장음표시 사용
391쪽
tius , quam Princeps. Perit Principatus vis e ni si rerum
Monarehia k caeteris gubem nandi rationibus in eo et istinguitur, quod unus solus ima N e Tibeνisu vim Principatua resolveret.euncta ad Senatum vaeari an, eam condixionem este imperandi, ut rictu Euer ratio eonstet, quam si uni rearatur. Tac. lib. I. Anuat.
.peret, obediant alii, & si peris
miserit Princeps , ut plures praecipiant, non Monarchia erit, sed Aristoc talia. ubi imperant multi, nemo imperat. Spiritus sanctus poenae & ca- Rigationis loco id ε habet. &contra benedictionem interis
392쪽
Pretatur, si penes unum so- Ium imperium a sit. Quod si
Ministri Principem tam ignavum esse animadverterint, ut alios sinat regere , maximamsbimet ait Moritatem arro
gant. Augescit inter eos su-erbia & aemulatio. Qiii libet pallio Regio detrahit aliis quid, adeoque penitus tandem in fiusta aistrahitur. Plebs confusa inter tot Dominos verum ae legitimum amplius non agnoscit, & gubernati nem contemnere ineipite ni hil enim recte geri existimat,
mente proficisci credit, undedi vi remedium parat. EMempla funesta ejus rei apud Histori eos videre licet in amissione Regni, , & morte Garsae Galaeciae Regis,qui ne indicem quidem agere voluit , designando gubernatioriis motus ; sed al unum aliquem , quem prae aliis charum habebat , remittebat omnia . qui una cum Rege postea occisus fuit. Regem Sanctium Lusi tanum Regno exutum legimus , quod in eo Regina potius , aliique famuli obseuro loco nati imperarent. Idem Regi Henrico I U. aecidit , quia in negotiis curandis tam erat negligens: ut eorundem expeditiones h Μinistris datas, manu sua subscriberet ante, quam eaS legeret, aut sciret etiam, quid in iis contineretur. Ineommodis omnibus
sese Princeps objicit, qui sine examine, sine consideratione id solum exequitur, quod statuunt alii. in ipso enim tanquam in molli cera quilibet
imprimit, quidquid desiderat. Ita factum Claudio Imperatori , c eui non judieεum , non odium erat. nisi indita , ct iuga.
Ipsius Principis, non Mini strorum humeris Deus Principatum a i mposuit; id quod haud obscure Sauli indicare voluit Samuel, quando uncto in Regem instruxit convivium . & de industria armum
ex agno reliquum e porrexit. Attamen non velim Principem Cameli esse similem,sur coece oneri se inclinat; sed opus est , ut humeros habeae oculatos, sicut animalia illa in visione Ezechielis; ut videant , di sciant, quid in sessuscipiant. Currum & aurigam Israelis Eliam vocabat I Eliseus , quod onus gube
nationis sustineret, ac regeret. Principis nomen haud meretur , quisquis per se ipsum iubere nescit. aut co tradicere; ut in Vitellio viis dere licuit, qui h neque jube
di, neque vitandi potens, nauiam Imperatori, sed tantum be Ii caussa erat. mam ob rem
non solius indie is ossietum in regendo horologio obire debet Princeps, sed inquietis
posvrs anιe Saul e dixitque Samueι.eece quod remansit, pone axte se. ereomede et quia de riuustria se Mum est tibi. quodo populum vocarui.
393쪽
tius, quam Princeps. Perit . peret, obediant alii, & si per
Principatus vis e nisi rerum miserit Princeps, ut plures summa ad unum a revocetur. praecipiant, non Μonarchia Monarchia 1 caeteris guber- erit, sed Aristo cratia. Vbi im- nandi rationibus in eo distin- perant multi, nemo imperat. guitur, quod unus solus im- Spiritus sanctus poenae &eastigationis loco id ι habet, &Principat eontra benedictionem inter-
394쪽
Pretatur, si penes unum solum imperium a sit. Quod si
Ministri Principem tam Ignavum esse animadverterint . ut alios sinat regere , maximam sibimet auctoritatem arrogant. Augescit inter eos su-erbia & aemulatio. milibet pallio Regio detrahit ali- suid, adeoque penitus tandem in fiusta aistrahitur. Plebs confusa inter tot Dominos Verum ae legitimum amplius non agnoscit, & gubernati nem contemnere ineipite nihil enim recte geri existimat,
mente profieisci credit, undedi vi remedium parat. Exem-
si a funesta ejus rei apud Hi-
oricos videre licet in amissione Regni, b & morte Garsae Galaeciae Regis,qui ne inindicem quidem agere voluit , designando gNhernationi S m tus ; sed ad unum aliquem , quem prae aliis charum habebat , remittebat omnia. qui una cum Rege postea occisus fuit. Regem Sanctium Lusitanum Regno exutum legimus , quod in eo Regina potius , aliisve famuli obseuro Ioco nati imperarent. Idem Regi. Henrico I V. aecidit, quia in negotiis eurandis tam erat negligens: ut eorundem expeditiones a Ministris datas, manu sua subscriberet ante, quam eas legeret, aut sciret etiam, quid in iis continexetur. Incommodis omnibus
sese Princeps objicit. qui sine examine, sine consideratione id solum exequitur, quod sta tuunt alii. in ipso enim tanquam in molli cera quilibet
Ita factum Claudio Imper tori , e mi non judietum , non
odium erat, nisi indita , di jusa. Ipsius Principis . non Ministrorum humeris Deus Principatum a imposuit; id quod haud obscure Sauli indieare voluit Samuel, quando uncto in Regem instruxit convivium . & de industria armum
ex agno reliquum e porrexit. Attamen non velim Principem Cameli essie similem, qui coece oneri se inclinat; sed opus est , ut humeros habeae oculatos, sicut animalia illa in visione Ezechielis; ut videant , & sciant, quid in sessuseipiant. Currum & aurigam Israelis Eliam vocabat s Eli seus , quod onus gube nationis sustineret, ac regeret. Principis nomen haud meretur , quisquis per sein ipsum jubere nescit. aut co tradieere; ut in vitellio viis dere licuit, qui h neque jubem
di, neque vitandi potens , non iam Imperatori, sed tantum beι Ii caussa erat. mam ob rem
non solius indicis officium in regendo horologio obire debet Princeps , sea inquietis
395쪽
ter praescribi debet ad Ministrum phlegmaticum . aliter ad cholericum : aliter ad tia. midiorem , aliter ad audaciorem.' Vtrosque illi v struere debent , quomodo curanda negotia , & expedienda sint. in id Secretaria aliud sunt, quam scholae quaedam ,
a quibus insignes Ministri rodeunt i Ex iis,quae ipsi uti re experientia observant, omnes rectam gubernandi rationem edocere poterunt. Ibi notare oportet . quae recte
fiant, quae secus. E quibus omnibus facile conficitur, quanti intersit ad utilitatem publicam , tales erigi Secretarios , qui optimis Naturae donis instructi sint, Magni illi Dei Μinistri aut Secretarii, quos Euangelaeas dicimus in Apocalypsi adumbrantur per
quatuor animalia alata , intusae foris oculis a plena, &Pennae quidem velocitatem α executionem insenti denotant r oeuli exterioreS , a Curatam omnium notitiam rinteriores, eorundem contemplationem e tam intenti operi, ut nec noctu, nec interdiu quietem , caperente tam obligationi suae invigilantes , ut EZechiele teste, semper calamo, & chartaec intenderent; conformes in
omnibus . & uniti ipsi divinae menti & spiritui, quo nulla
in re d discedebant. Atque ut haec Secretario
rum electio recte possit institui , operae pretium foret, certos quosdam , qui ad id viderentur idonei, primum ex .ercere in variis ministeriis a que ossiciis ; quod fieri poterit , si Princeps Legatis suis , aut majoribus Ministris eos adjungat Secretarios, qui in
genio valent rerum capaci , cum Latinae linguae peritia , eorumque probet industriam extra suum Regnum in variis ossiciis; postea vero ad aulae secretaria eo S evocet, ubi Ministros agant, seque perficiant, ut esse possint Secretarii Si tus , aliorumque consiliorum, ut Custodes item aerarii , Commissarii, quorum notitiae & experientiae plurimum eor ferunt ad bene gubernandum , & expedienda negotia. Atque ita evitabitur mala Se cretariorum electio , qualis
assistet, eorum opera utentibus, quos jam ante habebant, quique ordinarie minus ad id munus sunt idonei, eo quod eos fere eligere soleant, qui elegantius pingunt liter ω non qui sci entia Praestant. Vnde fit , ut plus obsit Pri cipi Minister aliquis bonus , qui imperitum habet Secretarium , quam Minister aliquis malus , cui bonus est Secretarius. Accedit illud etiam . quod si Seeretarius ab ipso I gatur Principe, 1 quo ult
riorem sperat fortunam, majori cum studio Ministri suis invigilabunt ossietis, magi L.
que attenti erunt ad muri rum suorum obligationem,& bonam administrationem fortunarum Principis. Re κ
396쪽
ie sciret , quantum in bor' aliquo Secretario esset positum . dixit aliquando , i que debe II Rer escoger tal ome
voluisse , ut Secretarius Latine norit scribere . sed loqui etiam: id enim apprime utile est ei, quem cum omni Nationum genere agere Oportet. Et hoc praesertim tempore , postquam Monarchia Hispanica per Provincias.& Regna extera longius dilatata fui illud valde necessarium est, obfrequens literarum Latinarum
tamque occulto volvuntur silentio,ut nes videas eas, nec audias; & lieet ab iisdem totum pendeat artificium. sbi tamen hoc minime attribuunt , sed motum suum accommodant indici, qui solus horas custinguit. & indicat, seseq; palam omnibus ostentat dimensi temporis amst rem & regulam. Talis con cordia mutua, & consensiost oportet inter Principem di eos , qui ipsi a consiliis sunt. Istos adhibere , perutile est : nam ut recte diκit Rex Alphon sus Sapiens j bes
essentiale & proprium Secretario , quam Secretum , unde& nomen invenit, ut eo a dito continuo obligationem suam sibi in memoriam reduceret. Lingua & csamus periculosa cordis instrumentaiunt . & per illa foras se prodit , aut levitate iudicii, mysteriorum incapacis , aut exinani aliqua gloria, dum nimirum Secretarii magnarum re rum quasi depositarii videri cupiunt, aut intelligentes, io quendo de illis, scribendove ad eos, qui Ministri non sunt. Atque adeo Secretarii mune re fungi iste non poterit , qui tam modestuS non fuerit, ut audire potius malit, quam loqui , eundem semper vultum
prae se ferendo, siquidem de in hoc legi potest, quod curae illius ει expeditioni commissum fuerit.
& Status alicujus gubernatio multis indiget viris, at tam modestis. & ab omni arrogantia alienis , ut ex ἱi,. quae statuta fuerint, nihil suo tribuant. consilio, sed solius Principis. Laboris mei i sint, non potentiae. Ministit, non Imperii eosortes. Sciant Principem absq: iis imperare posse, se vero ab ut illo minime. Vbi Majestatem suam potentiamque eXercere poterit sine opis alterius adminiculo , in solo id agat. In AEgypto, ubi efficacioi est calori, vi S . cu tum animalia perfecta absque
alterius concursu procreat. Si Princeps omnia cum aliis conferat, Consultator erit po-
397쪽
tius, quam Princeps. Perit Principatus vis e nisi rerum summa ad unum a revocetur. Monarehia a caeteris Eube nandi rationibus in eo distinguitur, quod unus solus ima Neme Tiberim mim Priae atua resolveret.euncta ad Senatum maean an, eam condisionem esse imperandi, ut m n uiter ragio constet, quam si uni reduatur. Tac. lib. I. Anuat.
.peret, obediant alii, & si peris
miserit Princeps, ut Plures praecipiant, non Monarchia erit, sed Aristocratia. Vbi imperant multi, nemo imperat. Spiritus sanctus poenae & castitationis loco id . habet. &eontra benedictionem inter
398쪽
Pretatur, si penes unum solum imperium a sit. Quod si Ministri Principem tam ignavum esse animadverterint . ut alios sinat regere , maximams bimet auctoritatem arrogant. Augescit inter eos su-erbia & aemulatio. Quilibet pallio Regio detrahit ali- suid, adeoque penitus tandem in frusta distrahitur. Plebs consula inter tot Dominos verum ae legitimum amplius non agnoscit, fle gubernati
hil enim recte geri existimat, nisi quod a Prineipis sui
mente proficisci credit , undedi vi remedium parat. Exem-ra funesta ejus rei apud Hi-
oricos videre licet in amissione Regni, , de morte Garsae Galaeciae Regis,qui ne in dicem quidem agere voluit, designando gubernationis motus ; sed ad unum aliquem , quem prae aliis charum habebat , remittebat omnia. qui una cum Rege postea occiliis fuit. Regem Sanctium Lusi tantam Regno exutum legi mus , quod in eo Regina potius , aliisve famuli obscuro loco nati imperarent. Idem Regi Henrico I U. aecidit, quia in negotiis curandis tam erat negligens: ut eorundem expeditiones 1 Ministris datas, manu sua subscriberet ante, quam eas legeret, aut sciret etiam, quid in iis eontineretur. Incommodis omnibus
sese Princeps objicit, qui sine examine, sine consideratione id solum exequitur, quod statuum alii. in ipso enim tan quam in molli cera quilibet
Ita factum Claudio' Imperatori , c eui non judierum , non
odium erat, nisi indita , oe jussa. Ipsius Principis . non Mini strorum humeris Deus Principatum a imposuit: id quod hau4 obscure Sauli indicare voluit Samuel, quando uncto in Regem instruxiti convivium . & de industria armum
ex agno reliquum e porrexit. Attamen non velim Principem Cameli esse similem,qui coece Oneri se inclinat; sed opus est , ut humeros habeat oculatos, sicut animalia illa in visione Ezechielis; ut videant , & sciant, quid in sessuscipiant. Currum & aurigam Israelis Eliam vocabat g Eliseus , quod onus gube nationis sustineret, ac rege ret. Principis nomen haud meretur , quisquis per se ipsum iubere nescit, aut co tradicere; ut in Vitellio viis dere licuit, qui h neque jubem
di, neque vitandi potens, nauiam Imperatori, sed tantum be Ii caussa erat. inam ob rem
non solius indicis ossietum in regendo horologio obire debet Princeps , sed inquietis
posuit anιe Sauι 2 dixitque Samueι ecce quod remansit, paue ante te, creo mede et quia de milustria se Mum est tibi. qumdo populum voca ia
399쪽
dumque dat rotularum motui, ab illo siquidem totum negotiorum dependet artificium.
ras . Consiliarii, aut Praesidis partes sustineat ad majus aliquid 9 exresus ab eo postulatur. Si ad omnia attendere vellet animum , pro rebus majoris momenti tempus illi non sudieteret. I asi debe haver ve
uti, velut gubernandi instrumentis, eolque operari sinere; se tamen ut attendat ad ea , quae agunt , cum directione aliqua superiore magis minus e immediata, aut assistente, prout negotiorum ratio pom tulaverit. Quae M inistrorum
sunt propria . ipsi Ministri Perasarit. Quae ad Prineipis Iemnent officium , de iis D-us Princeps statuat. Ea de caussa Tiberius e Senatum pertiteras castigabat, quod eis My a curarum ad se x icerent. Curae
Principis graviores turbarition debent consultationibus Ievioribus, si absque Maiestatis laesione a Ministro eae deincidi possint .Quapropter d Sa
Eninius Maximus e Consularibus oravit Senatum, ne curas. a Tac. Iib. 3. Annal.
Imperatoris . eonquisitis insuperaearbitatibus augerent : Discere
imum statuendas remediis. Quod si Princeps semel Ministro alicui, ems prudentiae & fidei confisus, negotium aliquod commi serit, totum eidem postea derelinquat. Postquam Deus Adamum totius terrae Dominum constituisset . a duxit ad eum amiversa antis mantia , & volatilia caeli; ut nomina iis imponeret , nec Deus id sibi relervari e voluit. Pari ratione aliis relinquere debet Princeps curas, re labores ordinarios r caput enim ossietis manuum , aut pedum minime sese occupat, ne uenauarchus vilioribus se impendit ministeriis,sed in pudipi sedens navim gubernat quieta manuS agitatione, qua plus essicit . quam Omnes alii. .
aetatem aut teneram , aut imgravescentem, aut naturam
alias ad gubernandum minus idoneam negotiorum directioni intendere nequeat, alium adjutorem asciscat: minus enim est incommodi, alterius uti opera, quam Perseipsum errare in omnibus. Pr,mi anni Imperii Neronis felices fuere, quod viros bo nos adhiberet in consilium; postea vero eum solus pera gere negotia voluit, semet
ipsum perdidit. Rex Philidipus seeundus , cum videret ob senectam . aliasque corpo
tis imbecillitates se ad Impe rium minus habilem reddi,
400쪽
Dmb. π. SYMB. I fidis quibusdam , expertisque
Ministris usus fuit. Uerum tum etiam , cum necessitas ea fuerit; non decet Principem omnem omnino negotiorum curam deponere, quantumvis intelligentes sint Μinistri & fidi: cor pus enim politicum naturis est simile . quibus , si calor animae nativus defuerit, nulla sussiciunt remedia . nullae industriae ad conservandas illas,& sustentandas, ne intereant. Anima Reipublicae suae Primceps est , quare ut illa vivat, necesse est, ut hic membris suis , & organis viquo modo praesto sit. Si omnino non possit , illud curet saltem , ut
ipsemet videatur audire Omnia , & oculis cernere , tanta
solertia , ut ipsius dispositioni& judicio tribuantur. Prae sentia Principis, etsi nihil
agat, aut alio intendat, cautos tamen & sollicitos reddit Ministros. Vel nosse duntaxat, Omnes consultationes ad ejus pervenire manuS , auctoritatem iis tribuit, licet nec mutet eaS. nec videat. Quid erit igitur, si interdum suismet lustrarit oculis, aut instructus secreto correxerit, & castigarit Ministrorum suorum errores , iisque metum iniecerit. Si vel semel id fiat, sempererunt solliciti e persuadebunt enim sibi. eum videre omnia, aut certe solere inspicere. Consultent porro in Consiliis de negotiis , & viris bene de Republica meritis , quos ad munia publica & dignitates
eVehant; verum ad ipsum Principem omnia perveniant oportet. ipsius manus sit, quae
tet, neque facile permittat. ut tanquam in Sotaii horologio umbiae ipsius per has. Μini stros & Principi familiari res intelliso) eas indicent, &primum in apertum proferant, adeoque sibi asscribi faciant : nam si in hoc eκistimatio defuerit, negotiorum peribit auctoritas, Deneficia luam perdent gratiam, MPrincepS contemptui erit, cui
ea in acceptis referri oportebat. a ob hanc eaussam inelinatio Senatus, qua in M. Hortalum pro Pendebat . intitamentum Tiberio fuit . quo prom
ptius aqver aretur , vehementeris
que increpuit b Iunium Gallionem praemia Praetorianis militibus proponentem , velut coram rogitans , qui illi eum militibus , quos neque dicta Imperatoris . neque praemia , nisi ab Imperatore accipere par esset. Pline eps non ideo in veneratione est , quod Princeps sit , sed quia ut Princeps mandat, castigat, remunerat. Si quid statuendum acerbius, si quae poenalis ferenda sententia. per Ministrorum manus id fiat: suam vero quantum fi ri potest , Princeps celet. Illi populi indignationem, rigoris ac poenae odium sustineant, non e iste. De Iove
antiqui dicere solebant, quod benignos solum vibraret radios , qui absque cujusquam
offensione mirarentur, ejusque potentiam ostenderent, alios vero per Deoru consiliu . Mini