebatur per eas, quod si animal alienum damnum dedisset in vineis, vel segetibus, vel fructibus, vel in risi essionibus,tuisset in tali casu licitum Domino illius possessionis, in 'qua damnum illatum extitisset capere dicta animalia damnum inferentia, de exi. bere ea,&assignare Iustitiario Prouinciae, adhoe 't faceret sibi emendare damnum . datum a Domino animalium, sicuti caue re patet in Constitui. Regni peruenit subris.de furi .est latrae. ibi, quod se quis in laboribus , vel vineis, O possessonibus fias damnosa animatia cuiuslibet interceperit, non liceat ipsa aput se retinere, sed tantum cape
re, dc Iustitiarijs nostris assignare, ut de illato damno, quod probare poterit, iussi-tiam consequatur. 16 Etquia dispendiosum satis Domino pol sessionis damnum passo diudicatum fuit, v tscilicet pro modico damno haberet circubre Prouinciam pro reperiendo Iustitiario, sic expendere per hospitia, maxime in casu, quo Iustitiarius esset in partibus remotiS ,& longinguis suae Prouinciae , fuit propterea limitata, & declarata dicta Constitutio per aliam incipit animalia in vineis, qua indultum filii sus rere Domino possessionis, si animalia in vineis, reperto ad damnificandum,& confestim,& sine interuallo capta assignaret Baiulis loci, vel Dominis adhoc ut per eos feret emenda de damno dato per dicta animalia, & hoc citra etiam ius communis dispositionem, quo non licebat Domino potieisionis pecus alienum in agro suo deprehensum includere, v I in ια. quauis stad i./quu. II roniam vero essiciebantur propterea procliuiores homines ad damnum inlii ει
dum , aut saltim ad non cauendum, nee ruin animalia damnum inferrent , ex eo ssula nulla aduersus eos, aut eorum animalia erat statuta paena, placuit propterea Sereniti imis Dominis Regibus cauere dannorum illationem sub paena, adhoc, ut sal tim paenς metu arcerentur a crimine, iuxta
illud Horatij roderunt peceare mali formidine Panae. Et pro illius exequutione, & exactione in nouum erexerunt Tribunis,de quo in dιct.
38 Nec fuit id nouum in hoc nostro Re gno: cum etiam in aliis dominijs, ditionibus , ω Regnis paena contra damnificantes cauta patet, prout praesertim in ditione Mediolanens vigore statutorum ipsius, det quibus invol. 2. de plurib. capitibus in quo ris cap.36y σ 368 Et mentio de ossiciali damnorum datorum ,&de Notario, siue ratuario ipsius in cap. agitur de p*Dis
143쪽
DE ASSISTENTIA MAEST XXVII. Ira
erinis mina dammam dantem , omine in eo, quoad parnarum incursum,&exactionem Bestiae Geollae a minutis, in subseq Ratirap. 366. agitur de stamno dato per perisnam non ver,per animalia , de stat in similitEr in eo certa rimetria in-essionem, S extirpationem planinmm . a um micti ferarim de infiuctiferarum, Ruratis in cap. 36 . neommunia terrariun teneamur habere Campaniosae etiam deis iuramento ipsorum Campaniorum , quod capitulum videtur habere eonderitatem ,
eum Constit. Regni nostri incipit, elan per partes Apuleae loquente de rasterijs, qui adem quoad effectum ,. tametsi non quoad nomen ridentur, quod Camperii, de sunt ii Custodes, siuEGuardiani territoriorum ad
finem intuentes damnum inferentes. Insia per cap. 78. ubi praeceteri an credatur iuramento damnum passi . super quibus , & aliis quampluribus ea tulis in materia is multa eumulauit Horatius Carpanus e rundumque Paraphrastes. 19 Mesta etiam annotatione digna in uinisteria damnorum datorum, eorum paruae camperijs eligendis , eorum ossicio, aliorum pharium ad praesua conducentium habentur aput expositores statutorum Ciuitatis Parmae, num ad finem
usque tractatus, de consequenter ad ipsa MIta passim pariter in quocumque Dominio, & ditione cauta patet pae . Undei re propterea dicti Serenitumi mm .Restesco'pituere novum eognitionis, ae iurisdictionis genus, illudque fibi ipsis appropi
m Quod vero modo Bainlationis istius onficium eosistat circa seram diateriam damnorum datorum vultra de ossis.Baiadi, ea qua pater, quid obstrua dum, tam ei rea electionem Baiuli, eum etiam et ea agenda, de Obseruanda per M. ivlosa Regia Curia nominandos , dc eligendo, in materia damnorum,de paenarum exigendarum a damnum inferentibus , gomprobat interregnicolas. εar aena senior in sego 7.ubi pro restilus millius quaestionis, an stilicet Batulus pos, sit deferre arma , inquit quod non, ex eo , quia eius iuriMictio verti r tantum extra terram in cognitione damnorum datoru . 22 mmmus Regena umim quisveri ae Ue. μαι facit distin nem Batulo-.rum in Regno stinguens sin tria genera , Ac quoad Batulos seruata sorma Pr. I.de . Eamli, dicit habere eos m-risdiistionem cognoscendi de damnis datis tantum, & in prima eorum distinctione in-nnit quod ali; habent iurisdictionem restrictam solum ad certum genus causarum, ut insta summam riuus uneta tantum , acadsummum duarum unciarum.13 I nnes Dom-- TU M , quisupre
x relatet de Tribunali Baiulationis clusetatis Neapolis, de inquit, quod seruata forma via. Ruia Pragmat cognostit de damnis datis in Campis, de de causis mini.
mis infra fiunmam ea rotenorum triginta ,
de quod Gubernatur illud a Baiulo, cum . Actuario, de quinque Iudieibus pedaneis' datis a quinque sedilibus Ciuitatis, de quod quodlibet sedile creat unum Iudicem,oc ab ea appellatur ad Curiam , με Tribunal
Melae. - a pibia suus quisuper Pragmat. 8. de B ramo sub aum. I 3.inquit veth Baiulationis iurisdictionem inpetere, circa cogniti nem damnorum.& paenas exigendi adamnum dantibus,m quod ex consuetudine po-ulia, quam de natura includat ius scandagii, ius platearum, Gabellae, dc Dohanae, pom
, Baiulationis, quam habent in Ruticii erε omnes Uniuerstates .ex Regia Con cessione est pro damnis datis Nntum, ac pro cognitione certarum causarum eluilium parui momenti. 26 Ioamus Banis Thora , qui m compendis deri Rit,pare. o verbosa iuhabent eo-gnitionem, innuit, quod Baiuli habent e gnitionem ad damnum priuati ad Capitaneum re ionis, de vulterius inibi, quod Baiuli uniuersitatis Regni habent talem cognitionem cognoscendi de danini, datis,
Humat. de o&io Baiuli, inquit, v ossibe- Baiuli versatur, circa cognitionen, damnorum,de rinas a damna dantibus exi gendi, ει quod habeant ii tale ius priuatiis ad Capitaneum loci ordinarij. α8 His modo sic breuiter peroratis, &r censitis patet, quam longe a veritate distet coniundentes Batulationem istam,cum antiqua Baiulatione, de qua in plurib. Regni Constituti supra recensitis r unde prope rea ad eius pleniorem cognitionem, ut innotescat quid vere pertineat ad Batulos nostri temporis distinguendum moneo,na turalia, de atridentalia istius ossicis. 2s Naturalia ipsius sunt cognoscere tantummodo de damnis datis, de de causis civ Iibus inti Augustalem, vel ut plurimum infra duos Augustales, quorum cognitionemappellant Dinanodicam, siue simplicem iurisdictionem, ius vigore cognostis quis de causa minimis, de in quibus tm
144쪽
seruatur ordo iudiciarius, ut supra diximus. 3o Accidentalia modo eiusdem sunt , quae possunt ab ea esse,& abesse, in quibus, ut dicebat Dominus de Franch. deris. 397. num. te post eum communiter Doct. nostri Regni colς est obseruanda consuetudo Regionis: nam alibi diuersimode, S respectiuε intelliguntur etiam concessa cum ea ius scandalii , ius Dolianae, ius passus , Tumuli, de Staterae, ut in casu relato per Domin in de Franch. d. dec 397. per totam,de quod assimant alis inter quos Novarius ira collect. I. ad rubν. pragmat. de oscio Eaiuli, 6.quod scilicet Baiuli habeant iurisdictionem declarandi haeredes, dc facie. di praeambula, de decernendi tutelas,lc curas non est id simpliciter, fit absolute, verum, nec venit cognitio is haec sub natura, dc ex vi iurisdictionis, S saeuiatate Baiulis concessae, sed bene ex vi praescripti priuilegii, de inuestiturae desuper concessis rum , quς possunt alterare Baiuli iurisdictionem,oc comprehendere praefata in casu videlicet , ouo chm Baiulatione concederetur etiam bancum iustitiae causarum ciuilium indefinite, de sine ulla restrictione,ut in casia relato per da om de Francb. d.decisnum. I. ubi assert de declaratione Serenissimi Regis Ferdinandi Primi declarantisi ra Baiulatio itis in eo casu consistere in Ba. , histitiae causariam ciuilium: Unde non
mirum s , de iurisdictio exercebatur in causis praedictis ciuilibus nulla circumstipta quantitate, R in hoc vendicat sibi locum
doctrina D. de Petν. Iudic. N. C. V. inritu Sq..i Talis etiam extitit concessio facta in ca-' su relato per D. Regent. Cane. Latro consuli. s. antens . I. vol. I. in quo iurissictio Baiulationis fuit in specie empta, cum omnibus iuribus, membris, reditibus, introitibus, Et in specie elim Baneo Iustitiae causarum . ciuilium, aliisque rationibus, iurisdictionibus , pertinenti is quouis modo, tam de tu.
re, quam de consuetudine, ae cum derogatione Priirilegiorum, concessionum literarum, et Regiarum Pragmat. 31 Talis pariter secernebatur in casu rela to per Dom. Consiliarium Paulum staibanum cons. 8 In prince an versic. licet ex lecturo, in quo fit mentio de Banco iustitiae, ibi ,eam Baneo iusilia, Cr Baiulatι ovibus . st Talis quoque patebat in casu relato per' camillum de Medices in cons I 22. ante nu. I.
ubi loquitur de concessoti e Baiulationis per Regem Perdinandum Ciuitatis Barij, vi inquit fuisse faciam in specie, cum Banco Iustitiae, de omnibus eius membris. s. Talites similit Er ex distinctione per D. Multum allata super dict. Pragmat. I .de OD. saluti sub num. s. in tertio distinctionis c pite de habente iurisdictionem indeterminatam, ut scilicet includat ciuilem , dimixtam, ad disserentiam eorum, qui habent eam restrictam solam ad cereum genus causarum infra summam alicuius quantitatis. Circumscripto itaque priuilegio, de in-Mes litura speciali de Banco Iustitiae, causarum ciuilium indefinite,de indeterminate
concessis non poterit Baiulus cognoscere, nisi de solis damnis datis,sic paenarum exinde exequutione, de exactione. Itemque imsta summam unius, vel duorum Augusta lium, iuxta formam dictae saepius comm moratae Ru .Pragm. ι in ossis Ba Hi, ac tamdem de accidentalibus eiusdem, quae non concernunt exercitium iurisdictionis , ac ampliationem iurisdictionis plusquam tu rit impartitum, ex dispositione dictae Regiet Pragm.qualia forent ius Scandagij,ius Do-hanae, ius passus, Tumuli, id Staterae, consimiliaq; iura, de quibus prout aput Dom. OFrancb . dee j. 397. dc per camiu.de Nedic. .
d. cons I ΣΣ. per totum, ochaec sunt notanda,
quia nemo adhuc sc distincte hanc faculta-rs tem Baiulationis adnotauit, & peregit . prout per nos hic. Baiulatio in Cathalonia, quam iurisu ictionem habeat, vide '-
ARGUMENTUM. Excussio cur in terminis nostrae assistentiae non sit necessaria ...
Ragmaticae nostra non requirentis excusex honem c positio Gesorbitans a iure
α Exeuso quid si vestra dei nitionem a Larbato hic traditam. 3 Fideiussor conueniri non potes Brexcusso principali. Fide ussor indemnitatis,an renuntiet benefi-eio excussionis. 7 clausula solafacti reritate inspecta, an fa erat celsare beneficium excussionis. 6 Excussio , an sit necessaria quotiescumque ageretur contra marita pro debito Nae oris. 7 Excussio, an sit facienda contra haerede mi
8 Εxe io cessar in debitore notorio pam r. 9 Enyssio ergat accedente ela uia constitvr in re obligata. Io Exe so non debet fieri, quando in obἰiga tione accesserit pactum de re hποι heca a non alienarida. . ,
145쪽
DE AssISTENTIA QUAEST. XXVIII.
strumerio, eis elausula generaluatis piutoris,sti ut Drelatitas non deroget gen ratitati, nee ἐ eontra. 13 Exoso denegata r quando tertius possidet rem litigiosam. r Res lirivosa qua ardo dicato.
AB sque aliqua discussione contra Principalem facta, mandat Constitutio nostra hic , ut peti possit assistentia contra tertium I posse morem, de certi certius exorbitans est haec nostra Regia Pragmat. cum regulariter non possit contra tertios possessores deueniri , nisi prius excussis prinei palibus debitoritas,eorumque facultatibus,sideiussoribus, haeredibus,& causam ab ipsis habentibus per auth iue se debitor, c.de Meruis est
x Barbati dissinitionem hic traditam , nihil. aliud sit quam Iudicium, in quo facultates debitoris Principalis diligenter exquiruntur, an sint se luendo, ut pro reliquis ad fideiussores, & caeteros, qui secundo sunt loco conneniendi deuenira valeat, ut colligitur ea tex.in t Ucbis, Τ.de iure fisci, O inataeeem,sde verb. obligat.& voluit Partad.
quando enim conueniendus non fuerit excussus , d. aut b. prasenti de fideiuss. quod extende ad eum, qui pro Iudice, vel tutore , Reliquisue priuilegiatis satisdare coguntur intercedant, etiam si excussionis beneficio renuncia neu cum inuitus, dia lege coaetiis intercedat beneficio excussonis extractus renuuciare non compellitur, nec potest ,
de i ure delιb. prout pro se ipso obtinuisse testatur Pariad. loe.cιι. sub num. s. versaliudimen, quod pro singulare sigρat, & digito
allegare monet pro nostris clientulis, adde Iuuscatel. de fideius modo I . ubi in sine extendit etiam si fideiussoris te emerit aliqua bona de Principalis bonis, allegat Parad.de Puteo desin dicatu in verbo fideiussor, cap. 2. in fine.
tra fideiussorem indemnitatis, qui nec Prierit conueniri, nisi discusso prius principali, rationem assignat Barbatus noster hic subnum.1o.quia debet constare prius quantii in posit consequi creditor contra Prin- ei palem, adhuc ut locum habeat promissiodndemnitatis, per tex.m dI.decem, Τ. de ver. ebligat. O inJ.ssulatus, ν. I. Τ. de fideiust . Indemnitatis enim fideiussor est is,qui pro mictit se ereditorem indemnem seruam. rum: nam clari is, cum tali eunditione obligetur, s scilicet debitor soluendo non fuerit, eo ipso actum videtur,ut non antea exigi valeat, de debeat, quam constet debitoris facultates non siisscere Doctun d.legae eem, est in I fixa cera etat. Felin.cap. rescripto de iure iurando, Unde eos noscitur non esse fideiussorem indemnitatis, qui ita promisti, si Titius ad kalendas Ianuarias non soluit ego pro eo soluam , tunc enim . benε valet renuntiatio excussionis, adeo , quod accedente renunciatione beneficio eiusdem conueniri possit promissior absque exciassione, isdeius robligari, α. Des.s e fidei usi.icum concordantibus aput Pariad. loc .eir. sub num. II. de nos fiasius dicemus in
iubsequenti quael .s Etiam si ex pacto dictum fuerit, ut agi possit sola saeti veritate inspecta de plano, absque strepitu,& fgura Iudicii, vel sic dictaret statutum loci contractus, ut volui cauagnard decreta Montis fer obseruat.ad decia. .8 subnum .M. ver bis si oribus-.6 Item ex ilici est necessaria quotiescum que ageretur contra maritum pro debito uxoris, constante matrimonio, ad ea, quae decisum testatur Dom. de Franch. decis 636.
Nec denegari potest excussio in casu, que dicit este mirabilem, Iason. - g. item se quis in fraudem, num. 67.instit. tui .quando scilicet hqres grauatus restituere, quod ex hς- reditate supersit tenetur ad minus suartam haereditatjs partem fideicommissario resem
uare ambaeontra chm rogatus, C. ad Trebel quarta vero no remanente, non poterit fi ceicommiliarius aduersu, emptorem haereditatis agere, nisi prius ipsiu, hqredis binis discussis, tequitur Partaduoco cit.Iub nae.18 folio meo Aia.
bitore notorio paupere, adeo, quod contra eius notoriam paupertatem nihil dici , nec opponi possit Naeerat. r. resolat. lib.
γ Nequaquam etiam secundo loco competit excultio, quando adest clausula constituti in re obligata, ut per hanc nostram Constitutionem patet diffinitum, ta volu runt Dcch. omnes aput Barbatam hic Vul tertiis non auditur excussio, quando debitur hypothecauit rem eum clausula deno alienado, quia si postea alienaverit nulla erit alienatio, t. se creditor, M. Dat J. de distract. pignor. de recta via tunc exiqui potest contra tertium possessorem, Barι. in ι3. .
146쪽
simam sciatentiam dicit esse, Pavid lac.cit. DUn-. I 8. qui testatur secundum sententiam Emauuetis Suar in Thesauro recepi. starent. verbo alienatio, σ verbo probibitio, suscere generalem pothecam, O gl. in te omnes in verbo alienatio, C. de prasin . 3P. vel M. amor. dicens tantum valere aliquid generaliter dici,quantum si specialiter singula enumeremur, maxime si accesserit liramentum, cuius virtute generalis clausu-Ia conuertitur in specialem hypothecam , HI .R a sing.observat. I ῖ ntimae .ct a 3I.
i Insuper denegabitur excusso, si tertius
possessor possideret rem titulo nullo a lene reprobato , timc enim recto tramite cotura tertium executio recte conceditur, Barran G.3aivm. 23. Unde emphyleuta sine ulla Domini directi licentia emphy theuticum praedium alienant dicenduma posse Dominum petere. executionem ex strumento emphytheutico aduersus istutertium possessorem in re scilicet emphytheutica faciendam, ex eo, quia nullitas est in causa alienationis, Coa.dc iure emaphyth. de probatur in l. commisa, J. depu-olie.est vectigal.
i, Sed nec de excussione agi oporiet,quando creditor niteretur instrumento cum generat et speciali pignore, si accesserit clausula, ita ut specialitas generalitati non de
iecus esset si abesset dicta clausula per texauι. 2. c. de pignor. dummodo non agatur hypothecaria contra Principalem debitorem obligatum, Sard. dec. . per belle aput An
totum , qui in subsequenti errore quartomstendit quam perperam, S inconsulto faciant creditores , qui ad generalem bonorum debitoris addunt specialem , ex quo tune duplici excussionis iudicio se implicet, excutiendi scilicet primum debitorem, deinde specialem hypothecam , & quod nec alicuius momenti sit expresso specialis hypothecae nihil detrat,& cumulat generali iam adiectae, solo in uno casu, ut ipse in finefatetutacum antichresis contrahitur, id est pignus eo pacto datum , ut fructus ex copercipiendi cedant loco interesse, i. quae, .se antichresis, s de pignor. eo modo ne in fraudem legitimaru usurarum sit pactum, vide Gratian. disceptoreU. cap 38. sub num.
is Et Rursus cessat excussio , quando ter lius possidet rem litigiosam, ex eo quia res litigiosae alienatio nulla est, Isca cod. interin tam si scienter, quam si ignoranter litigiosa rem emerit possessor, Couar. praes. quast. cap. I .nκm T. dicitur res litigiosa , quando super eam persequimur Iudiciunia rei vendicationis, vel quasi, ut in d.aath .deleti g. coli.8. voluit Mysict. in decis 33 I. per
I Dubitatio tamen ea esse potest,an quan do agimu& actione personali ad vendicandum rei dominium, puta actione ex empta, stipulatu, & similibus, an tunc dicatur reSIitigiosa, coxari .eap. Is m.7. post dιspu tatum articulum linae inde concludit rem
litigiosam esse. Caeterum,eri quo Doctores omnes a Gr-mant in d. antb.contraritim, sola differentia
adhibita in modo procedendi, ut scilicet in actionibus realibus sumetat ad egi eiecidam rem litigiosam solacitatio , in actionibus personalibus vero requiri, vilis contestetur, ut dici valeat res effecta litigiosa, imbin primo casu, etiam timor litis mouendae, facit rem litigiosam , ut es lintelligendus Vrsillus ad Uict. deers 19 .sub num M. ex rextum Idummam, β.sed solum, s. depeculio fatendum proculdubio indistincte posse
Coiura tertium exequi semper,quod simus, iii eo statu, in quo apparet rem litigiosam
effectam fuisse. Mihi vero non arridet doctissimaresb-
illud definire inter uti umque casum paenas litigiosi veteribus legibus impositas, ut in . t.D. F. c. de late. & nos habemus in Regno peculiarem Consi tutionem Incip. z rum fraudibus termino , de qua meminit etiam Vrsilli. ad My. ct . discis 3 3 l. in princ. sibi locum vendicare, quando de Domini Inter litigatores actum fuerit , sic celsarc in alijs actionibus, non vero quoad qualitatem rei litigiosς iam factae, in qua nihil immutatum reperitur per do Z.aatb. ut sentire vi detur Crauetia cons. 179. & proinde siue actione in rem, siue in persona in , siue de re ipsa, siue de quouis alio iure agatur, aliena tionem rei, super quam controuersia filii lite pendente facta, nihil impedire, quo mi nu, possit actor exequi facere aduersu tertium possessorem , non aliter, ac si alie natio nulla facta Diiset , ut ex clarissimi legum dispositionibus, probauit vari .nem
ca D facta, & nos etiam diximus supra suo
147쪽
ARGUM ENTUM. Excussionis remedium, an sit ordinarium an vero subsidiarium , vel mauis praeparatorium ad Iudicium .s U N H A Vi V Xeussionis renudis es praeparatoriam ad Ittificium. 2 Obligatio pro alteriussolutione qMado dicatur facta sub spe.
3 obligatio eo eruandi aliquem indemnem quid importat. Obligatio isdemnitatis quamis dicatur con
I Fideiussorem simpliciter inter, est fideissiorem indemnitatιs disserentia. 6 Fideiussor simplex potes renunnesare beneficio excusonis: secus deiussor inanitatis. I Fideiussor simpliciter debet ante litem eou- tessatam opponere exceptionem exeussonis fideiussor verδ indemnitatii potest semper, O in quaeumque parte Iudicis, num. 2.9 creditoris negligentia qnando agetat δε-
iussores. Io Fidmussor indemnitatis no renanciat excep- - tionι excusonis ex quanis clausula . Etiam accedente iuramento, num. II.
Etiam si adesset elausula in reu elatione
ante damnum passum,num. II . II 'nunciationes omnes meontractu fideiussionis mdemnitatis Iuni, ac st apponeretur carmen, Arma, virumque cavo Troiae.
I Excommunicatio est remeiam subsidiariis. is Novitoriales literae , sud denunciationes Euangelicae sunt subuessiariae. I 6 Euangelica denuncιatio conceditur post completam prascriptronem.
1 D Emedium excussionis ne di in subsi-I . diarium, sed prorsus praeparatorium
ad Iudicium esse testatur Ioannes Baptista costa infuo tract. de remedsubsid.remed.37. in princ. & tanquam sit bsidiarium habet locum in subsequentibus casibus. Σ Primo in eo , qui se obligauit ad soluendum, quod cre4itor a debitore consequi nopotuerit, ilinc iste talis ante reum conuen-eium non dicitur obligatus, sed eius obliga. tio est sub γ,prout loquitur textun l. al. in princ.ssse eert.pet M. O in ι omissis, a. resp. c. de fideis. l. fideiussior obligari, s. al. f. desideiussi.qui mae, β. Augerius,1.de Ner. obligat.
3 6ecivido, nec potest quia comendari,
nisi in subsidium promictens conseruare aliquem indeinoem, ut supra diximus . de
probatur ex toto titulo, C. si tutandiu pro- mss. eum concordant: per Val. tcustr. controu.cap.II.num q. de ne sub incerto vage-
mur circa fideiuisionem indemnitatis non abiere ei it videndum, quomodo fideiu riste intelligatur, di procedendum cum distinctione, de qua aput Vasq. sero citato per sex cassus, quorum solum eos recitemus, qui faciunt ad rem, te propositum nostrum. Primus, qui est tertius aput Vas'.quan do scilicet debitori fideiussor promiserit eum indemnem seruari, quia dicit , quod ei soluet, quid ipse prestiterit creditori, ecisto in easu nulla considerari pctest repugnantia, nam tunc dicetur debitor respectit sui ipsius , deside iussor respectu alterius, cap. secundum extra de sdeiussor. de tune celsaret dispositio, t.baerer, g. Ieruo,gde detulibrib.quia tuc intelligitur quando unua esset debitor, de fideiussor sui ipsiu, respe-ctli creditoris, non quando est debitor r spectu creditoris, de fideiussor respectu al
Secundus, qui est quintus aput Va' .ia .uo considerari potest haec quaestio, quano scilicti fideiutar promictit creditori
eum conseruare indemnem, quasi dicere. velit, principali non reperto soluendo, ego soluam , de tunc, prout sit pra diximus, ex
luit Muscatellus de fideiussor remedio uti. stibnum. s. non poterit non excusso principali conueniri, de post quain soli terit poterit repetere a debitore actione mandati, in caeteris casibus nulla potest eadere quaestio de fideiussioite indemnitatis, tanquam in se ipsos repugnantia contiirentes.s Dii serentiae modo intEr fideiussorem simplicit Et , de fideiussorem indemnitati multae esse possent, quarum aliquas hie su nectere non erit infructuosum. Et erit Prima, quia primi fideiussores si renun- etauerint beneficio, autbpraesente, C. Deius Orib. possent principali non excusso co- ueniri, gloso Doctores in cap.peruenit desidet Orib. secus fideiussores indemnitatis nam etiam si renunciarent beneficio rideiussoribus competenti, non poterunt antEprincipalis excussionem coiiueniri ex natura obligationis, non vero beneficio fide iussoribus Bart. ab omnibus allegatus iα
quia verbu indemnitatis denotat, id quod a principali seruari non potest: nisi ille exin
148쪽
et secunda est differentia , quia fideiussor
simpl iciter acceptus debet ante litem contestatam opponere beneficium excussionis, Iue autem contestata non auditur, quia est exceptio dilatoria, Fata. Cyn. o Sal .int.
munι tuιdendo, Paulus decas roin l. decem, Is de verb.obligat. nrd.dec M. num. Lo Earbarus noster hic sub nam i. qui conciliando opii ionem contrarium tenentium fatetur primam opinionem habere locum inis fidei uis ,ribus, ut hic. Secunda vero Opi.
nicitii terti js posse oribus, respoictu quos rum exeeptio ista est peremptoria: In nde. iussoribus vero indemnitatis talis exceptio excussionis poterit opponi in quacumque pat te Iudici , & censeretur apposita , ac si
ante litem contes atam in casu, quo statim ligantur manus iudicis ad . ulteriora princedendum,quia est exceptio de natura conatienctionis , Bald. in cap. ex rescripto demteiων. quicquid dixerit Bart. in isnal in prine. f. de cert. petat, qui tenet in desiit ite talem exceptioncm Dppi ni debere per utrosque fidciussores ante litem contestatam et cum nulla possit dari differentia inter eos, quando scit cum scitota renunc satione , quoad Primi s) Omnibus pariter competat, licet vltimis ex natura ci,ntra istus , primis verti ex legis beneficio, ex quo secundum Alex.
ceu initati, noli est per mi dum causae , sed Piar modum conditionis, de tunς potest op- p ni etiam p st sententiam, tanquam con o t. ane non ad inpleta, ut per Partad d. g.
T. ἰn vers. nam cum is sub ilia conditione . ex
o Tertia est d fierentia, quia si debitor prin- cipalis aliquando fuit soluendo,& creditor neglexit, & essiciatur non soluedo illud cedit damno fideiussoris simpliciter accus et ,
ex text. lnt. si demis creuitori, ubi gl6. OR tri g. de fideiuss. aliud in promictente in subsidium, non potest tunc coueniri si interim dubitor sit pauper ex culpa .& neglige tia creditoris in exigendo, l. ι fidei inoi s in id in prine. β. de fidei . cui a concordant. a J- legatis per d. ιπ.33. Ab nu.8. e 1 qui
io P amo, quod non solum competit excusesio ii delusior ibiis indemnitatis etiam iel .uciantibus tali beneficio, sed etiam si in re ntilicidi ione dicti bene sic ij ac sterit generalis i enuntiatio Omni testum auxit: o S iuris bene sicio secundum mirabile dictum per Deeun d. I finalg. 7 eert petat. I . ibi sub num .3.quicquid dicat Alexo d. conf32.
tanquam alloquutus contra naturam contractus, & se ipsum. Ii Secundo infertur, quod non tantum reis quiritur excussio etiam si ei renunciatum sit speeifice, eum accedenti clausula,& omni legum auxilio , di iuris beneficio , sed
etiam si accederet iuramentum, ex quo imramentum subintelligitur iuxta naturania contradius sub conditione celebrati, prout Decius firmat in loco rit. num. IO.oc iuramen tam firmat contractum non vero eum immutat Ias loco est.
Tertib infertur etiam si apposita sit in r2 eontractu fideiussonis indemnitatis clausilla etiam ante det mnum possum, quicquid,
Ec male voluit Maseateli. d. modo2Οόνυ γ M. I 8. quia etiam tale pactum non potest immulare naturam contractus, alia, non esset
amplius dici fideiussor indemnitatis , sed simplex fideiussor , de nc .uamplius esset quirere quid de natura si de iussionis indemnitatis ad supra saepili, tradita , de in hoc etiam decipitur Musca tellus, quando dicit, quod hodie sunt sit perfluae hae limitationes: cum Notarij, quando stipulantur has fideiussiones de ipsorum stylo cumulant, ne
dum renunciationem beneficiis fideiussi
mus, C. eod. de fideiuss. sed etiam omni alio iuris, de legum auxit:o, & beneticio, etiam ante damnum pasium , cum obligatione' proprii, de principalis nominis, ac insolidum, & beneticio Eps. D./r. Toll. oc Gm ni alio iuri Const. Prum laquekι. b. in fauorem, siue secundo incideiussi, rum, decipitur inquam, cum nec eae, 6 Icxcemum aliae clausulae, de cautelae pos,int immutare naturam conditionalem dictae fideiussi nis indemnitatis, de respectu eius dicentur impertinentes, & superuacaneae clausulae, ae si dixisset Notarius t
is Quid enim inesse possunt dictae elausulae
producere , quando natura contraditis nil ponit in esse, tanquam sub conditione posita Nihil enim magis, ac si dixissent Norarii, si Nauis ex alia venerit dabo tibi centum , de proinde promissor ipse renunciauit O nni legum auxilio promissoribus co- petenti, quid est haec renunciatio omni legum auxilio, 6c iuris beneficio, quoties cointractus non purificetur ab illa conditione φi Talithr etiam est subsidiaria facienda excussio in materia ex comunicationi, cum de iure comuni in actione reali contrac'
tumacem remedium excommunicati'ni
debet esse subsidiarium, quando potest sic ramissio in possessionem bonotum cap. δημ
149쪽
fraternitatis , ut lite non eo ut est. de si itia actione personali sit in arbitrio Iudicis an velit id excommunicationem, vel execu-t nnem realem deuenire eq. quoniam fra-quenter quod fuit etia in immutatum per dispositione in sacri Cocilii Tridentini cap. 3.seis. 33.de reform, per quam fuit relarmatum, v e pro qua uis causa tan reali , quam personali semper excommunicatio sit remedium subsidiarium, hoc est facta prius excussione in bonis, de persona seontumacis, S proinde omnes ampliati nes, limitationes, oe declarationes, quae accomodari possent in materia excussionis in rebus profanis, sunt de debent considerari in materia excommunicationis subsidiariae in casibus, in quibus competat, ut per Gennos in praxι cur. Arcb. eap. cap.6Plisto
et 'Hine est quod literae Monitoriales, sud de nunciationes euengelicae dicuntur tales, quia ab euangelio iudicium traxerint secudum doctrinam, de Canonem in euangelio constabilitam, & canoni Eatam per summuillum diuum legislatorem dominum nostru Iesum Christum Deum vetum, id vium,filium Mariae Virginis: pro nobis passum, de Crucifixum : quem ego indignus Christicula prophiteor, colo, oc amo super omnia,preter Omnia, s contra omnia usque ad omnis languinis, de animae effusionem, de cuius nomine hqc omnia sint dicta, iterecta, iucunda, ut dignetur me ab omni lingua iniqua, e dolosa , de agente non salicta
eripere, ille inquam locutus fuit ex ore D. Natib. cap. I 8.er luc. I 7. avsumptiud in cap.
nouit de Iussictys oe a. quast. . dc quoad e gelicas de nunciatioties quando subest spes eorrectionis fieri debent etiam cum discri
mine vitae cevat. tract. Comm. coiatra comm .
quasi s 3. quae ceti stibsidiariae faciunt ceDiare , oc suppleat omnibus exceptionibus, defensionibus, remediis, de iuribus pro ut post alios tradit crassus de except. 2. Ps sua prantit .de νιafacti, nunc. de sic se teritia transacta in rem iudicatam, quae nullo alio remedio potest rescindi, rescindetur tamen per illam euangelicam de nunciationem, tumodo fit notoria iniusta, it sciat victor eius iniustitiam , id ipse confiteatur Alex .cons. 8 I. sub nu. r. Ol. 7.16 Talitei h-betur etiam incompte a Pre scriptione,quia pati eam locum sibi vendicat euangelica de nunciatio si euidens sit
nisi pr.ulcriptio praecessisset bona fide,qu niana coima non petentem non datur de nunciatio euangelica glos. O Abb. in d. cap. vlt. o prasi s . Ceuau. cocti . commvn. qu.
die denuntiationes euangelicae recesserunt ab usu,de loco ea tu succestit monitoria generale in forma cotra malefactores secudum Collais de remed subsid . remed. I subnu. 8.ec proinde aliqua ad nostrum propos tum videamus, quae ad quotidianam praxinu. conducuntur ventilanda circa literas O nitoriales.
ARGUMENTUM. Monitoriae, siue monitoriales literae qua-do, di a quibus sint relaxandae la: ὀdispuncitur.
I Q itoria Od quem finem concedania
2 Dougustinis tentia circa monitoria. 3 ῖromtoriaeformas sonanda. q. Novitoria non e Onceduritur pro re vili.,HMunitoria quando relaxanda in ordinem ad furtum, O in ordinem ad reuelandum .s Romana curia non relaxat monitoria in frasummam scutorum quinquaginta. 7 Monitoriae debent continere clausulam iust
9 Nonitoriae sunt subsidiariae. ro Iudices Ecclesiastici pes Θ faciunt qκα
eo persona secularis est certa, qua conueniri potest coram Iudice competenti,Vcontra eam relaxant iteras monitoriales. Quod limita in eo, qui probabilit/r nullam pem habet de iustitia temporatinu. II. Eι iuncti P relaxantur dictati teranu. I a. I 3 Nonitoriae nou sunt concedenda in locoDre tae excommunicatnnis. r citatio partis non requiritur in Monitori s. Is Monitorio relaxata non possunt addi nova capita .ic inpetiari potesta denegatione Monitorialium iusid patitarum. II Nonitoriatium concessio est actus interla-
18 Excommunicato concedantur monitoriales hiera timio Iudicis I9 Monitoriae non relaxantur contra eum , qri
allegauit iussura titulum sua possessionii, O absque peccato .eto Queritio quando sit facteuda.
at Confessarius non tenetur revelare.
22 Laicus, ui aliquid dictum fuit sub sigillo eo fessionis, an teneatur reuelare 23 Reuelare tenetur onet vis qui . Iudice legitiis
150쪽
mὸ. iuridici potest interrogari.
2s Reuelare an teneatur qui in tacendo ne3mιctit grauen; culpam. 26 reuelare non tenetur omnis is, qui non tenetur deponere .
27 Revelare non tenetur audiens dictnm aD-uibas personi3 28 luelare non tenetur probabiliter sciens reuelasse super eadem re . 2P monitoria quibus exceptionibus impediri poss)ut rique ad uv. F.
CO ieedi solent per ordinarios locorum.
litera: moiai tortales , quae vulgo dic uti I Lur excommimicae, pro rebus substractis, vel aliter occupatis ad sine in reuelaiadi, vel redimendi, quatum conccssio est astus iussus .&extra tui licialis iecundum text. in .s Sacerdos de osc.ordin. cap. a nobis et primo de sent. exeom γ' in eap . qui eum fure de ser .
na pol si ietes taliter affatur . Qui possident
aliena, volentes autem redde te quos noulmus,& male abstu IitIe,& unde reddant habent, arguimus, increpamus, S detestamur, quosdam clam quo Main palam sicut d: uersitas personarum diu criam polle trabere medicinam videmus, nec in alio i um perniciem ad maiorem insaniam concitari,
aliquando etiam si res mag s curanda non impedit Sanc hi Altaris Communion Is pri-uamus dc Sacri Concit. Trid.d.cap. 7sess. 27.
ω verum vivira ab omnibus Hille acceptatum testatur Ioan . GoII. lib. I. Cavoc. quast. cap. II. num .37.lc. ut valide concedi possitit
haec infra scripta accedere debent requisis Primum quod nominatim non conceda- tur ratione formae, nisi praeuia diligentia de exequendo realiter, & personaliter Sola ad ani q.decr.Sabaud rit. de Tribun . Compei. adιt .gI. I nu.7. Sc hoc primum spe tat ad ea, quae supra diximus de ex comunica Itone subsidiaria. 4 Secundum requisitum quod res, pro qui 7 bus huiusmodi liter conceduntur, non sint vilis valoris aut minimi, & exigui momenti Franc. Marcus decis. 8o3. pari. Σ. d.self. a. s. cap. 3. tbi. rei nan ulgara. Sed dubitari contingit cuius valoris esse' debeat res substracta , pro qua concedi va leant litera: monitoriales.
in antitas eiusmodi rei debet considerari in ordine ad furtum , inordine ad ex-ςommunicationem, in ordine ad ruitium ,
quamuis duo, vel tres aurei sint grauis materia, imo in aliquo surto quantitas rei substractae pertingens summain viginti strano. rum, quae laciunt duos caro lenos sue iu-lios Iussicit ad culpam mortalem Nauar. inmaueeali cap. IIJub nu. a. Stefanus uuar .inis Ριmma Bullaria verbo eastis reseruatus nu.9. non tamen est talis in ordine quoad exeommunicationem Petrus .aηtonius La Urius, canon. practi essent. I . qua l. 6 in I. ,
6 Unde in Curia Romana nunquam coli ceduntur monitoria, nisi rerum lubstractarum valor fiammam saltim quinquaginta aureorum attingat , licEt pluribus vicibus sint subit radii, v t ex tenore Monitorii constat relati ex Lanar.quo. I 8. Hugata primἀρct. &sic in Archiepiscopali Curia Neapolitana refert practicari, saltim pro summa qua traginta ducatorum testatur Epi
scopus Genuensis eap l. not. Σ. quod tamen
non est sic indistincte a Timandum cum
qualitas, suε quantitas magna, vel parua
non colafideratur respectu rei a sed respectu persollae similiter: Unde cic solet qui aulari Rustico Porcu aut fert oculum secun d. Menoch.de arbit casu oeseq. Il. in talltcιtas nou tenuis β.de O fie .praesid. de magnum furtum reputabitur u Doctori substrahatur Codex siue liber, in quo multa scripsit, ει multum inuigilauiu Ioannes Grais pari. I. deci libr. L. cap. 93. nu. 27. pro cuius defensione liceret furem not- turnum impune occidere Doctori ex d. cap. 22. & proinde h. c tora materia resin qL:c-da est arbitrio Iudicis vultra lummam duincatorum decem saltim , vs per Lagar .d.' R. II sub numer. 9. nisi tamen res sit sacra pro cuius minori summa concedi possunt, qua pro re non Sacra Grusconso desent .ex Om.
' Tertium requisitum, quod contineant claustila in ivlliticatiuam, alias sunt invalidet Nauar. cons3. de cens b. O cons 3. O Cter ic.
8 Quartum requilitum est, quod adueisa riu, non sit certus, alioquin agendum est
Quintum requisitum est, quod dentur tale literae Monitoriales in subsidium hoc est da ficiente alia probatione , ne a lithr con tingat deludi, &euacuare seculare forum