장음표시 사용
111쪽
dio S Ecetio II. DE MENfuRIs CAVI s. Coronidis loco, indicanda sunt etiam pomdera diversorum liquorum ad certam mens ram revocatorum. Sublevavit nos hac opera
Academia Regia Scientiarum Parisiensis, edita Tabella, in qua liquores varii, pollicis Paris. cubici quantitate, in pondere Paris determisnantur. Eam illibatam suo loco sistimus. Superstructa est experimentis factis cumK eom tro ingeniose a celeberrimo Hombergi O n per adinvento. Cons. Colymentar. Acad. Reg.
tuna maXime nobis videtur haec ratio, quod mensurae antiquae omnes in pollicibus cubicis Pariis a nobis exhibentur. Frumentorum pondera majorem pariunt dissicultatem, quia eaedem etiam species quam maxime inter se differunt. Apud nos experientia docuit, messibus praeter ordinem fecundis, Tritici medimnum Argentoratensem , id est, sex modios Georgicos, acio. fere libras Argentor. pondere aequasse, qui annis steri-lioribus vix Iso attigerunt. Subducto cauculo, I ro modio Romano proveniunt librae
Romarae, modo 2 a. cum semisse, modo I 8. media igitur ratione ata libr. fere. Quadrant huc verba Plinii Η. N. l. 8. C. 7. ex
his tritici generibus, qua Romam inνebuntur, leνιssmum est Gasticum, atque . Cissonesio advectum; quispe non excedant in morium νιιenas libras, s quis
112쪽
CAru T IV. 'Igranum ipsim ponderet. Adsuit Sardum selibras. Alexandrinam ct trientes: Ηος O Siculi pondus. Maticum totam lubram addit: Africam ct dodrantes. Itaque vel hinc aliquo modo Constat, veram magnitudinem modio Romano a nobis fuisse assignatam.
CAP. I. De intervallis in genere, in oecie vero de hodiernis.
- ν Ensurae intervallorum minores, eX quibus deinde nascuntur, majo- res, desumptae fuerunt, iam ab an- liquissimis temporibuS, a corpore humauo, modulo nimirum cuilibet obvio,mi. ramque in se complexo partium symmetriam. SicDigiti quatuor transversim juncti,constituunt
113쪽
unt Palmum , tresque hominis ejusdem Polulices; duodecim eorundem Spithamam; seindecim Pedem ; viginti quatuor Cubitum.
Sex pedes, aut quatuor cubiti aequantur itaturae humanae, Vel quod idem, Orgyiae, scd.hrachiorum, praeter pectus latum, extensioni maximae. Synopsin horum exhibet sequens laterculus:
Quia vero homines statura quam maxime inter se disserunt, nata hinc esst mensurarum, quoad loca & tempora, maxima diversitas. Propositum quidem nobis eit de antiquis maxime mensuriS hic agere. Commode tamen id fieri nequit, nisii quaedam praemittanis tur de iis, quae hodierno die in cultioribus Europae regionibus sunt notae. Paucis itaque
pes Regius Parisiensis, te Pied de RV, n mini per totam Galliam ignotus esse potest. Lum tamen determinandi modus ab omni
114쪽
comparatione independent, adinventus est ab Academia Scientiarum Regia, mediante longitudine sinaplicis penduli Oscillatorii, singu- is minutis secundis horariis unam simplicem vibrationem conficientis. Talis longitudo est ped. Paris. 3. poli. O. lin. 8 I. Idem enim hic Pes distingui solet in in . Pollices,
Pollex in i a. Lineolas, Lineola in 1 o. particulas; adeoque pes totus in I*4O. partes. In certam quidem reddunt hanc methodum, observationes institutae in partibus Telluris versus AEquatorem sitis, ubi pendulum ejusmodi longius aliquanto deprehensum fuit, quam in locis ad Polos magis vergentibus; nondum tamen latis definita est haec disterentia, ob experimenti praesertim difficultatem. illustr. Un. de la Hire ejusmodi differentias fallaciis quibusdam a diverso aeris statu ortis adscribi poste flatirit, non sine veri similitudine. Conister. Comment. Acad. Reg. Scient. An n. 17ος. Pag. 29 I. & seqq. SeX horum pedum Hexapodam Constituunt, vulgo Tostam vocant,
Ρes Rhintandicus per totum Belgium foederatum, Germaniam item, & circumjacentes regiones notissimus est. Dividi solet in parates mille. Ρertiea Rhintandica est pedum duodecim. Propria eXperientia didici, min-saratis diversis modulis, pedem Parisiensent egium continere tiaruin partium millesima
115쪽
94 Sac. III. DE MENsu R. INTERVALL.rum ioῖς. seu pedem Rhintandicum compleacti partes I 39IT . qualium pes Parisiensis hyhet IAU. Dn. Picardus eum statuerat primo particularum I 39O. postmodum Leydae eunodem invenit partium I 39 a. ut ipse testatur in Hodoeporico Uraniburgico.
Romae Palmo nunc utuntur, quem Archiis tectorum vocant. Habet is partes I 4O.mas
pedis Parisiensis 988οῦ. ex observatione D n. Augout; eundem tamen Vir Illustris Dn. Callinus reperit, habere se ad Pedem Regium
Parisiensem ut II. ad I 6. adeoque partium
ped. Paris. 99o. Palmus hic Spithama potius
seu Dodrans dividitur in ra. Uncias, Uncia in s. Minuta. Decem palmi aequantur Camnae Rom. Architectonicae. Quod si idem palmus sumatur pro dodrante pedis Romani,
proveniet pes Rom. partium 3l8. aut accuratius 1 Ieto. pedis Paris. Alius Romae palmus est Mercatorum, partium II Gaz. pedis Paris. Horum palmorum 8. faciunt Cannam. Pes Londinensis Anglicus, juxta Bernata dum continet I 3s O. partes pedis Pasic quem Picardus antea statuerat I3s I. qui & eum duem Gravius adhibuit, deduxit I3 8 p. Snellius E atosth. Bat. pag. ias. rationem huius pedis ad Rhintandicum tradit, ut 968 ad iocio. unde pes AnglicuS I 34 . partium ped. Patis prodit. Sed placet retinere rationem
116쪽
Bernardi, quae insuper media via inter caeteras incedit. Continet adeo pes Londinensis partes 'Iun. pedis Rhinland . Sex ejusmodi
pedes, Fatbomum constituunt , quasi diceres funiculum orgyiae aequalem. Ρes noster ArgentoratensiSurbicus, exquisita indagine a nobis deprehensus est continere 922. partes millesimas pedis Rhintandici, vel Iaῖ an . particulas pedis paris. Praeivit hic nobis, uti in aliis, Venerandus Dia. Julius Reicheli, peculiari Dissertatione de Pede
Argentoratensii Geometrico , ubi multa praeclara de nostratium mensuris reliquis. ipse pes dividitur in I a. pollices, quorum singulos iterum in I GO. particulas distinguere placuit. Decem pedes componunt Decempedam senPerticam , ethis Ruthe. Pes Argentoratensis ruralis, δεν Lan chube , est partium ' I. p
dis Rhinland . adeoque 13o9. pedis Paris. Pes Norimbergensis urbicus est partium 968. ex millesimis Rhintandici , seu i 3 6t.eX IΑΦo. i. Paris. uti me edocuit Nobilissimus Dn. urigelbaur. Pes adhuc alius est in usu Norimbergae, lapicidis & ruricolis praesertim vicinis, quem operarium , Den merc-schube appellant , hic uncia minor est urbico, at nihilominus in partes duodenas, uti prior, divisuS. Pes Dantiscanus, observante Hevelio in
117쪽
9s Sacet. III. Da MEusu R. IN et ExvALt. Praefat. ad Selenogr. est partium Rhinland. 914. quae faciunt in pede Parissiensi rarit.
Pes Danicus seu Hasniensis, notante picardo, habet I οῖς. pari. pedis Paris. quae responis dent partibus ioo8ς. pedis Rhinianu. Ei , dein Picardo tradita etiam fuit longitudo Pedis Suecici , I*Iset. pari. ped. Paris. id est , 946ς, pari. ped. Rhinland. Pes Bononiensis, qualis in Aula Collegiorum expositus exstat, Observatore Clariss . Auis .etout , est i 686. pari. pediS Paris. Brachium veis. ro Bononiense, a Braccio, uniu8 est ped. Pa. ris . cum a 386. esus partibus. Sed juxta Dn.
Cassini observationem c Memoir. de l'Acad. I OI. p. 7. pes Bononiensis est ad Paris. ut Ioi. ad 6oo. habetque adeo particulas I 68at. Brachium Florentinum Geographicum, quorum tria passum unum essiciunt, continet ex observatione illustr. Dia. Callivi, uti habeo ex ejusdem literis pedem unum Parisiensem cum 8. pollicibus & 3. lineis, ita ut lit ad Parisiensem pedem Regium, ut a 3. ad I . Dn. Picardus idem determinavit particulis ped. Paris as So. seu pede uno, cum pollicibus 9.& 6. lineiS. Pes Venetus est partium Is . ped. Paris. secundum Auzout, apud Bernardum; habet
118쪽
Ricciolum Geogr. Ref. l. a C. a. q. . continet
. palm Us Hispanicos , quorum singuli ad pedis Romani typum a Villat pando impressum sunt, ut IO78. ad I ss8. Sed hunc typum Vi talpandi invenio partium ped. Paris. Erit igitur tota Hara partium ejusdem ped236 6. seu pedum Paris a cum pari. 796. sinia guli vero palmi Hispanici partium 919. aut inmensura pedis Rhinland . rara erit ped. i. cum pari. 6 a. palmi autem singuli 66o . parti Ubi tamen notari meretur, me typum semipedis Rom a Ricciolo i c. expressum paulo laxiorem reperire, pes enim praedictus proveniret pari. ped. Paris. I 33 s. adeoque T. par ticulis major Villalpandino. lnvenio autem meo calculo, pro pede Roman. ant. ex Oblemi vationibus villat pandi provenire i 33part. ped. Paris. suppolita uncia Rom. hodierna gran. paris s33.
De Uinis seu Cubitis hodiernis aliquid ad-idendum est. Ulna Parisiensis, juxta Picardum
duplere est, altera des Merciers continet pedes 3 poll. 7. lin. Ic p. alteram Drapiers continet pedes 3. poli. I. lin. 9'. Prior respondet pedibus 3. Rhinland . cum pari. milles. 786. altera 3. pedibus cum pari. 778. Sed Vina parisiensis, qualis Argentorati in usu est , der Parisis SM, ,habet pedes Paris. 3. poll. 7. lin. I I-.
119쪽
msi 'st Sae T. III. DE MENSUR. INTERVALL. Vina Argentoratensis, qualis e serro Curiae assixa &correcta exponitur, est ped. Argent. I. pollie. ION:; ped. Paris. I. pollic. 7. lin. iopi ped. Rhinland. Iori. Sed apud Mensorem publicum , dem Stati . Siritur, est Ped. Argent. I. poli. Ioeset. aut ped. Paris. λ. poll. 7. lineol. II;. ted. ped. Rhinland. L. cum partic. 7 I9. Vulgari aestimatione Uina Parisiensis continere creditur Uinas Argentoratenses 2-. Sciendum vero est, mensuras in universum, tam caVas quam porrectas, quae vulgo prostant, non minus ac pondera,
prototypis suis, ob metum intertrimenti, esse tantillo auctiores. Inter mensuras superficierum, primo loco se offert Arpenum Gallicum , un Arpent. In hoc determinando non flexa poda seu Tosia , ut in aliis , utuntur, sed Pertica, quae est pedum Paris. 22. Centum vero Perticae quadratae seu pedes quadrati 48 GO. Arpenum constituunt r quae aperte patent ex Edicto Regio mensis Augusti 1669. sur te fatides Eaux & Foresis. De la police & conservation des Foresis, Eaux& Rivieres: Artic.
120쪽
ris . Continet 2 O . peces quadratos Rogentoratenteia
Inter mensuras solidas, occurrit Strues lugnoruna, Gallice ane Corda , Germ. ein Master , & apud nostrates, ein Fuder Molim.
Quanta sit Strues seu Chorda lignorum in Gallia, idem Edicium Regium nos docet, cujus mod8 facta est mentio ; artic. XV.