장음표시 사용
11쪽
Natura quonam modo miter ἰὸ duobus modis dice. batur. . Natura secundum Boethium est unumquodque in-λrmans specifica dis rentia. 28o
Natur est principi si minus I eo I quo est, ara aut noestinartificiato quod fit perari' sed in alio. Mi
Natura quicquid fit,no est mriuitu neq; calualcilicet aliqnprarier artis intentionem eueniar. 79 a Natui . su uniuersi virum bonum 3c optimum ha
Natura uniuscuiusque est quaedam inclinatio inclinata ei a primo mouente ipsam in debitum finem
N turalium consderatio circa principia. 1 6 Naturaliter desideratum ad sciendum quamobrem omnibus insit,tripleat est ratio. a Necessariu quid sit,& proprie,& iproprie dicas. et Necessarium abistutum quid sit, & necessarium secundum quid. Necessatijoesmodi quo pacto ad unum reducatur,&quod necessarium in demeone accipitur. 294Necessaria qm duplicia iunt,fallitur Democritus qui dixit v, necessariorum no sunt qcendae causae. 29
Necessarium cum vnu primu actu esse oporteat. 29
Necessaria semp i actu sunt,puta holeui ege aia 6o Necessarium tribus modis ducitur. 8.9Necessitas iid1 violentia est sm Sophoclem. 29ι Necessitas quod sit inculpabilis & irreprehctibilis tecte dicitur. 29ι Necessitast rebus fim Auie.quonam6c5cedat. qi INecessitate per commixtionem aliquam carum Diacontingebant fim antiquorum opinionem. 636Negatio duplex,quaeda simplex,qda aut in me. 193 Negativa conclusio nulla insertur, nisi in praemisiis at qua affirmativa sit. 2MN. ratiua non,quandoque non est negatio simpliciter, sed ex necessitate priuatio est. Ti
Nihil quo pacto de in infiniti rationeexistat. I 1 3Nihilo nihilsism coe Philosephoru dogma. De no eacia iudicant de eisdem, & horu lolutio. 77s Nomen cuius signum est ratio, diffinitio est. 21o
Nomen sapientiae quamobrem in nomine Philosophiae translatum fuerit. I9
Nomina septem sapietum glaciae quae suere, de quo tempore sapientes fuerint. 2 Nomen ho a quidditate, seu ab hola naiponituri ens vero ab actu:vnu aut a nomine,vel diuisone. 189 Nome spei no aequi uoce prsdicatur de indiuiduo sim quod de eo praedicat coem species naturam. q95Numerus est multitudo mensurabilis uno. 7r3Num cros dc mathematica principia Pythagorici Philosophi rerum substantias asserebant. . Numeri,longitudines,sigurae,&puncta. IasNumerorum aliquorum intcr se proportiones. Is Numeros & magnitudines rerum esse subitantias, quomodo antiqui Philolophi senserunt. Irri 'Perationes artificum quonam modo distinguantur. OL io
Operatio est actus quidam, propter quod de actus nomen ab operatione dicitur. 6s Operatio seu opus est fi nis operantis. 616
opinio Anaxagorae qus posuit duo principia scit
cet materiam,&causam .gent . Ioc pinio Anaxagorae,quq dicebat omnes res simul ecie,& v qdlibet, ii in quolibet reluq, none. iis opinio Ana.qponebat O DEqd sit ex at tuo fit. 8i
OpinioAnaxagorae quae ponebat unam csuo inni viii materiam secundum positioncm. 8 et Opinio Anaxagorae conclusiue dixit, primum pri mcipium mouentem esse intellectunt. 8M
Opinio Anaxagorae commenta est,bonum eisc principium,quali mouens 94Opinio Anaximandri imaginata est,ut in uno consu-so omnia contraria praeca titerant. 8 iopinio Anaximenis ot Diogenis aercm aqua priorem clixit. NOpinio Anthistenis contra Platonem. 3 97Opin.Democriti circa retii principia qualis laeti M' Opinio Democriti quae posuit magnituduies indiuisibilestile rerum substantias. s 8Opinio Democriti de disserentis rerum, di ipsus impugnatio. Opinio Democriti quae dixit P omnia quae sunt,
prius erant inpotentia,sed non in actu. 8 topinio Diogenis quae aerem omnium rerum principisi finxit, an dixerit aere esse id quod est vov. optopinio Empedoclis quae posuit quatuor corpora
esse materiam. 14sopinio Empedoclis poetica de toto mundo, quem unius aiatu instareositisit, di ipsius ipugnati aes opinio Empedoclis quae potuit quatuor materialia principia,scilicet quatuor elementa. 692 Opinio Empedo.de Democriti posuitsubas de princi pia ros esse particularia, ut iis de terram. 83 7 Opinio Empedoclis. quae affirmauit, principio omnia mixta de confusa peramicitiam suisse. . ΣΑΙ Opinio Empevi bonu tanqua amore cometa est.' i Opinio Empedoclis quae aquam, aerem, ignem, de terram rerum esse principia consessa est. 36Opinio Epicliarmi,quae tenuit omnia mobilia neeessaria esseide per certitudinem seri. 23 opinio Heracliti,Crat illi,de sequacium. as Opinio Heracliti salua quae ponebat duoestaturmatio,negatio sit sinies vera. nopinio Heracliti videns aliqv d augeri Ego tempore, puta verivet annum secundum aliquam deret. minatam quantitatem. 1 78 Opinio H:pponis aquam re m omnium princia pium confinxit. 1 2sopinio Leucippi.Democriti,& Platonis, situ ante mudii temper fuisse in hoc diuersa suo. 86i opinio Lycophronis, de alionam multorum cirrevsionem matcria cum Drma.
Opinio Melissi, quae potuit. unum ens insnitum de mobile. 692 Opinio Orphei,& aliorum antiquorum theologorii,
quae tenuit mundum ex noctetae generatum. 86i
Opinio Orphei, Musti, de Lini aqua generationis principium dixit. 29 opinio Parmenidis & Meli si quae affirmauit omnia
esse unum. ' si Opinio Pythagorae ponentis finitum de infinitum,de ipsas res senti ei numeros. At Opinio Pythagorae ab opinione Plia is quamobrem diuersalae in. qi Opinio Pythagorae circa quae desectiva sit, Ac thio pacto conlaudatur. ηο
12쪽
opimo Pydragorae quae dicebat, o quicquid alteri
videtur, hoc toriam verum est. a igopinio Pythagori, Empedo. Democriti, Parinenidis, AnaxaM e, quae decebat bomnia quae videntur alicui ede vera, sunt vera, quo colundatur. 126ars
opinio Pythagorae& Platonis, qliae tenuit hoc tylum,q uod unum dicitur esse subitantiam aliquam.& per se subsistentem. 69a opinio Pythagorae, quae attribuebat inaequalitatem& alteritatem dualitatibus&numero pari. et is Opinio pythagorae, i dicebat di scia sit mensura. is Opinio Pythagorsqus dicebat quod homo est mensura omnium rerum secundum senium. 77 opinio Pythagorae & Leucippi,quq tenebat optimii& nobilissimu i primo principio n5 inueniri. 37
opinio Pythagoricorum circa principia cu naturaabbus in uno conueniebat in alio asit differebat. 7t opinio Pythagoricorum quae erat tu res sunt. 69s in io Pythagoricorum, quae ponebat duos motus, in qnorum uno quem , norum dicebat. 7 8Opinio Pythagoricorum species separatas, non autem mathematica fingebat. 8,8opinio Pythagoricorum primum in rebus mathematicis numerum esse piauit. sis opimo platonis de ideis quae suerit,d quid secundum ipsum idaea sit. . 0is opinio Platonis ab opinione Pythagorae quantum ad retu m principia in quo conueniebat. a Opinio Platonis de ideis ex septem Validissimis ratio. tribus confunditur. t ue opinio Platonis de principiis rerum essendi quomodo confundatur. Hi r si opinio Platonis de materialitate naturalium speci rum parabola est. sos opinio Platonis deformis accidentalibus, an.sama teria separatae existant. . - 396 opinio Platonis circa unione materiae eu serma.6rs opinio Platonis dicentis commune unum de idem per i e existere. 7s. Opinio Plato.dei deis siue de specieb'separatis.
Opinio Platonis quae potat infinitum , sensibilibus
Opinio Platonis quae poni ij nctus est unitas positionem habens. Opinio Platonis qui dicit uniuersalia magis esse sub- stantias P m particularia,Sc hoc quoniam logi derebus inquitςbat. . 8s opinio Platonis iubstantiam separabilem a sensibilibus in duo genera dii iidebat. 8ό8 inio Platonis quomodo saluetur, quando dixit νspecies id in formae separatae sunt formae quae secundum naturam sunt. 3 opinio Platonis circa mundi generationem ponebat principisi motus esse aliquid mouens s phim. 8sa opinio Platonis quae tenet species intelligibiles rerum materialium per se subsistentes. s sopinio Platonis ponens principia eontraria attribuebat inaequalitatem de multitudinem materiae, aequalitatem de unitatem formae. 9t
opinio Platonis quae potuit substantias sempiternas ad sempiternitatem motus iubaenendam, est i lassiciens. 899
inio Platonicorum volentium rerum substantias ad mailiematicas magnitudines reducere, quin
modo confundatur. 9o Opinio Platonicorum quae tenet si dualitas&quili bet aliorum numerorum, qui ex multis unitatubus compositi sunt,unum sunt. 718 opinio Thaletis inter omnes naturales prima, aqua rerum omnium principium imaginata est. 27 Opinio philosophorum corporea principia tantum ponentium. 6s
Opinio philosophorum elementum esse quodlibet
simplicium corporum praeter terram, quom taeoniundatur. 66
inici phonim antiquoru natura sum generatione dixit nihil aliud esse nisi alteratione quandL Moopinio philosophorum antiquorum quae habet Ῥtempus δὲ motus idem sinti 8ue gopinio philosophorum antiquorum quae omnia esse ex principiis contrariis asserebat,an vcra sit. . pio Opinio philosophorum antiquorum non ponebat aliquod principium uniuersale primum praeter principia particularia de sensibilia. i topinio theologorum antiquorum ponentium ins-nito tempore prius simplicem rerum priuationem suiste quὶm res actu inciperent. 863Opinio theologorum antiquorum quae omnia ex non ente confinxit. si qOpposita quatuor modis dicuntur scilicet contradisctoria, eontraria, priuatio habitus,& aliquid. 327 oppositau, aliqua sint,dupliciter cognosci piat. Tindo in motu ordinem in quantitate requitur.)3Ordo duo requirit, ordinatorumidistinctionem de communicantia distinctorum ad totum. si orpheus,Mustus,te Linus,qui fuerunt, de quo tem porc. 29
PPArmenidis opinio de principiis, quae dixit omnia esse unum secundum rationem.col. MPars quomodo multipliciter dicatur. . Partes corporis sunt priores composito quodam in do,quodammodo vero non. ASPPartes ex quibus substantiae componuntur, an lint substantiae in actu existentes,vel in potentia. si Persectio duabus causis attribuitur s.formidi siniis Persectum ouid sit, de quotupliciter dicatur. 37 a Perscctum eueuius non est possibile aliquid extra iumere, de cui nihil dees o6 Philosophia prima seu scientia uniuersalis, quonam modo veritatem consideret, Sc quonam modo silentia particularis. Ioue
Philosophia secundum humanam possibilitate'quare sepe inuenta de eorrupta fuit. sio Philosophoru genera Ionici, de Italici suerunt, &. Di locorum philosophati sint,ae unde dicti. MPhilosophantes antiqui quonam modo puerorum i star balbutientes, causas quaerere conati sint, nec aliquam declarare potuerunt. 98 Philosophi quamobrem poetis comparantur. 23 Planetarum essectus quonam pacto ad uniuersalia loca de tempora coaptentur. 88r
Plato qui suerit, quorum distipuliis, de ubi locorum philoisphatus sit. qPlato Socrates iunior ab Aristotele appellaturi Platonici in qbus media ponebit,de in qu bus no 7 1Plura aliqua quandocunque ad unum ordinantur. 1 subitu tot modi quotacti potentiae. 3 s
13쪽
I ossibile impossibili oppositia tripliciter dicitur. ι,6
Polsibis nomnia sint. 6 o Possibile aliquid iudicatur ex hoc ex ipso in ',llitate non se luitur.ihi des n. Possibile dupliciter dicitur ibidem. Possibile duplex cum ratione scilicet&sine. Pol sibilis in tone quae considerare oporteat. ibidem. Pos,ibilis rationalis N irrationalis rationes. 6 IPoi Elia naturalis quona modo magis cognostatua φPotentiae vel potestatis quatuormiat. 3ai Potentia activa nunquam vitalis in motu est. Mi
Potentia metaphorice momodo sumaturabidem. Potentia multiplex scilicet aequi uoca & analogica, activa&passiua,&asa multa de hoc. 629 Potentiarum multiplicitas non in secundum aequi- uocationem, sed secundum analogiam. 63o
Potentia agendi & patiendi quodam modo una di eadem potentia est. 63t Potentiarum disserentiae quae& quot. 6sqPotentiam benefaciendi,ut patiendi sequitur potentia iaciendi,sed non econtra. 63 Potentia & actus in eoia subiecto, quohabeant . OssPotentiarum quomodo quaedam actu praecedant. quaedam autem non. 6 i
Potentia rationalis per quid in actum reducatvr.6 8 Potentia ad atriam, quando & in quali dispositione existens aliquid lae dicatur. - 'Potentiarum multarum activarum vitimus finis est solis potentiae riu'sicut ultimus snis potentiae vis
suae est ipsa visio. 6s Potentia omnis passiva smul c6tradictionis est. possibile enim est eam esse de non esse, vel iimpliciter, vel secundum quid. 63 9 Potentiae irrationales ad opposita non sunt ibidem.
Potentiae irrationales licet contradictionis non existanti
Potestate actio aliquid dicetur agere dupliciter. 333Predicarnm uniuersale quid sit, Δ: quot modis accidentalis praedicatio complectatur. xis
Pudicatum ad subiectum tripliciter se habere potest,
ubi etiam praedicatorum sufficientia. 3i8 Praedicatur aliquod de diuersis multipliciter. i8s Praepositio ex significat ordinem, cum dicitur ex viano fit acetum. 6i7 Principia materialia infinita praeterquatuor seme tas.corpora consimilium partium Anaxagoras potuit,& in quibus cum ipso Empedo.coueniat 3i Principia omnium rerum, plenum,& inane, Demineritus & I eucippus posuerunt, de de eorum opinionibus multa. 33 Principia entium de eorum pasiiones, sicut numer tum pythagorici asserebant, de alia multa den mero pari,& impari. ει Principia contraria dece sim coelemetatione, nonulli pytnago. posuere, de quae talia principia fiterint. 3Principia plurima contraria Alcmeon crotoniatas
pythagoricus posuit,& in quo ab alijs pythagoricis dfllerat. UPrincipia esse contraria ex Alcmeone de prthagoricis elici poteli,de an circa niaterialem,vel efficientem causam intestigantur. 47 Principia duo contraria pythagorici,sicut Empiam ora ponebat: verum Empedo an specie caulam
uentis, pytha*vero in specie causae materialis. Principium eorum quae semper sunt, ut corporum coelestium, necesse est esse verissima. io Principia an secundum numerum determinata sint aut secundum speciem. I principia rerum virum sicut quaedam ulla sint. 12 Principia an secundu potentii sint, vel sm actil. ii Principia an snt rerum causae solum Fin motum. v Principia rerum virum eadem numero sint, vel ea. dem specie, de numero diuersa. I 6
Principia prima utrum snt in mi Etta,vel in actua Principia prima virum sint usa,vel singularia. 13t Principium primum negantes quo confundatur. 1 9 Principiu,quod primo modo dicitur, quo diuersimode a Commentatore,& beato Th oma suma .rues Principium de eausa licet idem substantia sint, ratio
Principium motus de principium temporis,ad quem motum pertineat, & alia multa de principio. 236Prinei pia prima rerum non iussiniuntur nisi perposteriorem negociationem, scutricimus P puri etiam est, cuius pars non est. 698
Principium omnium primum est incorruptibile. 36Principia extrinseca unum numero sunt. 7s'
Principium quodda demostratiuu est in entibus. 69 Principia prima demonstrari non nossunt, sed de ipsis ad hominem demonstratio laeti potest. I Principia de causae subsuntiatum sunt entium prima principia. . 333Principia prima omnium simpsiciter proportion liter an eadem sint. 8st Principia prima in genere substantiariam secundum
Aristotelem sunt substantiae viventes animatae. quoniam de mente ipsius corpora coelinia ani mala sunt. 8st Principia omnium an eadem uniuersister sint. 8sa
Principii primi firmissimi de eotissimi e6ditiones. 4Principium maxime paruum est. Idem simul esse de non esse impossibile. 2 Principia omnia an ex contrariis sint. 9io Prioris significatio unde dependeat, de quod prius dicatur. 3 3Prioris de posterioris modi diuersi quot sinti. 33
Priora de posteriora in rebus discretis quomodo di
Pitus altero in cognitione quominio aliquid dicatur, dc an prius accidens q totum si, de quae priora dicantur secundum passionis rationem. I Priorum sm ordinem in essendo modus triplex. 339 Priorum de posteriorum reductio quomodo fiat.H Pricua secundum naturam, de magis nota sunt post riora, εc minus nota quo ad nos, quoniam rerum notitiam per sensum accipimus. 6 Prius quo pacto aliquid altero dicatur ratione, dc econtra. Θ
Privatio quomodo ut habitus smiscari possiti sue
Privationis ad rationem duo requiruntur. 3 V
Privationis modi ex parte aptitudinis quoti is tmiuatione non fit reditus ad habitum, nisi per resolutionem in primam materiam. 6αPtiuatione ad quam materiam immediate ad sesemam ordinatur reclitus fieri potest ibidem. Privatio multipliciter dicitur. 6
Privatio ad contradictionem qualiter se habeat, ει quaestet
14쪽
qualiter eonueniant Ze differant. Privatio an quaedam eontradictio sit. ibidem Privatio omnis non est contrarietas. Ny uallo duplex, quaedam quae habet immediatum ordinem ad subiectiam formae. os Proportionum sere omnium diuisio. 366Pmpositiones per se notae quae dicantur. 2QPropostiones quaedam notae sapientibus sint, quae
per se omnibus notae non senti in Propositiones quo pacto conclusionis materia esse dicantur. 16sPropositiones oppositae de eodem non veriscantur secundum unum de idem tempus. 78o
Prudentia quo pacto in omnibus dicatur,& quonam pacto in animalibus brutis. 6Prudentia sine sapientia vel scientia, secundum antiquos, non est nisi sensus. aso Prudentiae partes quae nam sint. 6Putrefacta an eiusdem species eum Paetatis ras mine sint. 6 Putrefacta an casu eueniant. v
QVadratum autem dicitur fetura ex quatuor
lateribus aequalibus constans, cuius anguli
quatuor recti sim oti As uilitatis modi qui sint. NI Qualitatis modorum reductio. 363
Qualitates actina licet activae sint, non tamen agunt solum in virtute propria, sed in virtute sormarum
subalisi, ad quas si tinstrumenta se habent. 488 Qualitas & quantitas in sabstantia fundantur, ita quod ubi est substantiae unitas, est unitas quanti
talis Ac qualitatur non tamen unitas a quantitate nominatur,sed principali substantia. o I Quantitas dicitur quod est diuisibile in ea quae sunt, ct alia multa de quantitate. 3 3 Quantitatis species duae primariae sunt. multitudo. sue pluralitas,de magnitudo siue mensura. 33 8 Quantitas inter alia accidentia propinquior est substantiae. 9 Quantitatis per accidens duo modi. 36o Quantatas quandoque perse,quandoq; per accidens quomodo sumatur. 36o Quantitas est mensura submis. quilitas autem dis
positio. 618 Quantitas rei per unum ut numerum cognostituri numerus autem per unum sue unitates. 68s
antitate in qua mensurae ratio n6 inuenitur, di an in alias quam latis species derivetur. 68s Quantum per se duplex est. 339 Quaerere illud, quod est prius in uno de eodem dc il-hio querest prius simpliciter,quomodo disterat.67
Quaestiones tantum quatuor sunt.1 an est, quid est,
quia est yc propter quid est. 37o Quaestio quid de propter quid in idem quodammodo incidunt. 37r Quaestio propter quid an quaerit aliud de alio. 3 1 Ruidditatem quae est totius fama inquantum est principium subsistendi. Gmidditasvcl essentia superficiei albae, de quare non est quidditasve tantia superficiei. Quodquideratesse quid apud Philosophum intelli- IQuodquidest secundum se praedicatur, sicut passio nes subiectis. Quodquideratege in quibus reperiatur quo. - ΙQuodquitarat sis no est,omnium, quae habent qualecunque tationem nomine notificant dede
rum solum, quorum ratio distinitio est. sQuodquidinci diffinitio an substantiarum,uel accidentium sint,&quomodo. 'TQuodquidest, se etiam dis finitio multipliciter dicitur.ibi m. Qu uiquidist de dissinitio praedicatur de eo, quod in substantiis & accidentibus inuenitur. η 8 Ru quidera tesse primo & smpliciter substantiarum est,ee postea accidentium. M 9 Quodquideratisse siue dis sinitio,quomodo etiam in accidentibus existati Quo uideratesse cuiuscunt ue , di unumquodque cuius est, quodquiderateste, vitum idem sit, vel diuersum. 4s Quodquiderat esse quare non sit aliud ab eo cuius
est. 6 4 Quodquidetatesse de id cuius est in illis quae per se discuntur,semper necesse est idem esse. ues Quodquideratesse propter duplo significare, dc ιμ- sum cuius quodquiderat esse, non est idem. 4 9 Quodquiderat rei, di ipsa res sunt unum quocunquEmodo etiam secundum rationem. q6
Quodquidest esse est id mi dissinitio significat. ibide.
u quidest licet idem sit eum unoquoque cuius est, duo tamen excluduntur. si I
tor, de uniuersaliter omne faciens en dicunturAEOL 26si alio eausandi est sm quod aliqua dicuntur causae per modum finis de boni aliora respectu. ibidem. Ratio unius quid proprie sitio sit principium alicuius numeri,de de hoc multa. 29si alio unius propria secundum quod est principium
numeri. est mensuram esse.ibidem.
Rationis in actibus est inconueniens injnfinitum procedere. siue Ratio uniuersalium est ensis autem non nisi sins larium. sues Ratio declarans quid nomen significet dupliciter contingit. ε 7 Rationis partes omnes, dc in pias ratio diuiditur, vel omnes,vel quidam priores iplo di nito sunt 97 Recapitulatio multorum dictorum a Philosopho circa quidditatum materiam, de aliarum multarum quaestionum. 3.
Reductio aliorum modorum ad unum primum qu pliciter fieti potest. et 89 Reductio omnium modorum subsutiae s. quod is stantia duobus modis dicitur. Ira Reductio modorum possibilium de impossibilium ad unum. 3 7 Relativorum modorum sussicientia. is
Relativorum primus modus quomodo distinguatur, Sal:a multa de hoc. 3 si Relativa quae sumuntur secundum unitatem, Ec non
15쪽
Resativonim eorum quae dicuntuν sintndum potentiam ' utim 3e passivam , diuisitas mundum
Relativo In tertius modus qsio ab alii differat' oRthiiva dii citer die tur, qua dam ex quo, sic ut dominus Seseruus, pater & filius, magnum&pa ruum: quaedam vero tan 'am aliqua ad ipsi reserantur,sicut stientia intilian. .: .. γαι Rei intellectae modus in suo esse secundum Platonem
Res una quandoque simpliciter est alicuius materia, sicut argentum phialae, quandoque autem pluris de alia multa de simili materia. 263 Res per sua principia cognoscitur.ibidem. Res ad hoc cy sint scitae de entes quid requirater. 37
Res naturales per sorti s sibi inli aerentes operanter, neque formae conti iriae ei, inesse possunt. 6;s Rersi in natura nata es prutei singularia existens. Res omnes existimabit Heraclitus de Pyth g esse in continuo fluxu. U777. Res naturales agunt propter gnem, licet tinem , a cognoscant, quia δ primo intelligente: inclinationem in ipsum finem assequuntur. Rerum naturalium motu, magis ex forma quin, ex materia&causaturi s
cipium sit quae per artem fit.Ul. 47; Sapientia, dic ntia, se intellectus circa animς pamtem speculativam versantur,& quo pacto interie,&1 prudentia Etam disserant. ' - Πsipientia est ex naxime'niueis ales& primas ea rivertari debet,non autem circa singularia, qtia ii x finita sunt. .
Sapientia quae prome dicatur. lis sapie a scientiae gratia volita est, di est simulante hientia dignior. t .i s sapiefitiation oblati uam utilitatem, sed persci
sapientia cum st eausaniri speeulatriat, a causis rerum incipere debet. . in Sapientia quae dicatur, utrum illa quae causam soran lem considerat, 'et quae causam finale vel alia
sapientia scientia quaedam est circa principia, & considerat causas alii minas,& maxime vlis. Sapientia est una scientia,quae principaliter principia
asemii de omnibus substanti js est, licet de quibus- da principalius. s. e lubilantiis separatis inquantum omnes invno onere conueniunt, quod est' ens per se. 7 7 sapient; a substantias Se arei densa considerat, in- qu mum in entemnueniunt quod est eius subiecti ira, ea substantias prii ipsiter, sicut per se prima entia. 8Sapientia considerat quatuor genera causarum ι Apraecipue causam formalem desinalem,& ulterius
finis, qui est primum mouens, est omnino immobile. τε, Sapienti, de substanti' sensibilibus detenninas inquat in sinstantiae sunt. a vent ara coli derat, de quibus mathematicae scien
Sapientia intrinseca rerum principia considerat, sicut
scibile relative dicitur, non quia ipsum ad scientiam reseratiar ed quonia scissilia ad ipsum referturi. Trs Scientis signum est posse alios docere. II Seletesper causam, seu a priori scientiores sunt scien tibus ab effectu, seu posteriori. 19Scientiae stare. artes unde dignius nomen soniantur, t Smaxime honarabiles dicantur. t
Scienti illa quae sapientia denominatur, circa altissimas causas versari dicitur. irScientiae quanto priores naturaliter sunt, tanto sudet cerciores. in is
Scientia quae ma s eausas considerat, magis docti Glisee edi ur.ibidem. scientiae de maxime scibilib sui gratia d siderate. ro Ses tia prima omniu alioru arcture nica diei f. is Scibia maxime libera naturae ministra esse nequiti roScienti maxime diuina , norabilius maxime esse debet,& quona modo dupliciter diuinu capiat. ΣαSciei trullam atri ipsumscire propteri ripssim Pritur,actui est,sed potius speculativa. 'scientia prima cum omnis causas speculetur stectus admirari non d bet,quoniam ad contrarim determinantur. M
Set tia metaphysicae est scientia uniuersiai , qui Gomnibus, entibus considerat, tam sensibilibus. quam insensibili biis. Vx
Seientiarum omnium inmm una scientia sitamplis 're scientiae,quae diuinaxsubstantias resideret. Ir Selemia aliquanon solum subiectum speculari d bit, sed etiam subiecto perse accidentia, neque aliqua parilautarunt scientiatum est. i scientia quomodo ad scientem &tabile reserat. Do Scientia: naturalis eirca quae vertetur' in quo meta
Seientia diuereas circa diuersa subiecta Plato nonnia te ordinauit. 9Scientiae parirculares quomodo adinvicem: m rentur. 8; scientiarum speculatiuarum tria genera sunt. 37c Scientiam fmulta modii insciendi quaerere, estata, surdum. iis Scire eupiens aliquid,bene prius sciat dubitare&in uestigare quid quaerit. ut III Scientiam de mobilibus tunc habilis, quando scius
principium motus. .e ira 7JISclantia una tantum est unius generantis. ibidem. Scientia una oppositoriam est. Hi psempiterna licet inquantum hunil modi semper in actusnt.- sempiterna secundum quid corruptibilia sunt, puta secundum ubi,aut aliquid huiusmodi. 66t Sensibilium circa propria quomodo error cadat. 2IT Sensibilia circa communia magis sensus decipitur, quam circa sensibilia propria. M'sensus est singulariti, intellectus vero vii uersalia. itSensus eum ad duo nobi, deserviant, quamobrem nobis diligantu quid ad vitam conlatam. sensibus remota dissicilia ad cognoscendum sunt. i Sensus
16쪽
sens impeditur, cognitione alicuius sensibili, dupliciter. IO ISensus circa propria se a semper vetra est, ita intellectus circa quodquidest, quasi citra pria prium obiectum. 668 aratum a materia secundiam csse & rasimum -plicita . 2. sinule triplex, seu similitudinis tres modi ci quid maxime simile di imile quot modis dic tur. 7Ol militudo philosophi posita in secundo.i ius . tex.
m. primi,quona et pa conuenienssit. . int in latiuincqgnitio a sensu oritur. . Is
Singularia sunt prior secundum sensu uniuersalia secundum intellectum.. 338Singularia sensibilia sunt sicut circuli aerei ,& lignei. Intelligibilia vero singularia surassiculor limathematici. 3oo Simonidis Poetae error ponentis Deum floriosum inuidere, cum tamen in eo omnis inuidia taleganda sit. ars rates qui fuerit discipulus, & quamobrem
de rerum naturis perscrutari noluit. . FA
S evam'a,& totum ovium semper agunt, quosi m demper mouent & eiis per motu situm agunt siluiiuncssundamenti nii 'orum, quo inducebantur ad dicendum contradictoria esse vera. rassomnus autem est qui e vexationis sensibilisinii , modo autem causetur vi)etur dubium. . 6I9sompus dicitur dimidium vitae, quonam dissert&-
abisse proprium est appasere, ἐ- 92s c es leparatas omnibus aliis entibus sila causas, δ' lato imaginatus est , t quo pacto eas ex MVno i&paruo conllix bat. Ii Ispecies leparatae quantum ad eorum fieri nihil sen- sbilibus conserum ieet Plato in Phedrone conet trasum tenuerit. βs Species separatas minime numeros esse posse , licet Pythagorici, & Platonici contrarisi tenuerint. 86Specie diuersa quinque modis aliqua dicuntur. I δῖSpeciei putes quae sint δε quae partes indiuidulin naturalibus,& matheyraticis. Io 3 Species rerum ad numeros,vel unitatem reduc e citotaliter auferre materiam sensibilem,& intelligibilem, sicut Platonici faciebant, parabola est. s
Speciei nomen quid signiscet. s93 Specie dissare non est proprie in his quae alterius generis sunt, 739Sempiterna ad corruptibilia comparamur,sicut actus ad potentiam, quoniam corruptibilibus pliora sunt substantia&persectione. 618Sperma ad generationem operatur siciu in his. 48 Stellarum sxarum motus in contrarium primi motus post Aristo ab astrologis deprehensus est. 88o Stultum est non solum salsa credere, sed etiam credentibus assentire. 76 Subiectum metaphysicae quod sit, & quae secundum esse& rationem i materia separata sint. I ubiectu libri metaphys quomodo sumatur. 296 subiectum indifferens quod dicatur. 3oo substantia quatuor modis dicitur. 32ISubie him commune in omni alteratione, necesse
est esse. 69subi dum est illud de quo alia dicuntur, ipsum vero D E X
Substantij, de Diribus si plures mentiae snt, viruiuomnes cognatae sint, nee ne. NoSubstantiae tantum sensibiles an sint, ut antiqui naturales pos erunt: vel ultra sinis biles, aliae immateriales ac intelligibiles existant,ut Plato posuit. ir Isubstantiae separata aiensibili, ii quae sint, vusi sint unius generis tantum, aut talium substantiatum plura genera sint. 12ISubstantiae sensibiles solae virum in uniuersitate rerum in imantur,sicut antiqui naturales dixerunt: aut quaedam alia praeter sensibilia, sicut Platonici miserunt. 1 TSubstantias stat prater scissibiles, vinam unius generis sint, aut magis harum substantiarum plura gc
Substantia secundum Platonem, & Pythagoram, de eotum sequaces quid sit. Substitia uniue sali, a particulari quibus disserat ὀ:2Substantiaequae eli posita, vis biectum metaphysic unumsolum pruentatum est, ton diuisum in multa piis camenta. 3 Isubstantia quo pacto tribus modis est prima laser
omnia entia. l. q8 Substrua desola entia secudum Parmenidem Mera-ὶm,Empedoclem, Anaxagoram , Democritum,
S antiquos omnes , metaphysico a Ma est. οἷσSubstitiae manifestae quae sint, & quae immanis dae, etiam secundum opinionem Pythagor APlatonis Leucippi, & aliorui antiquorum. εἰ isubstantia ut est de me: bysici consideratione. quatuor modis dicitur. 43α Substantia pruna particularis, quod est subiectum. in tria diuiditur scilicet in materiam, sermam,&compositum. clysSubstant ijs de sensbilibus quonam modo determinandum sit, & ia, de essentiis substantiarum lensi- . bilium prius de terminandum est 8Substantia ab accidentibus in quo disicrant. q89 Substantia quot modis dicatur. HI Substantia quare & quomodo de subiecto minime dicatur. Substantia quo pacto ex substantij, di non subitant ijs componatur. Substantia quae est quodquideraresse,quid secundum ver talem sit, di virum sit forma vel materia, vesaliquid huiusmodi. 168 Substantiae leparatae, licet non sint eiusdem speciet eum siubstantiis sensibilibus. 168 subit ita quae est quodquideratae, quomodo prit cipium &causa sit . . 69Substantia quae est quodquidera; esse, cuiu causa principium existat. s ῬSubstantiarum quadam sensibilis, quaedam insens-biles dicuntur. 486Substantia quoituplex dicatur. Λουε Substantia telum sensibilium quid si, an.Liit materia & sorma. 33Subi iam is in simplicibus ide est res,&quodquidcsta esse eiu , ideolion decipitur intellectus circa eas, nisi per accidens. 663Substantia dupliciter dicitur, uno modo lappositum in genere iubilantiae. 6M Substantia aliqua separata sensibilib us ex mi , non quidem species reium sensibit um,v t Platonici po
17쪽
suerunt,sed primi motoris Substantiae an aliquid contrarium sit. 811 Substalia an omnibus entibus prior esse dicatur. Sbstamia duplex,sensibili,&insensibilis. 838 Substantiarum & eorum quae sunt ad aliquid, se simialiter aliorum praedicaminiorum muri, Od principia sint,aut alia,&alla. 8 ssubstantiae cum tres sint, duae naturales cum motu, una. .sempiterna , ut coelum talia corruptibilis, ut
liniae&animalia. 1838 Subiuntia quae est motus sempiterni principium' etiam sine materia. 818substantiae sempiternae immobilis & immaterialis substantia est actius. Lqui semper mouet & non
Substantiae materiales non sunt intelligibiles actu, sed potentia. 8 3Substantia prima incorporea & impartibilis est, neq; habet magnitudinem snitam nec infinitam. 878 Substantiae prim virtus non dicitur infinita pili liue secunda quod infinitum quantitati congruit. 8 8 Substantia una sida sempiterna ct immaterialis post primum principium an ponenda sit,uel plures. 879
substantis materiales sunt fecundum numerum motuum astrorum ,&eatum ordo est sc ndumo .dinem eorundem motuum. 'MoSubstantiarum immaterialium numerus ex numeror tuum ccelestium comprehenditur. H89s
Substantiae immateriales, non omnes sunt finis alicuius motus,sed sunt Ppter finem altior niti SysSubstantiae materiales an propter corpora coellistia
Suppolitiones antiquorum philosophantium quod sit aliquod primum principium materiale. Iio
1 Actus ideo animalibus necessarius est, quod ea
cognoscit, ex quibus ipsiam animal est.colis Theologiae nomen cur metaphysicae ascriba tur. ηο6
Theorica vel speculativa in quo a practica dissenit, di quis utriusque finis. ius
Theotica stu ipeculatiuae cum multae sint,quae veritatem ci nsiderare habent. ito Theoricam in silentiarum numerus.smathematic ,
Terra maxime elementum, ex antiquorum seppositur ostenditur. 68
Terminus dicit quod est cuiust bet rei ultimum. 37 3Terniinus quadrupliciter dicitur. 37s Terminus toties dicitur,quoties principium. 37sTotius communis ratio in duobus consistit. 388Totum duobus modis dicitur, Ac quonam pacto exponantur,& interigantur. 388Totius partes in toto dupliciter esse pomini. ibidem. Totius secundo modo dieri diuersitates. 389. Totum ad partiu postiones quomodo se habeat. 9 Tranquillitas est quies maris 3c aeris serenitas. 3o6 Tticollata qui diuas,& qui parastata,& parant te. 338Triangulus quonam modo plures disserentias subieeontineat. Ni
anguli non disserunt per disserentias, quibus fisura cliuiditur,sed alio mododbidem.
VEHialis in considerationedissicultas. ionveritatis ad cognitionem duplex pioctaclidi
via, una per modii resoluti is, altera per modum compositi mis. ido Veritatis cognostendae dissiculias duplex existit, ex
parte, cili et rerum,& ex parie nostra.
Veritatis ad cognitionem quonam pacto homines dupliciter adiuuantiar,directe. I indirecte. ς Veritatis circa honsiderationem quo pacto. tum eisi suetudincitum etiam aliis de causis, multiplex limminum gen is habile inhabileuesti 1 is Veritatis circi inquisitionem quis modis conuenien si,nam absurdum est,quaerere simul scientiam dimodum selendi. Veri alis eirea inquistionem modus qui simpliciter optimus est,in omnibus inquiri non ditit ii6Veritas deprimis principiqvant Vim determitiesur quid agendum se, & quamobrem multa dubitabilia contingant. xi 7 Verem Si salsum in rebin hihil aliud est quam com poni a diuidi. 566Verum & sil sum pacto in simplicibus & eo
posti sese possit. i GgVerum quomodo est magis actu quὶm pote alia, ruo pacto se habeat adeo 1 sita de simpliciar 7 Verum'&sillam in quo primo de principaliter coti-
Verum venas debet ex his, quae semper se habent m. cim modo, & non potiuntur aliquam permutationem quantum ad substa illam tuam, licet in eismbtus tecundum loci im apparea . Imr Violentia quid proprie sit,& quid violentum. et Violentiam aliquam quonam modo semprirna pati non possunt. 29s Visias quapropter nobis immaterialior exista A plura nobis demonstret. 4Viuere bifariam accipitur, pro esse viventis, & ipta, uiuentis actione. Vita animalium quibus potentiis arrir,de quHm do homines tatione uniuei alia brutis digerant. 4Viuere quo pacto improprie rapiatur. 7Vniuersalia sciens etiam uniuersalibus stibiecta quoquo modo scire potest. i6Vniuersalia magis an primo nobis bota sind. 16Vniuersalia nunquid a singularibus separati sint. 1 rVniuersale naturaliter est prius, particulate autem posterius. 26sVniuersale est quod natum est haese pluribus. 1 Vniuet sale pliciter accipi potest. s 'niuersale quare natum est na pluribus esse, non autem in pluribus inest. MVniuersale quonam modo substantiam esse eo min-gati εVniuersalibus si sunt quaedam res praeter singularia, non possunt singularia componi, quae hoc aliquid
Vniuersalia si res quia am sui, sicut Platonici pone bant,oportebit dicere, in non se tu qualitatem substantialem,sed accidentalem significenti s sVniuersale nullum est substantia, de nullum eorum, quae eommuniter praedicantur, significant hoc ali
18쪽
Vniuersilium nullum potest esse substantia, quae per se subsistens existat, quia omne uniuersale multis
commune est. 693Vniuersalia secundum Platonis opinionem, cum res
subsistentes sint,significant substantiam,non lotum secundo modo,sed primo. 69 696vntu alia sunt principia. in cognostendo,& sie penera magis siuit principia quam simpliciora dimra in potentia continent, species autem actu. 2IVniuersalia licet non per se existant, attamen eorum naturas, quae per se subsistunt: est uniuersaliter considerare. . 73 9
Vniue salia quida per se existentia principia sunt. 19Vniuersalia principia per se non subsistunt, ut Plato dixit, quoniam singulare aliquod principium esse
non potest. 8 9 Vniuorum totum qui unam naturam, vel unum ensenunciauerunt,quomodo diuersificati sint,non naturaliter loquendo. SVniuersi partes qualiter in ordine se habeant. W9Vnitatem ex parte formae quemadmodum Parmeniudes tangere videbatur, Ecet diuersitatem rebus auferret. Α8Vniuocum quonam pacto de aliis praedicatur. io Vni uoca , aequivoca, & analogica quomodo praedicentur. I TVaumquodque de mente Platonis, secundum reclupientis mesuram in aliquo recipitur, propter quod unitatem ex parte species, de dualitatem ex parte materiae Plato commentus est. l61Vnum dupliciter dicitur etiam secundum antiquo
Vnum quod est numeri principium an idem unum
iit,quod cum te conuertitur. ID
Vnum licet priuationem implicatam importet, non tamen multitudinis priuationem. 19s num non resertur nisi ad unum, di non ad unumquodque unum,sed ad unum determinatum.14 Vnum dupliciter s. rse& per accidens, & quonam modo in terminis singuliabus sumatur. 296 Vnum quando ad accidens comparatur, quomodo
Vnius quinque modi sunt & dicuntur. 298, num generis ratione multipliciter dicitur. 3oa Vnius modorum numerus & diuersitas. 3os Vnum quonam modo improprie multa dicuntur.3oIVnum numero dicuntur quaedam genere, quae specie, quaedam autem analogia alia multa de hoc. 3 Vnum cum multipliciter dicatur, principales tamen eius modi sunt quatuor. Mi Vnum & continuum dicitur,quoniam motus eius est unus,de loco&tempore indivisibilis. 68a Vnum quomodo de his, quae unum dicuntur, praedicetur. 68 Vnius proprietas, quae nam sit,& quot tusex. 6 8sVnum an ipsa rei substantia sit. 69a
Vnum non potest esse genus,quia nee ens,nec unium ce praedicatur, sed unum de ens aequaliter de omnibus praedicantur. 69s unum de ens an aliqualiter significent ibidem. Vnum an dicit naturam superadditam illi, quod est
unum secundum Aut cinnam,vel alio modo. 696Vnum quod cum eme conuertitur omnia entia circui neque naturam determinatam ad siquod genus significat ibidem. unum de multa principaliter quomodo opponatur,an. s. penes diuisbile de indivisibile . de multa alia de hoc. 697
Vnum de multa non ponuntur secundum priuationem puram de habitum purum. 697
ius, de ratione est esse indivisibile , vel indiuisum. 6 Vnum an multitudine posterius existiti 8
Vnum de multa an ut contraria opponantur. 698Vnum de multa quomodo caulentur, de quot modis esse dicantur. 6 9 Vna de multa quo pacto inter se opponantur. 7 9 Vnum relative multis opponitur. 7 3Vnum muris ut mensurabili opponitur. 72 Vnum de ens non sunt genera, sed analogicae omnibus communia sunt. 7
unum,nec lineae, nec superscies quonam pacto principia non sunt. 733Vnum,est principium numeri At mensura. 3 9
Vnum sunt, quorum est substantia una. IPVoluntas in intellectu est, de non appetitu concupi scientiae tantum. 866Vox secundam quod est genus, sine speciebus esse
VIus, est ultimum quarundam potentiarum, ut visus,
XMophanes primus commentus est omnia
esse unum, cuius Parmenides discipulus suit, de ideo ad totum coelum respiciens dixit ipsum esse unum Deum, quoniam antiqui
mundum esse Deum comminiscebantur. l.
sunt rebus sensibilibus separata, de quibus 1 Platone diffinitiones tantum alsignan
Ydearum Platonis positio ex quibus consendatur. 76Ydeae Platonis, quod nihil sensbilibus conserant, neque scienti js, neque etiam ut exemplaria prosunt. 8;Ydeae Platonis, seu exemplaria separata, licet ab AtDsto.rationibus destruantur,non tamen secundum beatum Thomam remouens diuinam scientiam esse rerum omnium exemplarem. 84Ydeae quod non sint principia scientiae, siue eognoscendi in nobis. 96Ydeas abstractas quonam modo Platonici substantias repellabant. 6 6Ydeas siue species non propter aliud Platonici ponebant, nisi ut per eas de istis sensibilibus letentia haberetur. 4 6Ydeas Platonici dicebant esse substantias, de non esse de subiecto aliquo. 4 3Ydeas siue species separatas propter tria Plato γ' suit. Mo eas seu species esse generationis causas Platonici duplis
19쪽
dupliciter ponebam. - . GoYdex seu species separata: quod per modum excia puris generisonis causae esse nequeam. 48 tYdeae seu species rerum naturalium secundum Platoncm. q7 Ydeae Platonis triplici via ab Aristotelo reicit untur.ibid m. Ydeae an lubstantis separabiles snt,quae species unuuersales esse dicantur. H9nebant, genera vero Se cisserentia species ycrum non esse. -Ydex quae separati a Platonis ponuntur. 386Ydeam esse quoddam per se exiliens ab omnibus alijs separatum Platonici ponebant. Y dea est quoddam singulate sempiternum secundum Platonicos. oi dii id.
V I arum Platonis postilliinquo recta & in quo non recta fuerit. . . v 3Ydeas rerum arti si talium Platonic; posuerunt, quia formae artificialium rerum actus sunt , quae per se existere non possunt. 7 9Υdeas separatas Platonici ponebant esse nece lanas. 8 svica, particularium solas species esse Platonici uo-
ZEnonis suppositum, quod illud quod addi
tum non facit maius, de ablatum non facit minus, aliquid existentium non sit,&ipsi impugnatio.col. 17 r
20쪽
. In onmes libros Metaphysicona in Aristotelis P R O OE M I V M, In quo hanc scientiam omnium scientianam csimunissimam circa maxime uniuers intelligibilia vetiari ostendit: ex quo tribus nominibus eam iure appellari concludit,Theologiam scilicet, Metaphysicam, ac Primam
Ic v v docet philosophus in Politicis sui Qn aliqua
plura ordinatur ad unum, Oportet unum eorum esse regulata siue reges, di alia regulata, siue recta.Quod quide patet in unione sae
taliter imperat, & corpus obedit.Similiter etiam inter minas uiresurasitabilis enim&concupiscibilis naturali ordine perronem reguntur. Oes autem scientis & artes ordinantur in unum is hominis persectionem,quq est eius Ma titudo. Vnde necesse est, Pumearum si taliarum omnium rectrix, quae nomen Sapientis rectE uendicat. Nam sapientis est alios ordinare. Quae aut sithse scientia,& circa qualia, considerari t si dili ter respiciatur quo est aliquis idoneus ad regendii. Sicutin. ut in libro praedicto Philosophus dicit homines intellectu uigetes, naturaliter alioru rectores &domini sunt: nomines uero, qui fiunt robusti corpore, intellectu uero deficientes, sunt naturaliter serui:ita scientiadebet esse naturaliter aliarum re latrix quae maxime intellectitatis est. Haec aut Maxima im est, quae circa maxime intelligibilia uersatur. Maxitelligibi aues itelligibilia tripliciter accipere possumus. Primo quidem ex ordine intelligendi.Nam ex quibus intellectus certitudinem accipit, uidentur esse intelligibilia magis. Vnde, cum certitudo scientiae per intellectum acquiratur ex causis, causarum cognitio maxime intellectualis esse uidetur.Vnde & ilia scientia, quae primas causas considerat, uidetur
esse maxime aliarum regii latrix. Secundo ex com
paratione intellectus ad sensum. Nam, cum sensus si comitio particii larium, itellectus per hoc ab ipso disterre uidetur,u, utia comprehendit.Vnde & illa scientia maxime est intellectitatis,quae circa principia maxime litia uersatur. Quae quidem sentens,& ea qiuae consequuntur ens, utunum & multa, po 'tentia & actus. Huiusmodi autem non debent Oinoideterminata remanere Au sine his completit cognitio de his,quae sunt propria alicui generi uel speciei, haberi non postit. Nec iterum in una aliqua particulari scientia tractari debent: atlia,ciam his uniiquo sque genus entium ad sui cognitionem indigeat, pari ratione in qualibet particulari scientia tractarἴ-tur. Vnde restat st in una coi scientia limoi tractentur, quae cum maxime intellectualis si, est aliarum
regulatrixaertio ex ipsa eognitione uellemis. Nacum unaquaeque res ex hoc ipsbiam intellectivam habeat, est a materia imunis, oportet illa esse m xime intelligibilia,quae sunt maxime a materia separata.Intelligibile.m& intellectum oportet propO tionata esse, & unius generis, cum intellectus de intelligibile in actu sint unum. Ea uero sunt maxime a materia separata, quae non tantum a signata materia abstrahunt sicut formae naturales in uniuersali accepis, de quibus tractat Seientia Naturalis sedoino a materia sensibili. Et non solum G ronem, sicut mathematica, sed etiam Gesse, sciit deus de intelligentiae.Vnde scientia,qiue de istis rebus considerat, maxime uidetur esse intellectualis,& allarum princeps siue dita. Haec autem triplex considera lomon diuersis, sed uni scientiae attribui debet. Napraedictae substantiae separais sent ures,& primae causae essendi.Eiusdem aut scientiae est considerare causas proprias alicuius generis & genus ipsiain: sicut Naturalis consideratprincipia corporis naturalis. Unde oportet,*ad eandem sciam pertineat conmderare subas separatas, & ens coe, qtest genus, cimius sunt predictae substantiae coes Sc ures causae. Ex quo apparet, quamuis ista scientia praedicta tria consideret,non tamen cosderatquoslibet eorum ut subiectum,sed ipsum solum ens coe.Hoc.n. est subiectum in scia, cuius causas& passiones qrimus,l autem ipsae carisae alicuius generis quaesiti.Nam cognitio causariun alicuius generis, est finis ad quem consideratio scientiae pertingit. Quamuis aut sit 'una te biectiun huius scientiae silens coe, dris tota de his ria separatu quae sunt separata a materia sin esse & ronem.Qitia secunμ esierin esse & ronem separari dicuntur, non solum illa qus nunquam in materia esse possunt, sicutdetis de intellectuales substantiae, sed etiam illa qui possunt sine materia esse, sicut eras coe. Hoc in non conti sere si a materia G esse dependerent. Secundum igitur map icta,ex quibus persectio huius scientiae attenditur,sortitiar tria nomina. Diciturai scietia diuina siue theologia, inquantum praedictas se stantias considerat. Metaphysica, inquantum consideratens Stea quae consequuntur ipsum. Haecin. transphysica inuenituitur in uia resolutionis, sicut magis communia post minus communia. Dicitur autem Prima Philosephia, inquantum primas rerucausas considerat. Sic igitur patet quid sit subie Pri,hoemii , ctum huius scientiae, & qualiter se habeat ad alias cinimum. scientias, & quo nomine nominetur. Tho.s Metaphy. Λ ΛRIs To-