장음표시 사용
381쪽
Praetulit sta cujus fundamenta cum tempore non collaba stant, aut quae malitia pravique abusus sensim non exedant. Nec sussicit partes illius singulas bene constitutas esse, nisi aliquando omnes in
unum coeant, agantque inter se tam de illis ipsis partibus , quam de univeris corpo re. Ad eum finem in Religio s ordinibus cogi videmus capitula Provincialia re Generalia , in Ecclesiastica Monarchia Concilia r & eaiadem ob caussas maxime e re communi esse videtur, ut decimo quoque anno Madriti Generale aliquod formetur
ad quem Consiliarii bini a consiliis singulis, aut bini D
putati ex unaquaque Monam chise istius Piovincia conveniant , ad deliberandum de sua sitarumque partium conservatione : nisi enim Regna innoventur subinde . inveterascunt ac pereunt. Atque hic conventus Monarchiae membra arctius uni et, ut
consentiant inter se. , & sibi mutuum in necessitatibus f xant praesidium. Ad eundem finem cogebantur Concilia Toletana , in quibuS non so- Ium quaestionis de Religiore pei tractari solebant , sed ea quoque, quae ad Castellae subernationem pertinerent. g. Atque istae oculorum aflectiones reperiri etiam debent in Principum Confessariis , qui eorum sunt Cons-
tiarii, Iudices , & Medici spirituales ς quae ossicia viros desiderant in obsequio divi- No . & more in Principem
ferventes; instructos a scientia , ad recte judicandum ; hrudentia , ad admonendum alibertate , ad corripiendum; a sortitudine, ad instruendum, proponendo Principi ante culos s etsi cum gratiae amit tendae pericillo injurias sub
ditorum , ce Regnorum Pericula , non vero luto illinendos ut Ezechiel loquitur J hia
tem parietem & ruinas a mi nitantem. Nonnulli Principes Confessariorum utuntur opera ad solam conscientiam expiandam : alii etiam in consultarionibus ad Statum pertinentibus. Rationes pol ticas in utramque partem nune non examino , illud solum dico, conveniens judic tum in Hispania, ut Regis Confessarius interesset con liis . tum ut decisiones ex conscientiae praescripto dii geret, iisque pondus adderet τtum ut gubernationis quasi factus consors . corrigeret Principem, si qua in re suo mune ri is deesset: aliqui enim optime norunt peccata quae admmittunt, ut homines ; at non ea , quae peccant, ut Principes , licet graviora illa sint , quae ad ossicium eorum pert ncnt , quam ea quae ad ipsam personam. g. Nec expedire solum via detur, ut Confessarius constritio Status intei sit, sed alii e iam Praelati aut perλnae E elesiasticae in Dignitatibus
constitutae , & ut auctoritate sua, atque eruditione, Sua va leot plurimum, Regni consultationibus assistant; sic nim magi, unirentur inter se ad
a usi auram finiebant eum luto a Periae . EZech. 13. 1.4
382쪽
ad conservationem & defen- contenti sint; inde vero otionem totius corporis duo il- riantur tumultus , & seditiola brachia, spirituale scilicet, nes, praesertim quando cul-α temporale. Reges Gothi pantur , produnturque vitia de rebus maximis confer Principum , contra ossicii sui hant cum Praelatis . qui in obligationem commissa. Plae- Conciliis Toletanis in unum stat isitur reprehensiones itinconvenerant. las eue generaleS, absque eo , s. Quod dictum de Con- quod ipsae designentur perso tessariis , de Concionatoribus nae, quando scandalum non quoque debet intelligi, qui est publicum , aut praemissae tubae sunt a veritatis , & in- non fuerunt admonitiones . terpretes Deum inter & b ho- Euangelicae, aliaeque circum-mines , in quorum ore e ver- Rantiae cum bono publico in ba sua posuit. Cum illis valde trutina appenis. Cum tali Caute oportet agere Princi- modestia reprehendit Deus inpem , tanquam eum canalibuς Apocalypsi nonnullos Episco-4uibusdam , per quos fluenta pos, ut prima fronte iis ab-octrinae aut salutaris , aut blandiri, immo etiam adulatinoxiae derivantur ad popu- cuipiam videri posset. N lum. Ab iis plebs dependet, minem Christus ofendit ex . suntque instrumenta perido- cathedra : reprehensiones linnea ad illam aut concitan- sius fuerunt generales s redam, aut componendam ς uti quando ad particulares dein seditionibus Catalaniae , & scendit, non ut conesonator, Lusitaniae compertum fuit. sed ut Rex locutuS videtur. Fervor eorum & zelus in re- Pro concione dici non debet , prehendendis vitiis, exerere quod in angulis platearum in-iese potissimum solet contra terdicitur, & punitur qua in eos, qui aliis praesunt, & ex re falli solet zelus, aut quiae levibus indiciis facile istud nimius est , aut quia eum ex- penetrat populus. quia natura coecat applausus imperitae sua erga Ministros minus be- multitudinis, quae frequens ne assicitur. Vnde fieri po- concurrere solet, ad audiantest . ut gubernationis pereat dos desectus Principis aut Ma- auctoritas , & subditi minus gistratus.
R clama, ne eefer, quin tuba d Novi opera tua , re fidena, o
. A B intellrgentia,non a cala- pographi forent. Illius est de Si ad id sussiceret belle pingere re,& ad perfectione adducere literas optimi Secretarii Dextera manus est voluntatis.
383쪽
ejus instrumentum, index de nique , quo decreta sua co signat , atque uti dixit a Rex Alphon sus Sapiens , et Cha cisto sejus loco nunc Seegetarius est j es et ses,nd. -- δε-- deI RU . de aquestos, qMenenen incias de poridad. Ca bienas coma et Capellam l de Saceliniano Majori Ioquitur,qui tuns
parum proderit, in Consiliis prudentes institutas fuisse consultationes, si qui disponere eas debet, errorem commmittat. Constiarii suas dicunt sententias, Princeps per Secreta
384쪽
cretarium suum animam iis eis. Errata illorum in una tribuit, & unum aliquod ver- sunt materia ς horum vero in hum hie, aut ibi opportune omnibus, occulta tamen , ω fositum, negotiorum formam quae postea Consiliis imp mmutat, haud secus atque in tantur; quemadmodum fra- picturis exigua aliqua umbra , vitati morbi errores Medic aut levis penicilli ductus eff- rum in applicandis remediis.cit, ut ad vivum eκemplar Cum malis Ministris eo terie accedant propius, aut ab eo Princeps in negotiis suis em longius abeant. Consilium cere aliquid , at non cum in αideam fabricae negotii alie perito Secretario. Stomachullius disponit, Seeretarius in- est, ubi digeruntur nagotia , de normam concinnat, in re δε concocta male inde pro- qua si erretur, ipsum quoque deant. caduca erit de brevis
aedificium secundum illam vita g snationis. Repe-
constructum vitiosum erit. tantur memoria tempora re-'Vt istud Emblemate praesenti tro praeterita. & statim ain subjiciam oculis, calamus il- parebit, nullum unquam sta- Ilus eircinus simul est , quia tum rite di feliciter guberna non solum in chartam reserre tum fuisse , nisi eum , qui in in debet, sed mensurare etiam , signes habuit Secretarios-α perficere , quae statuta fue- Quid refert, optime statueraerunt . metiri occasiones re Pi incipem, si Seeretarius m a tempora, ne aut citius , aut te illud disponat, neque curn tardius, ac oportet, fiat exm iudiei ponderet, aut cum cutio; ossicium ita coniun- prudentia observet x,liquavctum cum munere Principis, cireumstantias k quibus de- ut si negotia ferrent. alteri pendere solent negotix fg committi nequaquam debe- prudentia illi desit , non Biaret et nam s pars Majestatis fieit , quod certas quasdam non sit, quaedam saltem ita scribendi formulas teneat Ilius est reflexio. Illud, opia vix ullum enim est negonor , Cicero innuebat, cum Eum , eui alterius exemplar Proconsulem, qui tum Asiae aptari queat. Omnia cum Provincia procurabat his ver- tempore, aliisque accidenti
his admoneret: a Sit annulus bus formam mutant & natu suus quo nomine Secreta- ram. Habent Pharmacopoexrium intellige ὶ rion ut vas a- remedia diversa 1 variis pia,
Iiquod . sed tanquam ine tu; scripta Medieis , pro diversis
non Minister aliena voluntatis, morborum curis ς verum gra-
sed testis tua. Μinistri alii in vissimi fierent errores . si ipsi
uno solo munere Principem Medicinae imperiti eas appli- referunt; Secretarius in om- carent aegritudinibus absquenibus. In aliis sussicit scien- notitia caussarum , constitu tia rerum iis commissarum; tionis infirmi, temporis, a in hoc cognitio requiritur, liarumque circumstantiarum .di eVperientia aliqua com- quas usus observavit, & pr munis, & specialis artium dens ratio eκpendit, ac spe- omnium tam belli . quam pa- culatio. Idem negotium alia Cis. Epist. I. ad Quincti Frat. P s tec
385쪽
ter praescribi debet ad Mini-nrum phlegmaticum . aliter ad cholericum : aliter ad timidiorem , aliter ad aud ciorem. Vtrosque illi vistruere debent, quom ἐo curanda negotia , & expedienda sint. in id Secretaria aliud sunt, quam scholae quaedam,
prodeunt i Ex iis, quae ipsi usu & experientia observant ,
omnes rectam gubernandi rationem edocere poterunt. Ibi notare oportet, quae recte
fiant, quae secus. E quibus omnibus facile conficitur, quanti intersit ad utilitatem publicam , tales e gi Secretarios , qui optimis Naturae do
nis instructi sint , Magni illi Dei Ministri aut Secretarii, quos Euangel stas dicimus in Apocalypsi adumbrantur per
quatuor animalia alata , intus ac foris oculis a plena, &Pennae quidem velocitatem re executionein insenii d
notant e oculi exteriores , a Curatam omnium notitiam rinteriores, eorundem contemplationem e tam intenti operi, ut nec noctu , nec interdiu quietem , caperente tam obligationi suae invigilantes, ut Ezechiele, teste, semper ealamo, & chartaee intenderent; conformes in
omnibus . & uniti ipsi divinae menti de spiritui, quo nulla
in re d discedebant. Atque ut haec Secretario-
rum electio recte possit institui , operae pretium kret, certos quosdam . qui ad id via derentur idonei, primum ex .ereere in variis ministeriis atque ossiciis ; quod fieri pote rit , si Princeps Legatis suis, aut majoribus Μinistris eos adjungat Secretarios, qui imgenio valent rerum capaci, cum Latinae linguae peritia, eorumque probet industriam extra suum Regnum in variis ossiciis; postea vero ad aulae secretaria eos evocet, ubi Ministros agant, seque perficiant, ut esse possint Secretarii Staintus , aliorumque consiliorum, ut Custodes item aerarii , Commissarii, quorum noti tiae Ae experientiae plurimum conferunt ad bene gubernandum , & expedienda negotia. Atque ita evitabitur mala Seis cretariorum electio , qualis
assolet, eorum opera utentibus, quos jam ante habebant, quique ordinarie minus ad id munus sunt idonei, eo quod eos fere eligere soleant, qui elegantius eingunt i i teras is non qui scientia praestant. Vnde fit, ut plus obsit Pri cipi Minister aliquis bonus , qui imperitum habet Secret rium , quam Minister aliquis malus , cui bonug est Sect tarius. Accedit illud etiam. quod si Seeretarius ab ipso legatur Principe, a quo ult
riorem sperat lartunam, majori cum studio Ministri suis invigilabunt ossiciis, magi
que attenti erunt ad mune rum suorum obligationem,& bonam ad 'inistrationem fortunarum Principis. ReκAlphonsus Sapiens cum pro
386쪽
le sciret , quantum in boro aliquo Secretario esset positum , dixit aliquando , a que debe et Rer esuer tal eme
detur Rex Alphontas solum voluisse , ut Secretarius Latine norit scribere . sed loqui etiam: id enim apprime utile
est ei, quem cum omni Nationum genere agere oportet. Et hoc praesertim tempore , postquam Monarchia Hispanica per Provincias. de Regna extera longius dilatata fui illud valde neeessarium est, obfrequens literarum Latinarum
tamque occulto volvuntur silentio,ut hec videas eaS, nee audias; & lieet ab iisdem totum pendeat artificium. sbi tamen hoc minime attribuunt , sed motum suum accommodant indici, qui solus horas costinguit. & indicat, seseq; palam omnibus oste tat dimensi temporis auctorem & regulam. Talis concordia mutua, de consensio sit oportet inter Principem re eos , qui ipsi a consiliis sunt. Istos adhibere , perutile est : nam i ut rei e dixit Rex Alphon sus Sapiens j b et
essentiale de proprium Secretario, quam Secretum , unde de nomen invenit, ut eo at
dito continuo obligationem suam sibi in memoriam reduceret. Lingua de coamus periculosa cordis instrumenta sunt, Si per illa foras se prodit, aut levitate iudicii, mysteriorum incapacis , aut exinani aliqua gloria, dum nimirum Secretarii magnarum rerum quasi depositarii videri
cupiunt, aut intelligentes, loquendo de illis , scribendove ad eos, qui Ministri non sunt. Atque adeo Secretarii mune re fungi iste non poterit , qui tam modestus non fuerit, ut audire potitii malit, quam loqui , eundem semper vultum
prae se ferendo, siquidem & in hoc legi potest , quod curae illius & expeditioni commissum fuerit.
de Status alicujus gubernatio multis indiget viris , at tam modestis , de ab omni arrogantia alienis , ut eκ li'. quae statuta fuerint, nihil suo tribuant. consilio, sed solius Principis. Laboris socii sint , non potentiae. Ministit, non Imperii eo sortes Sciant principem absq. iis imperare posse, se vero absquq illo minime. Ubi Majestatem suam potentiamque exercere poterit sine opis alterius adminiculo , is solo id agat. In AEgypto, ubi
essicacioi est caloris Vi S. co lum animalia perfecta absque alterius concursu procreat. Si Princeps omnia cum aliis conferat, Consultator erit po-
388쪽
Claudio' Impera- non judicium , nom
si indita , ct iussa. pis . non Miniis eris Deus Prinposuit: id quod Sauli indicaret, quando uncto struxit conUindustria armum utim e porreVitan velim Princisse similem,quit inclinat; sed humeros habeat ut animalia illa chielis; ut vi-lant , quid in se Currum & auri- Eliam vocabat od onus guberieret, ac rege nomen haud
: in Vitellio vi ii ii neque jubem
, sed tantum , Quam ob rem dicis offitium orologio obires , sed inquietis
389쪽
Principatus vise nisi rerum summa ad unum a revocetur. Monarchia 1 caeteris Eube
nandi rationibus in eo distinis guttur, quod unus solus im
.peret, obediant alii, & si peris
miserit Princeps, ut plures praecipiant, non Monarchia erit, sed Aristoc talia. Vbi imperant multi, nemo imperat. Spiritus sanctus poenae &ea- Rigationis loco id b habet. &eontra benedictionem interis
390쪽
Pretatur, si penes unum solum imperium a sit. Quod si
Ministri Principem tam Ignavum esse animadverterint, ut alios sinat regere , maximam sibimet auctoritatem arrogant. Augescit inter eos su-erbia & aemulatio. Quilibet pallio Regio detrahit ali- suid, adeoque penitus tandem in frusta distrahitur. Plebs confusa inter tot Dominos verum ae legitimum amplius non agnoscit, & gubernati nem contemnere incipite nia hil enim recte geri existimat,
mente proficisci credit , undedi vi remedium parat. Exempla funesta ejus rei apud Histori eos videre licet in amissione Regni, b & morte Ga sae Galaeciae Regis,qui ne inindicem quidem agere voluit, designando gubernationis motus a sed ad unum aliquem , quem prae aliis charum habe hat , remittebat omnia . qui una eum Rege postea ocellius fuit. Regem Sanctium Lusi tantam Regno exutum legimus , quod in eo Regina potius , aliique famuli obseuro Ioco nati imperarent. Idem Regi Henrico I U. aecidit, quia in negotiis curandis tam erat negligens: ut eorundem eκpeditiones a Ministris datas, manu sua subscriberet ante, quam eas leseret, aut sciret etiam, quid in iis eontinexetur. Incommodis omnibus
sese Princeps objicit, qui sine examine, sine consideratione id solum exequitur, quod statuunt alii. in ipso enim tanquam in molli cera quilibet
Ita factum Claudio' Imperatori , c eui non jurietum , ne modium erat, nisi indita , ct iussa.. Ipsus Principis , non Ministrorum humeris Deus Principatum a imposuit: id quod
haud obscure Sauli indicare voluit Samuel, quando unetis in Regem instruxit convivium . & de industria armum
ex agno reliquum e porrexit. Attamen non velim Principem Cameli esse similem. qui coece oneri se inclinat; sed opus est . ut humeros habeat oculatos, sicut animalia illa in visione Ezechielis ; ut videant , & sciant, quid in sessuscipiant. Currum & aurigam Israelis Eliam vocabat g Eliseus , quod onus gube nationis sustineret, ac rege ret. Principis nomen haud meretur , quisquis per seipsum jubere nescit, aut co tradicere; ut in Vitellio viis dere licuit, qui h neque jubenindi, neque vitandi potens , nomiam Imperatori, sed tantum be Ii caussa erat. mam ob rem
non solius indicis ossietum in regendo horologio obire debet Ptinceps , sed inquietis