S. Thomae Aquinatis Praeclarissima commentaria in duodecim libros Metahpysicorum Aristo. cum duplici textus tralatione, antiqua scilicet et noua, recens addita Bessarionis cardinalis diligentissime recognitis F. Bartholomaei Spinae ... in eadem comme

발행: 1562년

분량: 479페이지

출처: archive.org

분류: 철학

471쪽

bitario pricipiari. An Deus intelli eat se ut coplaxa uel incomplexum. Probat triabus rationibus non fit intillecta quodda

tit compositum

Seda ratio. ANT . par. 13. Tertia G.

a M.t Murenim partibus istius.

Mouet tertia dubitatione pier duas prius determinadas.Cu.n.onsum sit, v primu intelligit seipsum,aliud aut intelligit duphciuno mo per modum simplicis intelli,sicut intelli mus id uilest, alio mo per moduobpositi, sicut intelligimus ena clatione: restit igitur orendum, iitrum primu intelligat se ipsum, pmoda intelli simplicis aut co- positi. Et hoc est id dicit, qε restat dubitatio siqε intellinitur a Deo est eosinsitit olidit au t uino sit e6positu cu dieitIransimiliabit.n.de hoc triplieiter.Primo qde sic.In oi intellecto copolito si intplures partes, a seorsum intelligi par ficet enim hoe intellectsi compositu, ql est, Ho Oirrit, Putest unum intellectum copositu,simul intelligatur, tamen partes eius seorsum intelligi possi inti m. rest enim intelligi hoc quod est Homo per se, &hocquod est Cum Sic igitiir qilicunque intestigit aliquod intellectum compositum potest tia mutari intelligendo de una parte in aliam: si igis intellectum primum sit compositum, uiturql potest transmutari intelligedo de parte in parte.

Cuius contrarium supra ostensum es . An omne non habens materiam indua dili est quemdmodum humanus intelliflui. Aut insuasibile omne quod non babit materum,ut humanus intellisus.

Sedam ronem ponit quq talis est.Dε quod nohabet mam est simplex & indivisibile:sed intellectum primu est limateriale:erso est sinapi ex St idivisibile. Ponit autem exemptu de humano intellectu. Quod quidem exemplum potest dupliciter intepigi. Uno mosis similitudinem , ut intelligat quod humanus intelli sit G suam essentiam iridi uisibilis quia est forma orno imaterialis. Alio modo &melius potest intelligi findissimilitii dine, ut sit sensus quod humanus intellectus tutelligit compositnm,quia accipit sua intelligibilia a rebus materialibus auod non est de intellectu primi.

A compostrorum eis liquo tempore habet.nam non bene esse habet in cavi vitae: uerin in toto quod tim.

euod optimum est,ala d ab eo existens. 'ME im Didii intessellio per totain eternumse habet. AMPod idem eommiliorum babetis aliquo tempore.Non enim sabet ipsum bene in Media in Muta in toto modum quod optinum, rens illud aliassicotem baa i ipsa sustribu intelligentia toto Herm.

Tertia ronem ponit,' talis est. Intelli, si est i telligibilium copositorii, het sua persectione nost,sed in aliquo ere,qd sic patet, quia non habet suum bonii in hae parte uel in illa,sed illud, ql est optimii estis,est quodda aliud quod est in quodatoto.Viade etia veru, ω est bonu intelli, non est in incomplexis,sed in coplexo.Simplicia aut priora sunt generatione & tempore u composita unis de illud quod non habet suum bonum in pari bus, qiue seorsim accipi postunt, sed in toto, quod ex eis constituit r. habet suum bonum per iliquod templis,& non semper i sed intelligentia primi quae est sui ipsius aeternaliter &eMetu mo

De ordine Vniuersi ostendit quomodo omnia ordi nantur in Deum tanquam iii vitiinia finalem pri cipium omnium & optimum simplicitur.

Perstrarandam autem est adverbiari totius rara botrum er optimum : utrios aerat Mnpado τί m M. candumst secundum ordanem.

PostqPhs ondit qualiter primu moves est intelligEsα intelligibile, hic inredit inquirere qualiter primu moves sit bonii & η,petibile. & circa hoc duo facit. Primo onditqualiterse habeat bonui uniuerto G opinione Ppria Seso opitiione aliora. ibi. Quae q; uero imposial Circa primu duo facit. Primo mouet qone.Sc soluit ea ibi fruit utroq; mo &e. Oritur aut ista qo ex hoc,ω supra dictu est,q, primum moues mouet sicili mina & appetibile. Bonu.n.M u est finis alicuius est duplex : est.n. finis extrinsecias ab eo, quod est adfinem, scut si dicimus locu esse sine eliis, qJ mouetur adlocu. Est etiani finis intra, sicut sema finis ginonis & alterationis, & se a iaadepta est quodda bonita trintrinsecu eius, cuiuslest forma.Forma aut alicuius totiu d est unuordinatione quada partiti est ordo ipsuriam reliquit Vordo sit nil ei Qumtergo aeri utria natotius milier si habeat bonu & optimini sine , ptili, quasi aliud separatu ase, uel habeat bonu &oprimu i ordine Basep ,γ modu,quo bonu si cuius rei natis est sua forma. Deinde cum diciti

Anure modo,quemadmodum exercitis: etenim M. Messe eius torone, tr dux Hi,ae magis ipscinonem egropter orduum strum ordo propter imum est. Aut viroque inodo,sicut exercum. eterum in o Antiposum bene, σ Dux exercitis, magis se.nomnaser pro

pterordinem Hilis propter bimes. Soluit propositain qu stionem , & circa hoc duo facit. Prinao enim ostendit, quod uitiuersum habet bonum separatum,& bonum ordinis. Secudo ostendit qualiter partes uniuersi se habent ad ordinem,ibi. Omnia uero ordinata. Dicit ergo primo, P uiniuersum habet utroque modo bonuta finem. Est enim aliquod bonum separatum, Uest primum mouens, ex quo dependet coelum &tota natura,sicut ex fine&bono appetibili, ut stensum est. Et, quia omnia , quorum uniani est finis,oportet si in ordine ad finem conueniant, necesse est,si in partibus uniuersi ordo aliquis inueniatiir:& sic uniuersunt habet & bonum separatu,& bonum ordinis.Sicut videmus in exercitu.nam bonum exercitus est& in ipso ordiris exercitus,& in Duce, qui exercitui praesidet, sed magis est bonum exercitus in Duc uam in ordine: quia sinis potior est in bonitate his, quae sunt ad nnem: ordo autem exercitus est propter bonum Ducis adimplendum, ilicet Ducis hioluntatem in uictoriae consecutionem, non autem econueris, numicis est propter num ordinis. Et, quia ratio eorum,que sunt ad fine,sumitur ex fine , ideo nocesse est ivnoninium ordo exercitus sit propter Ducem, sed etiam Ual um sit ordo exercitus, cumrarito exςrcitus iitpropter Duces Ita etiam bonum

nis uni ut di

s sit clinissaeus an extrinsecus. avs s. AN T. par

utroque

modo fine ει bonum

natura uesuersi.

472쪽

Ad imum

numtotius universi lea non u- militer omnes.

n i Obonum separat m,quod est pritimin mouens, est melius bonu bono ordinis, quod est in limiter . Totus enim ordo uniuersi est propter primu mouentem ut scit Gexpilactur in uniuersis ordin to H,qii est in intellectu Sc uoluntate primi mouentis. Et sic ohortetit a primo mouente sit i ta ordinatio uniuersi. Deinde cumdicit.

adcommune usta aeroquia contingit. Tale n ea

Ostendit qualiter partes uniuersi se habentia ordinem,dicens, quod omnia,quae sunt in uniuet se, sivit aliquom ordinata, sed non similiter omnia habent ordium, scilicet animalia marina, de uolutilia, de plantae. hi tamen licet non sint e dem modo ordinata, non ita se habent, quod unueorum no pertineat ad alterum, sed est aliqua aD finitaso ondb uniuxta alterum.Planis enim sunt Propter arumalia, de animalia simi propter homines. Et quod omnia fiat ordinata minuicem,patet ex hoc quod onmia simul ordinantur ad inaufinem. Sed quod Maia non sic sint similiter ordinata, manifestatur per quoddam exemplum. In

aliqua enim domo uel familia ordinata inueniuntur ditiosi gradus. sicut sub patresamilias est primus gradus filiori alius autem gradus est semo et tertius uero gradus est best ni,q seruiunt indomo,ut canes de huiusmodi animalia Huius, modi enim gradi diuersimode se habent ad ordinem domu qui imponitur a patrefamilias subet

natore domus.l illis enim non competit ut iaciat

aliquid casualiter c sine ordine,sed otianitia plura eorum,que faciunt ordinata sunt. Non autem ita est de seruis aut bestiis, quia parum participat de ordine,qui est ad commune .Sed multum inuenitur in eis de eo. quod contingit, & casualiter accidit Et hoc ideo,quia paruam amnitatem habent eum rectore domi reclui intendit bonum domus commune.Sicut autem imponitur in funilia ordo per legem & praeceptum patrisfamilias,qui est principium unicuique ordinatorum in domo exequendi ea,quae pertinent ad ordinem domus: ita natura in rebus naturalibus est principiu exequendi unicuique,id quod competit sibi de ord, ne uniuersi. Scuti is, qui est in domo per prae

ceptiun patrisfamilias in aliquid inclinatur, ita D E cor is V s

aliquares naturalis per naturani propriam. ipsa natura unius usque est quaedam inclinatio indita ei a primo mouente otiunans ipsam in debitum finem. Et ex hoc patet, quod res natura

les agunt propter finem, licet finem non cogno scant, quia a primo intelligente assequuntur inclinatione in finem. Sed tamennon similiter omnia se habent ad istum finem. est enim aliquid commune omnibus, quia necesse est , quod omnia ad hoc perueniant v discernantur, idestu, habeane discretas N proprias operationes, S: Petiam soeundum substantiam adinvice discemantabe qua tum ad hoc in nullo descit ordo. Sed quare alivae quae noli istum hoc habentata ulterius talia sinto ui omnia quae sunt in eis communicant ad totus idest sunt ordinata ad bonum commune totius Hoc autem inuenitur in illis, in quibus nihil est Praeter naturana, neque casualiter, sed omnias icundum debitum ordinem procedunt. Manis tam est enim, P Musque res naturalis,utdictu est, ordinatur ad bonum commune secundum in actioneni debitam naturale Unde illa,quae nunquam deficiunt a sita a me debita & naturali, habent omnia sua communicantia ad totum illauem,quae aliquando desciunt ab actione debita&naturali,non habent omnia sua communicantia ad totum,sicut huiusmodi corpora inseriora. est ergo sumi solutionis, ν ordo duo requirit. scilicet ordinatorum distinction in communi

cantiam distinctorum ad totum. Quantum aututa primum indeficienter est ordo in omnibus, quantum autem ad secundum est quidam ordo

indeficienter in aliquibus, quae sunt suprema αproxima primo principio,sicut substantiae separate & corpora coelestia, in quibus nihil castitiiter accidit S praeter naturam, in aliquibres autem de ficit, scilicet corporibus, in quibus interdum alia quid accidit casualiter praeter naturam.Et hoc Dpter remotionem a primo principio se eodemodo se habente. Deinde cum dicit mecunque stero imposilbilia, siue absisti alueres

tibia accidist,quaeue di nigratiosius Arentes, ac in F Huni bia GDationes sint ira decet nos latere. 3 cimque uero enim impossibilia arei,dum aut a seria aruerticentibus, σνα agrariosius dicentes. Cringuibus minime dubitationes oportet non latere.

Determinat de bono & ordine uniuersi secundum opinionem aliorum, & circa hoe duo facit. Primo manifestat de quo est intentio,dices, quod oportet dicere quaecuque impossibilia aut Ustirda accidunt illis,qui aliter dicunt de bono &ordine unitiem. scilicet quam nos. Et oportetdicere etiam qualia dicunt illi, qui metiris loquutur, dc in quorum dictis pauciores dubitationes apparenta

omnes naqueex contrariis omniafaciunt. At rea Milomnisa Muracontrariis. diu autem contra in i Mit,quonam modora contrariis Mawndisin. Omer Ct contrariisfacis ni omnia.Nequeauum pud omnisinesis excontrariis recte,nec isqvibi sisu queontrariasin quomodo ex contraris erunt, non scunt.

Prosequii sua interione, Ae circahoc duo facit. Primo Ponit opinione illoru, suerunt principiaesse oria.Scuo eoru si posuerut principia vilenta loma separas.ibi. implius si no eisit& FCirca

Debon ordine uniuersi scam opiniones

auarum. a s s s. AN T.

oponit

in intribus . Getunt antiquinentes prie kia eo

traria.

473쪽

yrt N ET A P MCirca prinii Pn duo facit. Primo proponit, in quo deserant illi, qui dicunt principia esse contraria,dicens quod o nnes antiqui philosophi posuerunt oi niua cile ex principiis contrariis. quantum ad tria non recte uixerunt. Neque enim recte dixerunt in hoc, ν posuerunt res vile ex contrariasnaeque etiam inhoeo dixerunt omnia ex contrariis:& tertio defecerunt in hoc dino dixerunt quomodo ex contrariis res producam tur. Secundo ibi 2 1s . criana ivideraretur tia Vibilia seu abstituis. .Αnorisvium ratisvi consenta ab solvitur, cina sud tot mi'. dam uero aberam contrario iam te faciat, luemadmo- ροι-φιδε-- , aut mi

M.folinar a Mens etiam hoc eotim modo . nam mi Naviis nulluontrariam est.

Manifestat quomodo in praedictis tribus dese-eerimm primo quomodo deseceruntin hoc , Ppos runt esse res ex contrariis. Se do in hoc Ppostierunt omnia esse ex cotrariis ibi. IAmplius inmua primana participationem. Tertioquomodo detixerunt in hoc in non dixerunt quomodo

ex contrariis res sint ibi. Omnes autem contra- ostenditi ria dicentes&c. Dicit ergo primo, P non recte antinui de- dicunt refelle contrariis,quia contraria secunt crat P. cluni se accepta sunt impassibilia adinvicem. non

ι. r. I. at o patitura ni edine, neque econi euariis. sem auten ex eis pollet aliquod unum constiis tui nisi adinvicem paterentur, ut sic reducantur ad aliquod medium. Sed haec dubitatio secundulententiam Arist.de facili soluitur. uia Aristota

posuit pliter duo contraria esse tertium principium, quod est materia.Sic ergo limi in cotrario rum potest patia reliquo, inqitantum materiaim biecta uni contrario, ab alio patitur. Sed ali ρο- sumini materiam esse alteriura contrariorum, de non aliquid praetercontraria Sicut patet de illis, qui posuetiit istacotraria esse principia , inaequa- la di initiale, unum de multa. Attribuebarit enim inaequalitatem Ec multitudinem materiae, aethiali.

ratem di unitatem serme,licut patet de opinionei Platonis,licet philosbseu natutare resuerint cotrarium. Sed hoc eorum dictum soluitur eodemimodo,quia materia, quae una est, quasi commune subiectum contrariorum,nulli est contraria. D inde cum dicit.

P r ', Manifestat Philosophus quomodo deiecerunt ε i dicendo omnia esse ex cotrarias, de circa hoc duos quri'o; . facit.Primo ostendit inconueniens, qii ex hac

partae ipare positione sequitur Manifestum est enim ui primi talo contrariorum genera,sunt bonum de milum, garim uix ' semper alterum contrariori im est ut priuatio, dema habet racionem malLSi ergo onmia sunt cotrariis, sequitur Umni participsat malo. prae-

ter unumaei licet bonum quod est prides Mn. : alterum elenieritorum ponitur esse bonum om- nia uero alia ponuntur esse ex his duobus princi, piis. Hoc autem non est uerum, quia in empo, bus eces us, de natura subita rum sep ruri tarum , non inueniuntur corruptio dc malum. Seeundo ibi. Etes repae principia Dium Tutin i, PQ in

omnisin mome ipsum principium ipsum boni '. Abjacium in principis bonis malam, Famin. in intubus marine bo primos o in la enditu, politio ponentium omnia ex mΠ' 'ν trariis,non conuenit positioniquorii Mampestri fulmina sophorum.Si enim omma sumex contrariis, se. pluui a

quitur uidictum est qiu d prima principia sint bonum de malum.Sed quidam non posuerunt bonum de malum esse principia, sed id quod est num,es principitiin omnibus. Tertio ibi. i ,

AIquod hoc pudens recte puam us --iquo in ANGOPM--Πvio in acie ,utram GraMA PVM in ut iam em,aMMη erici Prisdicti in Ostendit qsio in ponendo bonum esse prim tua tacetiipium, desererunt etiam illi . Et hoc Oilendit. pon diu, primo incommuni dicens, quod quidam, licet, cenim. recte dicerent, ponentes bonum esse principio omnium . tamen in hoc desecerunt , quia non determinauerunt quomodo bonum esset principium, ut scilicet ut finis, aut ut sema, aut ut mouens. Haec enim triahabent rationem persem de hi, non autem materia, quae non perficitiar nisi per formam.unde de ea mentionemra facit. Secundo ibi. o Empedoclis epis M ah ia amisi iam arit botum ebriprincipiam iit. σ ulmo απι stqvim congregat mut marem,ram misti paras. At si etiam ei sem acciduo at materia primopis esse πιι m-nsi, ipsum tamem essemn idem δε ii 3 qma gitur hMram,amicina suti.

li natura.

Descendit ad speciales opinione de prini0 ad Ad opimopinionem Empia licens, quod inconveniem Emperiis ter Empedocles ponit bonum esse principium. Ponit enim amorem principiun Prasi bonu: sed uisistini amorem dicit esse principatini dupliciter. Dicit Plinium. enim,ui est ut niouens. quantum habet litare de No incucongregarem uertim ponit, ut est principium si

cui materia. Ponebat enim amorem esse partem mixtorum. Corpora tui ponebatesse nil ra ex ri sua quatuor elementis, Sc amicitia de lite. Licet aut e niouesse contingat esse principium idem, sicut materia, o de sicut inmiens. non talum secundum eandem rationem. Potest enim iunis ei te mouens secundum forinam. materiale principium secundum e5MNemniare viatori aut Hilaeni quiana em inquantulit illisinodi

474쪽

huiusmodi est in actu, interia autem inquantiam . - huiusmodi est in potentia.Restat igitur assignandum secundiun quid amor sit inateria. & secundu , quid est movens,quod ipse non assisnat. Aliud autem inconueniens luodiequitur opis nionem Empta est,quod potat litem esse primum principium incorruptibile. Quae quidem secundnm ipsum uidetur esse ipsa natura malimia Ium autem secundum recte opinantes non ponitur principium esse,sed solum bonum, ut dictum est. Tertio ibi.

facere bono σ inulti . Ad opin.' 'lcendit ad opinionem Anaxagorae dicens, Anaxa vo quod Anaxagoras posuit bonum esse principium nisuiu quasi myuens.Dixat enim quod intello liquuntur. Gu Oii et omni Sed manifestum est quod semper sintellectus mouet gratia alicuius, idest pro pter finem. re oportet quod ponat alterum aliquod erincipium, propter quod itellectus moueat. Nisi sorte dicat sicut nos diximus scilicet iidem potest esse intellectus & intellectum,&t Pintesiectus moueat proptet seipsum, quod aliquo νῆμ' modo inuenitur in his quae agunt per intellectilinsecundum nos. Ara enim medicini agit propter sinitatem,& sanitas est quodamodo ipsa ars in dicinae,ut supra dictum est. Aliud autem inconue-T .c. I. niens s eques uidetur contra opinionem Anaxag.si sustineatur conaniunt sopinio scilicet vi contraria sunt principia onmium.Secudum hoc enim uidebitur inconvertiens,u, non facit aliquod principium contrarium bono de intellectui. Deinde cum dicit.

Deduciς Ostendit tertium quod supra posititici pomeonti tari tes principia γntraria esse,non dicunt quomo-tia expota dOPrincipiata sunt contrariis. Et hoc est quod ione anti- dicit, ut omnes dicentes principia esse conicaria quoruni di non utuntur ad causandum ea quae sunt appare

tia inentibus.Nisi saliquis figuret,la si aliquis contrariti. fingere uel figuraDiliter dicere.Et primo curimum. dicit.s Et quare hoc quidem&αPosteiat*non possunt causare differentiam corruptibilium uel incorruptibilium. Dicit ergo, P nullus antiquorum philosophorum assignat causam,quare entia st 4 quaedam sunt corruptibilia,&qusam incomΡ ptibilia.Ponunt enim quidam eoni entia ola esse ex eisdem erincipiis scilicet contrariis. Et lirc est

opinio antiquorum naturalium Alis uero scilicet poetae theologi posuerunt omnia ex non ente. Vnde supra dixit, ν generanimundu ex non enr Tea.e. s..te.Et sic cum eandem originem utriqua assignet omnibus entibu non possunt causare distinctio nem rerum secundum cor ptibile.Et ideo alii ut ad hoc non cogantur,ui scilicet ponat omnia esse ex non ente,uel Passignent causam distinctionis rerum posuerut omnia esse unum, totalitera re bus distinctionem tollentesin haec est opinio Parmenidis de Melissi. Secundo ibi. cur item sempergeneratio erit, quia, genreationis ea sli,dicit nemo. BESS. Ams propter Uempervneratio, σε est catenerationis,mitus duis. . par. νε

ostenditu, etiam in alio deficiunt, quia scilis secunda iacet non possunt assignare causam, quare genera. coueni tu

tio sit sempitemae nee mssunt inignare quae sit

uniuersalis caiisa generationis. neutrum enim co-trariorum est uniuersalis generationis causa. no, δι pla- Tertio ibi. nrixur moAttumiau,qui princi afaciunt tutamincipalius Mςmur in principium necesse est ct illisiui species quia Huriprinci ius, principrum est. cur enm partu aura, aut pin salis aene

Propter quid enim potis φ.-- potiripuit T.

Tettium ponit liquo deficiunt ponentes principia esse contraria.Necesse est enim eis Gigna re ui alteriura contrariorim sit principalius prin α, cipium, cum semper alterimisit ut priuatio. Uci Tertia i itendi est necesse est ponere aliquod principium coueniens. principalius utroque contrario n, ex quo assisnari possit quare qu dam attribuutur uni cotrariorum sicutprincipio,& quaedam alteri,utpote quare quodam tempore moueat lis elementa ad separationem, di quodam tempore amicitia ad congregationem. Et hoc etiam accidit ponen itibus esse species Nectae enim est eis ponere aliquod principium principali speciebus. lanii sium est enim, ut ea, quae generantur Ec corrumpuntur,non semper em modo participat speciem.Vnde oporteeponere aliquod principium, ex quo signeturr quare hocidividuum prius participauit,aut modo participat speciem. Et aliis qvidem necesse evapientiae, de nobilis, in scia 111 F.

tis aliquid contrarium ponere esse. bis uero iniri .mahil enim est primo contrarium. quando dem cuncta conueraria materium babens, er potentia hec stat. contraria uero ignorantia, ad contrara . primo uatem nihil com

trarium est. P

Data quidem necessesapientiae, bonora fumescietiae aliquid escontrariumNobis aurem non. Non enim est euntrorum primo quippiam Nam omnia contrariata . bem materiam, crbo Mntiae' contraria usum ignorantia ad contrarium.Primo uero contrarium nihil a

Ponit quartum inconuetvens, macris eis sequi, e uia M.tur dicens, ut necesse est philosephis ponentibus pricipia esie cotraria, et sapietiae primae de honora

tissi in scit,su es a stiuis sapietia est de primo

principio. D ron Ee INVS

475쪽

principio, ut in Primo ostensum est. Vnde si primo principio non est aliquid contrarium, quia

omnia contraria habent naturam, quae est in m tentia ad utrunq; contrariorum.Primu aut principium tecudunos est immateriale, ut ex dictis pa-

sicut priH tet. Unde relinquitur , quod primo principio bioni 2 a sit contrarium aliquid, de ui primae scientiae

cotrari viri contraria aliqua scientia, sed solum igno- se nee pri- rantia. Deinde cum didicimae Picitae, Praeterea s non erunt alia praetor feUbilia, non eritica toto ei principitam dirdodrauratio ipsa coelestiased semper prui . , Amplius β non erant praeter sen Muata, non erit principium,er ordo σgenerano, π elastra ,sedsemper

Descendit ad opinionem ponentium sit inantias separatas,3c primo ostendit P inconueluens sequitur non ponentibus eas, dicit cv si non sint altaentia praeter sensibilia, non erit prinuam principium,sicut ostensuin eli,nec ordo rerumqualis assignatus est,nec generatio perpetua, nec primcipia qualia supra positimus, sed semper erit principii principium infinitum, utpote u Socrates generetur a Platone,& ille ab illo sic in infinitum,

ut uisum est omnibus antiquis philos his natu-gantes sui, ratibus Non enim ponebant aliquod principium dynti ist' uniuersale prinium,praeter ista principia particu- aut uniuersaliter se adi id cuius est forma, nisi P laria&sensibilia. dicatio moues hoc facit liciit nos supra diximus, a ι i. si autem erauus marina ii, Eius cause erur. I in octavo. Species autem &numeri noli habent

Siaateria erunt 'reies aut trumeri, nulliarca se . Si as

contra n

mu quidem ipsum ficere, mutata. Non ergo fimmerna sunt ent usta sunt Interimendum igitur est horamaei in

Et boc tim est Dicens et si species & numeri sunt prima pri

cipia, cum speciebus de numeris non inueniatur contrarietas,sequitur u non erunt cotraria principia prima,quia non ponutut factiva dc moti .Lt siccotinget non esse generationem & motu.

Quia si prima principia non sunt mouentia, sedi posterius causentur ex primis .principiis, sequet Psiunt in potentia priori im principiorum.Quod autem potest esse, potest de non esse. Unde sequi tur Wgeneratio de motus non sunt sempiterna. Sed sunt sempiterna ut supra positum est. Iter, me uestigitur aliud primis lorum.cquod ponebantur prima principia non esse mouentia. Et hoc dictum est.sin primo libro,quomodo Prima principia sunt mouentia.' reum poniribi'

Item seo numeri sunt unum ut amnis, T c a est omnino Jecies er res,nemo liquid dicet nudisere possit, nisi ut nos oea quod ut mouensfaciat AdhMe quomodo numeri uno,er arum ereor ατθαι estoraliter erres, nihil dicet avis: nec eonti Meseere non ut nos dicat,pmd mouens facit.

Dicens st nullus istorum dicere potest,quid ia

ciat unum Me numeriti aut animam & corpus,

tura in

motus.

Leaios. AN T. Paratio intuta

rationem causs mouentis. Deinde cum dicit.

AN T. par. a.

tem itan pudem motus.

ostendit quod laconueniens sequitiir ponentibus naturas quasdam separatas,& primo quan- tum ad eos qui ponebant in hii iusmodi naturis cotia contra nexionem quandam originis. Secundo quantum ponentes ad eos qui hoc non ponebant bi,s Dicentes aure substanti s numeri .FCirca primum diicit ad quatuor incomo' uti uenientia quorum primum est ,species de numenico SPy- Π quae ponebant quidam praeter sensibilia nullius thatolico. causae tridentur esse.Sed si sint alicuius causae, non uidebitiir aliquid elle causi motus,quia huiusmodi non itidentur habere rationem principiorum mouentium. Secundo ibi.

monaqueum modo,ea non babetibus manitndare, magnitudo commmum verit numerus nisis monsae et colimum,nesιe ut in ens aeque Elpecies. Adbue quo cito erit non magnitudinibus magnituado,ereontinuum Non enim numerus ficu continuum ut mouens,nec ut ῆ ecies.

Ducit ad aliud inconueniens. Numeri senim non est magnitudo. Magnitudo autem non est nisi ex magnitudinibus,unde impossibile uidetur assignare quomodo.magnitudo, & continuu sunt ex numeris qui non sunt continui. Non enim potest dici v numeriis caluo continuum sicut principiumotivum de formale. Tertium ponit ibi.

caeterim vitae rarurimi eris psim erfratrum ermoti m. alioqui contingere sane possis non esse. uerum e uero G facere pol squam potentia est. Entia erago non erunt sempiterna tramen sunt ante Hum igitur aliquid rarita. boccalem aliquopacto ductum At uero nullum erit emurariorum Cr factui an quod motruum quod coni et inique non esse. At aeram te

Secundum icovenies. AN T.

mi uero dicunt milentalicum numer- primo, G ita semper aliam attiguam substantiam, ac alia cui qua principia ne Otrantem uniueos stantiam faciant nihil enim altera clam eonferasuebisue nonβ π principia musta. utentia, nolavi mdegubernari. non est bonum pluralitas principatuum. unus ergo princeps. Dicentes autem numerum primum mathematicum, Crsemper aliam habitam sub antiam, et mincipia cui libet, adi, inconnexam ipses uniuersi usubstantiam faciunt.Nihil.n.alia abj confert,autens, aut noens. Et principia multa. M uero milum disponi M le, nec bonum pluralitas principatu: .Unus ergoprinceps.

Ostendit quod incomteniens sequatur secun dum illos,aui ponunt huiusnodi naturas esset iis connexas dicens, quod ponentes pesinum in robus esse numerum mathematicum, ut Pythago rici posuerant,& sic consequenter semper saliam naturam habitam, idest consequentem, uideliscet quod post numerum, magnitudinem, de post magnitudinem, issibilia. de dicentes cuiuilibet naturae esse alia de alia principia. sicut quod alia sunt pricipia numerorum. d: alia magnitudinum, de alia sensitatium isti inquam sic dicentes faciut substantiam luniuerit esse inconnexam, Fidest sine ordine, ita una pars nihil conserat ad aliam uel ad alteram, siue situlae non sit. Et similiter faciue multa principia inconnexa Er hoc non pol esse, quia entia non uolunt male disponi. Dispositio enim entium natiiralium est chialis optima potest esse. Et hoc videmus in singulis, quod unumquodque est optimae dispositionis in sua

natura . Vnde multo magis oportet hoc existimarem toto uniuerso. Ned pluralitas princi patruum

AN T. para .

Deducit iacoueniens contra pythagoricos ponentes substantias leparatas sine ordine.

476쪽

patuum non est bonum. Sicut non esset bonum quod essent diuersae familiae in una domo, quae inuicena non communicarent. Vnde relinquitur quod totum uniuersum, ell sicut unus principatus di unum regnum. Dita oportet quod ordinetur

Continentariorum Diui Thomae Aquinatis super duodecim libros Metaphysicorum Finis.

ab uno mibernatore. Et hoe est quod eoncludit, quod est unus princeps totius uniuersi scilicet primum mouens,& primum intelligibile, & primum bonum,quod supra dixit Deum,qui est benedictus in secula seculorum. Amen.

Omnes sunt quaterniones praeterin& F F θ sunt terniones.

Vi Nariis, Apud Hieronymum Scotum.

SEARCH

MENU NAVIGATION